آیا غرب خواهان اعترافگیری از ایران است؟
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 25 ارديبهشت 1393 16:29
اخبار سیاست خارجی - آیا غرب خواهان اعترافگیری از ایران است؟
آیا غرب خواهان اعترافگیری از ایران است؟روز یکشنبه وقتی که حسن روحانی رئیس دولت یازدهم برای شرکت در مراسم راهاندازی و بهرهبرداری از سه دستاورد سازمان انرژی اتمی به این سازمان رفت و به سخنرانی در باره سوابق برنامه هستهای ایران پرداخت، به طور غیرمستقیم در باره موضوعی سخن گفت که اکنون روشن شده از مهمترین موانع بر سر توافق جامع هستهای خواهد بود.
به گزارش «تابناک»، رئیس جمهور در سخنان روز یکشنبه خود اظهار داشت: «آن روز که ما در پی غنیسازی بودیم تا در سوخت رآکتور روی پای خود بایستیم، تقریبا به همه مراجعه کردیم، به شرقش و به غربش، اینکه میگویند ایران فعالیت مخفیانه انجام میدهند دروغی بس آشکار است، اگر ما میخواستیم مخفیانه کاری را انجام دهیم، برای خرید سانتریفیوژها به بازارهای رسمی غرب و شرق مراجعه نمیکردیم. روحانی افزود: برای آنکه بتوانیم در مراحل مختلف ساخت سوخت نیروگاه و از جمله غنیسازی اورانیوم حرکت کنیم به شرکتهای مختلف شرقی و غربی مراجعه نمیکردیم، کسی که کار سری میخواهد انجام دهد، با شرکتهای غربی و شرقی صریحا مذاکره نمیکند، بنابراین آنها به تعهدات خود عمل نکردند، ما نیز شروع کردیم روی پای خود ایستادن و تلاش کردن»
این سخنان نشاندهنده جدی بودن اختلافات ایران و بعضی کشورهای غربی در مورد سوابق برنامه هستهای ایران به خصوص در سالهای پیش از شروع مساله هستهای ایران در سال 2003 است.
چندین سال است که مثلث ایران، کشورهای غربی و آژانس بینالمللی انرژی اتمی درگیر مجموعه ادعاهایی در مورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران هستند که نخستین بار به صورت نظاممند در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مطرح شدند. آژانس ادعا می کند این اطلاعات روی هم رفته معتبر است و جنبههای نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران را نشان میدهد. این در حالی است که به عقیده ایران، این ادعاها توسط سرویسهای اطلاعاتی غربی و اسرائیل تهیه و میان چند کشور توزیع وتوسط آنها به آژانس ارائه شده است.
چندین دوره همکاری ایران و آژانس نتوانسته است به این موضوع پایان دهد و به نظر میرسد این موضوع به یکی از سختترین موضوعات مذاکرات ایران و 5+1 تبدیل شده است.
در حالی که پیش از این، مذاکرهکنندگان آمریکایی حل این موضوع را پیششرط رسیدن به توافق جامع هستهای دانستند، در نوروز امسال روشن شد که رژیم اسرائیل از آمریکا درخواست کرده به عنوان بخشی از شرایط توافق جامع هستهای، ایران ملزم به «اعتراف» به این موضوع شود که در گذشته فعالیتهای پنهان مربوط به ساخت سلاح هستهای انجام داده است؛ درخواستی که ظاهرا در آن مقطع زمانی، مورد موافقت دولت آمریکا قرار نگرفته است.
نخستین نشانهها مبنی بر تلاش رژیم اسرائیل برای راه اندازی پروژه «اعتراف گیری از ایران»، در سپتامبر ۲۰۱۲ و در مقالهای به قلم پاتریک کلاوسون و دیوید ماکوفسکی، از اعضای ارشد مؤسسه مطالعات خاور نزدیک واشنگتن آشکار شد. اعضای این مؤسسه به بازتاب دیدگاههای رژیم اسرائیل شهره هستند.
شروع دور جدید مذاکرات هستهای در وین با سخنان لوران فابیوس در باره این مساله همراه شد که نشان داد که حتی اگر مذاکرهکنندگان آمریکایی در این باره سختگیری نکنند، طرف فرانسوی این موضوع را جدی خواهد گرفت.
فابیوس که رسیدن به توافق موقت ژنو را با مواضع تند خود چندین هفته به تاخیر انداخت، این بار هم سه شرط را برای رسیدن به توافق نهایی هستهای لازم دانسته است. وی گفته توافق بین با ایران باید، جامع باشد، در مورد سوابق برنامه هستهای ایران شفاف باشد و موضوع زمان گریز ایران به سوی بمب هستهای را حل کند.
بعد از فابیوس، دیوید آلبرایت نیز اکنون مساله ابعاد نظامی احتمالی پیشین برنامه هستهای ایران را در کانون توجه خود قرار داده است. این بازرس سابق سازمان ملل که موسس و مدیر فعلی موسسه دانش و امنیت بینالمللی است از جمله افرادی است که نفوذ زیادی در کنگره آمریکا دارد.
وی در مقالهای مشترک با برونو ترترائیس محقق موسسه مطالعات استراتژیک در پاریس برای روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به بیان نظرات تند خود در این باره پرداخته است.
آنها با ادعای کند بودن روند همکاری ایران با آژانس در باره مطالعات ادعایی و ابعاد نظامی برنامه هستهای ایران، پیششرط رسیدن به توافق را پاسخ ایران به سوالات مطرح شده میدانند و میپرسند اگر ایران اکنون و در شرایط فشار تحریمها از پاسخ به این سوالات بگریزد چه تضمینی وجود دارد که با برداشته شدن تحریمها به آنها پاسخ دهد و توافق با ایران چه ارزشی خواهد داشت اگر ایران این توانایی خود را مخفی نگاه دارد که بتواند مخفیانه بمب هستهای بسازد.
آنها تمرکز صرف بر توانایی فعلی غنیسازی و فرآوری پلوتونیوم ایران را اشتباه دانسته و اطمینان کشورهای غربی از توان خود برای جلوگیری از رسیدن ایران به توان تولید مواد شکافپذیر برای ساخت بمب در آینده را کافی دانستهاند اگر بنا به ادعای آنها ایران پیش از این قصد ساختن سلاح هستهای را نداشته بود. از نگاه آنها ژاپن مثالی است از کشورهایی که غنیسازی هستهای انجام میدهند ولی کسی به آنها مشکوک نیست.
از دید آنها، اطلاع از این که ایران در گذشته یک برنامه ساخت سلاح داشته است یا خیر، برنامه تولید کلاهک هستهای در ایران چقدر پیشرفت داشته و این که هنوز ادامه دارد یا خیر اهمیت حیاتی دارند.
بنا به ادعای آنها، ده سال تلاش آژانس در این باره به نتیجهای نرسیده است و ایران تصور میکند اگر به وقتکشی خود در این باره ادامه دهد، با نزدیک شدن به مهلت توافق جامع هستهای در ماه جولای، موضع غربیها در این باره نرم خواهد شد.
آلبرایت و همکارش سپس اهداف اصلی خود از اتهامزنی به ایران را در قالب دسترسی آژانس به اماکنی چون پارچین و نیز دانشمندانی چون محسن فخریزاده و سید عباس شاهمرادی زواره روشن میسازد.
تنها دو ماه تا پایان مهلت شش ماهه تعیین شده برای توافق جامع هستهای ایران و 5+1 باقی مانده است و به نظر میرسد تلاش برای اعترافگیری از ایران در مورد گذشته برنامه هستهای ایران، کانون تحرکات هواداران اسرائیل برای وادار کردن ایران به پذیرش وضعیتی استثنایی علیه ایران است. این موضوع از جانب مقامات ایرانی، بارها و بارها رد شده است.
علاوه بر سخنان رئیس جمهور که تاکید کرده است ایران زیر بار آپارتاید هستهای نخواهد رفت، کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز تاکید کرده است که «قطعا کشور ما نمی پذیرد که بخواهند یک رژیم حقوقی خاص را برای ایران وضع کنند و برخورد با ایران باید یکسان و مانند برخورد با دیگر اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد.»
اخبار سیاست خارجی - تابناک