چاه آسانسور چیست و هنگام ساخت آن چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟

مجموعه: خدمات فنی و تاسیسات

اولین مرحله نصب آسانسور راه اندازی چاه آسانسور است

چاه آسانسور و هر آنچه راجع به الزامات اولیه آن باید بدانیم 

چاه آسانسور چیست؟

چاه آسانسور همان بخشی است که ریل های آسانسور در آن نصب شده اند و کابین ها در فضای آن بالا و پایین می روند. در واقع چاه آسانسور نخستین بخش از ساخت آسانسور است که با توجه به فضا و متراژ ساختمان و تعداد طبقات طراحی می شود. هنگامی که گودال مورد نظر به شکل مربع یا مستطیل کنده می شود اطراف آن با دیوارهای بتنی و درب های خروج محصور می شود. 

در مرحله نهایی پس از نصب ریل ها و تجهیزات داخل چاه و نصب درب های بیرونی باید کابین ها را روی ریل ها نصب کنیم. نصاب آسانسور کسی است که به کلیه این امور آشنایی داشته و اصول مهندسی برای نصب و راه اندازی آسانسور را به خوبی می داند. 

چاهک یا گودال آسانسور چیست؟

چاهک یا گودال در واقع پایین تر از آخرین ایستگاه آسانسور و  زیر طبقه اول آسانسور قرار گرفته . این فضا دقیقا یک فضای گودال مانند است که در پی ساختمان قرار دارد. در بعضی مناطق که زیر پی ساختمان مملو از آب است چاهک هم داخل آن فرو می رود و به همین جهت باید این بخش و تجهیزات داخلی آن ضد آب باشند. 

چاهک محلی جان پناه برای تکنسین ها است. کسانی که قصد دارند به تعمیرات و نصب قطعات آسانسور بپردازند باید وارد چاهک شوند. در این قسمت تجهیزات مختلف آسانسور از جمله ضربه گیر، فلکه کششی، بافر، وزنه های تعادل و تعدادی از تجهیزات آسانسور قرار گرفته است. در این چاله باید یک چراغ روشنایی، یک نردبان برای بالا و پایین رفتن از چاله و همچنین یک زنگ هشدار دهنده برای زمانی که فرد داخل چاهک گیر می افتد وجود داشته باشد. 

ساخت چاهک آسانسور نیاز به آرماتور بندی دارد و پس از آن باید بتن ریزی شود. چاهک باید فاصله ایمنی نسبت به کابین آخر داشته باشد و دست کم 1 متر فضای خالی بین چاهک و کابین قرار گرفته باشد.

داخل چاهک به جهت وجود رطوبت هرگز سیم کشی ها و بخش های الکترونیکی و همچنین لوله های گاز نباید قرار بگیرد. ضمنا لوله های آب هم نباید داخل چاهک آسانسور وجود داشته باشد. 

چاهک در قسمت زیرین چاه آسانسور قرار دارد

نکات ایمنی برای ساخت چاهک آسانسور

چاهک مهم ترین بخش در چاه آسانسور است. تمامی تجهیزات حرکتی آسانسور داخل این بخش قرار گرفته است. چاهک باید طبق نکات ایمنی و توسط مهندسین ساخت و طراحی آسانسور ساخته شود. تعدادی از نکاتی که هنگام ساخت چاهک باید مد نظر قرار داد به شرح زیر است:

• دیواره های چاهک باید بسیار مقاوم باشد و تحمل فشاری برابر 300 نیوتون در هر 5 سانتی متر مربع را داشته باشد.

• مناسب ترین و بهترین مکان برای نصب سیستم ارت در کف چاهک آسانسور است.

• چراغ یا پریز باید از کف حدود 40 سانتی متر فاصله داشته باشند زیرا ممکن است در برخورد با آب و رطوبت اتصال کند. به جز چراغ روشنایی هیچ تجهیزات الکتریکی نباید داخل چاهک آسانسور باشد.

• اگر داخل چاهک حفره یا روزنه ای وجود دارد حتما باید پوشانده شود.

• دیواره های چاهک آسانسور باید از پلاستر ماسه و سیمان ساخته شود. 

• داخل چاهک هیچ ماده اشتعال زا نباید وجود داشته باشد مثلا نفت و بنزین و گاز زیرا ممکن است با پرتاب یک ته سیکار از داخل طبقات به چاهک آتش سوزی رخ دهد. تکنسین هم نباید داخل چاهک سیگار بکشد. 

• هنگامی که قصد ساخت درب آسانسور را دارید باید به عمق چاهک توجه کنید. این عمق نباید کمتر از 2 و نیم متر باشد.

داخل چاه آسانسور نباید تجهیزات غیر آسانسوری وجود داشته باشد

نکات مهم هنگام ساخت چاه آسانسور

علاوه بر اینکه هنگام ساخت گودال آسانسور باید نکات ایمنی و مهندسی متعددی را در نظر بگیرید هنگام ساخت چاه آسانسور که اولین مرحله ساخت آسانسور هست هم باید نکات مختلفی را مد نظر قرار دهید. در قسمت پایین ما به این نکات اشاره کرده ایم:

• چاه آسانسور به شکل عمود ساخته می شود. با استفاده از ابزارهای مهندسی باید عمود بودن آن تایید شود و هیچ نوعی از خمیدگی یا تاب خوردگی نباید در دیواره های چاه باشد. از همان طبقه اول تا آخرین طبقه کوچکترین تاب خوردگی چاه می تواند منجر به گیر کردن آسانسور و مشکلات بعدی شود. 

• توجه کنید چاه آسانسور فقط مخصوص قرار گیری تجهیزات آسانسور است. در داخل چاه نباید تجهیزات غیر آسانسوری مانند آنتن مرکزی، سیم های برق غیر آسانسوری، لوله کشی های آب و گاز و ... وجود داشته باشد. داخل چاهک هم نباید این تجهیزات متفرقه به چشم بخورد. 

• اندازه های آسانسور باید طبق ضوابط و اصول مهندسی ساختمان و معماری تعیین شود. طول آن باید متناسب با تعداد طبقات در نظر گرفته شود و عرض آن هم باید با توجه به فضای در دسترس و اندازه مهندسی شده برای طول و عرض کابین تعیین بشود. علاوه بر ابعاد چاه آسانسور ابعاد خود کابین ها هم باید به شکل مهندسی شده در نظر گرفته شود. بدین منظور ابعاد چاه آسانسور چند سانتی متر بیشتر از کابین در نظر گرفته می شود و طول و عرض کابین با طول و عرض دیواره های چاه یکی نیست. 

• علاوه بر اینکه یک فاصله ایمن بین اولین ایستگاه کابین آسانسور و چاهک وجود دارد باید فاصله ای ایمن هم بین آخرین ایستگاه آسانسور و سقف چاه آسانسور وجود داشته باشد.

چاه آسانسور باید عمود و شاقول ساخته شود

معرفی بخش های مختلف آسانسور

بخش های مختلف آسانسور که موجب حرکت و توقف آسانور می شوند همگی داخل چاه آسانسور قرار گرفته اند. این بخش ها در هماهنگی با یگدیگر باعث به حرکت درآمدن کابین ها و توقف آن ها می شوند. در ادامه این بخش ها را معرفی کرده ایم:

• کابین آسانسور که همان اتاقک مسافران است.

• شاسی که همان پروفیل ها یا اسکلت آسانسور هستند که قبل از اجرای کابین ها داخل چاه نصب می شوند. این پروفیل ها از جنس آهن هستند و به شکل اتاقک نصب می شوند.

• موتور خانه در بالای کابین ها و سقف آسانسور قرار گرفته که کنترل اصلی آسانسور و راه اندازی وزنه های تعادلی را بر عهده دارد.

• وزنه تعادل هم برای متعادل سازی حرکت کابین ها در قسمت بالایی آسانسور نصب می شود. 

• ریل های داخل چاه آسانسور که به شکل فلزات T شکلی نصب شده اند و کابین ها بین آن ها جا به جا می شوند و به مسیر مستقیم و قائم کابین ها کمک می کنند. 

• سیستم پاراشوت یا قفل ایمنی که در هنگام زیاد شدن وزن کابین فعال می شود. 

• سیستم گاورنر یا ترمز ایمنی که به بخش پاراشوت وصل شده و وظیفه کنترل سرعت کابین ها را بر عهده دارد. 

اجزای آسانسور داخل چاه آسانسور قرار دارند

کلام پایانی

اولین بخشی که هنگام نصب و راه اندازی آسانسور باید اجرا شود چاه آسانسور است. این بخش در واقع همان چاه عمودی است که کابین ها داخل آن حرکت کرده و به بالا و پایین حرکت می کنند. داخل این چاه اجزای مخصوص حرکت کابین ها نصب شده اند و تجهیزاتی که مربوط به آسانسور نیستند به هیچ وجه نباید داخل چاه آسانسور نصب شوند. قسمت انتهایی چاه آسانسور چاهک نام دارد که بخش فرمان دهنده بسیاری از تجهیزات آسانسور داخل آن جای گذاری شده است. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته