انگیزه بیرونی در مقابل انگیزه درونی: تفاوت چیست؟

مجموعه: برای زندگی بهتر

انگیزه درونی و بیرونی

انگیزه درونی و بیرونی چیست؟ (تفاوت‌ها و کاربرد و راههای افزایش)

انگیزه :

انگیزه عامل حرکت افراد به سمت اهداف است، به عبارتی انگیزه موتور محرک یک انسان به شمار می رود که می تواند سبب تحریک و موفقیت می شود. افراد موفقی مانند استیو جابز، ایلان ماسک و بسیاری از نویسندگان و شاعران مطرح در سرتاسر دنیا؛ موجودات فرازمینی نیستند تنها خصوصیتی که سبب تمایز آنها با دیگران می شود؛ داشتن انگیزه ای قوی است که به اراده ی آنها توان می بخشد.

همه ما در زندگی خود اهداف و آروزهایی داریم و دوست داریم که آنها را به واقعیت تبدیل کنیم، با این حال چون انگیزه ی کافی نداریم در رسیدن به آنها کاهلی می کنیم و یا به طور کلی آنها را فراموش می کنیم اما اگر انگیزه ی کافی برای رسیدن به آنها را داشته باشیم به راحتی محقق می شوند.

انگیزه با ایجاد یک ذهنیت صحیح و دور کردن افکار منفی یا استرس زا می تواند بهبود یابد. در ادامه به تفسیر انگیزه درونی و بیرونی و تفاوت های آنها می پردازیم.

انگیزه درونی عامل محرک رسیدن به هدف

انگیزه درونی چیست؟

انگیزه ی درونی براساس رضایت درونی انسان شکل می گیرد. این نوع انگیزه زمانی اتفاق می افتد که شما تمایل به انجام کاری دارید و به دنبال این میل انرژی زیادی برای به پایان رساندن آن دارید، زیرا می دانید با پایان آن عمل رضایت شخصی در وجود شما شکل می گیرد. بنابراین محرک انجام کار یک عامل درونی است نه پاداش خارجی؛ به عبارتی پاداش انجام کار احساس رضایت درونی است.

برای مثال شما تمایل دارید که درس بخوانید زیرا به ادامه تحصیل علاقه دارید و جویای علم هستید، یا دوست دارید کتاب بخوانید چون از این کار احساس لذت و رضایت می کنید. در این موارد مدال، جایزه و معدل مطرح نیست بلکه احساس رضایت درونی بعد از انجام کار انگیزه ی شما را می سازد.

بنابراین در این نوع انگیزه عامل محرک از درون خود شما سرچشمه می گیرد و شما را به سمت آنچه می خواهید حرکت می دهد. انگیزه درونی از پاداش و یا تنبیه خارجی نشات نمی گیرد، بلکه این خود شما هستند که عملی را فقط به خاطر حس شادی و لذت بعد از آن انجام می دهید، یا از انجام آن کار پرهیز می کنید.

زمانی که شما با عشق سازی را می نوازید، آهنگی می خوانید، نقاشی می کشید، در کارهای خیرخواهانه شرکت می کنید، پشت چراغ قرمز برای احترام به قوانین می ایستید؛ عامل تمام این اعمال انگیزه ی درونی شما است، شما این کارها را برای رضایت درونی انجام میدهید نه برای دریافت پاداش خارجی.

چگونه می توان انگیزه درونی را افزایش دهیم؟

اهمیت انگیزه درونی به سبب پایدار و معنی دار کردن اهداف بلند مدت برای زندگی است. اما این اهمیت به تنهایی نمی تواند در مسیر رسیدن به هدف کمک کننده باشد بلکه برای بهره مندی از انگیزه های درونی باید آنها پرورش دهیم. این موضوع بسیار اهمیت دارد زیرا اگر به درستی انجام نشود می تواند در رسیدن به اهداف مشکل ایجاد کند.

مثلا در نظر بگیرید شما در یک بیابان هستید، احساس تشنگی شدیدی دارید، در همین حین یک بطری آب خنک را میل می کنید و احساس خنکی و لذت می کنید، اگر بطری سوم و چهارم را هم بنوشید دیگر مثل اولین مرتبه احساس رضایت نمی کنید.

انگیزه درونی هم مصداق همین مثال است. در صورتی که در مسیر رسیدن به اهداف آن را تقویت نکنید؛ دیگر مثل اولین مرتبه احساس لذت نمی کنید و بعد از مدتی انگیزه در وجودتان رنگ می بازد. اما چگونه می توان انگیزه را در وجودمان تقویت کنیم؟

چالش تعریف کنید

در مسیر رسیدن به اهداف برای خودتان چالش جذاب تعریف کنید. البته توجه کنید این چالش ها برای رسیدن به اهداف موثرند اما کافی نیستند. تاثیر مثبت این چالش ها به سبب حس اعتماد به نفسی است که بعد از گذر از هر مرحله ایجاد می شود.

کنجکاو باشید

برای یادگرفتن مهارت های جدید کنجکاو باشید از این طریق می توانید انگیزه ی درونی را افزایش دهید. 

کنترل امور

باید بتوانید خودتان و محیط را کنترل کنید، با خود تکرار کنید دنبال چه چیزی هستید و هدفتان از زندگی چیست.

رقابت و همکاری

رضایتی که از کمک به دیگران دریافت می کنید می تواند کمک کننده باشد. در اثر رقابتی که ایجاد می شود شما می توانید احساس هیجان و لذت را تجربه کنید همچنین برای رسیدن به سطح توانایی و مهارت اطرافیان خود تلاش می کنید. در واقع رقابت برای همه ی افرادی که به دنبال موفقیت هستند باعث پیشرفت می شود.

انگیزه بیرونی عامل محرک

انگیزه بیرونی چیست؟

انگیزه ی بیرونی نیرویی است که سبب می شود برای رسیدن به یک پاداش و یا جلوگیری از مجازات حتی برخلاف میل باطنی خود، دست به عمل یا رفتار خاصی بزنید. در این نوع انگیزه ممکن است شما احساس رضایت و لذت نکنید.

دانشجویی که برای جلوگیری از مشروط شدن درس می خواند، ورزشکاری که برای رسیدن به پاداش مادی در مسابقه شرکت می کند، معمایی که حل می کنید تا جایزه بگیرید، اتاق خود را تمیز می کنید تا توبیخ نشوید؛ همه نمونه هایی از انگیزه ی بیرونی هستند. در تمام این موارد عامل انگیزشی در بیرون از وجود فرد است و همین عامل بیرونی، فرد را تشویق می کند تا کاری انجام دهد که جایزه دریافت کند و یا تنبیه نشود.

در انگیزه بیرونی اگر عامل حذف شود تلاش نیز به اتمام می رسد. مثلا اگر امتحان کنسل شود دانشجو درس نمی خواند، اگر پاداش مادی حذف شود و یا مسابقه کنسل شود ورزشکار نیز مسابقه نمی دهد و یا تلاشی برای برنده شدن نمی کند. بنابراین انگیزه بیرونی تماما به عامل تشویقی خارجی مرتبط است و با حذف شدن آن، انگیزه نیز از بین می رود.

تفاوت انگیزه بیرونی و دورنی

تفاوت انگیزه درونی و بیرونی چیست؟

اهداف از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند، زیرا می توانند شما را به سوی آنچه می خواهید حرکت دهند، اما عامل اصلی حرکتی به سمت اهداف عامل انگیزشی است که در فرد کشش و میل ایجاد می کند تا به رویاها دست یابد. در صورتی که شناخت کاملی از انگیزه های دورنی و بیرونی وجود داشته باشد می توان رفتارها را نیز تحت کنترل درآورد.

تفاوت اولیه ی این انگیزه ها در نوع لذتی است که ایجاد می کنند؛ لذت ناشی از انگیزه درونی از خود عمل حاصل می شود ولی لذت انگیزه بیرونی از فاصله گرفتن تنبیه و یا پاداش ناشی از عمل شکل می گیرد.

انگیزه های درونی پایدار تر هستند و در طولانی مدت می توانند میل و کشش برای رسیدن به هدف را زنده نگه دارند؛ به همین دلیل است افرادی که در زندگی خود تنها از محرک بیرونی استفاده می کنند؛ با کمبود انگیزه و تمایل روبرو هستند. علت این موضوع؛ مربوط به وابستگی انگیزه خارجی و پاداش یا تنبیه است. زمانی که عامل تنبیه و یا پاداش حذف شود، هدف فرد نیز برای انجام عمل حذف می شود.

انگیزه های خارجی موقتی و تمام شونده هستند و نمی توان آنها را کنترل کرد.

در انگیزه ی درونی در حین انجام کار نیز می توانید به رضایت و لذت دست یابید؛ به این شکل که خود انجام کار برای شما پاداش است و در نهایت اگر بتوانید کار را به درستی به اتمام برسانید به یک سرچشمه ی لذت پایان ناپذیر دست پیدا می کنید.

راههای افزایش انگیزه در دیگران

چگونه می توان به دیگران انگیزه داد؟

طبق تحقیقات می توان با تعریف و تمجید مناسب و به موقع انگیزه درونی را افزایش داد. هنگامی که به اعمال کودکان بازخورد مثبت می دهید، در واقع استقلال و استاندارهای قابل دسترسی را برای آنها ارتقا می دهید. البته اگر آنها را بیش از اندازه مورد ستایش قرار دهید می توانید سبب کاهش انگیزه درونی شان شوید.

اگر شما یک مدیر هستید به تعریف و دادن بازخورد مثبت عمدی به کارمندان خود توجه کنید. در این صورت کارمندان احساس قدرتمند بودن می کنند. البته باید توجه کرد درباره ی مواردی که برای شرکت یا تیم تان اهمیت چندانی ندارند تمجید لازم نیست؛ در این صورت باعث کاهش انگیزه دورنی می شوید.

در صورتی که شما کارمند هستید به مدیر خود اعلام کنید که پیشنهادات و انتقاداتش برای شما موثر و انگیزه بخش بوده و به او بازخورد مثبت دهید؛ در این صورت مدیر می تواند با انگیزه به کار خود ادامه دهد.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته