کالیپر ترمز چیست و چگونه متوجه خرابی آن شویم؟

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

وجود کالیپر ترمز در خودرو ضروری است چرا که در ترمز گرفتن نقش اساسی دارد

کالیپر ترمز چیست و چه زمانی باید آن را تعویض کنیم؟ 

کالیپر ترمز چیست و چگونه کار میکند؟

وجود قطعه کالیپر در خودرو بسیار ضروری است چرا که در ترمز گرفتن خودرو نقش اساسی دارد. در همه ی خودرو ها این قطعه وجود دارد اما ممکن است در برخی از آن ها به ویژه در ماشین های سنگین از ترمز های دیسک استفاده میشود. نحوه کار این قطعه در خودرو به گونه ای است که در سیستم ترمز خودرو چرخ های اتومبیل به دیسک های فلزی یا روتور وصل شده و همراه با چرخ ها میچرخند.

 وظیفه ی کالیپر،  کند کردن چرخ های خودرو با استفاده از ایجاد اصطکاک میباشد.

وظیفه کالیپر کند کردن حرکت چرخ های خودرو با استفاده از اصطحکاک است

صفحه فلزی موجود در این قطعه که به آن لنت گفته میشود،دارای دو قسمت لنت های ترمز قایقی و لنت های ترمز ورودی است.

لنت های ترمز قایقی در ناحیه ی بیرونی روتور ها که به سمت جلو قرار دارد گفته میشود و لنت های ترمز ورودی،در ناحیه ی داخلی که به سمت وسیله ی نقلیه قرار دارد گفته میشود.

هنگام حرکت ، وقتی که پای خود را بر روی پدال ترمز قرار میدهید، مایع ترمز،سیلندر اصلی فشار هیدرولیکی را بر روی پیستون  ایجاد میکند.پیش تر گفتیم که این پیستون ها در کالسکه ی قطعه ی ترمز قرار دارند.

یک سطحی دارای اصطکاکی بالا در لنت های ترمز قرار دارند. روتور ها و چرخ ها به هم متصل هستند و هر واکنشی که روی روتور انجام شود بر روی چرخ نیز انجام میشود.اگر روتور متوقف شود،چرخ ها نیز متوقف میشوند.

برای  اینکه ترمز های شما به خوبی کار کند، باید همه قطعاتی که مربوط به ترمز میشود در شرایط درستی قرار داشته باشند.

چند نوع کالیپر ترمز وجود دارد؟

به طور کلی دو نوع کالیپر وجود دارد. 1-کالیپر شناور 2-  کالیپر ثابت. 

در کالیپرای شناور،دو پیستون در ناحیه ی داخلی روتور قرار دارد.هنگامی که شما پای خود را بر روی پدال ترمز قرار میدهید،پیستون ها تمام کالیپر را فشرده میکند. و همچنین پیستون ها باعث  ایجاد اصطکاک در هر طرف روتور میشود البته برای انجام این کار از لنت ترمز کمک میگیرد.

در کالیپر های ثابت،همانطور که از نام آن پیداست،ثابت هستند و حرکت نمیکنند. این کالیپر ها دارای پیستون هایی هستند که در قسمت بیرونی و داخلی روتور قرار دارند.

علت اینکه این نوع از ترمز در خودرو ها کم تر دیده میشود به این دلیل است قیمت آن بسیار بالا میباشد.

چگونه بفهمیم کالیپر های ترمز خراب شده است؟

اولین علامتی که ممکن است نشان از خراب شدن کالیپر ترمز باشد،حرکت غیر عادی خودرو میباشد. اگر در جاده حرکت میکنید ،  احتمال دارد خودرو بدون کنترل کردن شما به سمت راست و چپ میرود و در یکی خط راستا حرکت نمیکند.

سعی کنید در انجام بروز چنین مشکلی حتما توقف کنید و کالیپر ترمز خودرو خود را چک کنید. چرا که به احتمال زیاد ، کالیپر آسیب دیده است. اگر یک طرف چرخ به دلیل کشش ترمز،کند تر از چرخ دیگر حرکت کند، امکان  دارد که خودرو دچار لرزش شود. به دلیل عدم تعادل بین دو چرخ است که  این اتفاق رخ میدهد.

همچنین ممکن است هنگامی که در حال حرکت هستید،اتومبیل  به سمت جلو کشیده کشیده شود.این مشکل زمانی اتفاق می افتد که قطعات سیستم ترمز،در معرض گرما قرار بگیرد و منجر به ضبط پیستون شود. بروز این مشکل در لاستیک های خودرو نمایان است اما اگر به هر دلیلی متوجه کشیده شدن لاستیک  خودرو نشدید، سعی کنید سیستم دستگاه را بررسی کنید. 

از دیگر عوامل خراب شدن کالیپر ترمز،میتواند نشت ترمز سیال باشد.مایع ترمز به داخل کالیپر فشار وارد میکند و علت ایجاد فشار این است که مایع باید به گیره ی سیستم کمک کرده و به پد ترمز به روتور فشار وارد کند. هر گونه نشانه ی نشتی مایع ترمز میتواند نتیجه ی شکسته شدن آن باشد. نشتی حاصل از شکستن،بر توانایی کلی ترمز، تاثیر میگذارد.

نشت ترمز سیال می تواند باعث خرابی کالیپر ترمز شود

نگهداری از کالیپر ترمز

برای نگهداری کالیپر ترمز،باید به چند عامل توجه کنیم.

لنت های ترمز مورد استفاده در کالیپر ترمز،شکننده هستند و به همین خاطر امکان دارد هر از چند گاهی دچار آسیب شود. این لنت مدام در حال تماس با روتور های حرکتی میباشد که ممکن است بعد از مدتی پوسیده و فرسوده شود.

لنت های ترمز پوسیده از نظر ظاهری بسیار باریک تر از ظاهر اولیه آن میباشد. لنتی که آسیب میبیند حتما باید آن را تعویض کرد. در غیر این صورت باعث بروز مشکلاتی در خودرو میشود.

هنگامی که قصد دارید لنت ترمز را عوض کنید حتما باید پیستون موجود در قطعه را از کالیپر جدا کنید.پس از اینکه لنت را عوض کردید و به جای آن لنت سالم را جایگزین کردید،با استفاده از ابزار مناسب،پیستون را در سر جای خود قرار دهید.نحوه قرار گیری پیستون ،  به گونه ای است که شما نمیتوانید آن را تنها با دست جدا کنید.پیستون مانند یک پیچ طراحی شده که تنها با استفاده از ابزار مخصوص خود میتوانید آن را از کالیپر جدا کنید.

مناسب، پیستون را مجدد در کالیپر ترمز فشار دهید. پیستون مانند یک پیچ طراحی شده است، بنابراین شما نمی‌توانید آن را تنها با دست جدا کنید. دقت کنید که گفتیم ابزار مورد استفاده برای پیستون مخصوص است  و شما نمیتوانید از انبر دست استفاده کنید.

چرا که باعث میشود کالیپر پیستون، آسیب ببیند. اما متاسفانه دیده شده که بسیاری از افراد با انبر دست کار را انجام میدهند که باعث میشود به دستان شما هم آسیب وارد کند.

 یک انتهای ابزار کالیپر ترمز در بالای پیستون قرار دارد در حالی که دیگر بخش‌ها کنترل چرخش را بر عهده دارند. همانطور که ابزار را می‌چرخانید، پیستون به کالیپر بر می‌گردد.

تعویض کالیپر ترمز

قطعات خود رو به گونه است که باید به میزان مدت زمان استفاده از خودرو آن را تعویض کرد. و قطعه ی دیگر که جدید است را جایگزین آن کرد.یکی از مهم ترین قطعاتی که باید به آن اهمیت داد مطمئنا کالیپر ترمز میباشد.

برای اینکه کالیپر ساخته شده با کیفیت و با دوام باشد،چند فاکتور مهم وجود دارد.که وجود این عوامل میتواند منجر به خراب شدن این قطعه شود.دوام کالیپر های  ترمز در خودرو های لوکس تا 100000 مایل دوام دارند.هنگامی که کالیپر ترمز خودرو به 100000مایل رسید،باید آن را تعویض کنید.برای انجام این کار هیچ گاه اهمال کاری نکنید چرا که ممکن است آسیب جبران ناپذیری به وجود آورد.

اگر احساس  کردید که هر یک از علائم بد را برای کالیپر ترمز دارید حتما برای درست کردن آن اقدام کنید.

کالیپر ترمز در موتور سیکلت چگونه است؟

موتور سیکلت به دلیل اینکه از اتومبیل کوچک تر و سبک تر است،به نیروی کمتری نیز نیاز دارد. اما باید بدانید اهمیت ترمز و قطعات آن در موتور بیشتر از خودرو میباشد. چرا که موتور به گونه ای ساخته شده که هیچ محافظ و نگهدارنده ای ندارد و تنها عامل نگه دارنده ی این وسیله، خود شخص موتور سوار میباشد و اگر یک حادثه ی کوچکی رخ دهد امکان دارد منجر به فوت شخص شود.

حال میخواهیم بدانیم در موتور سیکلت از چه نوع کالیپر ترمزی استفاده میشود.کالیپر ترمز موجود در موتور سیکلت،نسبتا کوچک و ساده است. علت کوچک بودن کالیپر به این دلیل است که وزن موتور سیکلت را بالا نبرد و مزاحمتی برای موتور سوار ایجاد نکند و دست و پا گیر نباشد.

کالیپر ترمز موتور، از آلومینیوم ضد زنگ ساخته شده.آ سبک بوده و باعث میشود تا وزن موتور بالا نرود. البته بعضی از موتورسیکلت ها بزرگتر و قویتر از سایر موتورسیکلت ها هستند و به  همین خاطر نیاز به نیروی قوی تری برای کنترل کردن سرعت و متوقف کردن آن دارند.

موتورسیکلت های سبک از ترمزهای کاسه‌ای استفاده می‌کنند، ولی موتورسیکلت های بزرگتر همگی ترمز دیسکی دارند، به خصوص در چرخ جلوی موتور ، موتور سیکلت هایی بزرگ تر هستند،مسلما برای بالا بردن قدرت متوقف کننده ، دارای پیستون های متعددی از جمله دو یا چهار عدد نیز میباشد. 

در برخی از  موتورسیکلت ها تعداد پیستون ها برای هر کالیپر به دوازده عدد هم می‌رسد. کالیپر ترمز چرخ جلو در موتور سیکلت به دو شاخه متصل میباشد که این دو شاخه از فلز ساخته شده  که چرخ  را در سر جای خود نگه میدارد.

امروزه استفاده از ترمز های دیسکی بسیار افزایش یافته است. کالیپرای موجود در موتور سیکلت، با استفاده از پیچ هایی که موازی با سطح روتور هستند، کمی دورتر از دوشاخه قرار گرفته‌اند. کالیپر دیسکی ، کوبش دوشاخه را هم کاهش می‌دهد. 

ظاهر کالیپر ها بسیار مورد توجه قرار گرفته،چرا که این قطعه برخلاف کالیپر  خودرو که مخفی شده  در موتور سیکلت نمایان است.و باعث ظاهر زیبا در موتور میشود.

شما میتوانید در فروشگاه  های مخصوص ابزار موتور،  انواع خاص کالیپر را پیدا کنید چرا که این قطعه در رنگ های مختلف ساخته شده است.حتی شما نیز میتوانید کالیپر خودرو را هم با این رنگ ها، رنگ‌آمیزی کنید. در رنگ کالیپر، از رنگ نقره ای براق استفاده نکنید،چرا که باعث میشود کالیپر،گرما را در درون خودش نگه دارد. و باعث بروز مشکلاتی از جمله، بریدگی ترمز نیز شود.

کالیپر موتور سیکلت از آلومینیوم ضد زنگ ساخته شده است

کالیپر موجود در کامیون و ماشین سنگین

 کامیون ها و ماشین های سنگین به دلیل اینکه برای حمل و نقل کالا و یا شئ های بزرگ به کار میرود، به نیروی قوی تری برای متوقف کردن و کنترل کردن آن نیاز دارد.

حال میخواهیم بدانیم دستگاهی که بتواند نیروی قوی تری داشته باشد چگونه است؟ 

معلوم است، از کالیپر ترمز کامیون. نیروی متوقف کننده کالیپر توسط نیروی بازدارندگی آن تعیین می‌شود، یعنی مقدار نیرویی که می‌تواند به سطح روتور وارد بکند. مقدار این نیرو به تعداد پیستون ها و سطح تماس لنت ها با روتور بستگی دارد.

خوشبختانه انواع کالیپر در بازار موجود است. کامیونی که از کارخانه تحویل گرفته می‌شود، کالیپرایی دارد که سطح تماس بین پیستون و روتور در آن ها حدود 5000 میلی‌متر مربع است. کالیپرایی در بازار وجود دارند که این سطح تماس را دو برابر می‌کنند و نیروی بازدارنده مورد نیاز یک کامیون سنگین را به راحتی تأمین می‌کنند.

ماشین های سنگین و کامیون ها نیز به کالیپر نیاز دارند

جمع بندی مطالب

به دلیل اهمیت کالیپر های ترمز در خودرو های شخصی،موتور سیکلت ها و کامیون ها سعی کنید قبل از طی کردن مسافت های زیاد 

حتما این قطعه را بررسی کنید تا از سالم بودن آن مطمئن شوید و به حفظ جان خود و آسیب نرسیدن به خودرو کمک کنید.

گردآوری: بخش خودرو بیتوته