اختلال مانیک (دوقطبی) چیست؟

مجموعه: مشاوره خانواده

اختلال مانیک

بیماری مانیک چیست؟

افسردگی مانیک با افسردگی که تماماً با آن آشنا هستیم متفاوت است و از آن به عنوان یک اختلال دو قطبی شناخته می شود. افرادی که افسردگی مانیک دارند و به آن مبتلا هستند اغلب انرژی کم ، سطح فعالیت بسیار کم ، کم خوابی و رفتار مانیک دارند .

چند روز احساس خوشحالی می کنند، در روزهای دیگر خیلی غمگین و افسرده اند، این حالات و احساسات یک هفته یا بیشتر طول می کشد؛ به سختی به خواب می روند، تمرکز ندارند و نمی توانند سرکار بروند. این ها برخی ویژگی های دوقطبی بودن است.

دوره شیدایی یا مانیا

در دوره شیدایی همان‌طور که از نامش پیداست، اثری از غم، کسالت و ناامیدی در فرد دیده نمی‌شود. نام دیگر شیدایی، مانیک است. این افراد انرژی بسیار زیادی دارند. شاد هستند و در پوست خود نمی‌گنجند.

فعالیت فیزیکی زیادی دارند و از راه‌رفتن، پیاده‌روی و دویدن خسته نمی‌شوند، نمی‌توانند یکجا بنشینند، مدام حرف می‌زنند و از این شاخه به آن شاخه می‌پرند. افراد مانیک خوشبینی‌های افراطی کذایی نسبت به خود، دیگران و آینده‌شان دارند.

این نوع از خوشبینی افراط گونه باعث می‌شود فرد نتواند تعریفی از واقعیت داشته باشد و در زندگی خسارت‌های زیادی را متقبل شود. دنیا را سیاه و سفید می‌بینند؛ یا همه چیز خوب است یا بد است مثلا یک نفر را در حد تقدس دوست دارند یا از یک نفر بشدت متنفرند.

در عین حال آستانه خلقشان سریع تغییر می‌کند. یعنی در عین این‌که بسیار خوشحال و پرهیجانند به طرز عجیبی تغییر خلق داده و شروع به گریه می‌کنند. از آنجا که میزان انرژی و هیجانشان زیاد است، قدرت تمرکزشان معکوس و خیلی کم بوده و نمی‌توانند کارها را به خوبی انجام دهند.

پرش افکار دارند و نمی‌توانند افکاری منسجم داشته باشند. نمی‌دانند چه می‌گویند و به چه فکر می‌کنند. وقتی به طور مستمر فعالیت دارند بالطبع دچار خستگی نیز می‌شوند. در تصمیمات زندگی درست عمل نمی‌کنند و تصمیم‌هایشان زودگذر است و با همین تصمیم‌گیری‎های عجولانه خیلی چیزها را از دست می‌دهند.

وقتی بیماری شدید می‌شود معمولا به سر و وضع خودشان رسیدگی نمی‌کنند. ممکن است حمام نروند یا لباس‌های کثیفی به تن کنند. برخلاف افراد افسرده که تمایلی به مقاربت جنسی ندارند افراد مانیک بشدت تمایل به ارتباط جنسی دارند. اختلال در تکلم و خوردنشان فقط به شکل پرحرفی و پرخوری است.

بعضی از آنها نیز خودبزرگ بینی شدید دارند؛ مثلا فکر می‌کنند انسان بسیار مهمی هستند. اعتماد به نفس بسیار و آستانه تحمل بسیار پایینی دارند و خیلی تحریک‌پذیرند و در مقابل شرایط نامتعادل از خود پرخاشگری نشان می‌دهند. گاهی در افراد دچار مانیک رفتارهایی مانند ولخرجی وجود دارد که در آن تصمیم‌گیری و تفکری وجود ندارد.

اختلال دو قطبی

اختلالات دوقطبي چيست؟

ازاختلال دو قطبي با عنوان افسردگي شيدائي نام برده مي‌شد.

همانگونه که از نام قبلي استنباط مي‌شود کسي که دچار اختلال دوقطبي است دچار نوسانات خلقي  شديد ميباشد.اين نوسانات معمولا هفته ها يا ماها طول ميکشد و با انچه مردم عادي در زندگي روزمره تجربه ميکنند بسيارمتفاوت است.

خلق افسرده: احساس شديد افسردگي

خلق شيدا: احساس شادماني بسيار و نااميدي

خلق مختلط: به عنوان مثال خلق افسرده همراه با بيقراري و فعاليت بيش از اندازه ناشي از شيدائي.

طبق تحقیقات موسسه ملی سلامت ذهن، انواع مختلفی از اختلال دو قطبی داریم که عبارت اند از:

اختلال دو قطبی نوع ۱

اختلال دو قطبی نوع ۲

اختلال خلق ادواری یا سایکلوایمیا

اختلال دو قطبی پیش رونده

علائم و نشانه‌های مانیا و یا هایپو مانیا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

سرخوشی

اعتماد به نفس کاذب

قدرت قضاوت ضعیف

گفتار سریع

رفتار پرخاشگرانه

تحریک پذیری

افزایش فعالیت بدنی

رفتار‌های پرخطر

هزینه‌های مالی غیر معقول

افزایش تمایل جهت انجام یا رسیدن به اهداف

افزایش میل جنسی

نیاز به خواب اندک

پریشانی زود هنگام

استفاده بی دقت و خطرناک مواد مخدر و یا الکل

غیبت مکرر در مدرسه یا محل کار

توهمات و یا فرار از واقعیت (سایکوز)

عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه

افسردگی در اختلال دوقطبی

علائم و نشانه‌های این فاز از اختلال دو قطبی نیز عبارتند از:

غمگینی

نا امیدی

افکار یا رفتار خودکشی

اضطراب

احساس گناه

مشکلات در خوابیدن

کم اشتهایی و یا افزایش اشتها

خستگی

علاقه اندک به انجام فعالیت‌های لذت بخش

مشکلات در تمرکز

کج خلقی

درد مزمن بدون علت

غیبت مکرر در مدرسه یا محل کار

عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه

بیماری اختلال دو قطبی

درمان اختلال دوقطبی یا مانیک

داروهای خاصی مانند لیتیوم می‌توانند با تثبیت موقعیت روانی فرد به او در مدیریت رفتار و افکار خطرناک کمک کنند. 

اینگونه تثبیت‌کننده‌های حالت روانی با کاهش فعالیت‌های غیرطبیعی در مغز و درنتیجه تقویت پیوندهای عصبی قابل اعتماد کار می‌کنند. سایر داروهایی که برای این منظور استفاده می‌شوند ازجمله داروهای ضدروان‌پریشی، تاثیرات دوپامین را اصلاح می‌کنند، و همچنین شوک الکتریکی، مانند یک تشنج بادقت کنترل شده در مغز عمل می‌کند، و گاهی به عنوان یک درمان فوری از آن استفاده می‌شود. 

بعضی مبتلایان به اختلال دوقطبی درمان را پس می‌زنند چون می‌ترسند احساساتشان کم‌رنگ شده و خلاقیتشان از بین برود. اما روانپزشکی مدرن دائماً در تلاش است تا از این مسئله جلوگیری کند. امروزه پزشکان، با بیماران بر اساس شرایطشان کار می‌کنند تا با ترکیب داروها و روش‌های مختلف بیمار بتواند با استفاده از تمام ظرفیت‌های خود زندگی کند. 

ورای دارو و درمان، تغییرات کوچک هم می‌تواند به مبتلایان به اختلال دوقطبی کمک کند. ورزش مرتب و دائم، عادت‌های خواب خوب، استفاده نکردن از مواد مخدر و الکل، و البته همدلی و همراهی خانواده و دوستان. 

به یاد داشته باشید که اختلال دوقطبی یک بیماری است، نه گناه خود فرد، یا همه هویت او، و با ترکیب کردن درمان دارویی از درون و همدلی و همراهی خانواده و دوستان از بیرون، و تلاش خود فرد مبتلا به اختلال دوقطبی برای یافتن تعادل در زندگی، می‌توان آن را کنترل کرد. 

درمان های پیشنهادی برای افسردگی مانیک

برخی از درمان های افسردگی مانیک ، شامل داروهای شیمیایی می شوند که تاثیر آنها قطعی نیست و می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد و خوشبختانه این تنها راه حل درمان نمی باشد و برخی راه های طبیعی برای درمان این نوع افسردگی وجود دارد که می توانید بهبودی کامل را بدست آورید .

1- کنترل افسردگی مانیک با روش درمان رفتاری شناختی 

2- ورزش راه مستقیم درمان افسردگی مانیک

3- داشتن یک رژیم غذایی سالم برای کنترل افسردگی مانیک

4- یوگا و مدیتیشن روش طبیعی درمان افسردگی مانیک

5- مکمل هایی مخصوص افسردگی مانیک مانند سبزی ها و دیگر مکمل ها 

این مکمل ها که باید حتما با مشورت پزشک مصرف شوند عبارتند از :

1-جینسینگ ، ریحان ، آسیوواندا و رودیولا را امتحان کنید چرا که استفاده از آنها به کاهش کورتیزول کمک می کند .

2-اسانس هایی مانند اسطوخدوس، ترنج و بابونه را نیز امتحان کنید .چراکه باعث آرامش شما می شوند .

6- کاهش استرس توصیه ی مهم برای کنترل افسردگی مانیک

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته