بازگشت بزرگ ایران

مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

نشریه ایتالیایی  ایل سوله 24 اوره نوشت: پیوستن مجدد و کامل ایران به بازار جهانی با چند نکتۀ مثبت و نکات منفی بسیاری همراه است.

به گزارش پایگاه خبری «تیک»، به عقیدۀ تمامی کشورهای تولید کننده، تهران در بدترین زمان، خود را آمادۀ بازگشت می کند. تولید جهانی نفت خام قصد توقف ندارد، بر عکس همان گونه که بارها در همین روزنامه خاطرنشان ساخته ام، همچنان افزایش خواهد داشت.

رکود سرمایه گذاری های عظیمی که در سال های گذشته توسط صنعت جهانی نفت انجام شده بود که بسیاری از آنها باید هنوز تکمیل گردند تا بتوان تولید اولین بشکه های نفت را آغاز کرد، عامل آن به شمار می آید.

شرکت های نفتی به طور کامل مراقب بودند که این سرمایه گذاری های را قطع نکنند. این در حالی ست که در قطع تمامی آنچه می توانستند (پالایش، پتروشیمی، گاز و پروژه های اعلام شده ای که البته هنوز راه اندازی نشده اند) به اندازۀ کافی سخاوتمندانه رفتار کردند. بدین ترتیب، به شکل اجتناب ناپذیری ظرفیت جدید تولید نفت دستکم تا سال 2017 میلادی وارد بازار خواهد شد.

آنچه باعث وخیم تر شدن اوضاع می شود این است که در میان تولیدکنندگان اصلی نفت خام در جهان فقط کانادا به نظر می رسد برای قیمت های در حال سقوط مالیات می پردازد. آمریکا و روسیه علی رغم مشکلات همچنان سطوح تولید خود را حفظ می کنند، عراق همچنان رو به رشد است.

به ویژه عربستان سعودی به تولید خود شتاب بخشیده و ظرفیت استفاده نشده تولید نفتی را که این پادشاهی همواره حفظ نموده (دستکم 5/2 میلیون بشکه در روز) به عنوان سوپاپ اطمینان بازار جهانی کاهش داده است.

راهبردی در ظاهر انتحاری برای قیمت های طلای سیاه که البته چنانچه این موضوع در نظر گرفته شود که ریاض بر بیرون راندن تولیدات جهانی در میان مدت به بالاترین قیمت و کسب بخش های جدیدی از بازار تأکید دارد، به طور کامل قابل درک است.

با این کار باعث دشوارتر شدن زندگی به ویژه برای کشورهایی چون ایران یا عراق می گردد که بعد از سال های بسیار بار دیگر سرشان را بالا گرفته اند.

درتهران به نظر نمی رسد بسیار نگران باشند. البته ایران به قیمتی بسیار بالاتر از 100 دلار در هر بشکه برای نفت خام نیاز دارد تا بتواند تمامی هزینه های دولت را تأمین نماید. لیکن در برابر چشم انداز بازگشت کامل به بازارهای جهانی این مسأله در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد و کشور از بهره جویی کامل از تمامی توانمندی اش که بسیار عظیم است صرفنظر نمی کند.

امروز معادن ایران اندکی بیش از 3 میلیون بشکه در روز نفت تولید می کنند؛ ظرف مدت شش ماه می توانند به 6/3 میلیون بشکه در روز برسند و بعد هم پا را از مرز 4 میلیون بشکه در روز ظرف مدت یک سال تا زمان دستیابی به 5/5 میلیون بشکه در عرض پنج سال برسند یعنی تا حدودی دو برابر تولید فعلی.

مانند کشور عراق اکثر آن میادین هرگز رنگ فن آوری های پیش رفته را که قادر به افزایش میزان بازیافت نفت باشند، به خود ندیده اند (امروز کمتر از 20% در مقابل میانگین جهانی 35%، اگر چه ایرانی ها ادعا می کنند که به 25% رسیده اند).

بدین معنا که حتی بدون کشف میادین جدید ایران اگر فقط بتواند به بهترین رقابت ها و فن آوری های در دسترس در بازار جهانی، دست یابد، ممکن است به میزان بسیار بیشتری دست به تولید بزند.

