طرز تهیه بلغور شیر خشک ( غذای خراسانی )

مجموعه: آموزش انواع غذاها

طرز تهیه آش ترخینه (آش بلغور شیر)

طرز تهیه بلغور شیر خشک و آش بلغور شیر

طرز درست کردن آش بلغور شیر خراسانی و ترخینه آش (بلغور شیر خشک)

آش بلغور شیر یکی از غذاهای سنتی و مقوی استان خراسان است که به خصوص در شهرهایی مانند مشهد، نیشابور و تربت حیدریه طرفداران زیادی دارد. این آش به دلیل استفاده از بلغور شیر (ترخینه بلغور شیر)، که از ترکیب بلغور گندم دانه ریز و شیر تهیه می شود، بسیار مغذی بوده و برای کودکان، سالمندان و افرادی که به دنبال غذاهای سالم و تقویت کننده هستند، گزینه ای عالی است.

این غذا به ویژه در فصل های سرد سال برای پیشگیری و کمک به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا توصیه می شود. در این مقاله، به صورت جامع و دقیق، طرز تهیه بلغور شیر خشک (ترخینه) و سپس دستور پخت آش بلغور شیر خراسانی ارائه شده است.

بخش اول: طرز تهیه بلغور شیر خشک (ترخینه آش)

طرز تهیه بلغور شیر خشک

بلغور شیر خشک یا ترخینه بلغور شیر، ماده اصلی این آش است که می توان آن را در خانه تهیه کرد یا از عطاری ها خریداری نمود. این ماده به دلیل ماندگاری طولانی (تا چند ماه در یخچال) بسیار کاربردی است و در تابستان برای استفاده در پاییز و زمستان آماده می شود.

مواد لازم برای تهیه بلغور شیر خشک :

* مقدار شیر پاستوریزه باید به اندازه ای باشد که بلغور کاملاً جذب آن شود و مخلوط غلیظی ایجاد کند.

مراحل تهیه بلغور شیر خشک :

شستن بلغور: بلغور گندم دانه ریز را چندین بار با آب سرد بشویید تا کاملاً تمیز شود. سپس آن را در صافی بریزید تا آب اضافی خارج شود.

مخلوط کردن با شیر: بلغور شسته شده را در یک قابلمه بزرگ بریزید. شیر را به تدریج اضافه کنید تا بلغور کاملاً خیس شود، اما مخلوط غلیظ باقی بماند (شیر نباید اضافی باشد). برای هر پیمانه بلغور، حدود ۴ پیمانه شیر نیاز است.

افزودن زردچوبه: زردچوبه را به مخلوط اضافه کنید و هم بزنید. زردچوبه علاوه بر رنگ دادن، خواص ضدمیکروبی دارد و به ماندگاری ترخینه کمک می کند.

پخت مخلوط: قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید. مدام هم بزنید تا مخلوط به جوش آید و سر نرود. پس از جوش آمدن، شعله را بسیار کم کنید (ترجیحاً از شعله پخش کن استفاده کنید) و اجازه دهید بلغور به آرامی بپزد و شیر کاملاً جذب آن شود. این مرحله ممکن است ۳ تا ۴ ساعت طول بکشد. بلغور باید کاملاً نرم و له شود.

خنک کردن: پس از پخت، قابلمه را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید مخلوط کاملاً خنک شود. این مرحله مهم است، زیرا اگر بلغور گرم باشد، ممکن است در فرآیند خشک شدن کپک بزند.

شکل دهی و خشک کردن:

مخلوط خنک شده را به تکه های کوچک تقسیم کنید یا به صورت لایه نازک در سینی پهن کنید.

سینی را در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا بلغور خشک شود (در تابستان این فرآیند ۲ تا ۳ روز طول می کشد). در فصل سرد، می توانید سینی را روی بخاری یا در فر با دمای بسیار پایین (حدود ۵۰ درجه سانتی گراد) قرار دهید.

برای اطمینان از خشک شدن کامل، تکه ها را مرتب زیر و رو کنید.

خرد کردن: پس از خشک شدن کامل، تکه های بلغور را در آسیاب یا خردکن بریزید تا به صورت دانه دانه یا پودر درآید. سپس آن را روی پارچه تمیز پهن کنید تا رطوبت باقی مانده گرفته شود.

افزودن زیره (اختیاری): در این مرحله می توانید زیره نکوبیده را به بلغور خشک شده اضافه کنید تا عطر و طعم بهتری پیدا کند.

نگهداری: بلغور شیر خشک را در ظرف دربسته و در یخچال نگهداری کنید. این ماده تا چند ماه قابل استفاده است.

نکات مهم برای درست کردن بلغور شیر خشک :

• حتماً از بلغور گندم دانه ریز استفاده کنید، زیرا بلغور درشت برای این منظور مناسب نیست.

• برای جلوگیری از کپک زدن، مطمئن شوید که بلغور کاملاً خشک شده است.

• اگر شیر تازه استفاده می کنید، آن را بجوشانید و خنک کنید تا از ترش شدن مخلوط جلوگیری شود.

بخش دوم: طرز تهیه آش بلغور شیر خراسانی

نحوه درست کردن آش بلغور شیر خراسانی

آش بلغور شیر خراسانی یک غذای ساده اما بسیار مقوی است که بدون سبزیجات تهیه می شود و طعمی شبیه به سوپ شیر دارد. این آش به ویژه برای وعده های افطار در ماه رمضان یا روزهای سرد زمستان مناسب است.

مواد لازم برای آش بلغور شیر (برای ۴ نفر) :

مراحل پخت آش بلغور شیر :

خیساندن بلغور شیر: بلغور شیر خشک را در یک کاسه بریزید و با ۱ پیمانه آب یا شیر به مدت ۱ تا ۲ ساعت خیس کنید تا نرم شود. این کار باعث می شود آش سریع تر بپزد و لعاب بهتری داشته باشد.

آماده سازی پیاز: پیاز را پوست بگیرید، بشویید و به صورت نگینی یا خلالی خرد کنید. در یک قابلمه مناسب، روغن را داغ کنید و پیاز را تفت دهید تا طلایی و سبک شود.

افزودن گوشت (اختیاری): اگر از گوشت چرخ کرده استفاده می کنید، آن را به پیاز اضافه کنید و تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند و خامی آن گرفته شود. کمی زردچوبه، نمک و فلفل به گوشت اضافه کنید.

اضافه کردن بلغور شیر: بلغور شیر خیس خورده را همراه با آب یا شیر باقی مانده به قابلمه اضافه کنید. سپس ۴ تا ۵ پیمانه آب یا آب مرغ/گوشت بریزید (مقدار آب باید ۲ تا ۳ بند انگشت روی مواد را بپوشاند).

افزودن ادویه جات: زردچوبه، نمک، فلفل سیاه و در صورت تمایل زیره و نعناع خشک را به آش اضافه کنید. اگر طعم ترش دوست دارید، می توانید ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری آبغوره اضافه کنید.

افزودن شلغم (اختیاری): شلغم ها را بشویید، پوست بگیرید و به تکه های درشت برش دهید. آن ها را به آش اضافه کنید. شلغم طعم شیرین ملایمی به آش می دهد و برای سرماخوردگی بسیار مفید است.

پخت آش: قابلمه را روی حرارت متوسط قرار دهید تا آش به جوش آید. پس از جوش آمدن، حرارت را کم کنید و درب قابلمه را نیمه باز بگذارید. اجازه دهید آش به مدت ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت با حرارت ملایم بپزد تا بلغور کاملاً نرم شود و آش جا بیفتد. گهگاه هم بزنید تا ته نگیرد.

تنظیم غلظت: اگر آش بیش از حد غلیظ شد، کمی آب جوش اضافه کنید. غلظت نهایی باید شبیه به سوپ غلیظ باشد.

سرو و تزیین: آش را در کاسه های سرو بریزید. می توانید آن را با پیاز داغ، نعناع خشک، کشک یا کمی زیره تزیین کنید. آش بلغور شیر را گرم سرو کنید.

نکات مهم برای تهیه آش بلغور شیر :

• اگر از گوشت استفاده نمی کنید، می توانید از آب مرغ یا استاک سبزیجات برای طعم دار کردن آش استفاده کنید.

• شلغم اختیاری است، اما افزودن آن باعث می شود آش مقوی تر و مناسب تر برای سرماخوردگی باشد.

• برای گیاه خواران، گوشت را حذف کنید و از نعناع خشک یا سبزیجات معطر برای طعم دهی استفاده کنید.

• اگر بلغور شیر آماده ندارید، می توانید بلغور گندم خام را با شیر بپزید و مستقیماً در آش استفاده کنید، اما طعم و بافت آن کمی متفاوت خواهد بود.

خواص آش بلغور شیر :

آش بلغور شیر به دلیل ترکیبات مغذی خود، فواید بسیاری دارد:

• منبع فیبر و پروتئین: بلغور گندم سرشار از فیبر است که برای سلامت قلب و گوارش مفید است. همچنین پروتئین گیاهی موجود در آن برای رشد کودکان و تقویت بدن مناسب است.

• مواد معدنی: بلغور حاوی منگنز، منیزیم و آهن است که به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.

• کم کالری و مغذی: یک پیمانه بلغور تنها ۱۵۱ کیلوکالری دارد، اما مواد مغذی فراوانی به بدن می رساند.

• مناسب برای سرماخوردگی: ترکیب شیر، شلغم و ادویه هایی مانند زیره و زردچوبه، این آش را به یک غذای ضدالتهاب و تقویت کننده تبدیل می کند.

• بدون گلوتن در برخی موارد: اگر از بلغور بدون گلوتن استفاده کنید، این آش برای افرادی که به گلوتن حساسیت دارند نیز مناسب است.

جمع بندی :

آش بلغور شیر خراسانی یک غذای سنتی، ساده و در عین حال بسیار مقوی است که با مواد اولیه در دسترس تهیه می شود. با تهیه بلغور شیر خشک در خانه، می توانید این آش را در هر زمان از سال به راحتی آماده کنید. این غذا نه تنها طعمی دلپذیر دارد، بلکه به دلیل خواص بی نظیرش، انتخابی عالی برای وعده های خانوادگی، به ویژه در روزهای سرد یا هنگام بیماری است. با رعایت نکات ذکرشده، می توانید این آش خوشمزه را با بهترین کیفیت در خانه تهیه کرده و از طعم اصیل خراسانی آن لذت ببرید.

گردآوری: بخش آشپزی بیتوته