انگیزه مبتنی بر ترس چیست و آیا کار می کند؟

مجموعه: برای زندگی بهتر

انگیزه ترس چیست

انگیزه‌ی ترس چیست؟ راهکارهایی برای مدیریت بهتر انگیزه ی ترس

انگیزه ترس 

احساس ترس می تواند به عنوان قوی ترین انگیزه عمل کند، همان احساسی که در بسیاری موقعیت ها سعی در فرار از آن داشتید یا بر آن غلبه کردید، در صورتی که این احساس می تواند شما را به بهترین صورت و در کوتاه ترین زمان به آنچه می خواهید برساند.

روز اول مدرسه ی خود را به یاد بیاورید هنگامی که وارد محیط غریب مدرسه شدید؛ احساس ترس از تنهایی به شما دست داده است، به همین دلیل جلو رفتید و با یک نفر آشنا شدید. در واقع این انگیزه ی ترس است که محرک داشتن یک دوست برای اوقات مدرسه شده است.

انگیزه ترس نوعی فرایند درون جوش است که شما را تحریک می کند تا از آنچه نمی خواهید اتفاق بیوفتد، دور شوید. این فرآیند بسیار قدرتمند است چون می تواند سبب به هم خوردن آرامش شما شود و شما به دنبال این پیامد سعی می کنید از ناراحتی دور شوید و آرامش را دوباره به دست بیاورید.

علاوه بر فواید مثبتی که انگیزه ی ترس برای انسان دارد به دلیل فشار روحی و روانی طولانی مدت؛ می تواند مخرب باشد و در روحیه و روابط فرد تاثیر بگذارد و سبب استرس و اضطراب دائم شود.

انرژی منفی ناشی از انگیزه ترس

معایب انگیزه ی ترس 

۱) ایجاد هزینه ی سنگین:

ممکن است بعد از شنیدن برگزاری یک مهمانی بزرگ در چند ماه آینده شروع به برنامه ریزی برای آن کنید. اگر اضافه وزن دارید باشگاه می روید، سعی می کنید وعده های غذایی خود را کنترل کنید و یا برای خرید بهترین لباس پس انداز می کنید اما هنگامی که به زمان مهمانی نزدیک تر می شوید، با خود فکر می کنید ممکن است تا روز مهمانی به اندام دلخواه خود نرسید.

همین ترس از موقعیتی که هنوز اتفاق نیوفتاده سبب می شود؛ بر روی تمام تلاشی که کرده اید چشم بپوشید و آنها را نادیده بگیرید. در این حالت هنگامی که به خودتان در آینه نگاه میکنید احساس خجالت می کنید و نمی توانید آنگونه که لایق هستید، به خودتان عشق بورزید.

به همین جهت سعی می کنید خود را از نظر دیگران پنهان کنید و از ادامه ی تلاش خود دست برمی دارید. این تمرکز بیش از حد بر ظاهر و ترس نرسیدن به آنچه می خواستید می تواند روح شما را آزرده کند و به دنبال آن در رفتارتان تاثیر منفی باقی بگذارد.

۲) وجود افکار منفی

برای افرادی که وجود تفکرات منفی می تواند انرژی آنها را کاهش دهد؛ انگیزه ی منفی نیز این حالت را برایشان ایجاد می کند و سبب تغییر خلق و خوی آنها می شود. این انرژی منفی می تواند سبب تمرکز شما بر اشتباهات و مشکلات شود، به دنبال این موضوع توجه شما از آنچه می خواستید به سمت موارد دیگری جلب می شود.

جایگزین مثبت برای انگیزه ی ترس

نظریه های مثبت جایگزین انگیزه ی ترس می توانند؛ تاثیرات منفی ناشی از ترس را که در طولانی مدت می توانند مخرب باشند، کنترل کنند. این نظریه های مثبت شامل:

نظریه ی انگیزشی محافظتی 

این نظریه برای تصمیم گیری در مواقع استرس زا مورد استفاده قرار می گیرد. این نظریه بر انگیزه ی افراد برای تغییر رفتارشان در برابر خطرات و ریسک های احتمالی مبتنی است. هنگامی که فرد می خواهد در این شرایط تصمیمات مناسب بگیرد با دو فرآیند شناختی رو به رو است که شامل:

• ارزیابی ریسک

• ارزیابی مقابله

در ابتدا فرد ارزیابی می کند با توجه به موقعیت خطر و یا ریسک چقدر ترس وجود دارد. در مرحله ی دوم فرد باید تحت تاثیر ارزیابی مقابله ای ۲ باور را تعیین کند و بعد از آن موقعیت را بسنجد و عملکرد مناسب را برگزیند؛ اول اینکه فرد باور کند رفتار متفاوت می تواند خطر را کاهش دهد و متفاوت بودن همیشه بد نیست و مورد دوم اینکه فرد باور داشته باشد توانایی اجرای رفتار مورد نظر را دارد یا به عبارتی پیامد منفی ناشی از رفتار جدید او با خطری که به جان خریده برابری می کند و برای او سود داشته.

