رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت: تاکنون ۷ درصد جمعیت ایران واکسینه شده‌اند/ مینو محرز: واکسن نرسد همه چیز به نقطه اول برمی‌گردد؛ کمبود واکسن برای دوز دوم
- مجموعه: اخبار پزشکی
- تاریخ انتشار : چهارشنبه, 12 خرداد 1400 21:48
به گزارش باشگاه خبرنگاران، مسئولان مرکز واکسیناسیون می‌گفتند که واکسن بر اساس سهمیه روزانه و ظرفیت تزریق بین مراکز تقسیم می‌شود و واکسن‌های مازاد به سالمندانی که بدون نوبت مراجعه می‌کنند، تزریق می‌شود و گاهی همین مسئله باعث می‌شود، حتی گاهی فردی که نوبت واکسن دارد، نتواند واکسن دریافت کند و مجبور شود که روز بعد مجدد مراجعه کند و شاهد شلوغی مراکز واکسیناسیون هستیم.
این مسئله حال و روز بسیاری از سالمندان و خانواده‌های آن‌هاست و بسیاری از خانواده‌های سالمندان هم با خبرگزاری تماس گرفتند و از ارسال نشدن پیامک و نوبت واکسیناسیون اظهار نگرانی کردند.
واکسیناسیون سالمندان با تزریق واکسن به افراد بالای ۸۰ سال و پس از آن افراد بالای ۷۵ سال آغاز شد و در این مرحله از طرف مراکز واکسیناسیون با افراد تماس گرفته می‌شد تا مراجعه کنند و در نهایت بعد از یک هفته سامانه واکسیناسیون فعال شد و اطلاع رسانی صورت گرفت تا افراد به سامانه واکسیناسیون مراجعه و ثبت نام کنند، اما در نهایت بعد از حدود سه هفته وزارت بهداشت رویه را تغییر داد و اعلام کرد این بار سالمندان سراغ ما بیایند و ابتدا در سامانه واکسیناسیون ثبت نام و پس از نوبت دهی برای تزریق مراجعه کنند و این تغییر فرآیند کمی موجب کندی روند واکسیناسیون شد.
بیش از ۴۰۰ هزار نفر نوبت دهی واکسیناسیون شده‌اند
شریفی سرپرست مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت گفت: تاکنون ۴۹۸ هزار و ۵۲۰ نفر ثبت نام کرده‌اند و بیش از ۴۰۰ هزار نفر نوبت دهی شده یا واکسیناسیون آن‌ها انجام شده است، ما در گذشته فرآیند دستی نوبت دهی داشتیم و مسئول سلامتی که در یک پایگاه یا خانه بهداشت حضور داشت باید به ترتیب با افراد تماس می‌گرفت و وقت واکسیناسیون را مشخص می‌کرد و این فرآیند کندی بود و ما این فرآیند را به نوبت دهی هوشمند تغییر دادیم و طی این فرآیند مرکز مشخص می‌کند که چه مراکز تجمیعی یا بهداشتی را تحت پوشش قرار می‌دهد و کسانی که در سامانه واکسیناسیون ثبت نام کرده‌اند بر این اساس نوبت دهی می‌شوند البته اینطور نیست که اگر کسی به عنوان مثال پایگاه بهداشتی آیت‌الله کاشانی را انتخاب کرده است حتما در این مرکز واکسیناسیون شود چرا که برخی مراکز بهداشتی به تدریج حذف و این افراد به نزدیکترین مرکز واکسیناسیون تجمیعی به پایگاه بهداشتی ارجاع داده می‌شوند.
سرپرست مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درباره اینکه چرا هنوز برخی افراد بالای ۷۰ سال که ثبت نام کرده‌اند اما هنوز پیامک دریافت نکرده‌اند، گفت: زیر ساخت‌های الکترونیک نوبت دهی واکسیناسیون با راهبری مرکز فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در دانشگاه‌های علوم پزشکی راه اندازی شده است و افراد بر اساس اولویت سنی در نوبت دریافت واکسن قرار می‌گیرند و به عنوان مثال اگر فردی تازه ثبت نام کند اما سن بالاتری داشته باشد به دلیل سن بالاتر در اولویت است.
درصد نوبت دهی واکسیناسیون در شهرهای مختلف
سرپرست مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درباره درصد نوبت دهی واکسیناسیون در شهرهای مختلف گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی گراش، سبزوار، نیشابور، خوی، سمنان و تهران به صورت صددرصدی پیامک نوبت دهی واکسیناسیون را برای جمعیت تحت پوشش خود ارسال کرده‌اند و در دانشگاه‌های علوم پزشکی تربت حیدریه، ارومیه، ساوه، خلخال، همدان، بابل، شهرکرد، کرمانشاه، کردستان، ایلام، سراب، تبریز، تربت جام، اردبیل، بیرجند، گناباد، جهرم، قزوین، بجنورد، بندرعباس، کرمان، مراغه، شاهرود، زنجان، قم، کاشان، فسا، دزفول، جیرفت، اسدآباد، زاهدان، یاسوج، سیرجان، خمین و شوشتر بیش از ۹۵ درصد افراد نوبت دهی واکسیناسیون شده‌اند و پیامک برای آن‌ها ارسال شده است.
ریفی ادامه داد: همچنین بیش از ۹۰ درصد افراد واجد شرایط واکسیناسیون در دانشگاه‌های علوم پزشکی رفسنجان، ایرانشهر، زابل، شهید بهشتی در استان تهران، اراک و یزد پیامک ارسال دریافت کرده‌اند و سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی بم، اسفراین، شیراز، اصفهان، بوشهر، البرز، جندی شاپور، گیلان، لرستان، بهبهان، لارستان بین ۶۵ تا ۹۰ درصد افراد را نوبت دهی واکسیناسیون انجام داده‌اند.
او ادامه داد: ما از مراکز بهداشتی درخواست کرده‌ایم که ظرفیت واکسیناسیون روزانه و ساعت شروع و پایان کار را مشخص کنند و نوبت دهی به صورت الکترونیک و خودکار انجام شود و به طور کلی پیام واکسیناسیون خودکار و هوشمند ارسال می‌شود.
تاکنون ۷ درصد جمعیت ایران واکسینه شده‌اند
جعفر صادق تبریزی، رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره واکسیناسیون کرونا گفت: اگر جمعیت واجد شرایط واکسن را ۵۸ میلیون در نظر بگیریم تاکنون ۷ درصد جمعیت را واکسینه کرده‌ایم.
او با اشاره به آمار ثبت نام واکسن بیان کرد: تاکنون ۴۸۱ هزار نفر در سامانه واکسیناسیون کرونا در ایران ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد ۳۵۵ هزار نفر نوبت دهی شده یا واکسن دریافت کرده‌اند.
آغاز واکسیناسیون افراد بالای ۶۵ سال از هفته آینده
تبریزی درباره زمان آغاز واکسیناسیون افراد بالای ۶۵ سال بیان کرد: اگر واکسن به دست ما برسد از شنبه آینده واکسیناسیون گروه بعدی یعنی افراد بالای ۶۵ سال را آغاز می‌کنیم اما این موضوع هنوز قطعی نیست.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت اظهار کرد: ۷۵ درصد افراد بالای ۸۰ سال و ۶۵ درصد افراد بالای ۷۵ تا ۷۹ سال واکسینه شده‌اند و واکسیناسیون افراد بالای ۷۰ سال هم ادامه دارد و به محض اینکه بیش از ۷۰ درصد جمعیت بالای ۷۰ سال را واکسینه کنیم واکسیناسیون گروه بعدی را اعلام و آغاز می‌کنیم.
تبریزی گفت: در فاز دوم واکسیناسیون کرونا علاوه بر سالمندان بالای ۶۰ سال بیماران خاص هم واکسینه می‌شوند و واکسیناسیون این گروه هم در حال انجام است و این بیماران با هماهنگی انجمن‌ها برای واکسیناسیون دعوت می‌شوند.
۷۳۵ مرکز تجمیعی واکسیناسیون در کشور؛ تعداد پایگاه‌هایی خودرویی به ۲۳ رسد
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت اظهار کرد: ۷۳۵ مرکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا در کشور داریم که تعداد پایگاه‌های واکسیناسیون خودرویی به ۲۳ مورد رسیده است.
تبریزی بیان کرد: ۲ هزار و ۶۶۷ تیم واکسیناتور برای واکسیناسیون داریم که ۷۶ تیم در پایگاه‌های واکسیناسیون خودرویی فعالیت می‌کنند .
چرا برخی مراکز واکسیناسیون شلوغ است؟
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره شلوغی برخی مراکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا گفت: عمده شلوغی‌ها به این دلیل است که افراد بدون نوبت مراجعه می‌کنند و با حضور این افراد، ما شاهد تراکم در مراکز واکسیناسیون خواهیم بود و به همین دلیل از مردم درخواست داریم تا اعلام نوبت تزریق منتظر بمانند و از مراجعه به مراکز واکسیناسیون خودداری کنند.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت درباره ثبت عوارض واکسیناسیون اظهار کرد: در ۴ سامانه شبکه بهداشت محل‌های خاص در نظر گرفته شده است و عوارض واکسیناسیون را به بهورزان در روستاها و مراقبان سلامت در شهرها اعلام کرده‌ایم و این عوارض از سوی این افراد سوال و ثبت می‌شود.
فوتی ناشی از تزریق واکسن نداشته‌ایم
او افزود: به اعضای تیم‌های واکسیناتور آموزش داده شده است تا عارضه‌ها را به ما گزارش دهند و خوشبختانه تاکنون عارضه جدی نداشته‌ایم و عوارض در حد سرماخوردگی، تب و آنفلوآنزا بوده است و عارضه جدی در اغلب موارد نداشتیم.
تبریزی گفت: در موارد معدود افراد به دلیل عوارض واکسن یک روز در بیمارستان بستری شده‌اند تا مورد بررسی قرار گیرند و تاکنون گزارشی مبنی بر مرگ ناشی از تزریق واکسن نداشته‌ایم و باید دانست کسانی که در این دوره واکسینه می‌شوند بیماران خاص و سالمندان هستند و ممکن است فردی که واکسن دریافت کرده باشد به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای و سن بالا بعد از تزریق واکسن فوت کند؛ به طور کلی مرگ و میر در این گروه‌ها بیش از سایر افراد است و تاکنون کمیته بررسی عوارض واکسن هیچ مورد فوتی ناشی از تزریق واکسن را گزارش نکرده است.
توصیه‌هایی برای بعد از تزریق واکسن
رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت ادامه داد: به افراد پس از واکسیناسیون توصیه می‌شود تا ۳ تا ۴ روز بعد از تزریق واکسن مایعات بیش از حد عادی بنوشند و روز اول و دوم بعد از تزریق واکسن افراد می‌توانند مسکن استامینوفن مصرف کنند.
***
مینو محرز: واکسن نرسد همه چیز به نقطه اول برمی‌گردد؛ کمبود واکسن برای دوز دوم
این هفته نوبت به تزریق دز دوم واکسن کرونا در ایران رسید؛ روزهایی که بسیاری انتظارش را می‌کشیدند اما حالا این افراد در تماس با مراکز واکسیناسیون با یک پاسخ روبرو می‌شوند؛ «واکسن نداریم، بعدا بیایید.»
بسیاری از شهروندان در چند روز گذشته در فضای مجازی از تجربیتشان در نبود دز دوم واکسن کرونا نوشتند و به این موضوع اعتراض کرده‌اند، حتی به نظر می‌رسد به برخی از آن‌ها پیشنهاد شده است که دز دوم واکسن دیگری تزریق کنند. این مسئله توسط برخی از مسئولان وزارت بهداشت هم تایید شده است و آن‌ها انگشت اتهام را به سمت کشورهایی می‌گیرند که هنوز واکسن ارسال نکرده‌اند.
عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ در این رابطه گفته بود: «وزارت بهداشت تمام سعی خود را می‌کند که برای کسانی که دز اول را دریافت کردند، دز دوم واکسن را تهیه کرده و در دسترس قرار دهد. هرچند که مشکلاتی وجود دارد و واقعیت این است که وزارت بهداشت در این زمینه مشکلاتی دارد، اما تمام سعی‌شان این است که بتوانند به موقع دز دوم را تهیه کنند.»
اما اگر این اتفاق رخ ندهد و دز دوم به زودی تهیه نشود، احتمالا افراد دوباره باید روند واکسیناسیونشان را از ابتدا شروع کنند.
