فانوس رمضان، سنت فاطميان در مصر
- مجموعه: فرهنگ زندگی
فانوس يك واژه يوناني است كه به يكي از وسايل روشنايي اشاره دارد و مصريها نخستين كساني بودند كه با روشنكردن آن در ماه رمضان آن را به يكي از سنتهاي ديرينه در اين كشور تبديل كردند.
فانوس رمضان سنتي به جا مانده از دوران فاطميون و از آيينهاي مردمي اصيل در مصر است كه براي نويد آمدن رمضان در خيابانهاي اين كشور روشن ميشود.
ساخت فانوس رمضان يكي از صنايع رايج در مصر در آستانه اين ماه است و مصريها با سرگرمشدن در اين صنعت، به استقبال رمضان ميروند و تا چند هفته به اين كار ادامه ميدهند.
شكل و شمايل فانوسي كه امروزه در ماه مبارك رمضان در مصر مورد استفاده قرار ميگيرد، به حدود صد سال پيش يا كمي بيشتر برميگردد، هر چند كه تفاوتهايي جزئي با فانوسهاي امروزي داشت.
فانوس رمضان براي نخستين بار در زمان «معزالدين الله فاطمي»، چهارمين خليفه فاطمي رايج شد و آن زماني بود كه معزالدين در پنجمين روز ماه رمضان سال 358 هجري قمري شبانه وارد قاهره شد.
با ورود معزالدين به قاهره كه جوهر الصقلي، فاتح قاهره دستور داد مردم شمع به دست به استقبال چهارمين خليفه فاطمي بروند، مردم هم امر را اجرا كردند و براي اين كه شمعها خاموش نشود، آن را در حفاظي چوبي كه با نخل و پوستي نازك احاطه شده بود، قرار دادند.
در اين هنگام خليفه از مشاهده چنين فانوسهايي به وجد آمد و به شيوخ مساجد دستور داد كه در مساجد فانوسهايي كه داخل آنها شمعهاي روشن قرار دارد، آويزان كنند.
پس از مدتي روشنكردن فانوس در ماه رمضان به رسم و عادتي معمول در مصر تبديل شد و به عنوان يكي از نمادهاي شادماني به خاطر رسيدن رمضان و سنتي دوستداشتني مورد استفاده قرار گرفت.
بعدها اين سنت از مصر به بيشتر كشورهاي عربي منتقل و به يكي از سنتهاي مرسوم ماه رمضان به ويژه در «دمشق»، «حلب»، «قدس» و «غزه» تبديل شد.
در حال حاضر مصر يكي از مهمترين كشورهاي اسلامي است كه صنعت فانوس رمضان در آن رشد چشمگيري يافته و به شكوفايي رسيده و اين صنعت به صورت مشخص در منطقه «تحت الربع» و «الغوريه» اين كشور رواج يافته است.
فانوس رمضان كه با دستان مصريها ساخته ميشود و در واقع يكي از صنايع دستي در اين كشور است، در بسياري از كشورهاي عربي نيز به فروش ميرسد.
روشنكردن فانوس در ماه رمضان
منبع:rozenews.com