قبل از پخت و پز در ظروف مسی، حتماً این نکات را بدانید!

مجموعه: مهارتهای زندگی

فواید پخت و پز در ظروف مسی

رازهای پنهان ظروف مسی: آیا برای سلامتی مفیدند یا مضر؟

مضرات ظروف مسی

ظروف مسی و نکات مهم پیش از پخت‌وپز 

ظروف مسی از دیرباز در آشپزخانه‌های سنتی و مدرن جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. این ظروف به دلیل رسانایی بالای حرارت، امکان پخت یکنواخت غذا را فراهم می‌کنند و علاوه بر زیبایی ظاهری، کاربردهای زیادی دارند. اما پیش از استفاده از آن‌ها در آشپزی، دانستن چند نکته اساسی ضروری است تا هم سلامت غذا حفظ شود و هم عمر ظروف افزایش یابد.

چرا مس برای پخت‌وپز مناسب است؟

یکی از دلایل محبوبیت ظروف مسی، توانایی فوق‌العاده آن در انتقال حرارت است. این ویژگی باعث می‌شود که گرما به‌طور یکنواخت در سطح ظرف پخش شود و از سوختن غذا جلوگیری کند. به همین دلیل، سرآشپزهای حرفه‌ای از این ظروف برای پخت غذاهای حساس مانند سس‌ها، شیرینی‌جات و غذاهایی که نیاز به کنترل دقیق دما دارند، استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، مس خاصیت ضدمیکروبی دارد و می‌تواند برخی از باکتری‌های مضر را از بین ببرد. همین ویژگی باعث شده که از دیرباز، آب را در ظروف مسی نگهداری کنند تا خواص تصفیه‌کنندگی آن به آب منتقل شود.

بهترین مارک ظروف مسی

اهمیت قلع‌اندود کردن ظروف مسی

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در استفاده از ظروف مسی باید رعایت کرد، بررسی پوشش داخلی آن‌هاست. مس به‌تنهایی برای پخت غذا مناسب نیست، زیرا در صورت تماس مستقیم با مواد غذایی، می‌تواند به مرور وارد غذا شود و مصرف بیش‌ازحد آن برای بدن مضر است. به همین دلیل، سطح داخلی این ظروف با لایه‌ای از قلع پوشانده می‌شود تا از تماس مستقیم غذا با مس جلوگیری شود.

اما این پوشش در اثر استفاده مکرر، شست‌وشوی نادرست یا حرارت بالا به‌مرور از بین می‌رود. اگر داخل ظرف تغییر رنگ داده یا نشانه‌هایی از خراشیدگی و زنگ‌زدگی دیده شود، باید برای قلع‌اندود کردن مجدد آن اقدام کرد.

تفاوت ظروف مسی اصل و تقلبی

چگونه از ظروف مسی نگهداری کنیم؟

برای افزایش عمر ظروف مسی، لازم است آن‌ها را به شیوه‌ای صحیح تمیز و نگهداری کنید. هنگام شست‌وشو، از اسفنج نرم و مایع ظرف‌شویی ملایم استفاده کنید. هرگز نباید از سیم ظرف‌شویی، شوینده‌های اسیدی یا مواد ساینده قوی استفاده کرد، زیرا این کار به پوشش قلع آسیب می‌زند.

برای تمیز و براق نگه داشتن سطح خارجی مس، می‌توان از ترکیب نمک و سرکه یا آبلیمو استفاده کرد. این روش باعث می‌شود که ظرف مسی دوباره درخشش اولیه خود را به دست آورد. همچنین، اگر ظروف مسی شما لکه‌دار شده‌اند، می‌توانید با یک دستمال آغشته به مخلوط آبلیمو و نمک آن را تمیز کنید و سپس با آب بشویید.

ظروف مسی اصل

مواد غذایی نامناسب برای پخت‌وپز در ظروف مسی

استفاده از ظروف مسی در آشپزی سنتی و مدرن طرفداران زیادی دارد، اما باید دقت کرد که برخی غذاها در این ظروف نباید پخته یا نگهداری شوند. تماس مستقیم برخی مواد غذایی با مس، می‌تواند منجر به واکنش‌های شیمیایی مضر و کاهش ارزش غذایی شود.

گوشت و غذاهای چرب

چربی اشباع موجود در گوشت و غذاهای چرب می‌تواند با مس واکنش داده و اکسید شود. این واکنش نه‌تنها ارزش غذایی را کاهش می‌دهد، بلکه مصرف مداوم آن می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند. همچنین، نگهداری غذاهای چرب در ظروف مسی توصیه نمی‌شود.

گوجه‌فرنگی و مواد غذایی اسیدی

گوجه‌فرنگی به دلیل خاصیت اسیدی خود به‌سرعت با سطح مس واکنش نشان می‌دهد و باعث اکسید شدن آن می‌شود. این واکنش می‌تواند منجر به ورود ترکیبات مضر به غذا شود. همچنین، استفاده از آب‌لیمو، سرکه و آب‌غوره در غذاهایی که در ظروف مسی طبخ می‌شوند، توصیه نمی‌شود، زیرا علاوه بر تغییر رنگ ظرف، ممکن است مس اضافی را وارد غذا کند.

غذاهای دریایی

ماهی و سایر غذاهای دریایی حاوی مقادیر طبیعی مس و جیوه هستند. پخت آن‌ها در ظروف مسی می‌تواند باعث واکنش شیمیایی شود که نه‌تنها طعم غذا را تغییر می‌دهد، بلکه ممکن است مواد سمی تولید کند که برای سلامت بدن مضر هستند.

شیر و فرآورده‌های لبنی

آنزیم‌ها و پروتئین‌های موجود در شیر، هنگام تماس با مس، می‌توانند تغییر ساختاری پیدا کنند. این موضوع می‌تواند موجب افت کیفیت شیر و بروز مشکلات گوارشی شود. به همین دلیل، گرم کردن یا سرو شیر در ظروف مسی توصیه نمی‌شود.

نوشیدنی‌های طعم‌دار و شربت‌ها

شکر و سایر ترکیبات شیرین هنگام تماس با مس، واکنش داده و می‌توانند اثرات نامطلوبی بر طعم و سلامت نوشیدنی داشته باشند. بنابراین، بهتر است از ظروف دیگر برای تهیه و نگهداری شربت‌هایی مانند سکنجبین، زعفران و نعناع استفاده شود.

غذاهای شیرین و کاراملی

پخت غذاهایی که حاوی مقدار زیادی شکر هستند، مانند شیرین‌پلو یا زرشک‌پلو با زعفران، در ظروف مسی توصیه نمی‌شود. حرارت بالا می‌تواند باعث تغییر ترکیبات شکر در تماس با مس شود و بر کیفیت غذا تأثیر منفی بگذارد.

مواد غذایی تلخ و ترش

برخی چاشنی‌ها مانند لیموعمانی در خورش‌ها و سایر غذاهای تلخ می‌توانند باعث واکنش شیمیایی با مس شوند. این واکنش نه‌تنها موجب تغییر رنگ ظرف می‌شود، بلکه ممکن است ترکیبات نامطلوبی را به غذا وارد کند.

عدم نگهداری غذا در ظروف مسی

حتی اگر ظروف مسی شما قلع‌اندود شده باشد، نباید غذاهای پخته‌شده را برای مدت طولانی در این ظروف نگه داشت. نگهداری برنج، خورش، سالاد و سایر غذاهای باقی‌مانده در ظروف مسی، به‌ویژه غذاهایی که دارای ترکیبات اسیدی هستند، می‌تواند منجر به ورود مس اضافی به غذا شود که برای بدن مضر است. 

روش قلع‌اندود کردن ظروف مسی

نکات مهم هنگام پخت‌وپز در ظروف مسی

علاوه بر نگهداری صحیح، هنگام آشپزی با ظروف مسی باید به برخی نکات توجه داشت:

از حرارت ملایم استفاده کنید: حرارت بیش از حد می‌تواند به پوشش قلع آسیب بزند و باعث تغییر رنگ ظرف شود. بهتر است از شعله متوسط استفاده کنید.

ظروف را خالی روی حرارت نگذارید: قرار دادن ظروف مسی روی شعله بدون مواد غذایی می‌تواند به پوشش داخلی آسیب برساند.

از وسایل چوبی یا سیلیکونی برای هم زدن استفاده کنید: وسایل فلزی ممکن است باعث خراشیدگی سطح داخلی شوند.

آیا ظروف مسی برای همه مناسب هستند؟

استفاده از ظروف مسی برای بیشتر افراد بی‌خطر است، اما برخی افراد ممکن است حساسیت بیشتری به مس داشته باشند. همچنین، در صورت استفاده از ظروف مسی بدون پوشش مناسب، احتمال مسمومیت با مس در طولانی‌مدت افزایش می‌یابد. بنابراین، اگر قصد دارید به‌طور مداوم از این ظروف استفاده کنید، حتماً از سالم بودن پوشش داخلی آن اطمینان حاصل کنید.

سوالات متداول درباره ظروف مسی و هرآنچه که باید قبل از پخت و پز در ظرف مسی بدانیم

1.آیا پخت و پز در ظروف مسی برای سلامتی مفید است؟

ظروف مسی به دلیل هدایت حرارتی بالا باعث پخت یکنواخت غذا می‌شوند. اما اگر این ظروف قلع‌اندود نشده باشند، احتمال واکنش مس با برخی مواد غذایی و ورود آن به بدن وجود دارد که می‌تواند مضر باشد. بنابراین، استفاده از ظروف مسی قلع‌اندود توصیه می‌شود.

2.چگونه می‌توان از سیاه شدن و تغییر رنگ ظروف مسی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از سیاه شدن ظروف مسی، پس از هر بار استفاده آن‌ها را با یک پارچه نرم و مخلوطی از سرکه و نمک تمیز کنید. همچنین، نگهداری این ظروف در محیط خشک و دور از رطوبت به جلوگیری از تغییر رنگ آن‌ها کمک می‌کند.

3.چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟

مواد غذایی اسیدی مانند گوجه‌فرنگی، آبلیمو، سرکه و غذاهای بسیار چرب نباید در ظروف مسی پخته شوند. این مواد می‌توانند با مس واکنش نشان داده و باعث آزاد شدن ترکیبات مضر شوند.

4.آیا می‌توان ظروف مسی را در ماشین ظرف‌شویی شست؟

خیر، شستن ظروف مسی در ماشین ظرف‌شویی توصیه نمی‌شود. مواد شوینده قوی و بخار آب داغ می‌توانند باعث از بین رفتن لایه قلع و تغییر رنگ ظروف شوند. بهتر است این ظروف را با دست و با استفاده از اسفنج نرم و مایع ظرف‌شویی ملایم بشویید.

5.چگونه می‌توان ظروف مسی را قلع‌اندود کرد؟

قلع‌اندود کردن ظروف مسی باید توسط افراد متخصص انجام شود. این فرآیند شامل پوشاندن سطح داخلی ظرف با لایه‌ای از قلع است که از تماس مستقیم مس با غذا جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود هر چند سال یک‌بار این پوشش را بررسی و در صورت نیاز، آن را تجدید کنید.

نتیجه‌گیری

ظروف مسی با داشتن ویژگی‌های منحصربه‌فرد، گزینه‌ای عالی برای آشپزی هستند. اما استفاده صحیح و نگهداری مناسب از این ظروف اهمیت زیادی دارد. اطمینان از قلع‌اندود بودن، رعایت اصول شست‌وشو و پرهیز از استفاده از مواد اسیدی در این ظروف، هم به حفظ سلامت شما کمک می‌کند و هم طول عمر ظرف را افزایش می‌دهد. اگر به‌درستی از ظروف مسی مراقبت شود، می‌توانند سال‌ها بدون افت کیفیت مورد استفاده قرار گیرند و تجربه‌ای دلپذیر از آشپزی را به همراه داشته باشند.

گردآوری: بخش اسرارخانه داری بیتوته