با این حال، در پانزده سال اخیر ایران میادین جدیدی را کشف نموده که هنوز منتظر ورود به خط تولید می باشند.

البته بدون در نظر گرفتن گاز طبیعی که ایران در این خصوص بسیار ثروتمند است. تولید کنونی گاز متان این کشور از مرز 200 میلیارد متر مکعب (بسیار بیش تر از دو برابر مصرف ایتالیا) فراتر رفته لیکن چنانچه فقط تهران بتواند روی سرمایه گذاری های خارجی، فن آوری های پیشرفته و زیرساخت های صادراتی مناسب که امروز اساساً وجود ندارند، حساب باز کند، ممکن است این میزان به شکلی تصاعدی افزایش یابد.

به طور مسلم موانعی که باید پشت سر نهاد تا بتوان به همۀ اینها دست یافت، به میزان فراوانی پا را از تحریم ها فراتر می نهند.

سرمایه گذاری هایی که برای رونق بخشیدن مجدد به کل بخش سوخت نیاز است دستکم به 200 میلیارد دلار می رسد، قراردادهایی که در گذشته تهران به شرکت های نفتی پیشنهاد نمود هرگز جذاب نبوده اند.

دیوانسالاری «پیچیده» این کشور قادر است هر گونه طرح توسعه ای را کُند ساخته و آن را به شدت دشوار نماید حتی در برابر توافقاتی که پیش از این توسط طرف ها امضاء شده اند.

به نظر می رسد افرادی که صفوف نفت و گاز ایران را به حرکت در می آورند، در رأس همه بیژن نامدار زنگنه، وزیر فعلی نفت که در این بخش کارآزموده است و فرمول جدیدی را در رابطه با قراردادها تهیه نموده تا سرمایه های بخش نفت جهان را جذب نماید، از این مشکلات و نیز مشکلات دیگر آگاه باشند. فرمولی که هنوز فاش نگردید.

صنعتی که نومیدانه در جست و جوی ذخائر نفتی است که بسیاری از کشورها آن را دریغ می کنند. به همین دلیل، ماه هاست که شرکت های اروپایی وآسیایی فعالیتی پر شور در کشور به راه انداخته اند تا به محض آنکه تحریم های بین المللی برداشته شوند، آمادۀ ورود مجدد به آن گردند.

(تحریم های آمریکا همچنان مشکل خواهد داشت زیرا بخشی از تحریم های آمریکا همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند اگر چه اوباما، رئیس جمهور این کشور ممکن است یک معافیت ویژه اعطا کند).

با وجود این، به هیچ وجه امکان ندارد که به شرکت های خارجی اجازه داده شود بخشی از ذخایر نفت خامی را که در آینده در کشور توسعه می یابند، به ثبت برسانند. ذخائری که محافظه کاران و اصلاح طلبان می خواهند آنها را تحت مالکیت سرسختانه دولت نگه دارند.

فرصت های اقتصادی سایر صنایع (مکانیک، شیمی و غیره) که ممکن است به کشور بازگردند شاید دقیقاً با کمک شرکت های بزرگ نفتی بهتر می باشند و نکات مبهم در رابطه با این شرکت ها به اینجا ختم نمی شوند.

بعد از پایان فصل تابستان که در آن به طور سنتی مصرف نفت در جهان به اوج خود می رسد، تقاضای نفت کاهش می یابد، مسأله ای که برای تولید اتفاق نخواهد افتاد.

صنعت نفت عادت کرده است با خطر زندگی کند و یک بار دیگر باید عادت کند این کار را بکند و سعی کند حتی المقدور از نورهایی که به واسطۀ گشایش مجدد ایران تابیده، بهره جوید و از دچار شدن به وضعیت بدتر امتناع ورزد.

یعنی همان طوفان جدید پیرامون قیمت های نفت خام شاید حول و حوش فصل زمستان که گشایش مزبور به تقویت آن کمک خواهد کرد رخ دهد.

اخبار اقتصادی - تیک