بازی محلی آفتاب مهتاب چه رنگه؟
- مجموعه: بازیهای محلی
1ـ نوع بازي: دستهجمعي، آرام و كم تحرك
2ـ تعداد بازيكنان: دو نفر هم وزن و هم قد.
3ـ سن بازيكنان: 7 تا 13 سال.
4ـ و سايل بازي: ندارد.
5ـ محل بازي: فضاي باز، زمين صاف و هموار.
6ـ هدف بازي: سرگرم شدن براي مدتي كوتاه و رشد مهارتهاي حركتي.
7ـ شرح بازي: دو بازيكن پشت به پشت هم ميايستند و دستهاي يكديگر را به هم قلاب ميكنند. آن وقتي يكي از آنها به طرف زمين خم ميشود. در نتيجه بازيكن دوم به حالت خوابيده، پشت او قرار ميگيرد، طوري كه پاهايش در هوا آويزان است. بعد نفري كه سرش به طرف زمين است،از نفر پشتي كه سرش به طرف آسمان است، ميپرسد: «آفتاب مهتاب چه رنگه؟» و او جواب ميدهد: «سرخ و سفيد دو رنگه». دوباره نفر پايين ميپرسد: «كي گفته؟» بالايي ميگويد: «آلاله».
بازي همين طور ادامه دارد؛ اما اين بار نفري كه خم شده، بلند ميشود و نفر دومي خم ميشود و همان شعر را بين خودشان رد و بدل ميكنند. شعر بالا را كودكان تهراني ميخوانند؛ اما در آذربايجان اين بازي «گوي ده نه وار؟» نام دارد. يعني تو آسمان چي هست؟ و به جاي شعر بالا، شعر زير را ميخوانند:
ـگوي ده نه وار؟ (تو آسمون چي هست؟)
ـگوي مينجيقي. (منجوق آسمون).
ـ پرده نه واره. (روي زمين چي هست؟)
ـ پرمينجيقي. (منجوق زميني).
ـ آدون ندي؟ (اسمت چيه؟)
ـ كرخانا. (كارخانه؟)
ـ گوتي مني مينديرداما. (پس منو ببر پشت بوم).
در كرمانشاهان هم شعر را به زبان محلي كردي ميخوانند:
ـ نافه رفه، پشت رقه. (نان خشكه، پشتم خشكه).
ـ آي چقچقه.(2) چقچقه. (آي رنگ زرد، آي رنگ زرد).
ـ امشو شوه، ما نگاه شوه. (امشب شبه، مهتاب شبه).
ـ سوردوتيه كيخسروه. (عروسي دختر كيخسروه).
توضيح:
(1): آفتاب مهتاب چه رنگه، يكي از قديميترين بازيهاي ايران است؛ اما شعر و اسم بازي در نواحي مختلف ايران متفاوت است.
(2): چقچقه، گياهي زرد رنگ است كه در دشتهاي ماهيدشت كرمانشاه ميرويد و براي رنگرزي پشم به كار ميرود. وقتي خشك ميشود، خش خش ميكند، به همين دليل به آن چقچقه ميگويند.
منبع:iranpress.ir