ادعایی غیرقابل تصور: حیات پیش از زمین روی مریخ شکل گرفته
- مجموعه: اخبار علمی و آموزشی
- تاریخ انتشار : سه شنبه, 08 آذر 1401 15:24
همشهری آنلاین نوشت: مطالعات نشان میدهد که امکان حیات در مریخ پیش از سیاره زمین وجود داشته و احتمالا زمانی سطح سیاره سرخ را اقیانوسی بزرگ و به عمق ۳۰۰ متر تا یک کیلومتر پوشانده بوده است.
مریخ به دلیل اینکه منظره خشک و غبارآلود آن سرشار از اکسید آهن (معروف به زنگ آهن) است، در زبان عامیانه به «سیاره سرخ» معروف است. علاوه بر این، اتمسفر آن به شدت رقیق و سرد است و آب به هیچ شکلی جز یخ نمیتواند روی سطح آن وجود داشته باشد.
برخلاف ظاهر امروزی سیاره سرخ، همانطور که چشمانداز مریخ و سایر شواهد نشان میدهد، مریخ زمانی مکانی بسیار متفاوت بود، با جوی گرمتر و متراکمتر و آب جاری در سطح آن. برای سالها، دانشمندان تلاش کردند تا دریابند که اجرام طبیعی چه مدت در مریخ وجود داشتهاند و اینکه آیا آنها متناوب بودهاند یا پایدار.
سوال مهم دیگر این است که مریخ زمانی چقدر آب داشته است و آیا این مقدار برای پشتیبانی از حیات کافی بوده یا نه؟ بر اساس یک مطالعه جدید توسط تیمی بینالمللی از دانشمندان سیاره شناسی، مریخ ۴.۵ میلیارد سال پیش احتمالا آب کافی برای اقیانوسی به اندازه کل سیاره تا عمق ۳۰۰ متر و گاه حدود ۱ کیلومتر داشته است.
آنها استدلال میکنند که این اقیانوس به علاوه مولکولهای آلی و سایر عناصری که در این زمان توسط سیارکها و دنبالهدارها در سراسر منظومه شمسی توزیع شدهاند، نشان میدهد که مریخ احتمالا اولین سیاره پشتیبان حیات در منظومه شمسی بوده است.
این مطالعه توسط محققانی از دانشگاه پاریس (IPGP)، مرکز تشکیل ستارهها و سیارهها (StarPlan) دانشگاه کپنهاگ، موسسه ژئوشیمی و پترولوژی (GeoPetro) در ETH زوریخ و موسسه فیزیک دانشگاه برن انجام شده است.
این مطالعات و یافتهها اخیرا در قالب مقالهای در «Science Advances» منتشر شده است. همانطور که آنها در این مقاله نشان میدهند، سیارات زمینسان (عطارد، زهره، زمین و مریخ) پس از تشکیل بیش از ۴.۵ میلیارد سال پیش، دورهای از برخوردهای سیارکی قابل توجه را تحمل کردند.
اعتقاد بر این است که تاثیر این برخوردها، نحوه توزیع آب و بلوکهای سازنده حیات (مولکولهای آلی) در سراسر منظومه شمسی است. با این حال، نقش این دوره در تکامل سیارات سنگی یا سیارات داخلی منظومه شمسی - به ویژه در مورد توزیع عناصر ناپایدار مانند آب - هنوز مورد بحث است.
شهابسنگهایی که میلیاردها سال پیش از مریخ به بیرون پرتاب شدهاند، بینش منحصربهفردی در مورد چگونگی وضعیت این سیاره در مدت کوتاهی پس از تشکیل سیارات منظومه شمسی، ارائه میدهند.
این تیم با اندازهگیری تغییرپذیری کروم ۵۴ (۵۴Cr) در این شهابسنگها، میزان آب مریخ در حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش را تخمین زد. بر اساس نتایج آنها، آب کافی برای پوشاندن کل سیاره در اقیانوسی به عمق حداقل ۳۰۰ متر و در برخی مناطق تا عمق ۱ کیلومتر وجود داشته است.
در همان زمان، آب بسیار کمی روی زمین وجود داشت، زیرا جسمی به اندازه مریخ با زمین برخورد کرده بود؛ برخوردی که منجر به تشکیل ماه شد (فرضیه ضربه بزرگ).
علاوه بر آب، سیارکها همچنین مولکولهای آلی مانند اسیدهای آمینه (ساختمان سلولهای DNA، RNA و پروتئین) را در طول بمبارانی سنگین به مریخ آوردند. این یعنی در زمانی که زمین هنوز عقیم بود، میتوانست در مریخ زندگی وجود داشته باشد. این اتفاق در ۱۰۰ میلیون سال اول مریخ رخ داد. پس از این دوره، اتفاق فاجعهباری برای حیات بالقوه روی زمین رخ داد. اعتقاد بر این است که یک برخورد بسیار بزرگ بین زمین و سیاره دیگری به اندازه مریخ رخ داده است. برخوردی پرانرژی که منظومه زمین-ماه را ساخت و در عین حال تمام حیات بالقوه روی زمین را از بین برد.
سایر سوالات مربوط به تکامل زمینشناسی و محیطی مریخ، در ماموریتهای روباتیکی که در این دهه برای مریخ تعیین میشوند (و به دنبال آن ماموریتهای انسانی در دهه ۲۰۳۰) بیشتر مورد بررسی قرار خواهند گرفت.