آشنایی با چند روش بخار پز کردن غذا

مجموعه: نکات مهم آشپزی

آشنایی با چند روش بخار پز

مواد غذایی را چگونه بخار پز کنیم ؟

روش های ساده برای بخارپز کردن غذا

بخارپز کردن یکی از سالم ترین روش های پخت غذا است که به حفظ مواد مغذی، طعم طبیعی و بافت مواد غذایی کمک می کند. در این روش، غذا با استفاده از بخار آب پخته می شود، بدون اینکه نیاز به روغن یا چربی اضافی باشد. این مقاله به روش های ساده بخارپز کردن، به ویژه بخارپز کردن سبزیجات با قابلمه، سیب زمینی و سایر سبزیجات می پردازد و نکات کاربردی برای دستیابی به بهترین نتیجه را ارائه می دهد.

بخارپز کردن چیست؟

بخارپز کردن فرآیندی است که در آن غذا با استفاده از بخار آب داغ پخته می شود. بخار آب، گرما را به غذا منتقل می کند و بدون تماس مستقیم با آب یا روغن، غذا را نرم و پخته می کند. این روش به دلیل حفظ مواد مغذی مانند ویتامین ها و مواد معدنی، به ویژه برای افرادی که به دنبال رژیم غذایی سالم هستند، بسیار محبوب است.

چرا بخارپز کردن؟

بخارپز کردن مزایای متعددی دارد:

• حفظ مواد مغذی: برخلاف جوشاندن که ممکن است ویتامین ها و مواد معدنی محلول در آب را از بین ببرد، بخارپز کردن مواد مغذی را بهتر حفظ می کند.

• کاهش کالری: نیازی به استفاده از روغن نیست، بنابراین غذاها سبک تر و سالم تر هستند.

• طعم و بافت بهتر: بخارپز کردن طعم طبیعی مواد غذایی را حفظ کرده و از له شدن یا تغییر بافت آنها جلوگیری می کند.

• مناسب برای رژیم های غذایی: این روش برای افرادی که رژیم های کم چرب یا گیاه خواری دارند، ایده آل است.

ابزارهای مورد نیاز برای بخارپز کردن :

برای بخارپز کردن غذا به تجهیزات پیچیده ای نیاز ندارید. ابزارهای زیر کافی هستند:

• قابلمه یا ظرف عمیق: برای نگه داشتن آب در حال جوش.

• سبد بخارپز: سبدهای فلزی یا سیلیکونی که به صورت تاشو یا ثابت هستند و داخل قابلمه قرار می گیرند.

• درپوش محکم: برای جلوگیری از خروج بخار و حفظ دمای مناسب.

• اختیاری: دستگاه بخارپز برقی یا مایکروویو (برای روش های سریع تر).

اگر سبد بخارپز ندارید، می توانید از یک صافی فلزی یا حتی یک بشقاب مقاوم به حرارت که روی پایه ای کوچک (مثل یک کاسه کوچک وارونه) داخل قابلمه قرار می گیرد، استفاده کنید.

بخارپز كردن سبزيجات با قابلمه

روش کلی بخارپز کردن با قابلمه :

برای بخارپز کردن سبزیجات یا سایر مواد غذایی با قابلمه، مراحل زیر را دنبال کنید:

• آماده سازی قابلمه: مقداری آب (حدود ۲-۳ سانتیمتر) در کف قابلمه بریزید. آب نباید با سبد بخارپز یا مواد غذایی تماس داشته باشد.

• قرار دادن سبد بخارپز: سبد را داخل قابلمه قرار دهید. مطمئن شوید که سطح آب پایین تر از کف سبد است.

• آماده سازی مواد غذایی: سبزیجات یا مواد غذایی را بشویید و در صورت نیاز به قطعات یکسان برش دهید تا پخت یکنواختی داشته باشند.

• چیدمان مواد: مواد را به صورت یکنواخت در سبد بچینید. از انباشته کردن بیش از حد خودداری کنید تا بخار به خوبی بین مواد جریان یابد.

• پخت: درپوش قابلمه را بگذارید و شعله را روی متوسط تنظیم کنید. اجازه دهید بخار برای مدت زمان لازم (بسته به نوع ماده غذایی) کار خود را انجام دهد.

• بررسی پخت: با چنگال یا چاقو نرمی مواد را تست کنید. اگر به بافت دلخواه رسیدید، سبد را از قابلمه خارج کنید.

• سرو: مواد را بلافاصله سرو کنید یا برای حفظ طعم، کمی نمک، فلفل یا ادویه اضافه کنید.

نحوه بخارپز کردن سبزیجات با قابلمه

سبزیجات به دلیل تنوع در بافت و زمان پخت، نیاز به توجه خاصی دارند. در ادامه چند نکته و زمان بندی برای بخارپز کردن سبزیجات رایج آورده شده است:

• بروکلی: بروکلی را به قطعات کوچک تقسیم کنید. 

زمان پخت: ۵-۷ دقیقه. نتیجه باید ترد و سبز روشن باشد.

• هویج: هویج ها را به قطعات نازک یا حلقه ای برش دهید.

زمان پخت: ۸-۱۰ دقیقه. برای ترد ماندن، پخت را طولانی نکنید.

• گل کلم: مانند بروکلی، به قطعات کوچک تقسیم کنید.

زمان پخت: ۶-۸ دقیقه.

• لوبیا سبز: لوبیاها را بشویید و انتهای سفت آنها را جدا کنید.

زمان پخت: ۵-۶ دقیقه.

• اسفناج یا برگ های سبز: این سبزیجات بسیار سریع پخته می شوند.

زمان پخت: ۲-۳ دقیقه.

نکات مهم:

• سبزیجات را بیش از حد نپزید، زیرا ممکن است رنگ و بافت خود را از دست بدهند.

• برای طعم دهی، می توانید کمی آب لیمو، روغن زیتون یا گیاهان معطر (مثل ریحان یا نعنا) پس از پخت اضافه کنید.

• اگر سبزیجات یخ زده استفاده می کنید، نیازی به یخ زدایی نیست، اما زمان پخت را ۱-۲ دقیقه افزایش دهید.

نحوه بخارپز کردن سیب زمینی

سیب زمینی یکی از مواد غذایی پرطرفدار برای بخارپز کردن است، زیرا بافت نرم و طعم دلپذیری پیدا می کند. مراحل زیر را برای بخارپز کردن سیب زمینی دنبال کنید:

• آماده سازی سیب زمینی: سیب زمینی ها را خوب بشویید. می توانید پوست آنها را نگه دارید یا جدا کنید. آنها را به قطعات یکسان (مثلاً مکعبی یا ورقه ای) برش دهید.

• قرار دادن در سبد: سیب زمینی ها را به صورت یکنواخت در سبد بخارپز بچینید.

• پخت: آب را در قابلمه به جوش آورید و سیب زمینی ها را برای ۱۵-۲۰ دقیقه (بسته به اندازه قطعات) بخارپز کنید. برای سیب زمینی های کوچک و کامل، ممکن است ۲۰-۳۰ دقیقه زمان نیاز باشد.

• بررسی پخت: با چنگال بررسی کنید که سیب زمینی نرم شده باشد اما له نشود.

• سرو: سیب زمینی بخارپز را می توانید با کره، نمک، فلفل یا سبزیجات معطر (مثل جعفری) سرو کنید.

نکته: برای طعم بهتر، می توانید کمی نمک یا گیاهان خشک به آب داخل قابلمه اضافه کنید تا بخار معطر شود.

طرز بخار پز كردن سبزيجات

نکات تکمیلی برای بخارپز کردن موفق

• انتخاب مواد تازه: سبزیجات و مواد غذایی تازه بهترین نتیجه را در بخارپز کردن می دهند.

• کنترل دما: شعله را در حد متوسط نگه دارید تا بخار به صورت مداوم تولید شود، اما آب بیش از حد نجوشد.

• عدم باز کردن درپوش: باز کردن مکرر درپوش باعث کاهش دما و طولانی شدن زمان پخت می شود.

• تنظیم زمان: زمان پخت به نوع و اندازه مواد غذایی بستگی دارد. سبزیجات نرم تر (مثل اسفناج) زمان کمتری نیاز دارند، در حالی که مواد متراکم تر (مثل سیب زمینی یا چغندر) به زمان بیشتری نیاز دارند.

• استفاده از ادویه ها: برای تنوع، می توانید از ادویه هایی مثل زردچوبه، زیره یا پودر سیر در آب یا روی مواد غذایی استفاده کنید.

روش های جایگزین برای بخارپز کردن

اگر قابلمه و سبد بخارپز در دسترس ندارید، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

• مایکروویو: سبزیجات را در ظرف مخصوص مایکروویو با کمی آب قرار دهید، روی آن را بپوشانید و برای ۳-۵ دقیقه (بسته به نوع سبزی) حرارت دهید.

• فر: سبزیجات را در فویل با کمی آب بپیچید و در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی گراد برای ۱۵-۲۰ دقیقه بپزید.

• دستگاه بخارپز برقی: این دستگاه ها تنظیمات ساده ای دارند و برای افرادی که مرتب بخارپز می کنند، مناسب هستند.

کاربردهای غذاهای بخارپز

• سالادهای گرم: سبزیجات بخارپز را می توانید با روغن زیتون و آب لیمو به عنوان سالاد سرو کنید.

• غذاهای اصلی: سیب زمینی بخارپز را می توان به عنوان پایه ای برای پوره یا همراه با گوشت و ماهی استفاده کرد.

• غذاهای کودک: بخارپز کردن برای تهیه غذاهای نرم و سالم برای کودکان بسیار مناسب است.

سوالات متداول برای بخارپز کردن سبزیجات :

آیا می توان بدون سبد بخارپز غذا را بخارپز کرد؟

بله، می توانید از یک صافی فلزی یا حتی دو عدد چوب غذاخوری (برای نگه داشتن بشقاب بالای آب) استفاده کنید.

چگونه از له شدن سبزیجات جلوگیری کنیم؟

زمان پخت را کوتاه نگه دارید و سبزیجات را مرتب بررسی کنید.

آیا بخارپز کردن برای همه غذاها مناسب است؟

خیر، غذاهایی که نیاز به ترد شدن یا قهوه ای شدن دارند (مثل استیک) برای بخارپز کردن مناسب نیستند.

سخن پایانی :

بخارپز کردن یک روش ساده، سالم و اقتصادی برای پخت غذا است که به حفظ طعم و مواد مغذی کمک می کند. با استفاده از یک قابلمه و سبد بخارپز، می توانید انواع سبزیجات و سیب زمینی را به راحتی آماده کنید. کافی است به زمان پخت و آماده سازی مواد توجه کنید تا نتیجه ای ترد، خوش طعم و مغذی به دست آورید. این روش نه تنها برای رژیم های سالم بلکه برای هر کسی که به دنبال غذاهای خوشمزه و کم کالری است، ایده آل است.

گردآوری: بخش خانه داری بیتوته