جدال واژه‌های هسته‌ای
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 29 خرداد 1393 08:21
اخبار سیاست خارجی - جدال واژه‌های هسته‌ای
گویی تا آن زمان هم قرار است؛ طناب‌کشی ادامه یابد. توافق نهایی قرار است از یکسو تکلیف برنامه هسته‌ای ایران و از سوی دیگر، تکلیف تحریمها را مشخص کند. آنچه وظیفه طرف ایرانی است و آنچه وظیفه طرف غربی.
رسیدن به چارچوب مورد توافق
روز سوم مذاکره در وین 5، روز آرامی است. مذاکره در سطح معاونان ظریف و اشتون آغاز می‌شود و در رفت و برگشت مذاکرات مشورتی بین معاونان ایران و کشورهای 1+5 قرار می‌گیرد. شب سه‌شنبه زمانی‌که تهران، آماده فرورفتن در خواب آرام شبانه و تابستانی می‌شد، عباس عراقچی، معاون محمدجواد ظریف در جمع خبرنگاران، حضور پیدا کرد تا خبرهایی از چند و چون مذاکره ارایه کند.
عراقچی می‌گوید که امیدوار است در این دور مذاکره به یک چارچوب مورد توافق برای تفاهم نهایی برسند. او همچنین اظهار امیدواری کرد: «در پایان این مذاکرات به یک متن اولیه برسیم اگرچه این متن حاوی ده‌ها و صدها جمله مورد اختلاف باشد.» اگرچه او سخنانش را با فضای «مثبت، آرام و دوستانه» آغاز کرد اما بین این دور مذاکره و دورهای پیشین مذاکره در وین، تفاوتی نمی‌بیند ولی امیدوار است که تا پایان تیرماه به نتیجه برسند البته می‌گوید: «نمی‌توان قضاوتی داشت.»... «تا رسیدن به موضع مورد قبول دو طرف هنوز فاصله داریم و باید کار کنیم.»
اختلاف‌ها پابرجاست
اختلاف‌ها نقطه‌ای است که عباس عراقچی در همه مصاحبه‌هایش به آن اشاره می‌کند. «سطح، اندازه و درصد غنی‌سازی و جدول زمانی رفع تحریمها از موارد اختلافی میان طرفین است. تاسیسات آب سنگین اراک و فردو نیز از دیگر موارد اختلافی است که تهران درصدد است نگرانی‌ها را در این زمینه به صورت علمی و فنی با رعایت خطوط قرمز برطرف کند.» اگرچه عراقچی می‌گوید که اختلاف‌ها پابرجاست اما این تنها نکته پردردسر مذاکرات نیست.
آنها باید بر سر لغو همه تحریمها به توافق برسند: «تحریمها نمی‌تواند یکدفعه برداشته شود چون اقدامات ما هم نمی‌تواند یکدفعه باشد و این یکی از سخت‌ترین بخش‌های مذاکره است که در حال بحث روی آن هستیم. رفع تمام تحریمها مدنظر ماست و در یک جدول زمانی باید همه تحریمها برداشته شود و آن جدول زمانی از نقطه نظرات مورد اختلاف ماست.» عراقچی اضافه می‌کند: «سختی کار این است که چطور گام‌های موازی را در طول اجرای توافق برداریم... ما با تحریم‌های مختلفی از جمله تحریم‌های شورای امنیت، اتحادیه اروپا، دولت آمریکا و کنگره مواجه هستیم که لغو هر کدام مکانیسم خاص خود را دارد و همین موضوعات است که سختی‌های مذاکره را دو چندان کرده است.» مذاکره‌کنندگان ایرانی در توافق نهایی به‌دنبال لغو همه تحریمها هستند.
تعدیل سانتریفیوژها در مقابل رفع تحریمها
مذاکرات وارد سخت‌ترین مراحل خود شده است. مقامات چینی و روس در گفت‌وگوهای جسته گریخته در جمع خبرنگاران می‌گویند که ایران باید در مورد غنی‌سازی موضع خود را تعدیل کند، از طرف دیگر 1+5 نیز باید موضع خود در مورد رفع تحریمها را تعدیل کند. برخی منابع خبری می‌گویند پافشاری ایران در تعداد سانتریفیوژها، جزو نقاط اختلاف است و دو طرف باید مواضع خود را در این زمینه تعدیل کنند. البته «وانگ چون» نماینده چین در مذاکرات می‌گوید:«الان فرآیند مذاکرات برای نگارش متن در جریان است.» عراقچی هم به خبرنگاران اعلام کرده «یک توافق کلی درباره عنوان توافق نهایی وجود دارد و درباره مقدمه هم احتمالا تفاهم‌ها و نقطه‌نظرات مشترکی وجود دارد، اما مهم محتواست.»
به گفته عراقچی طرفین بر سر دوچیز هم اشتراک دارند: «موضوع اول، اصل غنی‌سازی است که در توافق نهایی غنی‌سازی ادامه می‌یابد و البته کیفیت آن هنوز مشخص و قطعی نشده است و موضوع دوم برداشته‌شدن تحریم‌هاست که برداشته‌شدن تحریمها با چه سرعت و کیفیتی نیز مشخص نیست.»
حضور «برنز»، نشانه جدیت طرف آمریکایی
اگرچه از روز ابتدایی مذاکره حضور ویلیام برنز در وین و مذاکره سه‌جانبه آمریکا، ایران و 1+5 در رسانه‌های مختلف بازتاب پیدا کرده بود. عباس عراقچی هم حضور برنز را در این دوره از مذاکرات «مفید» می‌داند: «این حضور ممکن است در آینده هم تکرار شود. ایشان از دیپلمات‌های برجسته آمریکایی و نفر دوم وزارت امورخارجه این کشور است که ملحق‌شدنشان به مذاکرات هسته‌ای از همان نشانه‌هایی است که جدیت طرف آمریکایی برای حصول توافق نهایی در مهلت تعیین‌شده را نشان می‌دهد.» 20جولای؛ زمان طلایی مذاکره است، هر دو طرف مذاکره قصد دارند در این زمان به توافق نهایی برسند.
این نکته را از تاکیدهای مکرر دیپلمات‌ها می‌توان تشخیص داد؛ اما عباس عراقچی در اشاره‌ای می‌گوید اگر تا 20جولای به توافق نهایی نرسیم «معلوم نیست که بتوانیم ادامه دهیم. طرف مقابل هم اذعان می‌کند که اگر در این تاریخ به نتیجه نرسیم، کار دشوارتر خواهد شد.» تابستان سخت مذاکره برای نهایی‌کردن توافقی که در پاییز حاصل شد، در پیش است.
اخبار سیاست خارجی - شرق
