سفیر اسبق ایران در برزیل:خروج از برجام نباید از ما شروع شود
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 19 ارديبهشت 1398 11:28
جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته تا در سالروز خروج آمریکا از برجام، سطح تعهدات خود نسبت به این معاهده بین‌المللی را کاهش دهد. با اینکه گفته شده ایران برنامه‌ای برای خروج از برجام ندارد اما آنچه که در اخبار آمده است «کاهش جزیی و کلی برخی تعهدات ایران همانطور آغاز بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای» نخستین گام تهران در پاسخ به اقدام آمریکا خواهد بود. این در حالی است که طی ماه‌های اخیر موج تازه‌ای از تحریم‌ها توسط آمریکا علیه ایران آغاز شده است.
با این همه هنوز عقل جمعی در ایران برای خروج از برجام یا حتی ان‌پی‌تی به این جمع بندی نرسیده که توافقنامه هسته‌ای را نقض کند. اما فشارهای تحریمی آمریکا هر روز ابعاد تازه‌تری پیدا می‌کند. بر این اساس در حالی که جمعه گذشته آمریکا محدودیت‌های جدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کرده بود،حالا قرار است ترامپ تحریم‌های جدید دیگری را که احتمالا در زمینه محصولات پتروشیمی باشد، علیه ایران اعلام کند. اما این حجم از تحریم‌ها با چه هدفی از سوی واشنگتن علیه تهران اعمال می‌شود؟ تقریبا اکثر تحلیلگران حوزه بین‌الملل معتقد هستند که عصبانی ساختن ایران و به دنبال آن خروج از برجام و ان‌پی‌تی، هدف اصلی دولت ترامپ از سرعت بخشیدن به تحریم‌هاست. در همین زمینه «آرمان» گفت‌وگویی با جعفر هاشمی، دیپلمات و سفیر اسبق ایران در برزیل داشته‌ایم که متن آن را در ذیل می‌خوانید:
قصد آمریکا از وسعت دادن به دامنه تحریم‌ها، آنهم با این سرعت چیست؟
اگر به تاریخچه اقدامات آمریکا از همان روزهای اول انقلاب نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که این کشور همواره تلاش کرده تا به هر شکلی ماهیت جمهوری اسلامی ایران را عوض کند.
یک روزی به ذهنشان رسید ترورها می‌تواند ایران را از مسیرش منحرف کند، روز دیگر می‌تواند جنگ علم کند که هیچ‌کدام از این روش‌ها میسر نشد. تحریم‌ها نیز در همین راستا وضع شد و این روش همچنان ادامه دارد و تا این تغییر ماهیت صورت نگیرد تحریم‌ها برداشته نخواهد شد ! فقط ممکن است جابه‌جا شود. اگر نگاه کنیم این سیر در این چهار دهه ادامه داشته و تحریم‌های اخیر هم ادامه همان روش‌های گذشته است و کار جدیدی نیست. فقط با انتخاب گروه مشاورینی که ضد ایرانی هستند، مثل آقای بولتون، آقای پمپئو، شرایط را برای ایران لحظه به لحظه سخت می‌کنند. بنابراین اعمال تحریم‌ها نه اولین روش است و نه آخرین آن خواهد بود.
به نظر شما با وجود این فشارها آیا ایران باید از ان‌پی‌تی خارج شود ؟
برخی معتقد هستند ما نباید شروع کننده باشیم و اصلا هدف و تلاش آنها ترغیب ایران به خروج از برجام یا نهایتا خروج از ان‌پی‌تی است. در این باره من معتقدم این کار با توجه به انزوایی که می‌تواند در انتظار ایران باشد، به صلاح نیست. ظاهرا مسئولان هم به این نتیجه رسیدند که به صلاح نیست. بهر حال برجام توافقی بین آمریکا و کشورهای 5+1 و ایران است. اگر چه آمریکا خارج و چیزی برای ما حاصل نشد، با این حال ما تلاش کردیم که از منافع حداقلی نیز بی‌بهره نباشیم. پس با اینکه هنوز هم این سازوکار جوابی نداده همواره تلاش شده که آن را حفظ کنیم تا ایران بر هم زننده توافقی که صورت گرفته نباشد. براین اساس اراده مسئولان بر این قرار گرفته که ایران شروع کننده چنین کاری نباشد. اما این به منزله آن نیست که ما فقط نظاره‌گر باشیم و در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا سکوت کنیم. به عقیده من دیگر جایز نیست که ساکت باشیم چراکه سکوت ما مشکلات عدیده‌ای را برای ایران و کشور فراهم می‌کند.
اگر به هر دلیلی ایران از این معاهده خارج شود آیا دوباره ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل قرار خواهد گرفت ؟
در این زمینه باید نگرانی داشت. چون قطعا روسیه و چین، آمریکا را همراهی نمی‌کنند و در صورت رأی آوردن قطعنامه احتمالی در شورای امنیت، قطعنامه فوق، وتو خواهد شد و آمریکا این موضوع را می‌داند. بنابراین اقدامات تحریمی که آمریکا به آن سرعت بخشیده است با این هدف است که ایران را عصبانی کرده تا دست به اقداماتی زده و کارهای غیر معقول انجام دهد. خوشبختانه تا کنون مسئولان عالی کشور دقت کرده و به پیش رفته‌اند. ولی نباید اجازه دهیم که اقدامات غیرقانونی آمریکا، در داخل کشور خسارات جبران ناپذیری به وجود آورد و امریکایی‌ها احساس کنند هیچ هزینه‌ای در ارتباط با اقداماتشان پرداخت نخواهند کرد. این خیلی بد است. اما اقداماتی هم در حال انجام است و آن ائتلاف‌ها و همکاری‌های نزدیک با کشورهایی مثل روسیه، چین، عراق، ترکیه و قطر است تا بتواند در معادلات بانکی‌شان دلار را حذف کنند. از طرفی باید کاری کرد تا دنیا متوجه شود اقدامات امریکا، دنیا را به سمت صلح سوق نمی‌دهد.
بنابراین باید اقدامات سیاسی خود با کشورهایی که می‌توانند به ما کمک کنند را افرایش دهیم. باید این در دستور کار دیپلماسی کشور قرار گیرد. همانطور که اطلاع دارید در قبال به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر منطقه جولان از سوی آمریکا و اشغال سرزمین‌های دیگر کشورها، دولت‌های اسلامی منفعلانه عمل کردند. در حالی که اقدام آمریکا توهین به قوانین بین‌المللی بود. به رسمیت شناختن بیت‌المقدس قبله دوم مسلمانان، به عنوان پایتخت اسرائیل، قابل پذیرش نیست. همچنین حضور غیرقانونی امریکایی‌ها در عراق به منظور کنترل ایران، واقعا امر ناپسندیده‌ای است.
برخی معتقدند ایران می‌بایست مذاکرات خود با غرب منهای آمریکا را آغاز کند. نظر شما در این باره چیست ؟
کاملا صحیح است. قطعا مشکلی که وجود دارد این است که به دلیل مشغله فکری تصمیم گیران کشور، برخی اقدامات در دیپلماسی جهت ارتباط با همسایگان عقب افتاده است. این مشکل سبب شد تا فاصله‌ای بین ایران و این کشورها ایجاد شود. در صورتی که اگر ما تا حدودی اصولی عمل کنیم روابط مان با ترکیه، عراق و افغانستان، همین کشورهای همسایه زمینی می‌توانند نیازهای ما را برطرف می‌کند. باید ارتباط خود را ادامه دهیم. واقعیت این است که نباید مشکلاتمان با عربستان به اینجا می‌رسید! در عین حال ایران باید با اروپایی‌ها هم تماس دیپلماتیک برای گوشزد کردن اقدامات غیرقانونی آمریکا ادامه دهد.
با توجه به اینکه در مذاکرات هسته‌ای، اروپا و غرب طرف گفت‌وگو با ایران هستند آیا این مذاکرات بدون آمریکا تاثیری خواهد داشت؟
بله. تا همین مقداری که در اروپایی‌ها این الزام به وجود آید که مقابل آمریکا بایستند - هرچند منتقدان معتقدند این ایستادگی نتیجه‌ای نداشته است - اما همین مقدار ایستادگی موجب آگاهی لازم نسبت به زیاده خواهی‌های آمریکا شده و ترامپ مجبور خواهد شد سیاست هایش را تغییر دهد. یقینا ایران می‌بایست مذاکرات خود با اروپا را ادامه دهد. این مذاکرات می‌تواند سودبخش باشد.
