توصیه آصفی به ظریف: از خوش بینی کم کن
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
توصیه آصفی به ظریف: از خوش بینی کم کن
اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در زیر سؤال بردن حسن‌نیت ایران برای حضور در پای میز مذاکرات و همچنین ابراز ناخشنودی بندر بن‌سلطان، رئیس دستگاه اطلاعات پادشاهی سعودی از نزدیکی تهران و واشنگتن در همین راستا قابل ارزیابی است.
با حمید‌رضا آصفی که سال‌ها در کسوت سخنگوی دستگاه سیاست خارجی کشورمان و سفیر ایران در امارات فعالیت داشته است، در رابطه دلایل این برخورد‌ها به گفت‌وگو نشسته‌ایم و او نیز در خلال این مصاحبه مکرراً تکرار می‌کند در صورت اجماع داخلی کشور‌های منطقه‌ای و فرا‌منطقه‌ای نمی‌توانند برای روابط ایران و آمریکا خط‌‌‌ونشان بکشند اما میوه مناسبات تهران و واشنگتن هنوز کال است.
آمریکایی‌ها می‌گویند برای مذاکره با ایران حسن‌نیت دارند و حاضرند در قبال اعتماد‌سازی ما، اموال بلوکه شده ایران را آزاد کنند. این موضوع را یکی از مقامات ایالات متحده در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک تایمز بیان کرده بود.
آنها می‌خواهند آنچه به ما متقل دارد و جزو حقوق ایران است را به صورت قسطی به ما بازگردانند. می‌خواهد در ازای وجهی که از جیب‌مان برداشتند به ما پول بدهند. بعد از ما می‌خواهند اعتماد‌سازی هم داشته باشیم. این دیدگاهی توهین‌آمیز است. اگرچه ممکن است به لحاظ روانی مقداری تأثیر‌گذار باشد. یعنی مردم احساس کنند وضعیت اقتصادیشان بهبود پیدا می‌کند و مشکلات کشور حل و فصل می‌شود اما من اینطور فکر نمی‌کنم.
به لحاظ فنی، آزادی اموال بلوکه شده ایران موضوع چندان جالبی نیست چراکه خود آمریکایی‌ها گفتند ما این پول را می‌دهیم چون نمی‌توانیم تحریمها را متوقف کنیم و تمایلی هم به انجامش نداریم. خانم وندی شرمن، آقای جان‌کری و وزیر خزانه‌داری آمریکا هم و همه در این رابطه اظهار‌نظر کرده‌اند.
عدم توقف اعمال تحریمها به دلیل فشار‌های لابی صهیونیست است یا مقامات آمریکایی خود تمایلی به کاهش آن ندارند.
آنها اگر به این نتیجه برسند که باید تحریم‌های ایران کاهش پیدا کند راساً اقدام می‌کنند چراکه سیاست‌های کلان و تصمیم‌گیری‌هایشان مستقل از خواست کشور دیگری است اما مشکل اینجاست که سیاست آمریکا اسرائیل محور است یعنی حتی اگر خودش هم بخواهد به گونه‌ای متفاوت عمل کند مجدداً به همان تمایلات اسرائیلی غش می‌کند. به همین دلیل است که گفتم موضوع رابطه ما با آمریکا بسیار پیچیده است و متأسفانه بعضی از مسائل پیش پا افتاده قابل حل نیست.
مطمئناً حتی در صورت حل و فصل مشکلات پرونده هسته‌ای کشور، آمریکایی‌ها موضوعات دیگری چون حقوق بشر، تروریسم و مساله صلح خاورمیانه را به میان می‌کشند. چقدر امکان دارد که آمریکایی‌ها پرونده این موضوعات را هم راستا با بحث هسته‌ای به میان آورند و خواستار پاسخ ایران در تمامی جهات باشند.
من هم معتقدم رابطه ما با آمریکا خیلی پیچیده‌تر از این حرف‌هاست.
از زمان ریاست جمهوری کلینتون تا به همین حالا سه موضوع حقوق بشر، صلح خاورمیانه و سلاح‌های کشتار جمعی که امروزه همان بحث هسته‌ای است به عنوان موضوعات مورد مناقشه ایران با آمریکا عنوان شده است. قطعاً مشکل ما با آمریکا در زمینه استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای یک موضوع صوری و روبنایی است و ریشه آن اساساً در موضوعات دیگر است. البته فعلاً که آنها با جدیت بر سر میز مذاکرات هسته‌ای با ایران حاضر شده‌اند و ما هم بر سر حفظ حقوق و منافع کشور جدی هستیم.
در مورد چین که بخشی از سؤال شما به آن اختصاص داشت نیز باید گفت کشور چین چون بیشتر اقتصاد‌محور است چندان در موضوعات سیاسی وارد نمی‌شود. البته مطمئناً چین تمایل به حفظ و حتی شاید افزایش مناسبات اقتصادی‌اش با ما دارد. بر همین اساس هم مایل نیست با بهبو روابط ایران و آمریکا کشور دیگری جایگیزین او در روابط اقتصادی‌اش با تهران شود اما عملکرد تخریبی هم ندارد.
ما می‌دانیم که لایه‌های قدرت در آمریکا بسیار پیچیده‌تر از خواست رئیس‌جمهور و کنگره است. یعنی تمامی نهاد‌های تصمیم‌گیر و تصمیمساز این کشور تنها آنچه که می‌بینیم نیست. دستگاه سیاست خارجی کشور در دوره ریاست جمهوری آقایان هاشمی و خاتمی چقدر در شناسایی این لایه‌ها و منابع قدرت آمریکا وارد عمل شد و چه کار‌هایی انجام داد؟
ما در وزارت خارجه میزی مخصوص بررسی بررسی تحولات آمریکاداریم که از کارشناسان زبده و برجسته‌ای استفادهمی‌کند اما در هر صورت تمام شناخت‌های ما از این کشور هم نسبی است در دستگاه‌های مختلف تصمیمساز کشور چون شورای عالی امنیت ملی بخش‌هایی برای ارزیابی عملکرد آمریکا وجود دارد که بایک سازوکار ویژه به فعالیت می‌پردازد.
پرسش من این است که آیا آقای ظریف در مذاکره با طرف آمریکایی از پشتوانه قوی کارشناسی برخوردار است؟
حتماً همینطور است. بالاخره تیمی که در وزارت خارجه است کار کارشناسی هم انجام می‌دهد. نیرو‌های وزارت خارجه که تنها ژست دیپلماتیک نمی‌گیرند، کار هم انجام می‌دهند.
اما آقای میر‌محمود موسوی که از سفرای سابق ایران است تأکید می‌کند که در 34 سال گذشته بررسی موضوع آمریکا همواره یک تابو بوده است و نباید در مورد آن مطالعه صورت می‌گرفت. برخی از مسئولان اعتقاد داشتند این موضوعی محرمانه و امنیتی است که باید از دسترس دور نگه داشته شود.
این نظر شخصی ایشان است و شاید در واقع اینطور نبوده باشد.
چقدر امکان دارد که با مذاکرات ایران و آمریکا و حل شدن ابهامات پرونده هسته‌ای، تحریم‌های یکجانبه و جهانی ایران متوقف شود؟
تحریمها فعلاً قبال توقف نیست اما به آن اضافه هم نمی‌شود و در همین وضعیت فعلی‌اش باقی می‌ماند.
اینکه علاوه بر تعلیق روند اجرای آن هم توقف شود امکان‌پذری است؟
دوست دارم امیدوار باشم اما فکر نمی‌کنم اینطور باشد.
شما پروسه چند ساله‌ای را برای آن متصور هستید؟
نمی‌دانم پروسه چند ساله اما به این زودی‌ها نیست.
اما آقای روحانی فرصت شش‌ماهه‌ای را برای لغو تحریمها در نظر گرفته‌اند.
این دیدگاه خوش‌بینانه‌ای است.
آمریکایی‌ها بعد از 12 سال از حمله به عراق به توقف اعمال تحریمها علیه این کشور رضایت دادند. یعنی ما هم باید منتظر پروسه یک دهه‌ای باشیم.
راه خروج از وضعیت فعلی، راه دشوار، پیچیده و نسبتاً طولانی است. مهم‌ترین موضوعی که ما باید بتوانیم به طرف مقابل انتقال بدهیم این است که بدانند علاوه بر مذاکره برای تأمین منافع ملی‌مان بدون آنها هم می‌توانیم امورمان را بگذرانیم.
اگر می‌خواستید نصیحتی به وزیر خارجه بکنید بر چه موضوعاتی تأکید می‌کردید؟
می‌گفتم از خوش‌بینی‌اش کم بکند به واقع‌بینی اضافه کند.
خوش‌‌بینی یا دیدگاه‌های پوپولیستی؟ برخی معتقدند ظریف به شدت در حال تبدیل شدن به یک چهره پوپولیستی است.
چون رفیق هستیم نمی‌خواهم این تعبیر را به کار ببرم. اما یک خرده ذوق‌زدگی در وزارت خارجه وجود دارد.
اما گفته می‌شود این ذوق‌زدگی برای مهیاسازی افکار عمومی از بعد رابطه با آمریکاست.
رابطه با آمریکا با این مسائل حل نمی‌شود. علاوه بر این افکار مشکلی ندارد. ما نیازمند اجتماعی ملی هستیم.
یعنی اجماع ملی امکان‌پذیر است. اصولگرایان که از همین حالا پرچم‌های مخالفت‌شان را در دست گرفته‌اند.
شاید علت این رفتار‌ها آن باشد که دوستان ما یک مقدار تند رفتند. اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست.
/تجارت فردا
