انجام کار دندانپزشکی و شیردهی: آیا این ایده خوبی است؟

مجموعه: بهداشت مادر کودک

شیردهی یکی از دوره های تامین مواد مغذی برای کودک است

شیردهی و دندانپزشکی:ملاحظات دندانپزشکی برای خانم های شیرده 

مشکلات رایج در شیردهی و دندانپزشکی

امروزه یکی از دغدغه های بانوان شیرده، با وجود درد های ناشی از خرابی دندان، تداخل داروی دندان پزشکی در بدن نوزاد شیرخوار در عرصه ی سلامتی و رشد است. 

در واقع تغییرات هورمونی در دوران بارداری علاوه بر تحریک جسمانی و عاطفی سبب تاثیر گذاری منفی بر روی سلامت دهان و دندان می گردد. مادران در دوره ی شیردهی برای تامین کلسیم نوزاد، مقداری از تراکم استخوانی بدن را از دست می دهند. 

در طی روند انتقال کلسیم به نوزاد از طریق استخوان بندی بدن مادر، پوسیدگی دندان رخ می دهد. با وجود تحلیل رفتگی استخوان بندی مادر و ورود مواد غنی در داخل خون و شیر، رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف مکمل نقش چشمگیری در ترمیم استخوان مادر ایفا می کند. 

در اکثر مواقع دندانپزشک در خصوص رفع درد دندان و پوسیدگی روش هایی نظیر پر کردن دندان را پیشنهاد می کند. علاوه بر این احتمال می رود در خصوص کاهش نشانه های عفونت دندان و لثه، مسکن و آنتی بیوتیک تجویز کند.

در دوران شیردهی درمان دندانپزشکی، به وسیله ی داروهای ضد درد، ضد التهاب، تزریق کننده ی بی حسی و تزریق آنتی بیوتیک عوارضی در بدن و رشد طبیعی جسمانی نوزاد به وجود نمی آورد.

لذا توصیه می شود مادران شیرده، در صورت نیاز به درمان های دندانپزشکی، بدون نگرانی از تداخل در سلامت نوزاد و عاری از هرگونه محدودیت در شیردهی در راستای درمان دندان معیوب اقدام نمایند. 

معاینات دندان پزشکی باید به صورت دوره ای انجام شود

درمان های ایمن دندانپزشکی در دوره ی شیردهی

تست تشخیصی دندان

تست تشخیصی دندان در خصوص آگاهی از میزان پوسیدگی دندان کاربرد دارد. تست تشخیصی به وسیله ی اشعه ی ایکس نظیر بیوپسی، پالپ تستر، اولتراسونیک، پانورامیک و رادیو گرافی پری آپیکال صورت می گیرد که عاری از هرگونه تداخل در فرایند شیردهی است. 

بهره گیری از محصولات بهداشتی مخصوص دهان و دندان

استفاده از خمیر دندان، دهانشویه ، ژل های دهانی، اورالدن، مدیژل، آنبسون و کورسودیل در دوران شیردهی ممنوعیتی ندارد. در واقع در حین استفاده از محصولات دهان و دندان میزان بلع مواد بسیار ناچیز است و زمینه ی ورود مواد به شیر فراهم نمی گردد. 

توصیه می شود در دوران شیردهی از انجام درمان های زیبایی نظیر سفید کردن دندان به وسیله ی مواد شیمیایی پرهیز کنید. 

بهره گیری از داروهای ضد درد و تسکین دهنده

به طور کلی در میان انواع داروهای ضد درد تنها یک الی دو درصد از دارو ها قادر به ورود در شیر مادر هستند. 

در دوران شیردهی بهترین انتخاب در خصوص کاهش درد، استفاده از استامینوفن ساده است. علاوه بر این، بر اساس تحقیقات عده ای از مراجع دارو سازی بهره گیری از دارو های کورتونی نظیر پردنیزون و ایبوپروفن سلامت نوزاد را تهدید نمی کند. البته بهتر است بهره گیری از این نوع دارو را محدود کنید. 

اکثر داروهای مورد استفاده در درمان دندانپزشکی در خصوص مادران شیرده، ایمن می باشند. با این وجود بهتر است در مواقعی که دندانپزشک دارو های آرام بخش را تجویز می نماید، پس از کسب اطمینان خاطر در راستای برخورداری از هوشیاری کامل اقدام به شیردهی کنید. 

توجه داشته باشید که دارو های تسکین دهنده را بلافاصله پس از شیردهی مصرف کنید تا در شیردهی مجدد، نیمه ی عمر دارو طی شده باشد.

استفاده از دارو در دوران شیردهی برای تسکین درد دندان باید توسط پزشک تجویز شود

کشیدن دندان به وسیله ی بی حس کننده های موضعی

در طول فرایند دندانپزشکی نوعی بی حس کننده نظیر لیدوکائین به عنوان یک بیهوشی موضعی و عمومی کاربرد دارد. دارو های بی حس کننده در کیفیت و کمیت شیر مادر تاثیری به وجود نمی آورند.

چه بسا توصیه می شود زمانی که درد جراحی خارج کردن دندان و بی حسی رفع شد، در راستای شیردهی به کودک اقدام کنید. 

بی حس کننده ی موضعی نوعی دارو است که در خصوص بی حس کردن یک قسمت از بدن مورد استفاده قرار می گیرد. دارو های بی حس کننده ی موضعی قادر به جلوگیری از احساس درد در طول جراحی و تسکین درد پس از جراحی هستند. 

در طول استفاده از بی حسی موضعی فرد در هوشیاری کامل قرار دارد و پس از مدتی به بهبودی کامل دست پیدا می کند. این نوع دارو که به صورت تزریقی در بدن فرد وارد می شود، برای کشیدن دندان، پر کردن دندان و بیوپسی کاربرد دارد. 

بی حس کننده های موضعی به وسیله ی متوقف سازی عصب هایی که سیگنال درد را به مغز هدایت می کنند، بخشی از بدن را بی حس می کنند. 

نیتروس اکسید، یکی از دارو های بی حس کننده و تسکین دهنده ی درد است که در پروسه ی دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو با ماهیت غیر محدودی، نمی تواند وارد شیر مادر شود. در واقع گاز بی حس کننده ی نیتروس به سرعت از بدن خارج می شود و تداخلی در شیردهی مادر ایجاد نمی سازد. 

به عبارتی دیگر، اکسید نیتروژن در طبیعت به صورت نا محلول قرار دارد و از قابلیت ورود به جریان خون برخوردار نمی باشد. لذا گاز آرامش بخش نیز پس از کاربرد در درمان دندانپزشکی به سمت خارج از بدن حرکت می کند. 

از سری دارو های بی حسی موضعی که با شیر مادر سازگار هستند می توان به نووکائین و بوپیواکائین اشاره کرد. این قبیل دارو ها با بی حس کردن احساس در انتهای عصبی بافت های اطراف دندان روند بی حس سازی فرد نسبت به اقدامات پزشکی را تکمیل می سازند.

مواد مورد استفاده در دندان پزشکی مشکلی برای شیردهی ایجاد نمی کند

ملاحظات شیردهی و دندانپزشکی

در پروسه ی دندانپزشکی در خصوص استفاده از آنتی بیوتیک کاربرد حقیقی دیده نمی شود. در واقع مصرف آنتی بیوتیک در دندانپزشکی سبب تداخل در سیستم عصبی دهان، عضلات حفره ی دهان، غدد بزاقی، مخاط دهان و زبان، کام سخت و نرم گردد. 

بنابراین حد لامکان بهتر است در دوران شیردهی از دارو های آنتی بیوتیک استفاده نگردد. 

بهتر است بدانید یکی از بی حس کننده های موضعی که از قابلیت ترشح در شیر مادر برخوردار است، اپی نفرین نام دارد. علاوه بر این مصرف داروهای تسکین دهنده نظیر آسپیرین و دارو های مخدر در دوران شیردهی ممنوعیت دارد. 

منع ترمیم آمالگام

در راستای ترمیم آمالگام، آلیاژ هایی اعم از نقره، مس، جیوه و قلع کاربرد دارند. به موجب وجود جیوه در ترمیم آمالگام، مادران شیرده، بانوان باردار و کودکان زیر شش سال مستعد ابتلا به عوارض نفوذ جیوه در بدن هستند. 

تحقیقاتی در خصوص ورود جیوه در شیر مادران صورت گرفته است که حاکی از ناچیز بودن میزان جیوه ی ترشحی در شیر مادر دارد. با این وجود به منظور رعایت ایمنی و جلوگیری از خطرات احتمالی توصیه می شود از ترمیم و تعویض آمالگام به ماده ی همرنگ دندان خودداری کنید. 

منع شیردهی به نوزاد نارس بعد از درمان دندانپزشکی

با وجود بی خطر بودن شیردهی پس از درمان های دندانپزشکی، تغذیه کردن نوزادی که تحت درمان های ویژه ای قرار دارد یا نارس است، محدودیت دارد. در این گونه شرایط پزشک متخصص خواستار توقف روند شیردهی در مدت زمان کوتاه می گردد. 

لازم است بدانید شیردهی بلافاصله بعد از ترمیم دندان ممنوع است

روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان مادران شیرده

تغذیه ی انحصاری نوزاد به وسیله ی شیر مادر سبب کاهش آب بدن می گردد. خشکی دهان عامل اصلی پوسیدگی دندان و بیماری های لثه ای در زنان به شمار می رود. 

یکی دیگر از عوامل دخیل در بروز پوسیدگی دندان مادران شیر ده، بهره گیری از رژیم غذایی نادرست است. همان طور که بیان کردیم مصرف مکمل نقش چشمگیری در جلوگیری از پوسیدگی دندان ایفا می کند. 

مادران شیر ده، در طول روز احساس گرسنگی مداوم دارند. لذا برای رفع گرسنگی به ریزه خواری می پردازند. با ریزه خواری باکتری های دهان به وسیله ی کربوهیدرات و قند تغذیه می شوند. لذا با تکثیر شیرین جات در داخل دهان احتمال وقوع پوسیدگی دندان شدت پیدا می کند. 

در ادامه برخی مواد غذایی مقوی در خصوص جلوگیری از بروز پوسیدگی دندان را بیان می کنیم:

• جذب کلسیم طبیعی از طریق استفاده از لبنیات نظیر شیر، پنیر و ماست

• مصرف سبزیجات به خصوص بروکلی

• مصرف شیر سویا

• استفاده از بادام

• مصرف مکمل دارای ویتامین D، B3، B12، B2، C

• جذب ویتامین D با مصرف ماهی سالمون، ساردین، تون، تخم مرغ، گوشت، مرغ، آجیل و مواد لبنی

• جذب ویتامین B12 و B2 با مصرف بادام، اسفناج، ماکارونی و شیرینی

گردآوری:بخش کودکان بیتوته