جلسه توجیهی درکمپ دیوید

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

اما کشورهای عربی در پی این تفاهم سیاسی ایران وگروه 1+5،همچنان نگران گسترش دامنه نفوذ ایران در منطقه هستند و با دیده تردید به تفاهم نامه لوزان می‌نگرند که همین مسئله دوگانگی آن ها را نسبت به ثبات و یا ناامنی در منطقه را افزایش داده است. از این رو اوباما به عنوان حامی مهم غربی تفاهم نامه لوزان برآن شده تا نگرانی همپیمانان خاورمیانه ای خود را در شرایط بحرانی منطقه رفع کند که به این منظور سران کشورهای عربی را به مهمانی کمپ دیوید دعوت کرده است. اما در میان این نگرانی عرب ها برخی کارشناسان از استراژی خاص ایران سخن می‌گویند که بر اساس آن قدرت ایران بدون سلاح هسته ای تعریف می‌شود.

به دنبال دستیابی به توافق هسته‌ای موفقیت‌آمیز با ایران، رئیس‌جمهوری آمریکا ماموریت مهم دیگری را آغاز کرده و به شرکای خود در حوزه خلیج فارس اطمینان داده که دیگر جای نگرانی وجود ندارد.به نوشته روزنامه گالف تایمز، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا ضمن اطمینان دادن به متحدانش نسبت به اینکه چهارچوب این توافق، جهان را به مکانی امن‌تر تبدیل می‌کند، رهبران کشورهای حوزه خلیج فارس را برای مذاکره درباره همکاری امنیتی جهت نگرانی‌های منطقه‌ای در خصوص روابط دوستانه جدید واشنگتن با تهران به کمپ دیوید دعوت کرد.

اوباما گفت: من از رهبران شش کشور «شورای همکاری خلیج فارس» دعوت می‌کنم تا برای مذاکره درباره اینکه چگونه می‌توانیم ضمن حل درگیری‌های متعدد که باعث بی‌ثباتی در سراسر خاورمیانه شده، همکاری امنیتی‌مان را تقویت کنیم، به کمپ دیوید بیایند.انتظار می‌رود عربستان سعودی و همسایگانش در حوزه خلیج فارس در کمپ دیوید از آمریکا و قدرت‌های بزرگ دیگر که با ایران مذاکره کردند، تضمین امنیتی بخواهند.

بعد از توافق؛ ثبات یا امنیت خاورمیانه
بازگشت ثبات به منطقه و کمتر شدن نفوذ ایران مهمترین نکاتی است که هم در واکنش سران کشورهای عربی و هم در رسانه های این کشورها به آن اشاره شده است. از یک طرف برخی بر این باورند که توافق با ایران و گسترش مناسبات ایران با غرب دامنه نفوذ ایران در منطقه را افزایش می‌دهد. بر اساس تحلیل های رسانه های عربی غالب کشورهای حاشیه خلیج فارس این نگرانی را دارند که حل مسایل بین ایران و غرب باعث تقویت موضع ایران در منطقه و قدرت گرفتن بیشتر در معادلات منطقه ای شود.

بر پایه این نظر تحلیل گران عربی معتقدند که عربستان سعودی برای اینکه موازنه قدرت را در منطقه به زیان ایران بر هم بزند و برگه مهمی را از دست ایران بگیرد، درست در زمانی که مذاکرات در جریان بود عملیات نظامی را در یمن به راه انداخت و یک اجماع و جبهه متحد عربی علیه ایران ایجاد کرد. بر این اساس توبی ماتیسن، محقق دانشگاه کمبریج،می گوید: فکر می‌کنم عربستان احتمالا با امید به مداخله نظامی ایران در یمن دست به چنین اقدامی زد و این اتفاق رخ نداد.

اما رحمن قهرمانپور کاشناس مسائل منطقه می‌گوید که کشورهای عربی مانند گذشته از وحدت رویه برخوردار نیستند و بعد از انقلابهای عربی بسیار از هم فاصله گرفته اند و بر این اساس بعید به نظر می‌رسد که بتوانند علیه ایران متحد شود و اقدام عملی واحدی انجام بدهند.

قهرمانپور حمله عربستان به یمن را مستثنی می‌کند و می‌گوید که کشورهایی مثل یمن و لبنان که ضعیف هستند و در مسائل داخلی و خارجی خود تحت نفوذ دیگر کشورها قرار دارند مصداقی برای اتحاد علیه ایران تلقی نمی‌شود. اما این کشورها ی عربی از طرف دیگر معتقدند که حل مسئله هسته ای ایران با نیت جلوگیری از دست یابی ایران به سلاح هسته ای به امنیت منطقه و کاهش نفوذ ایران کمک می‌کند چرا که مبنای استــــراتژی ایـران را برخلاف اظهارات مقامات ایران سلاح هسته ای در نظر می‌گیرند.

از این رو احتمالا اوباما که بارها در اظهارات خود تاکید کرده است که هدف جلوگیری از دست یابی ایران به سلاح هسته ای است قصد دارد که عرب ها را در کمپ دیوید با این منطق راضی کند که تهران بدون امکان دست یابی به سلاح هسته ای خطری برای منطقه ندارد و قدرت نفوذ آن کاهش پیدا خواهد کرد. این نکته هم در گفتگوی تلفنی ملک سلمان، پادشاه عربستان با باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا اندکی بعد از اعلام نتیجه مذاکرات لوزان مطرح شده است. و از طرفی هم در بیانیه بحرین که با صراحت در آن ابراز امیدواری شده که رسیدن به این توافق سبب شود ایران از این پس سیاست عدم دخالت در امور کشورهای عربی را در پیش بگیرد.

راه سوم ایران در منطقه
اما این تفاسیر از استراتژی ایران درمنطقه بر پایه سلاح هسته ای ارائه شده و این در حالی است که برخی تحلیل سومی ارائه می‌دهند.در این خصوص قهرمانپور معتقد است که این دو نوع تفسیر و واکنش نسبت به تفاهم لوزان به این دلیل است که کشورهای منطقه به سیاست اعلامی جمهوری اسلامی توجه نکرده اند و فکر می‌کنند که نفوذ ایران به سلاح هسته ای و مسائل مربوط به آن وابسته است.

اما افزایش نفوذ ایران در منطقه به فاکتورهای مختلفی مربوط می‌شود که یکی از آن فناوری صلح آمیز هسته ای است.وی فاکتورهای دیگر را موقعیت ژئوپلوتیک ایران، ساختار خاورمیانه،تحولات کشورهای منطقه مثل عراق و بحث انرژی ذکر می‌کند و می‌گوید که قدرت نفوذ ایران هیچ گاه متکی به سلاح هسته ای نبوده است چرا که ایران از دهه 1970 همواره از طرح منع سلاح هسته ای در منطقه حمایت کرده است.با این حال وی معتقد است که تفاهم ایران و گروه شش کشور راه سومی را در کنار دو گزینه عدم غنی سازی و دستیابی به سلاح هسته ای ایجاد کرده است.این کارشناس مسائل بین‌المللی می‌گوید که آمریکا برخلاف اختلافات دیرینه و عمیقی که با ایران دارد جهان را وادار کرده است که حق غنی سازی این کشور را به رسمیت بشناسند و در واقع ایران اولین کشوری است که با آمریکا مشکل دارد ولی آنها حق غنی سازی ایران را پذیرفته اند.

 اخبار سیاست  خارجی  -  ایتکار