عبور از بحران تیر؛ توافق جامع
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
چهاردهم فروردين ١٣٩٤، ساعت شش صبح، هنوز هوا خاکستري کمرنگ است و خورشيد آنقدر بالا نيامده که نور درخشانش هوا را زردرنگ و گرم کند. کنار ترمينال شماره دو مهرآباد، جلوي ورودي پاويون دولت، گروهي عکاس و فيلمبردار و تعداد زيادي جوانان موبايل به دست ايستاده‌اند، جمعيت آشکارا خوشحالند. سوز سرد صبح بهاري همه را در خود فروبرده اما چهره‌ها خندان است.
پسر جوان با موهاي فر مشکي به دختر کناردستي‌اش مي‌گويد: در اين چند روزه فقط چندساعت خوابيده‌ام. دختر با خنده جواب مي‌دهد: ببين حال ظريف چيه.
پسر: «اون که ديگه ميتونه رکورد جديد بي‌خوابي رو توي گينس ثبت کنه» و در ادامه حرفش با آهنگ شعار‌هاي مردمي مي‌خواند: خيال نکن ظريفه/ شيش نفرو حريفه.
کمي عقب‌تر از جايي که مردم ايستاده‌اند کنار جدول خيابان، نيسان بزرگي ايستاده و باند‌هاي بزرگي روي سقف ماشين است. در نيسان عقبي، تعدادي گوسفند است، براي قرباني‌کردن جلوی تيم وزارت امور خارجه. نيسان‌ها ظاهرا متعلق به تيمي است که از سوي دولت براي استقبال آمده‌اند. چهار- پنج‌نفري بيشتر نيستند، از باند‌هاي روي نيسان سرود «يار دبستاني» شروع به پخش مي‌شود، جمعيت شور مي‌گيرند، کنار هم جمع مي‌شوند و همراه سرود، شروع به خواندن مي‌کنند:
يار دبستاني من، با من و همراه مني/ چوب الف بر سر ما، بغض من و آه مني/حک شده اسم من و تو، رو تن اين تخته سياه/ ترکه بيداد و ستم، مونده هنوز رو تن ما/دشت بي‌فرهنگي ما هرزه تموم علفاش/ خوب اگه خوب؛ بد اگه بد، مرده دلاي آدماش/دست من و تو بايد اين پرده‌ها رو پاره کنه/ کي ميتونه جز من و تو درد مارو چاره کنه؟
و بعد از آن نوبت سرود «وطنم» است که توسط جمعيت همراهي مي‌شود:
نام جاويد وطن، صبح اميد وطن/ جلوه کن در آسمان، همچو مهر جاودان/وطن اي هستي من، شور و سرمستي من/ جلوه کن در آسمان، همچو مهر جاودان/بشنو سوز سخنم، که هم آواز تو منم/ همه جان و تنم، وطنم وطنم وطنم وطنم
همه مي‌خواهند بدانند هواپيماي وزير امور خارجه چه ساعتي بر زمين مي‌نشيند. مردي که پشت سرم ايستاده مي‌گويد پرواز ساعت سه نيمه‌شب بوده و احتمالا حدود هشت- هشت‌ونيم، تيم مذاکره‌کننده وارد مي‌شوند. ساعت هشت صبح کم‌کم آفتاب بهاري کمي با ما منتظران، مهربان‌تر شده، دو جوان از تيم استقبال دولت وسط جمعيت غيرمتمرکز ما می‌آیند و مي‌گويند: دوستان شعار‌هاي مثبت بدهيد، دوربين‌هاي صداوسيما اينجا زياد هستند. يکي از آنها بلندگويي به دست مي‌گيرد و شعار مي‌دهد: دکتر ظريف زنده‌باد، روحاني پاينده باد.
جمعيت نگاهش مي‌کنند و لبخند مي‌زنند، اما شعار را تکرار نمي‌کنند. يک نفر از وسط جمعيت مي‌گويد: آقا ما مي‌خواهيم خودجوش باشيم و شروع مي‌کند به شعاردادن. از داخل باند‌هاي روي نيسان سرود «آفتابکاران» پخش مي‌شود و همه بي‌اختيار همراه مي‌شوند:
سر اومد زمستون، شکفته بهارون/ گل سرخ خورشيد باز اومد و شب شد گريزون/کوه‌ها لاله‌زارن، لاله‌ها بيدارن/ تو کوه‌ها دارن گل گل گل آفتابو مي‌کارن/توي کوهستون، دلش بيداره/ تفنگ و گل و گندم، داره مي‌ياره/توي سينه‌اش جان جان جان، توي سينه‌اش جان جان جان/يه جنگل ستاره داره، جان جان، يه جنگل ستاره داره
ماشين‌هاي تشريفات که به سمت پاويون دولت مي‌روند، همه ساکت مي‌شوند و سعي مي‌کنند منظم بايستند. سرود «آفتابکاران» همچنان از باند‌هاي تيم استقبال دولت پخش مي‌شود. جمعيت براي بعيدي‌نژاد که داخل پژويي سريع رد مي‌شود هورا مي‌کشند و پس از آن، ماشين شاسي‌بلند حامل دکتر ظريف از راه مي‌رسد. ظريف از دريچه سانروف (پنجره سقفي) بيرون آمده و دست تکان مي‌دهد. جمعيت يک صدا فرياد مي‌زند:
دکتر ظريف زنده باد/ روحاني پاينده باد
وزير اهل منطق/ يادآور مصدق
يا حسين
خورشيد روز چهاردهم فروردين ١٣٩٤ مهربان شده، حالا هوا زردرنگ و گرم است.
-------------------------------------------------------------------------------------
در تاریخ ثبت می‌شود
حسین مرعشی
بی‌شک این کار بزرگ دولت روحانی و ظریف در تاریخ ثبت خواهد شد. به نظر من ظریف و روحانی مزد شجاعت و صبوری خود را خواهند گرفت. محمدجواد ظریف و تیم او کار بزرگی را برای کشور انجام دادند. این اقدام دولت روحانی و ظریف را از لحاظ تاریخی می‌توان با اقدام دولت مصدق در ملی‌کردن صنعت نفت، یا حتی کار شاه‌عباس در نجات بندرعباس مقایسه کرد. امیدواریم آحاد مردم حتی دلواپسان، قدر تدابیر عالی رهبری، شجاعت و اقدامات موثر رییس‌جمهور و قدر کار کار‌شناسی طاقت‌فرسای ظریف و همکارانش را بدانند تا در سال همدلی دولت و ملت در ادامه این گام مهم گام‌های بلندی برای شکوفایی اقتصادی و رفع فقر و ایجاد رفاه مردمی که سال‌ها جانفشانی و ایستادگی کردند، برداشته شود.
دلواپسان از امروز در معرض آزمون بزرگی هستند و باید دید آیا قدر این نعمت بزرگ الهی را می‌دانند، یا خیر. اگر آنها قصد خدمت و دستیابی به منافع ملی را داشتند، باید امروز راضی باشند، اما اگر قصدشان خودنمایی و دستیابی به اهداف افراطی بوده، از امروز باید با تأسی تاییدات رهبری آرام بگیرند و بگذارند در سال تعامل دولت و ملت این دولت هم در آرامش کشور را اداره کند. بی‌شک این کار بزرگ دولت روحانی و ظریف در تاریخ ثبت خواهد شد. به نظر من ظریف و روحانی مزد شجاعت و صبوری خود را خواهند گرفت. / ایلنا
چهره معقولی از ایران ارایه کردیم
غلامحسین کرباسچی
به نظرم کار بزرگ و تاریخی‌ای رخ داده است. شاید خیلی از شخصیت‌های سیاسی در یک‌چنین وضعیتی جرات نمی‌کردند که به این وادی پا بگذارند. ولی آقایان روحانی و ظریف یک کار خیلی بزرگ تاریخی را به ثمر رساندند که امیدواریم ادامه آن هم به همین شکل پیش برود و ثمراتش برای مردم مفید باشد و از لحاظ ملی مقدمه خروج ایران از یک دوره سختی باشد که در هشت‌سال دولت گذشته ایجاد شد. مذاکرات اخیر توانست چهره‌ای معقول و سیاسی از ایران در دنیا ارایه کند.
با این چهره معقول حتی از منظر کسانی که فکر می‌کنند که اصلی‌ترین وظیفه و مسوولیتشان گسترش افکار و ایده‌های انقلاب اسلامی است می‌توان با دنیا بهتر سخن گفت. در شرایط جدید و با این چهره قدرتمند و اقتدار سیاسی است که هیات جمهوری اسلامی در مقابل همه قدرت‌های مطرح جهان نشست و با اقتدار توانست طرف مقابل را قانع به پذیرش درخواست‌ها و ادعاهای ایران بکند. به نظرم حتی شعارهای انقلاب را در این وضعیت بیشتر و بهتر می‌توان در دنیا مطرح کرد و منتظر عکس‌العمل مثبت آن ماند. ما در شرایط انزوایی به سر می‌بردیم که دنیا با ما برخورد نامناسبی داشت. در آن شرایط حتی حرف‌ها و شعارهای ایدئولوژیکی ما بسیار بد و نامعقول مطرح می‌شد. در پرتو رفتار غیرمعقولی که برخی مسوولان اجرایی در این سال‌ها داشته‌اند بسیاری از شعارهای حتی امام و انقلاب مهجور مانده است و نتوانسته ماهیت خودش را مطرح کند.
در حالی که شعار انقلاب‌اسلامی، شعار اعتدال و برخورد‌های معقول با مسایل در دنیا بوده است، برخی افراد سمبلی از افراط و حرفهای شعاری غیرمعقول و رجزخوانی‌های غیرقابل پذیرش در دنیا را مطرح کردند و گاهی اوقات حتی با لوده‌بازی و حرفهای سخیف به‌جای برخورد معقول و مطرح‌کردن حرفهای غیرقابل پذیرش، حتی حرفهای معقول و درست و انتقادهای قابل قبولی که نسبت به مناسبات بین‌المللی می‌توانست داشته باشد را نامعقول جلوه کردند. این وجه سیاسی ماجرا بود اما مسایل اقتصادی هم که در پرتو رابطه درست با دنیا می‌توانستیم داشته باشیم و نداشتیم به جای خود. /شرق
دستاورد مقاومت منطقی
مرتضی مبلغ
نتایج به دست‌آمده تا همین‌جا دستاورد بسیار بزرگی برای ملت ایران است، در فضایی که قطعنامه‌های فصل هفت شورای امنیت که از جمله سخت‌ترین و بدترین قطعنامه‌های این شوراست، تحریم‌های شدیدی علیه ایران شکل داده بود به علاوه تحریم‌هایی که آمریکا و اروپا علیه ایران تصویب کرده‌بودند، شکستن اینها قدم بسیار خوبی است. در شرایطی که همه قدرت‌های جهان یک سو ایستاده بودند که به ایران فشار بیاورند و ما را وادار به تسلیم کنند اما به هر حال هم مقاومت مردم ایران و هم برخورد حرفهای و پرتلاش و توانمند گروه هستهای که ازپشتیبانی ملت و رهبری برخوردار بود، توانست ضمن حفظ خط‌قرمزهای جمهوری‌اسلامی، آنچه حق مسلم ایران در مساله هستهای است، یعنی بحث غنی‌سازی را حفظ کند و شرایطی فراهم کند که تحریم‌ها از مقطعی شکسته شود و مناسبات جمهوری‌اسلامی با جهان برسر مساله هستهای مناسباتی عادی و سازنده شود.
تا قبل از انتشار بیانیه، اخباری مبنی بر زیاده‌خواهی طرف مقابل شنیده می‌شد و اینکه به شدت می‌خواهند ایران را منفعل و از حق مسلمش منصرفش کنند. یادمان باشد که آنها به زعم خود فکر می‌کردند که با وضع این تحریم‌ها چاره‌ای جز تسلیم برای جمهوری اسلامی باقی نمانده‌است. اما مقاومت منطقی و معقول ما باعث شد که ضمن حفظ خطوط قرمز؛ این دستاورد بزرگ هم حاصل بشود و چالش بزرگ بین‌المللی و بی‌سابقه‌ای که برای جمهوری اسلامی به وجود آمده بود از قله به سراشیبی بیفتد و ما به سمت شرایط مثبت و سازنده برویم. قبل از سال ٩٢ ما با یک روند چالش‌افزایی که در هشت سال گذشته به هر علتی به وجود آمده‌بود روبه‌رو بودیم. اما درست از بعد از انتخابات ٩٢ مردم خواهان تغییر رویکردها شدند. محصول این تغییر، دولت فعلی شد و خواست مردم بود که دولت با حفظ اصول و مواضع اصلی جامعه ایران و جمهوری اسلامی و خطوط قرمز بتواند کشور را از این شرایط نجات دهد و این دولت هم تلاش خود را کرد و توانست موفقیت چشمگیری به دست آورد. /شرق
از انزوا خارج می‌شویم
رسول منتجب‌نیا
بیانیه نهایی مذاکرات هستهای یک توفیق نسبی خوب و قابل تحسین برای دولت تدبیروامید و شخص آقای دکتر روحانی و به‌خصوص آقای ظریف و همکارانشان در هیات مذاکره‌کننده بوده است. در این‌باره ذکر چند نکته قابل‌توجه است؛ اول اینکه این توافق یا این بیانیه مقدمه توافق، یکی از ثمرات و برکات انتخاب شایسته مردم در سال٩٢ بوده است چرا که در دولت‌های گذشته هم هیات‌های مذاکره‌کننده هرگز به توفیقی دست نیافتند. نکته دوم اینکه اگرچه برای طرفین، دستاورد مذاکرات مطلق و صددرصد مطلوب نبوده یعنی نتیجه برد- برد بوده است و هردو طرف به توفیق نسبی دست یافته‌اند اما باید توجه داشت که اساسا اصل مذاکره تفاهم و توافق و تنازل طرفین است و الا اگر یک طرف یا هردو طرف روی مواضع خود پافشاری کنند هرگز مذاکره به نتیجه نخواهد رسید. نکته بعد اینکه نتیجه بزرگ دیگر این مذاکرات خروج کامل ایران از انزوا و بالارفتن سطح روابط ایران با جهان پیشرفته است.
در صورتی که این روابط افزایش پیدا کند ما دیگر نیازی نداریم به دامان کشورهایی مثل روسیه و چین پناه ببریم و از آنها استمداد بطلبیم لذا گفته می‌شود که کشورهای روسیه، چین و استرالیا مثل اسراییل از این توافق ناراضی‌اند، اگر این خبر درست باشد شاید علتش همین باشد. نکته دیگر اینکه علاوه بر آنچه گفته شد همین‌که جهان پذیرفته است که در ایران با مشارکت دانشگاه‌های بزرگ جهانی و زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی هستهای مرکز بزرگ هستهای دایر خواهد شد این موفقیت بزرگی است. فراموش نکنیم تا چند سال قبل اساس هسته‌ای‌شدن ایران را زیر سوال می‌بردند و آن را نمی‌پذیرفتند. نکته دیگر که قابل ملاحظه است، این است که اگر ایران حاضر شد نرمش قهرمانانه را بپذیرد .
باید توجه کرد که علت آن تندروی و فرافکنی و تشنج‌آفرینی دولت نهم و دهم بود که باعث شد ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محکوم شود و پرونده ایران به شورای‌امنیت برده شود و علیه ایران قطعنامه‌هایی صادر شود و رییس‌جمهور وقت آنها را کاغذپاره بخواند. امروز دولت و ملت تاوان ندانم‌کاری دولت قبلی را می‌پردازند. منتقدان باید به خودشان و دولت مورد حمایتشان انتقاد کنند که این هزینه را آنها بر ملت ما تحمیل کردند و آخرین نکته اینکه بعد از صدور بیانیه و حتی بعد از حصول توافق دوجانبه ممکن است برخی از خیرخواهان یا منتقدان یا مغرضان توقعات مردم را بالا ببرند و هرروز اعلام کنند که نتایج اقتصادی این توافق حاصل نشده است و در جهت ناامیدکردن مردم تلاش کنند اما مردم آگاه ما می‌دانند که این توافق مشکل‌گشای همه مسایل کشور نیست و نباید سطح انتظارات را به قدری بالا برد که همه مشکلات مثل قاچاق، تورم و گرانی را بعد از این توافق حل‌شده فرض کنیم. شکی نیست که با ایجاد آرامش در حوزه روابط بین‌الملل به تدریج ما شاهد پیشرفت‌هایی خواهیم بود اما شرط آن تدبیر و درایت مسوولان و حمایت و اتحاد ملت و پشتیبانی همه ارکان نظام از سوی دیگر است. /شرق
ایران در مصاف سیاسی موفق به اثبات توانمندی خود شد
علاءالدین بروجردی
ایران در این مصاف سیاسی موفق شد توانمندی خود را به اثبات برساند و کار را به جلو ببرد. بخش قابل‌توجهی از اظهارات اوباما در توجیه این سیاست غلط بود یعنی مخاطبان اوباما یک طرف کنگره آمریکا، رژیم صهیونیستی و طرف دیگر هم‌پیمانان منطقه‌ای آمریکا بودند که به همین دلیل هم اشاره کرد که من در آینده نزدیک مشاوران امنیتی خودم را به منطقه می‌فرستم. اعتراف اوباما به حق جمهوری اسلامی ایران برای فعالیت صلح‌آمیز هستهای بود که صریحا اعلام کرد ایران به صورت صلح‌آمیز فعالیت داشته باشد؛ لذا این اعتراف به نظرم حایز اهمیت است و این نکته‌ای بود که آمریکایی‌ها حاضر نبودند زیر بار بروند.
اوباما بدون اینکه به قدرت ایران در منطقه و تاثیرگذاری ایران در تحولات اشاره‌ای داشته باشد صحبت کرد و به اینکه ما باید راه‌حل سیاسی را انتخاب کنیم نه راه‌حل دیگری را، به واقعیتی اشاره کرد مبنی‌بر اینکه اقتدار جمهوری اسلامی ایران منجر شد از دو گزینه نظامی و سیاسی، آمریکایی‌ها گزینه سیاسی را انتخاب کنند. صحبت‌های اوباما صرفا یک مانور سیاسی و یک توجیه است برای اینکه همه چیز را پذیرفته‌اند، پذیرفته‌اند که ایران این حق را دارد، پذیرفته‌اند که فتوای مقاممعظمرهبری مبنایی پذیرفته‌شده و قابل قبول است. / خانه ملت
-------------------------------------------------------------------------------------
تبریک همسران شهدای هستهای به ظریف
خانواده شهدای هستهای به مناسبت موفقیت مذاکرات هستهای، پیام تبریکی را به وزیر امور‌خارجه، محمدجواد ظریف، نوشتند. ذیل این نامه قدردانی را همسر شهید شهریاری، همسر شهید علی‌محمدی، همسر شهید رضایی‌نژاد و همسر شهید قشقایی امضا کرده‌اند. متن این نامه تبریک به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر ظریف
وزیر محترم امور خارجه
شادمانی خود را از موفقیت مذاکرات هستهای چگونه ابراز کنیم که با مدیریت قهرمانانه حضرتعالی و اعضای هیات دیپلماتیک در پرتو عنایات و رهنمودهای رهبرمعظم انقلاب‌اسلامی و زحمات «شهدای‌هسته‌ای» به‌بار نشسته و موجب خرسندی ملت ایران شده است و طبق فرموده رهبر فرزانه انقلاب: «بی‌شک فضل الهی، دعا و پشتیبانی ملت ایران، عامل این موفقیت بوده و ایستادگی در برابر زیاده‌خواهی‌ها همواره باید شاخص خط مستقیم حرکت مسوولان باشد»و الحق که نیکو سرافراز گفتار رهبر را عینیت بخشیدید. اینجانبان لازم دانستیم تا بدین‌وسیله از صبوری و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر شما و همه همکاران ارجمندتان تشکر و قدردانی نموده، توفیقات روز‌افزون‌تان را از خدای منان مسئلت نماییم. امید است مسیر پرشکوه کمال و پیشرفت این ملت که با مجاهدت و شهادت بسیاری از مردان، زنان و جوانان شریف ایران عزیز آغاز شده است به وصال مطلوب خود نائل شود و پرچم عزت و اقتدار ایران عزیز بر فراز جهان به اهتراز در آید.
-------------------------------------------------------------------------------------
تقدیر ائمه جمعه از تیم هستهای
ائمه جمعه دیروز در خطبه‌های خود با تقدیر و تشکر، حمایت خود را از تیم هستهای و دولت اعلام کردند. به گزارش مهر، آیت‌الله علم‌الهدی امام‌جمعه مشهد با قدردانی از تیم مذاکره‌کننده ایران گفت: «دشمن در طول مدت مذاکرات سعی داشت تا با حرکت‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای ایران را در یک سنگر سیاسی شکست دهد. از عزیزانی که در مذاکرات هستهای عید خود را در یک کار پر خطر و کنار دشمن گذاشتند، تشکر می‌کنیم اما مقاومت این عزیزان تنها باعث صدور یک بیانیه مطبوعاتی شد.» امام‌جمعه مشهد افزود: «در این ایام که دو طرف در موضوع توافق سخن می‌گفتند وزیر خارجه آمریکا از گزینه نظامی حرف می‌زند و تهدید‌های بی‌اساس خود را مطرح می‌کند.» امام‌جمعه موقت قم هم ضمن قدردانی از تلاش و فداکاری‌های تیم مذاکره‌کننده هستهای کشورمان، گفت: جمهوری اسلامی ایران به‌خوبی به همه جهانیان نشان داد، برنامه‌هایش کاملا منطقی و اخلاقی است.» به گزارش ایرنا، آیت‌الله «سیدهاشم حسینی بوشهری» در خطبه‌های نماز جمعه قم گفت: «بیانیه مشترک صادر شده بر پایه گفته وزیر امور خارجه الزام‌آور نیست، اما تیم مذاکره‌کننده هستهای در توافقنامه جامع که براساس راه‌حل‌های پیش‌بینی‌شده طی سه ماه آینده تدوین می‌شود باید نکاتی را مدنظر قرار دهد.»
او با بیان اینکه همه تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری‌اسلامی‌ایران باید همزمان با امضای توافقنامه لغو شده و جزیی از آن باشد، خاطرنشان کرد: توافقنامه باید کاملا شفاف، روشن و غیرقابل تفسیر باشد تا تفسیرها و روایات گوناگون از سوی غربی‌ها درباره آن صورت نگیرد.»آیت‌الله امامی کاشانی خطیب جمعه موقت تهران هم دیروز حکمت و متانت تیم مذاکره‌کننده را عامل دیگر موفقیت خواند و گفت: «انصافا تیم مذاکره‌کننده با حکمت و متانت و با تلاش شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر وارد میدان شد. باید به همه آقایان مخصوصا آقای ظریف خسته نباشید گفت.» او خطاب به وزیر امور خارجه گفت: «این نصر از جانب خداست و خداوند نصرش را به دست انسان‌های شایسته ایجاد می‌کند.»
آیت‌الله امامی کاشانی با بیان اینکه ملت ایران هرگز توقف و برگشت‌پذیری در مساله هستهای را نمی‌پذیرد، افزود: «انرژی هستهای در کشورمان باید همواره رو به تکامل باشد و تاسیسات آب‌سنگین اراک باید حفظ شود.» وی ارتقای علمی کشور، اجرای اقتصاد مقاومتی، پشتیبانی‌های مقاممعظمرهبری و تلاش‌های تیم مذاکره‌کننده را عوامل موفقیت مذاکرات خواند.» ائمه جماعات سایر شهرها هم در سخنانی کمابیش مشابه، از تیم مذاکره‌کننده هستهای تقدیر و تشکر کردند.
اخبار سیاسی - شرق
