دولت آمریکا انگار عجله‌ای برای قضاوت کردن درباره عربستان ندارد
- مجموعه: اخبار بین الملل
- تاریخ انتشار : شنبه, 12 آبان 1397 15:13
به گزارش ایسنا، روزنامه واشنگتن پست در گزارشی شرایط فعلی دولت آمریکا درخصوص پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی و واکنش‌های احتمالی دولت واشنگتن نسبت به این اقدام بی‌رحمانه عربستان را بررسی کرده و در این مطلب نوشته است: تنها واکنش خاصی که دولت آمریکا تا کنون درباره مجارات عربستان در پرونده قتل جمال خاشقجی در کنسولگری این کشور در استانبول نشان داده، از سوی مایک پامپئو، وزیر امرو خارجه آمریکا بوده که هفته گذشته اظهار کرد، دولت "در حال بررسی اعمال تحریم‌هایی علیه افرادی است که در این قتل شرکت داشته‌اند".
پامپئو در گفت‌وگویی رادیویی گفت: احتمالا چند هفته زمان می‌برد تا مدارک کافی را برای اعمال این تحریم‌ها به دست آوریم اما به نظرم به این مدارک دست پیدا می‌کنیم.
مسئولان سعودی 18 نفر را که بیشتر آنان ماموران امنیتی بوده‌اند، به اتهام دست داشتن در قتل خاشقجی طی مراجعه او به کنسولگری عربستان در استانبول در 2 اکتبر دستگیر کرده‌اند.
قانونگذاران هر دو حزب آمریکا خشم خود را از قتل وحشیانه خاشقجی ابراز کرده و برخی از آنان خواستار واکنش سختگیرانه آمریکا در قبال این اقدام شده‌اند که گزینه‌هایی از توقف فروش تسلیحات و همکاری نظامی آمریکا با عربستان تا پایان دادن به مذاکرات بر سر توافق هسته‌ای غیرنظامی واشنگتن و ریاض را در بر میگیرد.
برخی از این قانونگذاران نیز از دولت خواسته‌اند از پرونده قتل خاشقجی به عنوان اهرمی به منظور تحت فشار قرار دادن عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن و نزاع با قطر استفاده کند که از متحدان آمریکا در حوزه خلیج فارس است.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی ماه گذشته میلادی و حتی پیش از اعتراف عربستان به قتل از پیش طراحی شده جمال خاشقجی توسط مقامات این کشور و هماهنگی برای ناپدید کردن جسد او، گفت: ادامه روند عادی تجاری (با عربستان) آخرین گزینه ما برای واکنش نسبت به ریاض است.
مقامات کنگره آمریکا تب تندی در خصوص مساله خاشقجی دارند اما انتخابات میان دوره‌ای و عدم امکان برگزاری جلسات استماع درباره تصمیمات و اطلاعات دولت درباره عربستان طی تنفس کنگره، امکان نظارت هماهنگ بر این مساله را محدود کرده است.
در حالی که دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا خواستار واقعیت در این پرونده شده و گفته می‌شود آمریکا برای واکنش نسبت به سعودی‌ها همه گزینه‌ها را روی میز دارد، او بارها تاکید کرده که ادامه روند عادی تجارت با عربستان دقیقا همان تصمیمی است که در سر دارد. او در بیانات خود به اهمیت اقتصادی خریدهای تسلیحاتی سعودی‌ها از آمریکا، ثبات بازار بین‌المللی نفت و آنچه نقش کلیدی عربستان در پیشبرد اهداف آمریکا در خاورمیانه می‌داند، اشاره کرده است.
پامپئو می‌گوید: ترامپ کاملا روشن کرده که ما نه تنها روابط تجاری مهم، بلکه روابط استراتژیک وامنیت ملی مهمی هم با پادشاهی عربستان داریم و قصد داریم از فعال ماندن این روابط اطمینان حاصل کنیم.
پامپئو اظهار کرده که نسخه سعودی یا ترکیه‌ای اتفاقات پیش آمده آمریکا را محدود نمی‌کند و واشنگتن اطلاات خود را در این باره به دست خواهد آورد و جمع‌بندی خود را از آن خواهد داشت. یکی از مقامات آمریکا می‌گوید، پامپئو سعودی‌ها را سخت تحت فشار گذاشته تا به سرعت تحقیقات خود را درباره قتل خاشقجی تکمیل کنند و در گفت‌وگویش با ملک سلمان و ولیعهد سعودی بر لزوم شفافیت کامل در این تحقیقات تاکید کرده است.
این مقام آمریکایی می‌گوید: از سعودی‌ها انتظار داریم چیزی را ارائه دهند که به آنچه همه ما می‌دانیم نزدیک باشد. امکان زیادی برای تغییر این اطلاعات وجود ندارد.
سوال درباره "چیزی که همه ما می‌دانیم" مساله کلیدی است. عربستان به روشنی دست داشتن مقامات عالی‌رتبه در قتل خاشقجی را تکذیب کرده است اما مقامات فعلی و سابق آمریکایی و تقریبا تمام کارشناسان خارجی در مساله عربستان تاکید دارند که برنامه‌ریزی و قتل این روزنامه‌نگار منتقد که در تبعید خودخواسته در آمریکا به سر می‌بُرد، بدون آگاهی و تایید محمد بن سلمان، ولیعهد قدرتمند سعودی ممکن نبوده است.
به رغم خصومت شناخته شده بن سلمان علیه خاشقجی، کنترل مطلق او بر مسائل ریز و درشت در داخل عربستان و این حقیقت که بسیاری از افراد دستگیر شده در این پرونده ماموران امنیتی‌اس هستند که برای رهبری عربستان کار می‌کنند، پیش‌بینی نمی‌شود که مقامات سعودی بن سلمان را در این پرونده درگیر کنند.
ترکیه که محمد بن سلمان را رقیب رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه برای تسلط بر جهان اسلام می‌داند، مستقیما این ولیعهد سعودی را متهم این پرونده دانسته است. اردوغان در ستون یادداشت واشنگتن پست که روز جمعه منتشر شد، نوشت: چه کسی دستور قتل این روح مهربان را داده است؟ ما می‌دانیم که دستور قتل خاشقجی از سوی عالی‌ترین رده‌های دولتی عربستان صادر شده است.
اردوغان در این مطلب با اشاره به اینکه دولتش "مدارکی که به دست آورده را در اختیار دوستان و متحدانش از جمله آمریکا قرار داده"، افزود: به نظر می‌رسد برخی امیدوارند که این "مشکل" به مرور زمان محو شود.
این مدارک شامل یک صدای ضبط شده در زمان این قتل در داخل کنسولگری عربستان است که ترکیه‌ای‌ها طی دیدار جینا هاسپل، مدیر سیا از ترکیه، آن را برایش پخش کرده‌اند.
دولت به هر نتیجه‌ای که برسد، بازگرداندن روابط نزدیک میان آمریکا و عربستان با متهم دانستن ولیعهد ریاض برای قتل خاشقجی دشوار خواهد بود.
یکی از اعضای خاندان سلطنتی عربستان هفته گذشته در سخنرانی خود در واشنگتن در شورای ملی روابط آمریکا و کشورهای عربی شدیدا تاکید کرد که آنچه "اهریمن‌سازی" عربستان می‌داند، پیامدهایی خواهد داشت.
ترکی الفیصل، پسر پادشاه سابق عربستان و پسرعموی ولیعهد فعلی رییس سابق نهاد اطلاعاتی عربستان و سفیر آمریکا و بحرین بوده و زمان هم روابط نزدیکی با خاشقجی داشته است. او که به عنوان یکی از ستون‌های شاخه میانه‌روتر خاندان سلطنتی با دیدگاهی بین‌المللی‌تر شناخته می‌شود، هفته گذشته ادعاهای مطرح شده درباره به حاشیه راندن محمد بن سلمان را تکذیب کرد. ترکی الفیصل در این باره گفت: هر چه انتقادات از ولیعهد بیشتر باشد، نشان دهنده محبوبیت بیشتر او در عربستان است.
او همچنین اظهار کرد، اتحاد آمریکا و عربستان ثبات بازار نفت را حفظ و با تروریسم مبارزه کرده است. به گفته او، "ستون" همکاری دو کشور هم‌اکنون "دچار چالش" شده است. او در عین حال هشدار داد: اهمیت عربستان تغییری نکرده و این کشور مرکز جهان اسلام است.
فیصل در بیاناتش ادامه داد: ساکنان خانه‌های شیشه‌ای نباید سنگ پرتاب کنند. کشورهایی که بی‌گناهان را زندانی و شکنجه کرده‌اند و جنگی را به راه انداخته‌اند که هزاران نفر در آن‌ها بر مبنای اطلاعات ساختگی کشته شده‌اند، باید در رفتار با دیگران فروتن باشند.
او در این صحبت‌های به روشنی به سیاست مبارزه با تروریسم آمریکا و حمله واشنگتن به عراق اشاره داشته است. به گفته او معیارهای دوگانه‌ای در قضاوت رفتار عربستان به کار گرفته می‌شود. ترکی فیصل می‌گوید: فلسطینیان بی‌گناه هر روز توسط ارتش اسرائیل کشته می‌شوند اما هنوز چنین هیجان رسانه‌ای و درخواست برای اجرای عدالت را در خصوص مجرمان و افرادی که دستور قتل کودکان را صادر کرده‌اند، شاهد نیستیم.
این جنجال در حالی به وجود آمده است که دولت آمریکا از روز دوشنبه تحریم‌های نفتی خود را برای منع بین‌المللی خرید نفت از ایران اجرایی می‌کند. کشورهایی که مطابق با این تحریم‌ها رفتار خواهند کرد باید نقت خود را از کشورهای دیگر تامین کنند و دولت آمریکا برای تامین این ملزومات نفتی بر افزایش تولید نفت عربستان برای پر کردن خلاء کاهش حضور بازار ایران و جلوگیری از افزایش بهای نفت در این برهه حساس حساب کرده است.
به نظر می‌رسد درخواست آمریکا برای آتش‌بس و مذاکره درباره مساله یمن تاثیر چندانی نداشته زیرا ائتلاف نظامی تحت رهبری سعودی‌ها حمله تازه‌ای به فرودگاه بین‌المللی صنعا داشته و به بندر حدیده که مسیر حیاتی برای ورود امدادهای بشردوستانه به یمن است نیز حمله کرده‌اند.
ترامپ ماه مه سال گذشته میلادی و در جریان سفرش به ریاض اعلام کرد به توافقی 110 میلیارد دلاری برای فروش تسلیحات به عربستان دست پیدا کرده که البته توافق‌های به دست آمده در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، رییس جمهور پیشین آمریکا نیز مشمول این مبلغ می‌شود.
از زمان آغاز به کار دولت فعلی آمریکا تا کنون، قراردادهایی که میان ریاض و واشنگتن نهایی شده‌اند، حدودا به ارزش 14.5 ملیارد دلار هستند که قرارداد فروش هلیکوپترهای شنوک، توافق آموزش‌های نظامی و هفت میلیارد دلار برای تسلیحات هدایت‌شونده دقیق نیز از جمله آن هستند؛ تسلیحاتی که با مخالفت‌هایی از سوی هر دو حزب آمریکا برای استفاده آن‌ها در یمن روبه‌رو شده‌اند.
بزرگ‌ترین پیشنهاد فروش اما در بسته این خریدها، قرارداد 15 میلیارد دلاری خرید آتشبارهای سامانه دفاع موشکی تاد است که همچنان در مرحله مذاکرات قرار دارد. عربستان به طور علنی اعلام کرده است که در عین حال با روسیه نیز برای خرید سامانه دفاع موشکی این کشور در حال مذاکره است؛ اقدامی که ممکن است تحریم‌های آمریکا علیه کشورهای خریدار تسلیحات پیشرفته روسیه را در پی داشته باشد.
فروش‌های دفاعی پیش از نهایی شدن باید نخست تایید "غیررسمی" روسا و اعضای ناظر عالی‌رتبه کمیته امور خارجی سنا و مجلس نمایندگان را داشته باشد و پس از آن کنگره به طور رسمی از فروش پیشنهاد شده "مطلع" می‌شود و 30 روز فرصت دارد تا با رای اکثریت اعضا با آن مخالفت کند؛ اقدامی که می‌تواند با حق وتوی رییس جمهور روبه‌رو شود.
در حال حاضر هیچ یک از پیشنهادهای فروش تسلیحات به عربستان برای بازنگری رسمی به کنگره ارائه نشده و پنج مورد از پیشنهادهایی که تایید غیررسمی دریافت کرده‌اند نیز تحت تعلیق نامحدود اقلیت‌های سنا و مجلس نمایندگان آمریکا قرار دارند.
