تب طوطی؛ راههای تشخیص، پیشگیری و درمان

مجموعه: بیماری ها و راه درمان

تب طوطی بیماری مشترک بین انسان و پرنده

تب طوطی: علائمی شبیه آنفولانزا، خطری نادر اما جدی 

تب طوطی یا پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است که می توانید از پرندگان به آن مبتلا شوید. این بیماری توسط باکتری کلامیدیا پسیتاسی ایجاد می شود. در انسان علائم عفونت تنفسی مانند تب و سرفه را ایجاد می کند. پرندگان ممکن است دچار اسهال، آبریزش بینی یا چشم و سایر علائم شوند. پرندگان نیز می توانند این باکتری را بدون نشان دادن علائم انتقال دهند.

پسیتاکوزیس "اورنیتوز" یا "تب طوطی" نیز نامیده می شود. همانطور که از نامش پیداست، این بیماری از پرندگان منتقل می‌شود. با این حال، طوطی‌ها تنها پرندگان ناقل این بیماری نیستند. پرندگان وحشی و اهلی دیگر نیز می‌توانند حامل این بیماری بوده و آن را به انسان منتقل کنند.

موارد ابتلا به تب طوطی در کشورهایی مانند آرژانتین، استرالیا و انگلستان گزارش شده است. این بیماری در هر جایی که پرندگان به عنوان حیوانات خانگی نگهداری می‌شوند یا در جمعیت‌های انبوه نگهداری می‌شوند (مانند مرغداری‌ها) یافت می‌شود. همچنین شیوع این بیماری در مناطق گرمسیری بیشتر است. 

آیا تب طوطی همان کلامیدیای انسانی است؟

خیر، تب طوطی توسط گونه‌ای متفاوت از باکتری نسبت به باکتری ایجاد کننده کلامیدیا در انسان ایجاد می‌شود.

تب طوطی یا پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است

ابتلا به تب طوطی

در اغلب موارد، انسان‌ها تب طوطی را از پرندگان زیر می‌گیرند:

• طوطی‌ها

• مرغ‌ها

• بوقلمون‌ها

• کبوترها

• مرغ عشق‌ها

• عروس هلندی

• اردک‌ها

شما می‌توانید با موارد زیر به تب طوطی مبتلا شوید:

• دست زدن به پرنده آلوده

• تنفس در ذرات ریز ادرار، مدفوع یا سایر ترشحات بدن پرنده آلوده

• گاز گرفتن یا «بوسیدن» شما توسط پرنده با تماس نوک آن با دهانتان

ابتلا به این بیماری از فرد آلوده هم ممکن است، اما بسیار نادر است. این مورد می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که قطرات ریز ناشی از سرفه فرد بیمار را استنشاق کنید.

تشخیص پرنده مبتلا به تب طوطی

پرندگان آلوده الزاماً علائمی از خود نشان نمی‌دهند. همچنین آن‌ها می‌توانند ماه‌ها قبل از بروز هرگونه نشانه ظاهری، باکتری را در بدن خود داشته باشند. بنابراین، صرفاً به دلیل اینکه پرنده‌ای بیمار به نظر نمی‌رسد، به معنای عدم ابتلای آن نیست. علائم احتمالی در پرندگان آلوده عبارتند از:

• لرزیدن یا مشکل در تنفس

• ترشح از چشم یا بینی

• اسهال

• تغییر رنگ فضله (ادرار یا مدفوع) به طیف‌های مختلف سبز

• کاهش وزن

• بی‌حالی و خواب‌آلودگی

• پرنده بیمار ممکن است کمتر غذا بخورد یا به طور کامل غذا خوردن را متوقف کند.

علائم تب طوطی در انسان

علائم تب طوطی در انسان

در انسان، این بیماری معمولاً شبیه آنفولانزا یا ذات الریه است. علائم معمولاً حدود 10 روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری شروع می شوند، اما ممکن است در عرض چهار تا 19 روز نیز ظاهر شوند. تب طوطی بسیاری از علائمی را دارد که ممکن است با آنفولانزا مرتبط بدانید، از جمله:

• تب و لرز

• حالت تهوع و استفراغ

• درد عضلات و مفاصل

• اسهال

• ضعف

• خستگی

• سرفه (معمولاً خشک)

علائم احتمالی دیگر که ممکن است شبیه آنفولانزا نباشند عبارتند از:

• درد قفسه سینه

• تنگی نفس

• حساسیت به نور

در موارد نادر، این بیماری ممکن است باعث التهاب اندام های داخلی مختلف شود. این اندام ها شامل مغز، کبد و برخی از قسمت های قلب می شوند. همچنین می تواند منجر به کاهش عملکرد ریه و ذات الریه شود.

