مخالفان مرسي چه کساني هستند؟

مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی

تاریخ انتشار : شنبه, 08 تیر 1392 18:52

مخالفان مرسي چه کساني هستند؟

به گزارش  آريا، قرار است فردا (يکشنبه) مخالفان و در واقع اپوزيسيون دولت قاهره، تظاهراتي عظيم در سالگرد رياست جمهوري محمد مرسي برگزار کنند. اين در حالي است که طي روزهاي گذشته شهرهاي مختلف مصر ، به صحنه اردو کشي هاي خياباني بين موافقان و مخالفان حاکميت کنوني اين کشور تبديل شده است . طي روزهاي اخير موافقان و مخالفان دولت مصر بر ابعاد تحرکات خود افزوده اند و اين نيز به درگيريهاي خونين بين طرفين منجر شده است.

وزات بهداشت مصر ، آمار تلفات درگيريهاي چند روز اخير در مصر را سه کشته و 467 زخمي اعلام کرده است . استانهاي قاهره ، الدقهليه ، الشرقيه ، الغربيه واسکندريه ، در روزهاي گذشته کانون تظاهرات و درگيريها در مصر بوده است.

اين وضعيت درحالي روي داده است که مقرهاي اخوان المسلمين و همچنين حزب عدالت و آزادي در مناطق مختلف مصر ، مورد حمله قرار گرفته است . در شهر قاهره نيز چند روز است که تظاهر کنندگان با استقرار چادر در ميدان التحرير ، تحصن کرده و تاکيد نموده اند تا تحقق خواسته هايشان به تظاهرات ادامه مي دهند . مخالفاني که در ميدان التحرير تجمع کرده اند ، برکناري محمد مرسي را خواستار شده اند.

مخالفان دولت مرسي

از زمان آغاز قيام مردمي عليه حسني مبارک در مصر، اين کشور در عرصه سياسي خود داراي سه نقطه عطف مهم بوده است. کناره گيري حسني مبارک از قدرت، برگزاري نخستين انتخابات پارلماني پس از مبارک و انتخاب محمد مرسي به عنوان نخستين رئيس جمهوري منتخب مصر ، سه نقطه عطف در حيات سياسي جديد مصر هستند.

نکته مهم اين است که پس از هر سه رويداد ، خشونت هاي گسترده، ناامني و بي ثباتي سياسي به ويژگي برجسته جامعه مصر تبديل شدند. مخالفان انقلاب مردمي مصر پس از دو رويداد نخست يعني کناره گيري حسني مبارک و برگزاري نخستين انتخابات پارلماني ، تلاش کردند مانع گسترش انقلاب و تحقق اهداف آن شوند.مخالفان اصلي و جدي دولت مرسي در ائتلاف جبهه ملي مصر حضور دارند.

جبهه نجات ملي مصر

ائتلاف جبهه نجات ملي مصر که متشکل از نيروهاي مخالف دولت اين کشور است و پس از انتخاب محمد مرسي به عنوان رئيس جمهوري مصر ايجاد شد.در واقع بخشي از کساني که در جريان انقلاب مصر نقش برجسته‏ اي داشتند با بازماندگان و مخالفان انقلاب ، عليه رئيس جمهوري جديد ائتلاف کردند. اين ائتلاف که جبهه نجات ملي مصر نام دارد ، از آغاز شکل گيري خواستار کناره گيري محمد مرسي از قدرت شد .

اگرچه چگونگي عملکرد محمد مرسي و اخوان المسلمين در دوران کوتاه قدرت ، عامل اصلي شکل گيري چنين خواستي بود ، اما بيرون ماندن سکولارها و غربگرايان مصري از قدرت موجب تداوم تحرکات ضد اخواني و ضد دولتي شده است .برخي از نامزدهاي ناکام رياست‌جمهوري نظير عمرو موسي، حمدين صباحي و شخصيتهايي نظير محمد البرادعي و شماري از احزاب ليبرال و سکولار و حتي پاره‌اي از شخصيتهاي انشعابي اخوان‌المسلمين در اين ائتلاف ضد دولتي مصر حضور دارند.

برخي از شخصيت هاي حاضر در اين جبهه از جمله عمرو موسي خود را يک وزنه سياسي مهم و داراي تفکر در تحولات مصر مي دانند.جبهه نجات ملي با کمک قدرت هاي غربي و برخي کشورهاي مرتجع عربي براي متوقف کردن فعاليت دولت تازه تاسيس مصر همه نوع تلاش انجام داد.

رهبران جبهه نجات ملي که در عرصه انتخابات ، بازي قدرت را به اخوان المسلمين باختند ، به راههاي غير دموکراتيک براي ورود به قدرت متوسل شدند ، در حالي که شعار اصلي شان دموکراسي است.ايجاد درگيري هاي قومي و خياباني، اختلال در روند فعاليت دولت، ممانعت از برگزاري انتخابات پارلماني جديد و همچنين اعمال فشار براي تغيير برخي از وزراي کابينه از مهمترين تحرکات و اقدام هاي جبهه نجات ملي عليه دولت محمد مرسي است.

بنابراين  هدف مشترک مخالفان در جبهه نجات ملي ، سرنگوني دولت محمد مرسي و تشکيل دولت جديد است . مخالفان ادعا مي کننند که اخوان المسلمين درصدد ايجاد ديکتاتوري حزبي در مصر است و رفتارها و انتصاب هاي محمد مرسي نيز گوياي اين موضوع است.

جبهه نجات ملي براي دستيابي به هدف خود از راهکارهايي نظير ايجاد اعتراض هاي گسترده مردمي، استفاده از نيروهاي مسلح به ويژه نيروها و فرماندهان ارشد نظامي و همچنين ممانعت از برگزاري انتخابات استفاده مي کنند.در همين راستا جبهه نجات ملي، متشکل از ليبرالها و چپ گراهاي مصري براي برگزاري تظاهراتي در روز سي ژوئن، فراخوان داده اند . احزاب مخالف مصري از مردم اين کشور خواسته اند همزمان با اولين سالگرد رياست جمهوري مرسي ، تظاهرات ضد دولتي برگزار کرده و برکناري وي و برگزاري انتخابات رياست جمهوري زود هنگام را فرياد بزنند .

عمرو موسي

يکي از مخالفان اصلي محمد مرسي، عمرو موسي رئيس حزب کنگره و عضو ارشد جبهه نجات ملي مصر است. او پيش از اين دبير کل اتحاديه عرب بوده و قبل از آن سال ها وزير امور خارجه مصر بوده است. وي از دهه هفتاد وارد وزارت امور خارجه مصر و از ابتداي دهه هشتاد وارد دنياي سياست شد. البته دوران سياسي او با تصدي پست وزارت خارجه مصر در ابتداي دهه نود ميلادي آغاز شد. موسي که متولد 1936 است، يکي از مهم ترين و بارزترين مقام هاي عالي رتبه دوران رياست جمهوري سي ساله حسني مبارک محسوب مي شود.

در ابتداي انقلاب مصر در ژانويه 2011 موسي به جمع مخالفان او پيوست و خود را به عنوان يک چهره انقلابي مخالف حکومت نشان داد. موسي در انتخابات اخير رياست جمهوري مصر نيز نامزد شد و به رغم اين که گمان مي رفت برنده اصلي انتخابات باشد، شکست سنگيني خورد و از ميان آراي حدود 51 درصدي راي دهندگان مصري رتبه چهارم را به دست آورد و از گردونه رقابت ها حذف شد.

اکنون او خواستار برگزاري زودهنگام انتخابات رياست جمهوري در مصر است.او اخيراً در گفت و گو با خبرگزاري اسو شيتد پرس گفته است: مخالفان برگزاري انتخابات زود هنگام را خواستار هستند . به گفته عمرو موسي هر گونه تغيير و تحول در مصر بايد به شيوه هاي دموکراتيک ايجاد شود.رئيس حزب کنگره مصر گفت "محمد مرسي" رئيس جمهوري با جديت به مطالبات مخالفان رسيدگي نمي کند و نمي خواهد اذعان کند که نارضايتي در کشور وجود دارد .عمرو موسي در تازه ترين مصاحبه خود با روزنامه الحيات گفته است:  واقعا از تغيير مصر در نبود soft power و آينده نگري و تصميم هاي سرنوشت ساز مي ترسم.

لازم است که در اولويت هاي سياسي مصر تجديد نظر شود و آموزش و پژوهش علمي را قبل از هر چيز مد نظر داشته باشيم، براي اين که چيزهاي بسياري هستند که از نزد مردم گم شده اند، گم شده اند چون سوء مديريت حاکميت مسبب آن شده است.

محمد البرادعي

يکي از برجسته ترين مخالفان دولت مصر و جماعت اخوان المسلمين، محمد البرادعي رئيس حزب الدستور و از رهبران جبهه معارض نجات ملي مصر است. ديپلمات و سياستمدار مصري، دارنده جايزه صلح نوبل در سال 2005 مي باشد. البرداعي در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي (IAEA) بين سالهاي 1997 تا 2009 به عنوان دبير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بوده است.

اکنون محمد البرادعي از سياستمداران مخالف نظام اخواني حاكم بر مصر به شمار مي رود. محمد البرادعي رئيس حزب الدستور مصر اخيراً در گفتگو با روزنامه الحيات چاپ لندن گفته است: گروه اخوان المسلمين به طور کامل شکست خورده است و مرسي در حال تبديل شدن به فرعوني ديگر در اين کشور است.

وي با بيان اينکه ما از زماني که اين گروه -اخوان المسلمون - حکومت را در مصر بدست گرفته است از عنادورزي آنها و عدم دريافت پيام مخالفان رنج مي بريم، گفته است: اين شوراي نظامي بود که در نتيجه ناآگاهي از چگونگي اداره کشور و ترس از دست دادن دستاوردهايشان و از باج خواهي اخوان المسلمين از آنها زمينه ساز اين امر شد و ما را به بن بست رساند.البرادعي در اين مصاحبه با تاکيد بر اين مساله مي گويد: اينکه بعد از آنها اخوان المسلمين روي کار آمدند تا مرسي را به فرعون جديدي تبديل کند که قواي مقننه و مجريه را بدست بگيرد و قوه قضائيه را به حاشيه براند و شکاف و درگيري و مشکل ايجاد کند؛ به جاي اينکه با يکديگر درباره چگونگي تلاش براي آموزش و بهداشت و اقتصاد کشور تمرکز کنيم.