مینو محرز، محقق تیم پژوهش واکسن کووایران برکت، در این رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: «اگر مثلا قرار باشد دز دوم واکسنی چهار هفته بعد تزریق بشود اما این به هر دلیلی رخ ندهد، واکسیناسیون آن فرد باید دوباره از اول شروع شود. این یعنی ممکن است کلا واکسیناسیون انجام شده لغو شود و از اول شروع شود، چون مثلا واکسنی وجود دارد که باید سه ماه بعد تزریق شود و یک واکسن دیگر باید چهار هفته بعد تزریق شود. فاصله زمانی تزریق دز دوم واکسن‌ها به طور کلی فرق می‌کنند.»
همین موضوع باعث شده است که برخی از مسئولان وزارت بهداشت به فکر تزریق ترکیبی واکسن‌ها هم بیافتند و از سناریویی بگویند که در دز دوم واکسن دیگری تزریق شود.
عابدینی در این رابطه گفته بود: «یکسری مطالعات در دنیا هست که دارند ترکیب واکسن‌ها را استفاده می‌کنند. زیرا فکر می‌کنند که شاید ایمنی در این صورت بیشتر ایجاد می‌شود. به عنوان مثال فایزر و آسترازنکا در مطالعه‌ای به صورت میکس داده شده است و حتی مطالعات دیگری هم در جریان است، اما از نظر علمی شاید بتوانیم از پلتفرم‌های یکسان، واکسن را جایگزین کنیم. به عنوان مثال واکسن سینوفارم که از یک ویروس کشته شده و غیرفعال شده است، شاید بتوان واکسن دوز دوم را با واکسنی که از همین پلتفرم استفاده کرده، جایگزین کرد.»
اما همچنان مطالعات علمی به نظر قطعی درباره تزریق ترکیبی واکسن کرونا نرسیده‌اند.
گفت‌وگوی خبرآنلاین با مینو محرز، محقق تیم پژوهش واکسن کووایران برکت درباره این اتفاق را بخوانید:
خانم دکتر محرز تزریق دز دوم واکسن کرونا با چه مشکلاتی روبرو شده است؟
مطالعه‌ای در این رابطه در آمریکا انجام شده است و این موضوع که دز دوم یک واکسن دیگر تزریق شود باید بیشتر بررسی بشود و من نمی‌دانم این اقدام تاثیر می‌گذارد یا نه. محققان معتقد هستند که دز سوم به بعد را می‌توان یک جور دیگری تزریق کرد، اما درباره تزریق واکسنی دیگر در دز دوم مطالعاتی باید انجام و نتیجه مشخص بشود.
اما شنیده‌ها از برخی مراکز واکسیناسیون نشان می‌دهد که به برخی شهروندان بخاطر نبود واکسن، پیشنهاد شده است که دز دوم واکسن دیگری تزریق کنند، این کار درستی است؟
من نمی‌دانم، قاعدتا کمیته واکسن تصمیم گرفته که چنین اتفاقی رخ بدهد. وقتی واکسنی وجود ندارد، چاره‌ای نیست و باید یک واکسن دیگر تزریق کنند. روتین کار در همه کشورها به این شکل است که همان واکسنی که قبلا تزریق شده در دز دوم تزریق بشود، اما الان واکسن ندارند.
اگر وزارت بهداشت چنین نظری دارد، پس گویا این کار اشکالی ندارد. بهتر است این سوال را از خود وزارت بهداشت بپرسید.
شما از نظر پزشکی و تخصصی در این رابطه چه نظری دارید؟
الان تحقیقاتی که در کشورهای دیگر انجام شده نشان می‌دهد که تزریق یک واکسن متفاوت برای دز دوم چندان اشکالی ندارد، اما آن‌ها برای واکسن‌های خودشان این مطالعات را انجام داده‌اند و با این وجود هم هنوز به یک نتیجه قاطع نرسیدند که امکان انجام چنین کاری وجود دارد یا نه.
بالاخره وزارت بهداشت یک کمیسیون واکسیناسیون دارد و تصمیم‌گیری با آن‌هاست. اگر می‌گویند برای دز دوم واکسن دیگری تزریق کنید و برای این کار حرف علمی دارند اشکالی ندارد. بالاخره از این که هیچ واکسنی تزریق نشود بهتر است و این کار در هر صورت مشکلی ایجاد نمی‌کند.
اما آیا این کار ایمنی ایجاد شده ناشی از واکسیناسیون را کاهش نمی‌دهد؟
نمی‌دانیم و بستگی به نوع واکسن‌ها پاسخ به این سوال متفاوت است. اگر دو واکسن از نظر ساختاری مشابه هم باشند، قاعدتا نباید اشکالی ایجاد نشود. اگر نوع واکسن‌ها متفاوت باشد باید مطالعات بیشتری انجام داد و من در این حد نمی‌دانم که این کار شدنی است یا نه.
از سمتی زمان تزریق دز دوم واکسن‌ها متفاوت است، این موضوع مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
دز دوم آسترازنکا سه ماه بعد باید تزریق بشود، واکسن سینوفارم معمولا چهار هفته بعد تزریق می‌شود و ... زمان‌های تزریق دز دوم واکسن‌ها با هم فرق می‌کنند. به همین دلیل بهتر است که از خود مسئولان وزارت بهداشت این سوال را مطرح کنید تا مشخص بشود ماجرا چیست.
خانم دکتر محرز، تزریق واکسن برکت از هفته دیگر شروع می‌شود. ممکن است که از این واکسن به عنوان دز دوم استفاده بشود؟
اگر اولین واکسن تزریق شده سینوفارم باشد، چون واکسن برکت از نظر ساختاری عین سینوفارم است می‌توان از آن به عنوان دز دوم استفاده کرد. اگر واکسن اول نوع دیگری باشد، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. اما ما می‌خواهیم این واکسنی که تزریق شده اثر داشته باشد. به همین دلیل تزریق دو واکسن با پلتفرم متفاوت، ممکن است که آن تاثیری را که انتظارش را داریم نداشته باشد.
واکسن برکت و سینوفارم هر دو از یک پلتفرم ویروس ضعیف شده هستند، آسترازنکا یک مکانیزم دیگر دارد و آدنوویروسی است و در نتیجه نوع آن واکسن داخلی یک مقداری فرق می‌کند. اسپوتنیک هم مثل آسترازنکا است، البته نوع آدنوویروس‌های این دو فرق می‌کند.
به همین دلیل اگر دز اول سینوفارم تزریق شده باشد، می‌شود دز دوم از واکسن برکت استفاده کرد.
اگر در مدت تعیین شده به افراد واکسن تزریق نشود چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
اگر مثلا قرار باشد دز دوم واکسنی چهار هفته بعد تزریق بشود اما این دلیل به هر دلیلی رخ ندهد، واکسیناسیون آن فرد باید دوباره از اول شروع شود.
این یعنی ممکن است کلا واکسیناسیون انجام شده لغو شود و از اول شروع بشود، چون مثلا واکسنی وجود دارد که باید سه ماه بعد تزریق شود و یک واکسن دیگر باید چهار هفته بعد تزریق بشود. فاصله زمانی تزریق دز دوم واکسن‌ها به طور کلی فرق می‌کنند.
این نابسمانی به وجود آمده دز تزریق دز دوم واکسن کرونا را چگونه می‌بینید؟
نمی‌دانم، اجراکننده این کار وزارت بهداشت است و نظری نمی‌توانم بدهم. کشورهای بزرگی که ایران از آن‌ها واکسن تهیه می‌کرد با موج‌های کرونا درگیر شدند و به همین دلیل شاید مسئولان وزارت بهداشت نتوانستند آن واکسن‌ها را در زمان مشخص شده تحویل بگیرند و نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
البته قاعدتا نباید این اتفاق رخ بدهد و معمولا برای کسی که واکسن تزریق کرده دز بعدی نگه داشته می‌شود، اما حالا این که چه اتفاقی رخ داده مشخص نیست.
یعنی برنامه‌ریزی‌ها می‌توانست بهتر باشد؟
شاید مثلا آن شرکتی که قرار بوده دز دوم واکسن را از آن تهیه کنیم الان نمی‌تواند این دز دوم را به دست ایران برساند و یا صادرات واکسیناسیونش را متوقف کرده است تا به کشور خودشان برسند. واقعا الان تهیه واکسن از یک کشور دیگر کار سختی است.
فکر می‌کنید با این اتفاقات واکسیناسیون عمومی در ایران تا پایان سال انجام می‌شود؟
اگر مجوز بدهند و واکسن‌های تولید شده در داخل یک مقداری به کمک بیایند و با وجود پشتوانه اوضاع بهتر می‌شود. همچنین یک مقدار واکسیناسیون سرعت بیشتری بگیرد. امیدوارم همه این مشکلات به زودی برطرف بشوند و دسترسی مردم به واکسن کرونا بیشتر بشود.