بیماری هایی که علائمی شبیه به تب طوطی دارند عبارتند از:

• بروسلوز، یک عفونت باکتریایی که به طور معمول در دام یافت می شود اما می تواند به انسان منتقل شود.

• تولارمی، یک بیماری نادر (که به طور معمول در خرگوش ها و جوندگان یافت می شود) که می تواند از طریق نیش کنه، مگس آلوده یا تماس با خود پستاندار کوچک آلوده به انسان منتقل شود.

• اندوکاردیت عفونی

• آنفولانزا

• سل

• ذات الریه

• تب کیو، نوع دیگری از عفونت باکتریایی

تب طوطی یک بیماری بسیار نادر است

راههای تشخیص تب طوطی در انسان

از آنجایی که تب طوطی یک بیماری بسیار نادر است، پزشک شما ممکن است در ابتدا به این بیماری مشکوک نشود. حتما به پزشک خود اطلاع دهید که آیا اخیراً با پرندگان بیمار احتمالی در تماس بوده اید یا در مغازه حیوانات خانگی، مطب دامپزشک، کارخانه فرآوری طیور یا هر محل کار دیگری کار می کنید که شما را با پرندگان در تماس قرار می دهد.

برای تشخیص تب طوطی، پزشک شما به طور کلی چندین آزمایش انجام می دهد. کشت خون و خلط می تواند نشان دهد که آیا شما نوع باکتری را که باعث این عفونت می شود، دارید یا خیر. عکس قفسه سینه می تواند ذات الریه ای را که گاهی اوقات توسط این بیماری ایجاد می شود، نشان دهد.

پزشک شما برای بررسی اینکه آیا شما آنتی بادی علیه باکتری عامل تب طوطی دارید، آزمایش تیتر آنتی بادی را تجویز می کند. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی بدن هنگام تشخیص یک ماده خارجی مضر (آنتی ژن) مانند باکتری یا انگل تولید می کند. تغییرات در سطح آنتی بادی ها می تواند نشان دهد که شما به باکتری عامل تب طوطی آلوده شده اید.

راههای درمان تب طوطی (پسیتاکوز)

تب طوطی با آنتی بیوتیک درمان می شود. تتراسایکلین و داکسی سایکلین دو آنتی بیوتیکی هستند که علیه این بیماری موثرند. با این حال، پزشک شما ممکن است گاهی اوقات برای درمان شما از انواع یا گروه های دیگری از آنتی بیوتیک ها استفاده کند. کودکان خردسال ممکن است با آزیترومایسین درمان شوند.

پس از تشخیص، درمان با آنتی بیوتیک به طور معمول 10 تا 14 روز پس از فروکش تب ادامه می یابد.

اکثر افرادی که برای تب طوطی تحت درمان قرار می گیرند، به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، ممکن است بهبودی در افراد مسن، کودکان یا افرادی که مشکلات سلامتی دیگری دارند، کند باشد. با این حال، تب طوطی به ندرت در انسان هایی که درمان مناسب را دریافت کرده اند، باعث مرگ می شود.

تب طوطی با آنتی بیوتیک درمان می شود

پیشگیری از تب طوطی

اگر پرنده خانگی دارید، می توانید با انجام اقداماتی، احتمال ابتلا به تب طوطی را کاهش دهید. این اقدامات شامل تمیز کردن روزانه قفس پرندگان و مراقبت صحیح از پرندگان برای جلوگیری از بیمار شدن آنها است. پرندگان خود را به درستی تغذیه کنید و فضای کافی در اختیارشان قرار دهید تا در قفس احساس تنگی نکنند. اگر بیش از یک قفس دارید، مطمئن شوید که قفس ها از هم دور باشند تا مدفوع و سایر مواد بین آنها منتقل نشود.

در ادامه اقدامات دیگری که می توانید برای جلوگیری از تب طوطی انجام دهید، آورده شده است:

√ پرندگان خانگی را از فروشگاه های معتبر حیوانات خانگی خریداری کنید.

√ بعد از دست زدن به پرندگان یا وسایل آنها، به طور مرتب دست های خود را بشویید.

√ از تماس نوک پرنده با دهان یا بینی خودداری کنید.

√ پرندگانی که به نظر بیمار می رسند را نزد دامپزشک ببرید.

√ پرندگان را در محیطی با تهویه مناسب نگهداری کنید.

√ در صورت خرید پرنده جدید حتماً پرنده را توسط دامپزشک معاینه کنید. سپس بهتر است پرنده را برای مدت حداقل 30 روز قرنطینه کنید و از نظر بیماری تحت نظر بگیرید قبل از اینکه اجازه دهید با پرندگان دیگر تماس داشته باشد.

√ در صورت مشاهده پرنده بیمار یا مرده (چه وحشی و چه خانگی) به پرنده دست نزنید.

√ اگر پرنده خانگی دارید که بیمار است، هنگام لمس یا جابجایی آن باید احتیاط کنید. از دستکش و ماسک استفاده کنید تا از استنشاق هرگونه باکتری، گرد و غبار پر یا سایر ذرات جلوگیری کنید. همچنین باید قفس و تمامی وسایلی را که پرنده از آنها استفاده کرده است ضدعفونی کنید.

در صورت مشاهده پرنده بیمار یا مرده به پرنده دست نزنید

سوالات متداول درباره تب طوطی

1. در صورت ابتلا به پسیتاکوز چه انتظاری می توانم داشته باشم؟

اکثر افراد مبتلا به پسیتاکوز در صورت درمان مناسب بهبودی کامل پیدا می کنند. شما باید تمام آنتی بیوتیک های خود را (معمولاً برای حدود دو هفته) طبق تجویز پزشک خود مصرف کنید. مطمئن شوید که آنها را دقیقاً همانطور که توصیه می شود مصرف کنید، حتی بعد از اینکه احساس بهتری کردید.

2. چه زمانی باید به پزشک خود مراجعه کنم؟

اگر فکر می کنید ممکن است پسیتاکوز داشته باشید به یک پزشک مراجعه کنید. مهم است که در مورد هر تماسی که با پرندگان دارید به ارائه دهنده خود بگویید

3. آیا تب طوطی برای انسان خطرناک است؟

تب طوطی در انسان نادر است و در صورت عدم درمان می تواند خطرناک باشد. با این حال، با تشخیص و درمان زودهنگام با آنتی بیوتیک، اکثر افراد به طور کامل بهبود می یابند.

4. چه کسانی در معرض خطر ابتلا به تب طوطی هستند؟

افرادی که در معرض پرندگان آلوده قرار دارند، مانند:

- صاحبان پرندگان خانگی

- کارکنان فروشگاه های حیوانات خانگی

- دامپزشکان

- کارکنان مرغداری ها

5. آیا تب طوطی از انسان به انسان منتقل می شود؟

انتقال تب طوطی از انسان به انسان بسیار نادر اما ممکن است. این بیماری معمولاً از طریق تماس با پرندگان آلوده یا فضله آنها منتقل می شود.

6. آیا تب طوطی قابل درمان است؟

بله، تب طوطی با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

7. چه مدت طول می کشد تا تب طوطی درمان شود؟

اکثر افراد با 10 تا 14 روز درمان با آنتی بیوتیک به طور کامل از تب طوطی بهبود می یابند.

8. آیا بعد از بهبودی از تب طوطی می توان دوباره به آن مبتلا شد؟

بله، ممکن است دوباره به تب طوطی مبتلا شوید.

سخن نهایی

پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است که گاهی اوقات می تواند شما را به شدت بیمار کند. اگر در اطراف پرندگان زندگی می کنید یا کار می کنید، می توانید با تمیز کردن دقیق و روش های ایمن نگهداری پرندگان، خطر بیماری خود و پرندگان خود را کاهش دهید. اگر فکر می کنید به پسیتاکوز مبتلا هستید به یک پزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام برای حفظ سلامت شما و اطرافیانتان مهم است.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته