انجام به موقع معاینات دوران بارداری راهی برای تضمین سلامت مادر و جنین

مجموعه: بارداری و زایمان

معاینات رایج بارداری

مراقبت ها و معاینه های پزشکی دوران بارداری 

معاینات منظم دوران بارداری اهمیت بسیار زیادی برای حفظ سلامت مادر و جنین و داشتن زایمان طبیعی دارد. این معاینات به طور موثری از بروز عوارض بارداری و زایمان پیشگیری میکند. 

زمان مناسب برای اولین جلسه معاینه بارداری

شما باید به محض مثبت شدن نتیجه تست خانگی بارداری به پزشک مراجعه نمایید. 

اغلب زنان بعد از گذشت 1 – 2 ماه از بارداری متوجه آن می شوند. 

جلسه اول به تایید بارداری اختصاص داده می شود و آزمایش خون های لازم برایتان تجویز خواهد شد تا از نظر پزشکی بارداری شما تایید شود سپس سوالاتی از شما می پرسد تا زمان بارداری را مشخص نماید و در نهایت زمان زایمان مشخص شده و پرونده سلامت شما تکمیل می شود.

معمولا در جلسه اول معاینه بارداری پزشک معاینه واژن ، لگن، تیروئید، ریه، پستان، دهان و دندان را انجام می دهد. 

فشار خون ، قد و وزن مادر را می گیرد. 

در صورت لزوم مصرف مکمل ها به خصوص فولیک اسید را تجویز میکند. 

پزشک برای تکمیل پرونده سلامت در معاینات سه ماهه اول بارداری سوالات زیر را از شما می پرسد : 

1 – نظم و طول دوره قاعدگی ، اولین و آخرین روز قاعدگی

2 – عفونت یا بیماری های آمیزشی احتمالی

3 – جزئیات بارداری قبلی

4 – سابقه جراحی یا بستری در بیمارستان

5 – حساسیت های دارویی

6 – سابقه بیماری های مزمن مانند دیابت و فشار خون در فرد و خانواده 

7 – سبک زندگی و مصرف الکل ، دخانیات و مواد مخدر

8 – سابقه آزار جنسی یا خشونت خانگی

9 – سابقه سقط جنین ، زایمان زودرس یا نقص های ژنتیکی در خانواده 

تعداد معاینات دوران بارداری

تعداد جلسات معاینات دوران بارداری

تعداد جلسات معاینات دوران بارداری زیاد است و طبق توصیه وزارت بهداشت حداقل باید 8 جلسه باشد. 

اولین مراجعه به پزشک بهتر است بین هفته های 6 – 10 باداری باشد. 

معاینه دوم در فاصله هفته های 16 – 20 بارداری. 

معاینه سوم بین هفته های 26 – 30 بارداری .

معاینه چهارم بین هفته های 31 – 34 بارداری .

معاینه پنجم بین هفته های 35 – 37 بارداری . 

معاینه های ششم ، هفتم و هشتم هم به ترتیب باید در هفته های 38 و 39 و 40 بارداری انجام شود.

البته در صورت بروز عوارضی از جمله فشار خون بالا یا سایر بیماریهای مزمن و یا سابقه بیماری مسلما تعداد جلسات معاینه باید افزایش پیدا کند. 

علاوه بر معاینات روتین و ملاقات با پزشک احتمالا نیاز است که آزمایش فشار خون ، سونوگرافی ، آزمایش ادرار و غیره را به تجویز پزشک انجام بدهید.

روال معاینات دوران بارداری

در ابتدای جلسه معاینات بارداری ، آزمایشهایی که قبلا انجام داده اید توسط پزشک بررسی می شود و سوالاتی در مورد وضعیت سلامت مادر و جنین پرسیده خواهد شد. 

پزشک در جلسات معاینه پیشرفت  بارداری ، کیفیت بارداری و سلامت مادر و جنین را متناسب با هفته ای که در آن قرار دارید بررسی میکند. 

معاینات فیزیکی که در بارداری توسط پزشک انجام می شوند عبارتند از :

- اندازه گیری وزن مادر و وزن گیری جنین

- اندازه گیری فشار خون و معاینه تورم احتمالی در دست و پا

- اندازه گیری سایز رحم که نشان دهنده پیشرفت بارداری است و بعد از سه ماهه دوم انجام میشود.

- بررسی ضربان قلب جنین بعد از سه ماهه دوم

- معاینات لگن و واژن برای بررسی دهانه رحم و ترشحات رحم در هفته های پایانی بارداری

- تجویز آزمایش و سونوگرافی برای اطمینان از سلامت مادر و جنین

- نتیجه معاینات در انتهای جلسه با مادر مطرح می شود و تغییراتی که تا زمان معاینه بعدی میتواند برای مادر رخ بدهد برایش توضیح داده خواهد شد. 

- علایم خطرناکی که ممکن است ایجاد شود به اطلاع مادر خواهد رسید. 

- در مورد اهمیت تغذیه سالم ، دوری از سیگار ، قلیان ، الکل و مواد مخدر با شما صحبت  می شود. 

- در مورد علت انجام آزمایشها و مزایای آن ها با مادر صحبت می شود. 

آزمایشات دوران بارداری

آزمایش ها و معاینات سه ماهه اول بارداری

توصیه می شود که در سه ماهه اول بارداری هر ماه حداقل یک بار به پزشک مراجعه نمایید. در معاینات سه ماهه اول بارداری پزشک برای اطمینان از وضعیت سلامت شما آزمایشهایی را تجویز می نماید تا در معاینات بعدی مورد بررسی قرار دهد از جمله :

آزمایش خون : آزمایش خون کامل شامل گروه خونی ، مثبت یا منفی بودن گروه خونی ، وضعیت آنتی بادی RH ، آزمایش خون کامل CBC برای شمارش گلبولهای خون و بررسی کم خونی و عفونت احتمالی ، بررسی فاکتورهای ایمنی بدن نسبت به سرخچه و هپاتیت ب ، آزمایش خون بیماری های آمیزشی در صورتی که خودتان یا شوهرتان شرکای جنسی متعدد داشته باشید و آزمایش قند خون ناشتا.

آزمایش ادرار : برای بررسی عفونت مجاری ادراری ،  وجود  خون ، پروتئین و قند.

آزمایش غربالگری : آزمایشهای غربالگری معمولا بین هفته 11- 13 تجویز می شود . برای تشخیص نقایص مادرزادی و اختلالات کروموزومی  . سونوگرافی nt برای تعیین میزان مایع پشت گردن جنین ، آزمایش خون برای تعیین سطح هورمن hcg ، سطح پروتئین a در پلاسمای مادر . 

اگر در گروه پرخطر قرار بگیرید ، در صورت وجود احتمال اختلال کروموزومی ممکن است آزمایشگاهی غربالگری سه ماهه دوم به شما توصیه شود که نیاز به نمونه گیری از پرزهای جفتی یا مایع آمنیوتی وجود دارد.

مراقبت های دوران بارداری

بهترین استفاده از جلسات معاینه بارداری را ببرید

هنگام انتخاب پزشک بارداری باید دقت زیادی داشته باشید ، پزشکی را انتخاب کنید که علاوه بر داشتن تخصص و مهارت ، زمان کافی برای معاینه شما و گوش دادن به صحبت های شما و راهنمایی های لازم ، اختصاص بدهد و احساس خوبی از بودن کنار او به شما دست بدهد.

هر جلسه معاینه بارداری نیاز به دقت و زمان کافی دارد ، حداقل زمانی که پزشک باید به شما اختصاص دهد 20 دقیقه است.

مراقبت از شما و فرزندتان وظیفه پزشک است بنابراین اگر احساس میکنید پزشکتان به دلیل این که سرش بیش از حد شلوغ است و وقت کافی برای شما اختصاص نمی دهد نگرانی تان را در این مورد ابراز نمایید و در صورت لزوم پزشکتان را تغییر بدهید. 

نگرانی ها و سوالات خود را شفاف بپرسید : قبل از حضور در مطب تمام سوالات و نگرانی هایی که دارید را یادداشت نمایید که چیزی را از قلم نیندازید. 

هر نگرانی و سوالی که دارید را به طور شفاف قبل یا بعد از انجام معاینات فیزیکی از پزشکتان بپزید. 

در مورد مشکلات جسمی یا روحی ای که دارید ، درباره تناسب اندام و تغذیه مناسب از پزشکتان سوال نمایید. 

سوالات غیر پزشکی را از منشی بپرسید : برای این که وقت معاینه خودتان را تلف ن کنید ، اگر سوال غیر پزشکی دارید ، یادداشت نموده و از منشی سوال کنید ، مثلا سوالاتی که در مورد پوشش بیمه یا آدرس آزمایشگاه یا مراکز مختلف پزشکی دارید را از منشی بپرسید تا زمان معاینه تان صرف نکات مهم تر شود. 

نکات مهم را یادداشت کنید: به صحبت های پزشک به دقت گوش دهید ، نکات مهم را یادداشت کنید یا با  اجازه پزشکتان صحبت های او را ضبط کنید که چیزی از قلم نیوفتد یا نکاتی که مطرح شده را فراموش نکنید.

اگر پزشک شما همزمان با شما چند نفر را ویزیت می کند یا این که به جای گوش دادن به حرفها و راهنمایی شما صرفا پرونده شما را بررسی می کند و توضیحات کاملی به شما نمی دهد یعنی صلاحیت و دلسوزی لازم برای مراقبت از سلامت شما را ندارد. بهتر است هر چه سریعتر پزشکتان را تغییر دهید و پزشکی را انتخاب کنید که دلسوز شما و فرزندتان باشد. 

گردآوری : بخش زناشویی بیتوته