نگاهی به اهمیت و اهداف روز امور تربیتی

مجموعه: مناسبتها در ایران و جهان

امور تربیتی

 بررسی نقش برجسته مربیان در امور تربیتی

در زندگی انسان، تربیت و آموزش از جمله مهم‌ترین عواملی است که نقش بارزی در شکل‌دهی به شخصیت و ارزش‌های اجتماعی او دارند. به همین دلیل، هر ساله در هشتم اسفند ماه، روزی به نام "روز امور تربیتی" به عنوان یادآوری اهمیت و توجه به ارزش‌های تربیتی و اسلامی در جامعه ایرانی نامگذاری شده است. این روز، فرصتی است برای بررسی و تجدیدنظر در مسیر تربیت و آموزش، و بهبود فرآیندهای آموزشی با رویکردهای انقلابی و اسلامی. در این مقاله، به بررسی اهمیت و اهداف این روز، نقش مربیان و معلمان در امور تربیتی، و ارتباط آن با ارزش‌های اسلامی و انقلابی می‌پردازیم.

تاریخچه نام گذاری روز امور تربیتی 

هشتم اسفند ماه سال ۱۳۵۹، با تلاش شهیدان رجائی و باهنر، «ستاد امر تربیتی» در مدارس کشور تأسیس شد و امروز به همین مناسبت روز امور تربیتی و تربیت اسلامی نام گرفت.

در سال‌های نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نهاد «امور تربیتی» به منظور گسترش و تعمیق ارزش‌های انقلاب اسلامی در نظام آموزش و پرورش کشور شکل گرفت. شهیدان رجایی و باهنر در دوران تصدی وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۹ شمسی، به تأسیس ستاد‌های امور تربیتی در مدارس اقدام کردند تا دانش‌آموزان را به ارزش‌های اسلامی ترغیب کنند.

ارتباط آموزش و پرورش با توسعه جامعه

استمرار و بقای هر جامعه به انتقال باورها، ارزش‌ها، رفتارها، دانش‌ها و مهارت‌های خود به نسل‌های جدید بستگی دارد. آموزش و پرورش به عنوان مهم‌ترین وسیله این انتقال مطرح است و مدرسه به عنوان اساسی‌ترین واسطه انتقال دانش و مهارت‌های فنی شناخته می‌شود. بنابراین، ایجاد ستاد‌های امور تربیتی در مدارس با هدف گسترش فرهنگ اسلامی و تربیت دانش‌آموزان برای حرمت نهادن و عمل به ارزش‌های اسلامی انجام شد.

پاسداری از ارزش‌های اسلامی و دستاوردهای انقلاب، برنامه‌ریزی و ایجاد هماهنگی بین عملکرد عوامل تربیتی، توجّه جدی به نقش معلمان در فعالیت‌های تربیتی و توجه به نقش دانش‌آموزان در فعالیت‌های تربیتی از جمله اهداف ستاد‌های امور تربیتی است.

در جمهوری اسلامی ایران، هشتم اسفند ماه به نام «امور تربیتی و تربیت اسلامی» نام‌گذاری شده است.

شهید بزرگوار رجایی، مربیان امور تربیتی را سربازان انقلاب در آموزش و پرورش نامیده و شهید باهنر بیان کرده‌اند که «مربیان زمانی با انبیا هم صف و با امام عادل هم ردیف هستند که آموزش را از محتوای تزکیه پر کنند». این مفهوم بر اساس کلام امام (ره) است که می‌فرمایند: «اگر تهذیب در کار نباشد، علم توحید هم به درد نمی‌خورد.»

روز امور تربیتی

 اهداف تشکیل امور تربیتی

ستاد امور تربیتی از بدو شکل‌گیری تا به امروز مجموعه‌ای از عملکردها و وظایف متعدد و گوناگون را بر عهده داشته و تحقق امر تربیت را به حضور مربی و فعالیت‌های رسمی غیر کلاسی در کنار آموزش‌های کلاسی منوط می‌داند. اهداف و اصول این نهاد انقلابی پرورشی شامل انتقال ارزش‌های دینی و فرهنگی انقلاب اسلامی به مدارس، تربیت و بازسازی دانش‌آموزان در فضای انقلابی و اسلامی، زمینه‌سازی برای ورود نگرش‌های دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی به نظام آموزش و پرورش و حفظ مدارس از آفات فرهنگی و سیاسی می‌باشد.

استعداد‌های دانش‌آموزان در ابعاد دینی، عقلی، اجتماعی، عاطفی و حفظ ارزش‌ها شناخته و پرورش داده می‌شود. بنابراین، اهداف تشکیل امور تربیتی شامل حراست از مرز‌های اعتقادی و حفظ دستاوردها و تبیین ارزش‌های انقلاب در مدارس است.

در طی سال‌های شکل‌گیری خود، ستاد امور تربیتی تلاش‌هایی را برای رفع کاستی‌ها و پرورش مذهبی و انقلابی دانش‌آموزان به انجام رسانده است. بازنگری در روش‌ها و برآورد نقاط قوت و ضعف این نهاد در سال‌های گذشته و اتخاذ تدابیر دقیقتر با هدف کوشش بیشتر در امر تربیتی ضروری است.

ارزیابی فعالیت‌ها نیازمند شناختن اهداف و راهبردهای اجرایی است. بنابراین، فعالیت‌های امور تربیتی باید همراه و هماهنگ با نظام پرورشی باشد تا بتواند نسبت به رسالت و نقش خود و اهداف بنیادی این نهاد جامعه عمل کند. طرح امور تربیتی همه ارکان آموزش و پرورش را با محوریت معلمان، کتاب‌های درسی، نظام ارزشیابی، خانواده و دانش‌آموز در بر می‌گیرد.

اعضای ستاد امور تربیتی در مدارس

هر ستاد امور تربیتی در مدارس از سه عضو تشکیل می‌شود: مدیر مدرسه یا یکی از معاونان، مربی تربیتی مدرسه، و یکی از معلمان یا دبیران با حسن شهرت و سابقه اعتقادی و اخلاقی موفق. به علاوه، نقش امام (ره) در تربیت اسلامی و انقلابی دانش‌آموزان بسیار ارزشمند است و به ویژه در این موقعیت تأکید می‌شود.

"معلمان امور تربیتی سربازان انقلابند" وظیفه مربیان تربیتی مشابه وظیفه انبیاء است که از ظلمات به نور می‌رسانند و این تلاش‌ها نه تنها دانش‌آموزان را از ظلمات به نور هدایت می‌دهد بلکه شغلی است که شغل انبیاء نیز آن است.

سوالات متداول درباره روز امور تربیتی

۱. چرا هشتم اسفند به عنوان روز امور تربیتی نامگذاری شده است؟

هشتم اسفند ماه به عنوان روز امور تربیتی به خاطر تأسیس ستاد امر تربیتی در مدارس کشور توسط شهیدان رجائی و باهنر در سال ۱۳۵۹ است. این روز به مناسبت ایجاد این نهاد برای ترویج ارزش‌های اسلامی در آموزش و پرورش، نامگذاری شده است.

۲. چه اهدافی برای تأسیس ستاد امور تربیتی در مدارس تدوین شده است؟

اهداف تشکیل ستاد امور تربیتی شامل انتقال ارزش‌های دینی و فرهنگی انقلاب اسلامی به مدارس، تربیت و بازسازی دانش‌آموزان در فضای انقلابی و اسلامی، زمینه‌سازی برای ورود نگرش‌های دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی به نظام آموزش و پرورش و حفظ مدارس از آفات فرهنگی و سیاسی می‌باشد.

۳. چه نقشی برای معلمان در فعالیت‌های ستاد امور تربیتی در نظر گرفته شده است؟

معلمان در فعالیت‌های ستاد امور تربیتی نقش مهمی دارند؛ زیرا آن‌ها باید دانش‌آموزان را به ارزش‌های اسلامی ترغیب کنند و در ترویج فرهنگ اسلامی در مدارس سهیم باشند.

۴. شهید باهنر درباره نقش معلمان در تربیت چه گفت؟

شهید باهنر معلمان را سربازان انقلاب در آموزش و پرورش می‌نامیده و بیان می‌کند که معلمان باید از محتوای تزکیه پر کنند و ارزش‌های اسلامی را به دانش‌آموزان منتقل کنند.

۵. چه اهدافی برای امور تربیتی در نظام آموزشی در نظر گرفته شده است؟

هدف اصلی امور تربیتی در نظام آموزشی شامل حراست از مرز‌های اعتقادی، حفظ دستاوردها و تبیین ارزش‌های انقلاب در مدارس است. این نهاد انقلابی باید از طریق تربیت و پرورش دانش‌آموزان، ارزش‌های دینی و انقلابی را حفظ و منتقل کند.

سخن پایانی مقاله روز امور تربیتی 

با توجه به اهمیت و نقش بسیار مهمی که آموزش و پرورش در جامعه دارد، ارج نهادن به روز امور تربیتی و تقدیر از زحمات معلمان و مربیان امری ضروری است. این رویداد فرصتی است تا ما به معلمانمان ارزشیابی صحیح کنیم و آن‌ها را به عنوان ستون‌های اصلی آینده‌ی کشورمان تجلیل کنیم. 

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته