انواع لوله های مورد استفاده برای آب آشامیدنی (لوله آب)

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

لوله آب انواع مختلفی دارد

انواع لوله آب برای لوله کشی و تامین آب 

لوله آب چیست؟

اگر بخواهیم از لحاظ ظاهری لوله را تعریف کنیم می توان آن را به یک استوانه کاملا بسته تشبیه کرد که توخالی است. در واقع هر استوانه توخالی را می توان لوله نامید اما همه آن ها لوله آب نیستند. لوله های آب و فاضلاب علاوه بر اینکه در سایز و قطر خاصی تولید می شوند بلکه از موادی درست می شوند که در مقابل زنگ زدگی، رسوب، مواد شیمیایی و اسیدی، گازها و بسیاری مواد خورنده دیگر مقاوم باشند.

به جز مقاومت، لوله های آب بهداشتی باید مجوزهای سلامت را از وزارت بهداشت دریافت کنند. در واقع این لوله ها در طول زمان نباید با مواد مختلف و سیالات واکنش نشان دهند؛ چرا که این واکنش های شیمیایی می تواند به آب لوله کشی وارد شده و سلامت افراد را به خظر اندازد. از طرف دیگر رسوب گرفتن و حفظ مواد آلوده هم می تواند باعث از بین رفتن سلامت آب لوله کشی شود. 

پس توجه داشته باشید که لوله هایی که برای آب تصفیه شده استفاده می شود باید از لحاظ بهداشتی مجوزهای لازم را اخذ کرده باشد.

با این حال لوله های فاضلاب نیازی به داشتن مجوزهای سلامت ندارند اما به جهت اینکه داخل آب های پسمانده و فاضلاب مواد اسیدی و گازهای خطرناکی وجود دارد باید لوله های فاضلاب مقاومت بالایی در برابر این نوع مواد داشته باشند تا در دراز مدت پوسیده نشوند. 

لوله آب در واقع یک استوانه تو خالی از جنس های مختلف است

سیستم لوله کشی آب چگونه است؟

داخل تمامی ساختمان های اداری و مسکونی سیستم لوله کشی آب و فاضلاب وجود دارد. لوله کشی آب باید به آب شهری متصل باشد و آب را از محل اصلی به داخل ساختمان و تمامی طبقات هدایت کند. این کار توسط متخصصین لوله کشی انجام می شود. این افراد از انشعاب اصلی آب را به طبقات مختلف انتقال می دهند. 

برای سیستم فاضلاب ساختمان نیز دقیقا باید یک لوله کشی این بار از محل ساختمان به فاضلاب شهری انجام شود. در واقع هر ساختمانی دو سری لوله کشی آب دارد. متخصصین با استفاده از لوله های مخصوص فاضلاب از هر نقطه ای که فاضلاب تخلیه می شود لوله کشی می کنند. انتهای این لوله ها به فاضلاب شهری می رسد و در نهایت این فاضلاب در محل های مناسب تخلیه می شود. 

آب لوله کشی ما از زیر زمین و توسط لوله کشی های شهرداری تامین می شود. متخصصین این آب تصفیه شده را با استفاده از عملیات لوله کشی به منازل شما منتقل می کنند. در کشور ما آبی که برای آشامیدن، حمام و دستشویی و مصارف دیگر استفاده می شود همگی آب تصفیه شده و سالم است.

آبی که شما پس از استفاده به لوله ها منتقل می کنید نیز همان طور که گفتیم آب فاضلاب است که حاوی مقداری گاز و مواد اسیدی است و به فاضلاب می ریزد. 

جنس لوله آب در انواع سیستم لوله کشی بسیار مهم است

انواع لوله آب

از دیرباز تا کنون از مواد مختلفی برای ساخت لوله های آب استفاده می شده است. به تدریج و به جهت معایبی که لوله ها قدیمی داشتند کم کم مواد دیگری برای ساخت انواع لوله در نظر گرفته شد.

یکی از محبوب ترین لوله ها و البته پر استفاده ترین آن ها در کشور ما لوله های pvc هستند که ما آن را با عنوان لوله پلیکا هم می شناسیم. این لوله از مواد پلی وینیل کلراید ساخته شده و بسیار مقاوم و سبک است. به جز آن مواد دیگری هم برای ساخت لوله آب استفاده می شود که هر کدام مزایا و معایبی دارند. در ادامه تعدادی از محبوب ترین لوله ها برای انتقال آب را به شما معرفی کرده ایم.

لوله pvc یا پلیکا

این لوله ها در مقابل خوردگی و زنگ زدگی مقاوم هستند. در واقع لوله پلیکا اصلا از جنس فلز نیست که بخواهد زنگ بزند بلکه این ماده تقریبا نوعی ماده پلاستیکی است. لوله های پلیکا در مقابل مواد اسیدی هیچ واکنشی ندارند و به همین دلیل علاوه بر انتقال آب تصفیه می توانند در انتقال فاضلاب شهری هم مورد استفاده قرار بگیرند. 

لوله پلیکا بسیار مقاوم است و خیلی سخت ممکن است آسیب ببیند و ترک بردارد. ضمنا این لوله ها به جهت مواد پلاستیکی سبک هستند و حمل و نقل بسیار راحتی دارند. لوله های pvc یکی از راحت ترین نصب ها را دارند و کار نصب و لوله کشی با این لوله ها بسیار سریع انجام می شود. پلی وینیل کلراید ماده ارزان قیمتی است و به همین دلیل است که لوله پلیکا قیمت مناسبی دارد و لوله کشی با این لوله ها هزینه نهایی کمی روی دست شما می گذارد. 

تنها مشکلاتی که این لوله دارد مقاومت کم در برابر حرارت و دماهای بسیار بالا است و به همین دلیل بهتر است به شکل روکار در محیط های باز و در معرض تابش خورشید نصب نشود. ضمنا این لوله با چسب کاری به هم متصل می شود و به همین جهت احتمال باز شدن چسب و ایجاد نشتی در لوله همواره وجود دارد. 

لوله آب پلیکا 

لوله فلزی گالوانیزه

لوله گالوانیزه از ورق آهنی یا فولادی گالوانیزه تولید می شود. این لوله برای گالوانیزه شدن داخل فلز روی مذاب برده می شود و یک پوشش روی مقاوم بر سطح آن قرار می گیرد. با توجه به اینکه لوله گالوانیزه شده در برابر خوردگی و رطوبت بسیار مقاوم سازی شده است می تواند برای انتقال آب و فاضلاب مورد استفاده قرار گیرد. 

این نوع لوله را با نام لوله سفید هم می شناسد. لوله گالوانیزه از انواع لوله فلزی برای انتقال مایعات است و مسلما وزن بالایی نسبت به لوله های پلاستیکی دارد که همین یکی از معایب لوله های گالوانیزه است. لوله های گالوانیزه بسیار خوب آب بندی می شوند و نسبت به لوله های پی وی سی کمتر در معرض نشت آب هستند. این نوع لوله ها حتی تا 50 سال هم مقاومت دارند. ضمنا نسبت به بسیاری از مواد استحکام بالایی نسبت به ضربه دارند چرا که از فلز ساخته شده اند. 

با این حال این لوله ها معایبی هم دارند از جمله اینکه احتمال رسوب گرفتن لایه های داخلی آن ها وجود دارد و ضمنا برای نصب روکار اصلا مناسب نیستند. لوله های گالوانیزه به جهت وزن بالا حمل و نقل دشوارتری هم دارند. 

لوله آب گالوانیزه

لوله پلی اتیلن یا PE

پلی اتیلن یا PE یکی دیگر از مواد غیر فلزی است که برای ساخت لوله آب و فاضلاب کاربرد دارد. لوله های پلی اتیلن هم بسیار سبک بوده و حمل و نقل ساده ای هم دارند. یکی از مزایای بسیار خوب این لوله ها مقاومت خوب در برابر دمای بالا و دمای کم آب است و به همین جهت معمولا در سیستم لوله کشی آب گرم و سرد از این نوع استفاده می کنند. 

پلی اتیلن در برابر مواد اسیدی و بازی هیچ واکنشی نشان نمی دهد و به همین جهت در انتقال فاضلاب و حتی سیال گاز هم بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. پلی اتیلن لوله ای بسیار انعطاف پذیر است و می توان در محیط های غیر تراز از این لوله استفاده کرد.

طول عمر این لوله بسیار بالاست و ضمنا نصب راحتی دارد. تنها هنگام نصب باید مراقب بود که روی آن خراش یا برشی ایجاد نشود. 

لوله پلی اتیلن در سه نوع مختلف تولید می شود: لوله تک جداره، لوله دوجداره کاروگیت و لوله اسپیرال. از بین این سه نوع بیشترین مقاومت اسیدی را نوع دوجداره کاروگیت دارد.

لوله آب پلی اتیلن

آیا لوله آب با لوله انتقال سیالات دیگر متفاوت است؟

همان طور که گفتیم برای ساخت لوله های آب از مواد مختلفی استفاده می کنیم. هر کدام از این مواد خواص مختلفی دارند اما برای لوله های آب مهم ترین خاصیت مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی آب است. ممکن است یک ماده خواص گوناگونی داشته باشد و بتوان از آن برای ساخت لوله انواع سیالات و گازها استفاده کرد.

با این حال اغلب جنس لوله های آب، فاضلاب، گاز و سیستم برق رسانی و دیگر سیالات مثلا خطوط نفتی و بنزین و ... با هم تفاوت هایی دارند. هر کدام از این مواد تاثیر ویژه ای روی لوله ها می گذارند مثلا بعضی از آن ها با مواد پلاستیکی لوله واکنش می دهند و بعضی منجر به ایجاد خوردگی در فلزات می شوند. 

چیزی که در انتخاب لوله ها مهم است تشخیص ماهیت سیالات و تاثیرات آن ها بر مواد لوله است. با علم به این نکات باید بهترین و مناسب ترین لوله انتخاب شود. از لحاظ قطر، اندازه و طول نیز لوله های انتقال سیالات مایع و گاز با هم تفاوت دارند.

معمولا لوله های انتقال فاضلاب بیرون شهری حفره های بزرگی درند این در حالی است که لوله های آب ساختمان حفره های کوچکتری دارند. یا سیالات گاز از طریق لوله های باریک تر و کوچک تری انتقال پیدا می کنند.

لوله آب باید ضد خوردگی باشد

کلام پایانی

لوله کشی آب یکی از نشانه های توسعه جوامع است و هر اندازه که این لوله کشی اصولی تر و بیشتر باشد جامعه توسعه یافته تر خواهد بود. برای لوله کشی از انوع مختلف لوله آب استفاده می شود که می توانند در برابر فشار آب مقاوم باشند و ضمنا در برابر خوردگی و پوسیدگی ناشی از رطوبت زیاد هم مقاومت نشان می دهند. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته