آنفولانزا کشنده مثل پراید | هر صدهزار نفر فقط یک‌‌ دُز واکسن ‌‌آنفولانزا

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : چهارشنبه, 07 مهر 1400 14:22

به گزارش همدلی، از آخرین روزهای تابستان، تصور سرماخوردگی و ‌‌آنفولانزا در فصل‌های بعدی، ذهن‌ها را به خود مشغول می‌کند. این موضوع در پاندمی کرونا بیش از پیش سبب‌ساز نگرانی‌ها شده است. با وجود چنین شرایطی اما واکسن ‌‌آنفولانزا که بتواند از این بیماری فصلی جلوگیری کند به میزان کافی برای عموم افراد جامعه تهیه نشده است. بر اساس رقم‌های اعلام شده تاکنون فقط ۸۰۰ هزار‌‌ دُز واکسن آنفولانزا وارد کشور شده است؛ در واقع به ازای هر صدهزار نفر از جمعیت هشتاد میلیونی فقط یک‌‌ دُز از این واکسن وجود دارد، که به قول نایب رئیس انجمن داروسازان ایران رقم افراد شاغل در خود آن داروخانه‌ها را هم نمی‌دهد! 

 ‌‌آنفولانزا کشنده مثل پراید

‌‌آنفولانزا؛ ویروسی با سرعت جهش بالاست که پیش از اپیدمی کرونا منجر به مرگ ده‌ها نفر در کشور می‌شد. آنفولانزا هر ساله شیوع پیدا می‌کند، اما به خاطر سرعت بالای جهش‌های آن حتی گفته می‌شود ‌‌آنفولانزای امسال با ‌‌آنفولانزای سال آینده متفاوت است.

این ویروس همانقدر که شبیه سرماخوردگی است، آنقدر به کووید شباهت دارد که در صورت بیمار شدن فرد، مرجع تشخیص این‌که فرد به کدام ویروس مبتلا شده فقط به عهده پزشک متخصص است. بیشترین زمان احتمال ابتلا به آنفولانزا از مهر تا اسفند است و در همین مدت عده‌‌ای را می‌تواند به کام مرگ بکشد.  هر ساله میلیون‌ها نفر به این بیماری مبتلا شده و صدها تا هزاران نفر به خاطر آن در بیمارستان بستری شده و هزاران تا ده‌ها هزار نفر از بیماران هم هر ساله جان خود را بر اثر این بیماری تنفسی از دست می‌دهند.

 سال ۹۸، این ویروس بیش از صد نفر تلفات جانی گرفته بود. اما آن‌طور که کارشناسان بهداشت و درمان می‌گویند سال گذشته اپیدمی ‌‌آنفولانزا به خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی مثل ماسک زدن و شست‌وشوی مکرر دست‌ها، این ویروس نتوانسته جولان زیادی از خود نشان دهد. اما حالا که میزان رعایت پروتکل‌ها نسبت به پارسال کاهش پیدا کرده و افراد بسیار زیادی در اماکن عمومی بدون ماسک دیده می‌شوند، ممکن است این ویروس خودی نشان داده و اپیدمی دیگری به جامعه اضافه کند. 

چرا واکسن ‌‌آنفولانزا هم لازم است؟

در این میان واکسن ‌‌آنفولانزا مثل واکسن کووید می‌تواند از اپیدمی احتمالی این بیماری پیشگیری کند. از سوی دیگر تزریق واکسن این ویروس در شرایطی که کادر درمان در طول مدت اپیدمی کرونا، تحت فشار قرار دارند ایمن شدن در برابر این بیماری می‌تواند کمکی برای برداشتن باری از دوش آنها باشد. بررسی‌های جهانی هم نشان می‌دهد تزریق سالانه‌ واکسن ‌‌آنفولانزا، خطر سکته مغزی و ترومبوز سیاهرگی عمقی ناشی از ویروس کووید-۱۹ را کاهش می‌دهد و بیماران مبتلا به کرونا که واکسن ‌‌آنفولانزا زده بودند کمتر به اورژانس مراجعه کردند و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شدند.

 فقط ۸۰۰ هزار دُز!

برخلاف تصور، واکسن کووید، ارتباطی به ویروس ‌‌آنفولانزا ندارد. با آنکه هر دو بیماری به هم شباهت‌هایی دارند، اما نوع‌شان با هم فرق می‌کند. واکسن ‌‌آنفولانزا دو تا سه هفته پس از تزریق از بدن محافظت می‌کند. به همین خاطر واکسن این ویروس هرساله از شهریور ماه در دسترس قرار می‌گیرد. دریافت این واکسن برای کودکان، بیماران سرطانی و خاص و افراد بالای ۵۵ لازم است. در این میان اما فقط ۸۰۰ هزار‌‌ دُز واکسن ‌‌آنفولانزا در برخی داروخانه‌های خاص توزیع شده است. 

شهنام عرشی، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت در این رابطه به ایسنا توضیح داده: «هرسال برای گروه‌های حساسی که به صورت دولتی و رایگان واکسن ‌‌آنفولانزا تزریق می‌کنند حدود دو میلیون واحد درخواست واکسن می‌دهیم. امسال فعلا در بخش اول ۸۰۰ هزار‌‌ دُز وارد شده است که به زودی و پس از دریافت مجوز مصرف از سازمان غذا و دارو در دانشگاه‌های علوم پزشکی توزیع می‌شود تا واکسیناسیون گروه‌های حساس و شاغلین بخش بهداشت و درمان انجام شود.»

بین واکسن کرونا و واکسن ‌‌آنفولانزا دو هفته زمان باشد

عرشی ادامه می‌دهد: «زمانی که برای تزریق واکسن ‌‌آنفولانزا توصیه می‌شود از اواسط شهریور ماه به بعد است. البته حتی تا بهمن ماه و اوایل اسفندماه هم که هنوز فصل شیوع ‌‌آنفولانزا است می‌توان این واکسن را تزریق کرد و منعی وجود ندارد، اما هرچه زودتر تزریق شود، حفاظت بیشتری ایجاد می‌کند. از زمان تزریق واکسن تا زمان ایمنی‌زایی معمولا ۱۵ روز تا یک ماه زمان لازم است، البته چون این واکسن تک‌‌ دُز است و ممکن است برخی سابقه تزریق هم داشته باشند، انتظار داریم مدت زمان ایجاد ایمنی‌زایی کمتر از یک ماه باشد.» 

او درباره هم‌زمانی یا کم بودن فاصله تزریق واکسن ‌‌آنفولانزا و واکسن کرونا، اظهار کرد: «واکسن کرونا و ‌‌آنفولانزا را می‌توان همزمان در دو قسمت مختلف تزریق کرد و حتی برای سال‌های آینده برخی شرکت‌ها واکسن تلفیقی را درنظر دارند ولی توصیه ما این است که بین تزریق دو واکسن ‌‌آنفولانزا و کرونا حداقل یک هفته و ترجیحا دو هفته فاصله زمانی قائل شوند. البته همزمانی تزریق منعی ندارد و این توصیه ما به این جهت است که اگر فردی پس از تزریق عارضه‌ای داد بدانیم به علت تزریق کدام واکسن بوده است.»

فکر نمی‌کنم موارد ‌‌آنفولانزا مثل سال قبل کم باشد

این استاد بیماری‌های عفونی درباره پیش‌بینی از شیوع ‌‌آنفولانزا در سال جاری، ادامه داده: «سال گذشته با کاهش چشمگیر موارد ‌‌آنفولانزا مواجه شدیم که به علت رعایت خوب مسائل بهداشتی بود، چون رعایت پروتکل‌های بهداشتی که برای کرونا انجام می‌دهیم در مورد عدم انتقال ‌‌آنفولانزا هم بسیار موثر است. البته چون شاهد بازگشایی‌ها در کشورهای مختلف و مدتی بعد در کشور خودمان پس از تزریق واکسن کرونا هستیم، فکر نمی‌کنم مانند سال قبل موارد کمتری از ‌‌آنفولانزا داشته باشیم.»

عرشی همچنین می‌گوید: «اولویت دوم تزریق واکسن ‌‌آنفولانزا کسانی هستند که آنها هم جزو گروه خطر محسوب می‌شوند، اما با درخواست خودشان می‌توانند از داروخانه واکسن تهیه کنند. میزان واردات واکسن ‌‌آنفولانزا توسط بخش خصوصی بسیار بیشتر از واکسن‌هایی است که ما به شکل رایگان توزیع می‌کنیم و کلیه بیماران مزمن کلیوی، ریوی، فشارخون بالا، دیابت، افراد سالم بالای ۶۵ سال و… بهتر است این واکسن را تزریق کنند.» 

 ۸۰۰هزار دُز، جوابگوی پرسنل داروخانه هم نیست

در همین رابطه سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان می‌گوید این مقدار واکسن حتی برای پرسنل داروخانه‌ها هم کافی نیست.  فاطمی به خبرگزاری مهر گفته: برای داروخانه‌های روزانه چهار ویال و برای داروخانه‌های شبانه‌روزی هشت ویال واکسن ‌‌آنفولانزا توزیع شده است که اگر پرسنل داروخانه‌ها بخواهند با توجه به شرایطی که دارند واکسن بزنند این مقدار جوابگوی آنها نبوده و در نتیجه مردم از داروخانه‌ها متوقع می‌شوند. فاطمی با گلایه از اطلاع رسانی نامناسب در خصوص میزان واکسن ‌‌آنفولانزا که در سطح داروخانه‌ها توضیح شده است می‌گوید: «مسئولان مربوطه می‌بایست در این خصوص اطلاع رسانی لازم را انجام دهند تا مردم از داروخانه‌ها متوقع نشوند.»

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در عین حال به نوع واکسن توزیع شده در داروخانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «این واکسن ‌‌آنفولانزا از نوع ۳ ظرفیتی است که بیشتر برای افراد بالای ۶۰ سال استفاده می‌شود و امروزه دنیا به سمت استفاده از واکسن ۴ ظرفیتی رفته است.» 

 قول سازمان غذا و دارو برای توزیع محموله‌های بعدی واکسن

فاطمی ادامه داد: سازمان غذا و دارو قول داده است که محموله‌های بعدی واکسن ‌‌آنفولانزا به زودی در اختیار داروخانه‌ها قرار بگیرد.

او در پاسخ به این سوال که آیا واکسن‌های توزیع شده از نوع وارداتی است یا ساخت داخل، گفت: این واکسن‌ها وارداتی بوده و از کشور هلند آمده است و تاکنون از توزیع واکسن‌های ساخت داخل خبری نیست.

فاطمی با عنوان این مطلب که هنوز برای تزریق واکسن ‌‌آنفولانزا فرصت داریم، ادامه می‌دهد: غالباً زمان مطلوب تزریق واکسن ‌‌آنفولانزا از ۱۰ شهریور تا ۱۰ آبان است اما بعد از این زمان هم امکان استفاده از این واکسن‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند. به گفته نایب رئیس انجمن داروسازان ایران، قیمت واکسن سه ظرفیتی که در داروخانه عرضه می‌شود، ۱۵۶ هزار تومان است.

۴ عدد واکسن آنفولانزا برای هر داروخانه

علی فاطمی، درباره وضعیت توزیع واکسن آنفلوانزا در داروخانه‌ها، گفت: در حال حاضر دو شرکت پخش در حال توزیع واکسن آنفلوانزا هستند که از داروخانه‌ها سفارش گرفته و توزیع واکسن را انجام می‌دهند. واکسنی که در حال حاضر در داروخانه‌ها توزیع می‌شود، واکسن سه ظرفیتی است که قیمت آن قیمت مصوب ۱۵۶ هزار تومانی است که سازمان غذا و دارو مشخص کرده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر واکسن سه ظرفیتی که ارزان‌تر است و معمولاً برای سالمندان استفاده می‌شود، در دسترس است، گفت: با این حال میزان توزیع واکسن در داروخانه‌ها بسیار ناچیز است. به طوری که به داروخانه‌های روزانه چهار عدد واکسن و به داروخانه‌های شبانه‌روزی هشت عدد واکسن می‌دهند. در حالی که اگر فقط خود پرسنل داروخانه بخواهند واکسن را تزریق کنند، سفارش اول واکسن همه داروخانه‌ها عملاً تمام می‌شود. البته باز هم واکسن‌های بیشتر دارد می‌آید.

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران همچنین گفت: واکسن سه ظرفیتی توزیع شده ظرف چند روز اخیر در کشور، بیشتر برای گروه سنی بالای ۶۵ سال مناسب است و واکسن چهار ظرفیتی که کارایی به مراتب بیشتری دارد هنوز بین داروخانه‌ها توزیع نشده است. تاکنون هم تمام واکسن‌های توزیع شده، وارداتی بوده است.