متهمان آلودگی هوا

مجموعه: اخبار اجتماعی

تاریخ انتشار : سه شنبه, 16 دی 1399 09:25

 نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها برای تامین برق مجبورند مازوت بسوزانند، چون میزان گاز به دلیل افزایش مصرف مردم در فصل زمستان کافی نیست.

پیشنهادات سازمان محیط زیست برای کنترل آلودگی هوا شامل تهاتر مازوت با اتوبوس با چین و کره جنوبی، استخراج گوگرد از مازوت، کاهش صادرات گاز در زمستان و استفاده از سوخت گاز در نیروگاه‌های کلانشهرها، استفاده از انرژی پاک برای تامین برق و ... بوده است که به دلایلی این راهکارها به مرحله اجرا نرسیده و اکنون تنها راهکار ضربتی برای نجات جان شهروندان از شر آلاینده ها تعطیلی شهرهاست، چون آلودگی هوا باعث شیوع بیماری‌های تنفسی و افزایش ابتلا به کرونا و سرطان می‌شود. البته به گفته کارشناسان باوجود استفاده از مازوت در کارخانه‌ها تعطیلی شهرها هم تاثیر چندانی در بهبود هوا ندارند.

در این میان قانون هوای پاک نیز که 18 دستگاه موظف به اجرای آن هستند به دلیل نبود بودجه و اراده مدیران برای حل معضل آلودگی هوا خاک می خورد. از سوی دیگر دستگاه های دولتی در مقابل آلودگی هوا آچمز شده اند و راهکاری جز تهدید به خاموشی ندارند. در این بین مردم باید یا کاهش مصرف برق و گاز را انتخاب کنند یا گاز مازوت راکه دارای سم کشنده است!

آلودگی در تهران

کیفیت هوای پایتخت روز گذشته در شرایط ناسالم برای گروه های حساس، بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار، کودکان و سالمندان قرار گرفت. به نقل از شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، میانگین غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی روز یکشنبه منتهی به ساعت ۸: ۳۰ بر روی شاخص ۱۵۸ در شرایط ناسالم برای همه گروه ها بود. در همین مدت، غلظت آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون با شاخص ۸۹، ازن با شاخص ۱۰، دی اکسید نیتروژن با شاخص ۱۰۶ و منواکسید کربن با شاخص ۴۲ بوده است.

ایستگاه‌های دانشگاه شهید بهشتی منطقه ۱ با شاخص ۱۱۸، پونک با شاخص ۱۲۳ و گلبرگ منطقه ۸ با شاخص ۱۲۹ طی ۲۴ ساعت گذشته از لحاظ آلایندگی ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون با کمترین آلایندگی جزو مناطق ناسالم برای گروه های حساس بوده است و ایستگاه‌های پیروزی منطقه ۱۳ با شاخص ۱۷۴، شهرک شکوفه منطقه ۱۴ با شاخص ۱۷۲ و شهرداری منطقه ۱۱ با شاخص ۱۶۹ در همین مدت از لحاظ آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بیشترین آلایندگی را داشتند و جزو مناطق ناسالم برای همه گروها به ثبت رسیده است. از ابتدای امسال ۱۵ روز هوای پاک، ۱۸۱ روز هوای قابل قبول یا همان سالم و ۸۷ روز هوای ناسالم برای گروه های حساس و ۷ روز ناسالم برای همه گروه ها در تهران به ثبت رسیده است.

تهدید به خاموشی

رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: اگر گاز از سوی خانواده‌ها بی‌رویه مصرف شود استفاده از مازوت در صنایع و نیروگاه‌ها به عنوان سوخت اجتناب ناپذیر است.

به گزارش «انتخاب»، عیسی کلانتری افزود: با سرد شدن هوا مصرف گاز در میان خانواده ها افزایش یافته که این مساله موجب شده تا گاز مورد نیاز صنایع و نیروگاه‌ها به عنوان سوخت کم شود. وی در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: صنایع و نیروگاه‌ها که نمی توانند بدون سوخت بمانند چون باید برق مورد نیاز کشور تولید شود بنابراین ناچارند که از مازوت به عنوان سوخت استفاده کنند.

معاون رییس جمهوری با تاکید بر اینکه سازمان محیط زیست موافق سوخت مازوت نیست، گفت: برخی نیروگاه‌ها مشکل سوخت دارند بنابراین مجبورند برای تولید برق از مازوت استفاده کنند در غیر این صورت مجبوریم قطعی برق را تحمل کنیم. وی گفت: البته مصرف مازوت استثنا نیز دارد به طوری که ستاد ملی کرونا تصویب کرده که مازوت در کلانشهرهایی مانند تهران، کرج و اصفهان استفاده نشود اما شهرهای دیگر مجبورند که مازوت بسوزانند چون به علت مصرف بالای گاز، گاز کم داریم.

تعطیلی با مازوت سوزی بی فایده است

رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای شهر تهران گفت: تعطیلی تهران در شرایطی که مازوت‌سوزی می‌شود، هیچ تاثیری در کاهش آلودگی هوا نخواهد داشت. محمد علیخانی در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که آیا تغییری در اجرای طرح ترافیک بویژه در روزهای تعطیل و نیمه تعطیل پایان هفته با توجه به آلودگی هوا اعمال نمی‌شود گفت: آلودگی ارتباطی به ترافیک ندارد، تشدید آلودگی به دلیل سوخت مازوت در کارخانجات و نیروگاه‌های اطراف تهران است و وظیفه سازمان محیط زیست است که جلوی آن‌ها را بگیرد. اکثر قوانین مربوط به آلودگی هوا نیز اجرا نشده است.

محدودیت‌ها برای مردم است

علیخانی گفت: محدودیت‌ها برای مردم در نظر گرفته می‌شود و کسانی که تولید آلودگی می‌کنند و منشاء اصلی این وضعیت هستند، برایشان محدودیت عملی در نظر گرفته نمی‌شود.

او با اشاره به اینکه دولت وظیفه تامین و خرید اتوبوس‌های نو را بر عهده داشته است، گفت: اما دولت وظیفه خود را انجام نداده و شورا برای خرید اتوبوس و مینی بوس توسط شهرداری اعتباراتی را مصوب کرده و نسبت به خرید آن نیز اقدام شده و می‌شود.

موتورسیکلت‌ برقی چه شد؟

او به مساله موتورسیکلت‌ها نیز اشاره کرد و گفت: قرار بود سالانه ده درصد از موتورسیکلت‌ها برقی شوند، که این موضوع تاکنون اجرائی نشده است. در واقع باید سالی ۲۰۰ هزار موتورسیکلت در تهران برقی می‌شد که جزو قوانین مربوط به آلودگی هوا است و رقم آن به انگشت‌های یک دست هم نمی‌رسد.

مازوت و سرطان خون

محمد درویش در پاسخ به این پرسش که راهکار و راه حل کاهش و کنترل آلودگی هوا به ویژه مساله مازوت در هوای تهران چیست، گفت: راه حل کوتاه مدت این است که یک دستور سریع در شهرهای مانند تهران و کلانشهرهای کشور صادر شود و طبق آن در هر شهری که شاخص آلودگی هوا بالای 150 بود، استفاده از گاز جایگزین مازوت شود و در سایر شهرها نیز میزان مصرف مازوت مورد نظارت دقیق قرار بگیرد.

یک فعال محیط زیست اظهار داشت: مازوت به خاطر ترکیب گوگردی که دارد برای محیط زیست مضر است. همچنین مازوت چون نقش بالایی در تولید ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون دارد، این ذرات چون در بدن انسان نفوذ زیادی دارند، باعث شیوع بیماری‌های تنفسی و همین طور سرطان خون بین شهروندان می‌شود.

محمد درویش در گفت‌وگو با «انتخاب» و در پاسخ به این پرسش که مازوت چقدر در آلودگی هوای تهران طی چند هفته اخیر موثر بوده، گفت: طبق گزارشی که شهرداری تهران سال گذشته منتشر کرده بود، سهم منابع ساکن در تولید ذرات معلق 2/39 درصد اعلام شد که از این میزان نیروگاه‌ها 1/12 درصد، پالایشگاه‌ها 4/4 درصد و صنایع 8/17 درصد سهم داشتند. اما با توجه به اینکه در هر 3 عامل اعلام شده مازوت نقش مهمی را ایفا می‌کند، ما به تعبیری می‌توانیم بگوییم که مازوت تاثیر 37 درصدی در تولید ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون دارد. تمام خودروهای تهران با این حجم زیاد و این همه خودروی فرسوده و غیراستاندارد کلا 9/13 درصد در تولید ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون سهم دارند و همین سهم درباره موتورسیکلت‌ها که این همه درباره آلایندگی آنان صحبت می‌شود 1/10 درصد است. یعنی خودرو و موتورسیکلت مجموعا 24 درصد سهم داشته ولی مازوت به تنهایی 35 تا 37 درصد در تولید ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون نقش دارد.

راهکار

این فعال محیط زیست ادامه داد: علاوه بر این نیز باید شهرهایی که شاخص آلودگی بالای 150 دارند، تعطیل شوند و هرچه این تعطیلی دقیق‌تر بوده و در راستای کاهش حداکثری تردد شهروندان باشد، نتیجه بهتری در کوتاه مدت خواهد داشت. البته راهکار و راه حل میان مدت برای کاهش آلودگی هوا نیز بهبود کیفیت گازوییل و جایگزینی وسایل نقلیه و ناوگان جدید و سبز به جای نمونه‌های فرسوده و آلاینده است. راهکار بلندمدت ما برای کاهش آلودگی هوای تهران، این است که ما در برخی موضوعات تجدید نظر جدی داشته باشیم. این یک سوال جدی است که چرا باید برق ما از نیروگاه‌های حرارتی تامین شود؟ آن هم در شرایطی که کشور ما یک سرزمین آفتابی است و حتی طبق برنامه‌های توسعه دولت موظف شده بود که در این زمینه یعنی تولید برق از انرژی خورشیدی وارد عمل شده و سرمایه‌گذاری کند.

چه شد که «مازوت» نفس ‌ها را گرفت؟

یک مقام مسئول در سازمان محیط زیست می‌گوید وزارت نفت و نیرو بدون توجه به هشدارها و پیشنهادهای این سازمان، به راحت‌ترین کار دست زده‌اند. مازوت تولیدی از پالایشگاه‌ها را به نیروگاه‌های برق حرارتی می دهند تا بسوزد و دود آن به ریه شهروندان برود.

دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست محیطی سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرآنلاین می گوید وزارتخانه های نیرو و نفت هیچ توجهی به پیشنهادهای علمی، تجاری و حتی مدیریتی سازمان محیط زیست نشان نمی دهند. بهزاد اشجعی توضیح می‌دهد باوجود بی توجهی وزارت نفت و نیرو به سلامت عمومی مردم، دادستانی هم از آنها حمایت کرده و دستور باز کردن پلمب مخازن مازوت در نیروگاه‌ها را داده است. سازمان محیط زیست از قبل تا حالا مخالف مازوت سوزی در نیروگاه‌ها و صنایع بوده است. شرایطی الان پیش آمده است که نیروگاه‌ها می‌گویند چاره ای جز سوزاندن مازوت نداریم.

چرا نیروگاه‌ها به سوزاندن مازوت رو آورده اند؟

وزارت نفت می‌گوید مصرف گاز در زمستان زیاد می‌شود و مجبوریم گاز خانگی را تامین کنیم. در نتیجه مجبوریم به نیروگاه‌ها مازوت بدهیم. آنها می گویند نمی توانیم مازوت را صادر کنیم. مقدار مازوت زیاد شده است. انبارها هم پر شده است و ما مجبور می شویم مازوت را به بیابان یا دریا بریزیم. برای همین ما راهکارهایی پیشنهاد دادیم. ما پیشنهاد دادیم که چطور مازوت را تبدیل به محصولاتی با آلایندگی کمتر و گوگرد کمتر کنند که ارزش افزوده بالاتری هم داشته باشد ولی توجهی نشد. از نفت خام ورودی به پالایشگاه‌ها ۲۵ درصد تبدیل به مازوت می‌شود. باید فناوری پالایشگاه‌ها را ارتقا دهند چون طبق قانون باید حداکثر ۱۰ درصد از نفت خام ورودی پالایشگاه‌ها تبدیل به مازوت شود.

این قابل قبول نیست که ۲۵ درصد ورودی آنها تبدیل به مازوت شود. باید تولید مازوت را کاست. پیشنهاد دادیم که گازی را که صادر می‌شود، به نیروگاه‌ها بدهیم تا مجبور به استفاده از مازوت نباشند. الان مسئله بیشتر کمبود گاز است که مازوت را در نیروگاه‌ها می‌سوزانند. پیشنهاد می‌کنیم یکی دو هفته صادرات گاز به نیروگاه‌ها اختصاص یابد تا هم مشکل کمبود گاز خانگی نداشته باشیم و هم بتوانیم مشکل مصرف مازوت را کنترل کنیم.

تهاتر مازوت با اتوبوس

پیشنهاد دادیم اگر نمی‌توانید مازوت را بفروشید، می‌توانید تهاتر کنید. شرکتهایی در چین و کره هستند که می گویند ما مازوت شما را اینجا تحویل می‌گیریم و به جای آن اتوبوس تحویل می‌دهیم. هم مازوت‌مان را می فروشیم و هم وقتی پول نداریم ناوگان را نوسازی کنیم از محل تحویل مازوت اتوبوس نو می خریم و نوسازی ناوگان را انجاتم دهیم. یک سال پیش این پیشنهاد را داشتیم. آنها گفته بودند مازوت را با اتوبوس تهاتر می کنیم. پیشنهاد دیگر مدیریت مصرف سوخت در نیروگاه‌ها است.

یعنی اگر مجبوریم در نیروگاه‌ها مازوت مصرف کنیم، مازوت را به نیروگاه‌های بدهیم که نزدیک شهرها نیستند. مثلا ۵ تا ۱۰ نیروگاه را مشخص کنیم که در طول سال اصلا به آنها گاز ندهیم و صفر تا ۱۰۰ در طول سال، مازوت مصرف کنند. گاز آنها را به نیروگاه‌هایی مانند بعثت تهران یا سایر نیروگاه‌های نزدیک به شهرها بدهیم. این راهکارها الان قابل اجرا نیست ولی در طول سال می توان آنها را اجرا کرد. معمولا مسولان راحت‌ترین کار را اجرا می کنند.

یعنی مازوت را به نیروگاه‌ها می‌دهند تا بسوزد و در نهایت به ریه شهروندان برود. ما می‌خواستیم جلوی فعالیت نیروگاه‌هایی را که مازوت می سوزانند، بگیریم. بخش تامین سوخت مازوت نیروگاه‌ها را اداره کل استانها در سازمان محیط زیست رفتند و پلمب کردند ولی به دستور دادستانی همه پلمب‌ها باز شد و الان دارند از مازوت استفاده می کنند. وقتی هم دستور دادستان باشد، ما نمی توانیم روی دستور آنها اقدامی کنیم و تصمیم گیری نهایی با قوه قضاییه است.

اشاره