برای مثال اگر شما موقعیتی در شغل خود دارید که باید در جمع سخنرانی انجام دهید و از این موضوع هراس دارید؛ باید ترس اخراج از شغل بر ترس و استرس سخنرانی غلبه کند، و یا ممکن است شما درگیر انجام کار گروهی باشید که لازم است در آن انگیزه مبتنی بر ترس را برای بهبود عملکرد خود و گروه کنار بگذارید، باید با تشویق خود و اعضای گروهتان این محدوده ترس را کوچک و محدود کنید و کنترل شرایط را به دست بگیرید.

این نظریه تا حدودی شبیه به انگیزه‌ی ترس است، مثلا شما به عنوان کارمند سعی در نجات خود از موقعیت ترسناک دارید تا به آرامش برسید و در هر صورت بر ترس خود غلبه می کنید، یا در موقعیت دوم ارزشی که برای اعضای گروه قائل می شوید سبب ترغیب شما برای تشویق و دادن امید به اعضای گروه می شود تا بتوانند هرگونه نگرانی را کنار بگذارند و به عمکلرد بهینه برسند.

انگیزه وابستگی جایگزین انگیزه ترس

نظریه انگیزه وابستگی

 این نظریه بر حس وابستگی به یک گروه یا سازمان دلالت دارد و بیان می کند؛ همه تمایل دارند که متعلق به یک گروه خاص باشند. به دنبال این موضوع به ۳ نیاز اساسی اشاره دارد که شامل:

• نیاز به قدرت

• نیاز به وابستگی

• نیاز به موفقیت

این نظریه برای سنجش میزان همکاری کارکنان در رسیدن اهداف شرکت، توسط مدیران به کار می رود. در صورتی که کارکنان انگیزه ی وابستگی داشته باشند، در برقراری ارتباط با دیگران قوی عمل می کنند و سعی در برقراری ارتباط موثر دارند، آنها با تصمیماتی که به شکل گروهی گرفته می شود موافقت می کنند و ویژگی های مثبت سایر اعضا را مدنظر می گیرند.

از این نظریه ی انگیزشی برای افزایش موفقیت های گروهی نسبت به نتایج فردی استفاده می شود. این نظریه می تواند سیستم پاداش گروهی ایجاد کند و اعضای گروه را برای رسیدن به پاداش ترغیب کند؛ این پاداش عمدتا پاداش مادی است و به افراد در خصوص رسیدن به اهداف گروهی اعطا می شود.

نظریه ی انگیزه قدرت

این نظریه می ‌تواند زمینه ی شناسایی افراد با‌انگیزه را فراهم کند و به دنبال این شناسایی افراد دارای صلاحیت را در موقعیتی که بهترین عملکرد را داشته باشند قرار دهد. طبق این نظریه هدف و انگیزه ی برخی افراد کسب قدرت است و می خواهند به سبب قدرتی که دارند بر دیگران تاثیر بگذارند.

این قدرت برای پست های مدیریتی می تواند نقش مکمل داشته باشد به دلیل اینکه می تواند علاوه بر تقویت مدیران در خصوص تلاش حداکثری برای رسیدن به هدف، روحیه ی تمام اعضای گروه را نیز تقویت کند. مدیران وظایف را به بهترین نحو بین اعضای گروه پخش می کنند. مدیران برای رسیدن به قدرت و اعتبار موفقیت های خود را جشن می گیرند و برای افزایش هر چه بیشتر روحیه ی اعضای گروه اهداف دست یافتنی و در عین حال چالش برانگیز مشخص می کنند.

نظریه ی انگیزه انتظار

این نظریه به انتظاری که فرد از خودش دارد باز می گردد. فرد راهی را طی می کند که معتقد است درست است و بهترین و بیشترین کارایی را دارد. این نظریه می تواند رابطه ی عمیق بین پاداش و عمل را نشان دهد. اگر از اعضای یک گروه هستید؛ هنگامی که پاداش خود را دریافت کردید از برابری آن با سایر اعضای گروه اطمینان کسب کنید.

راههای مدیریت انگیزه ترس

راهکارهایی برای مدیریت بهتر انگیزه ی ترس:

عادی سازی ترس

یکی از موثرترین راه ها برای کاهش و یا غلبه بر ترس این است که بدانید این موضوع فقط برای شما ترسناک نیست، با این کار می توانید اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و به سمت جلو گام بردارید.

موفقیت های قبلی را بازگو کنید

یکی از راه های به ظاهر کوچک اما موثر برای غلبه بر ترس؛ مرور موفقیت ها و دستاوردهای خودتان است. این کار می تواند اعتماد به نفس شما را افزایش دهد و عملکردتان را برای رسیدن به هدف تقویت کند.

نتیجه ی فعالیت

 به جای اینکه دنبال انگیزه باشید، می توانید به نتیجه ی فعالیت پیش رو فکر کنید. این کار به شما انرژی مثبت می دهد و افکار منفی را از شما دور می کند.

ترس بخشی از روند فعالیت

هنگامی که احساس ناتوانی و هراس می کنید موقعیت های قبلی را با خود مرور کنید. مثلا با خود بگویید؛ هنگامی که در کودکی زمین می خوردم دوباره بلند می شدم و به بازی ادامه می دادم. بنابراین این احساس جزئی از روند فعالیت شما است پس ماهیت آن را در ذهن خود تغییر دهید.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته