عدم اجرای برجام هزینه‌های سنگینی برای آمریکا دارد
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید حجت‌الاسلام حسن روحانی در شعارهای انتخاباتی خود حل و فصل مناقشه هسته‌ای جمهوری اسلامی و برداشته شدن کلیه تحریم‌ها را به ملت ایران وعده داده بود. بنابراین بعد از آنکه دولت روحانی توسط رهبر معظم انقلاب و مجلس شورای اسلامی به ترتیب مراحل تنفیذ و تحلیف را سپری کرد روحانی، تیم مذاکره کننده‌ای را با رهبری محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران مامور حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران که بیش از 12 سال به بحران ملی و جهانی تبدیل شده بود، کرد.
بعد از مذاکرات پی در پی ابتدا در آذر ماه سال 92 توافق ژنو، در فروردین سال 94 توافق لوزان و در نهایت در تیرماه سال 94 توافق وین یا همان برجام شکل گرفت و این گره 12 ساله به دست دولت روحانی باز شد. بعد از قضیه برجام برخی از کارشناسان سیاسی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از بدقولی و بدعهدی طرف مقابل ابراز نگرانی کردند، اما برای توافقی که ایران و گروه 1+5 برای رسیدن به آن ماه‌ها تلاش و مذاکره بی وقفه انجام دادند، ممکن است برای اجرای دقیق برجام توسط یکی از طرفین بدقولی‌هایی شکل بگیرد اگر چنین اتفاقی رخ دهد این بدقولی به ضرر کدامیک از کشورها خواهد شد؟ مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی درباره اجرای برجام و تاثیر آن در فضای سیاسی و امنیتی ایران و آمریکا همچنین بدقولی طرف مقابل با «ابتکار» به گفت‌وگو پرداخت.
آقای مطهرنیا، در آستانه اجرایی شدن برنامه برجام آن هم در آذرماه قرار داریم، اما برخی در حال القا کردن بد قولی طرف مقابل نسبت به برجام هستند و معتقدند قضیه برجام با شکست مواجه خواهد شد، شما این نظرات را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا احتمال بدعهدی و بد قولی طرف مقابل درباره اجرایی شدن دقیق برجام وجود دارد یا خیر؟
برهم زدن برجام نه تنها به نفع ایران بلکه به نفع ایالات متحده آمریکا هم نیست. اگر کنشگران مرکزی در برجام را ایران و ایالات متحده آمریکا و کنشگران پیرامونی را 5 عضو دیگر، از گروه 1+5 بدانیم ایران و آمریکا هستند تا به عنوان کنشگران مرکزی و سیاسی اجرای دقیق برجام را در میدان عمل تضمین کنند به دلیل اینکه پذیرش برجام برای ایران یک اجبار و برای ایالات متحده آمریکا یک الزام بود.
بنابراین برای اجرای برجام به ترتیب ایران و آمریکا اجبار و الزام وجود دارد در غیر این صورت باید به فرجامی بد بیاندیشند، برجامی که هزینه‌های تهران و واشنگتن را بسیار بالا خواهد برد. اگر طرفی از گروه 1+5 اجرای برجام را نپذیرند هزینه‌های بسیاری برای دو پایتخت به دنبال خواهد داشت. من تاکید کنم، در آینده ایالات متحده آمریکا تحرکات و باز تعریف شرکای استراتژیک خود به دنبال ایجاد فضایی منطقی برای رسیدن به ایرانی است که در کنار کره جنوبی از طرف شرق و از طرف جنوب شرقی استرالیا و انتقاد آن‌ها به ژاپن و کانادا، استراتژی‌های جدید ایالات متحده آمریکا قرار دارد. بنابراین باید بپذیریم که به نفع آمریکا و حتی احیانا روی کار آمدن دولتی جمهوری خواه در سال 2016 به بعد نیست که نخواهد برجام را اجرایی کند.
تبلیغات برخی از کاندایداهای جمهوری خواه مبنی بر این است که برنامه برجام را رد خواهند کرد به نظر شما ممکن است چنین اتفاقی بعد از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا از ناحیه جمهوری خواهان رخ دهد؟
در سال 2016، انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا نشان می‌دهد که هنوز جمهوری خواهان برگ برنده‌ای را در دست نخواهند داشت و اگر موفقیت باراک اوباما و تیم او در سوریه نیز به موفقیت برسد برگ برنده دیگری نصیب دموکرات‌ها یا همان باراک اوباما خواهد شد.
بنابراین آینده سیاسی ایالات متحده آمریکا رئیس جمهوری را طلب می‌کند که سنتزی از هوش دوم باراک اوباما باشد و آنچه که هم اکنون در کاندیداهای ریاست جهموری آمریکا دیده می‌شود شخصی همچون هیلاری کیلینتون دارای این ویژگی است اگرچه در انتخابات ایالات متحده آمریکا همیشه شگفتی‌هایی رخ داده و باید منتظر دیدن برخی از این شگفتی‌ها در آینده باشیم، اما اگر جمهوری خواهان هم بر سر کار بیایند، زدن بر زیر میز برجام هزینه‌های گزافی را برای ایالات متحده آمریکا به همراه خواهد داشت. در نهایت ممکن است آمریکا بتواند ضررهایی را متوجه تهران کند، اما حیثیت این کشور در صحنه جهانی و به ویژه بین اعضای گروه 1+5 به فنا خواهد رفت و از طرفی امضاء کنندگان دیگر برجام یعنی کنشگران پیرامونی باید پاسخگوی بدقولی آمریکا باشند. بنابراین ایالات متحده آمریکا در دنیای چند قطبی آینده به مدیریت امنیت بین‌المللی جهان می‌پردازد و این مدیریت مبتنی و متکی بر اجرای تعهدات بین‌المللی است.
بنابراین این مسئولیت نه تنها ایالات متحده آمریکا را بلکه دیگر اعضای هیات مدیره امنیت جهانی یعنی سه کشور اروپایی به علاوه روسیه و چین که پای آن را امضا کرده‌اند، خواهد شد. بنابراین باید بپذیریم دنیای آینده با مدل 1+5 که حتی در سوریه هم اعمال می‌شود مدل چند قطبی است. آنچه که تحت عنوان 1+5 یعنی 5 عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان یک نگرش حقوقی است در حالی‌که من بر این باورم در یک نگرش سیاسی آنچه که اهمیت دارد 5 عضو دائمی شورای امنیت نیست بلکه 5 قدرت بزرگ جهانی به علاوه یک ابر قدرت یعنی ایالات متحده آمریکاست. بنابراین با توجه به نکاتی که پیشتر گفتم اگر برجام به هم بخورد یا بدقولی از طرف آمریکا صورت بگیرد بقیه کشورها باید به آن پاسخگو باشند.
دولت تدبیر و امید در سال 94، سال بسیار سختی را گذراند و از طرفی هم منتظر نهایی شدن برنامه برجام بود تا شرایط تغییر کند باتوجه به شرایطی که کشور از آن عبور کرده وضعیت ایران را در سال آینده و با اجرایی شدن برجام چطور ارزیابی می‌کنید؟ و این موضوع چه تاثیری برای دولت روحانی و تیم وی خواهد داشت؟
مروز در فضای سیاسی ایران و در ارتباط با برجام گفته می‌شود مربوط به فضای نقد دلسوزانه و تحرکات سیاست مآبانه‌ست. از یک سو برخی از عناصر که به دلواپسان مشهورند نگران امنیت ملی و منافع ایران در آینده هستند، به نظر من، این نگرانی شایسته احترام و تکریم است، اما باید بپذیریم که در حاشیه دلواپسان بعضی از جناح‌ها و گروه‌ها یافت می‌شوند که به دنبال اجرایی نشدن برنامه برجام حداقل تا زمان انتخابات هستند. به نظر من، دولت باید احترام دلواپسان حقیقی و واقعی را حفظ و از طرفی دیگر دلواپس‌نمایان را مدیریت نماید و اجرای برجام را به دور از هیاهوهای دیگران مد نظر خود قرار دهد.
اخبارسیاسی - ابتکار