وي با اشاره به نگراني خود درقبال اوضاع مصر مي گويد: ديدگاه روشن نيست و کشور دچار شکاف است و ما چندين دهه حکومت استبدادي را به ارث برده ايم. خشم و نارضايتي شديدي در بين جواناني که انقلاب کردند وجود دارد زيرا احساس مي کنند که انقلاب از آنها به سرقت رفته است يا اينکه اميد يا روياي آنها به سرقت رفته است زيرا اين جوانان روياي آينده داشتند و نوعي خشم و نااميدي در بين جوانان است که 60 درصد ملت مصر را تشکيل مي دهند و زير 30 سال سن دارند.

انقلاب به دلايل مختلف و براي تحقق آزادي سياسي بوقوع پيوست و اکثريت ملت مصر براي تامين نيازهاي اساسي و حق معيشت و زندگي و کرامت و برخورد انساني قيام کردند و اينها الان احساس مي کنند که همان رژيم ادامه دارد؛ اما با رنگ و بوي ديني يا آنچه به آن رنگ و بوي ديني اطلاق مي شود. طبيعي است اخوان المسلمين و کساني که با آنها هستند؛ انقلاب را به سرقت بردند.

وي همچنين گفته است: زمان آن فرا رسيده که مرسي به ملت بگويد که شکست خورده است.

حمدين صباحي

از ديگر مخالفان محمد مرسي، حمدين صباحي مؤسس جريان مردمي و نامزد سابق رياست جمهوري مصر، است.حمدين صباحي متولد سال 1954 در استان کفرالشيخ است. وي يکي از فعالان رسانه اي است، که به دليل مخالفت با رژيم حسني مبارک مشهور شد.صباحي مؤسس حزب "الکرامه" است و در اولين انتخابات رياست جمهوري پس از سقوط حسني مبارک بعنوان يک نامزد مستقل  حاضر شد اما شکست را از محمد مرسي پذيرفت.

صباحي مردم مصر را عليه جماعت اخوان‌المسلمين تحريک مي کند.

مؤسس جريان مردمي و نامزد سابق رياست جمهوري مصر مي گويد: مصري‌ها همگي در انقلاب شرکت کردند اما انقلاب از جانب گروه اخوان‌المسلمين و مرسي که قدرت را به دست گرفته‌اند، به سرقت رفت. ملت مصر بايد براي تکميل انقلاب و ايستادگي در برابر حکومت متحد شود زيرا هيچ قدرتي نمي‌تواند در برابر ملت انقلابي بايستد. 

وي همچنين تهديد به تحصن در ميدان التحرير تا برگزاري انتخابات زودهنگام رياست جمهوري کرده و گفته است:توافق براي تحصن در ميادين و مقابل کاخ الاتحاديه و استفاده از سلاح تحصن در ميدان که در جريان انقلاب 25 ژانويه نيز از آن استفاده شد، وجود دارد.

تظاهر‌کنندگان چند روز در چادرها سر مي‌کنند و حتي اگر ماه رمضان هم فرا رسد به تحصن خود ادامه مي‌دهند و هرگز از آن منصرف نخواهند شد تا اينکه مرسي برگزاري انتخابات زودهنگام رياست جمهوري و زمان آن را اعلام کند.

سران جنبش تمرد و ششم آوريل

گروه ديگر که براي مخالفت با دولت مرسي در مصر بوجود آمده است؛ جنبش جديد التاسيس تمرد (شورش ) است که گفته تاکنون پانزده ميليون امضا جمع کرده است و از موضوعات مرتبط با بحران اقتصادي کنوني، کمبود فراورده هاي نفتي، قطعي مکرر برق و افزايش قيمت کالاهاي اساسي ، براي گرد آوردن مصري هاي خشمگين در روز سي ژوئن ، استفاده مي کند .

اين گروه با بيان اين نکته که مرسي در سخنراني اخير خود تنها به مخالفان حمله کرد و به آنها اتهام دشمني با دمکراسي را زد، سخنان دير هنگام رئيس جمهور مصر را سرپوشي بر ناکامي ها ي دولت قاهره قلمداد کرده است.جنبش ششم آوريل نيز موضعي مشابه ، در قبال تحولات مصر دارد و با دولت مرسي مخالفت مي کند.

محمد عادل از موسسان جنبش ششم آوريل و همچنين محمد بدر ، موسس جنبش تمرد از ديگر شخصيتهايي کساني هستند که  مستقيم و يا غير مستقيم در شکل گيري تظاهرات ضد دولتي در مصر نيز نقش داشته اند و اکنون به مخالفان جدي مرسي تبديل شده اند.

تحليل آريا؛

بسياري از آگاهان سياسي براين باورند ،التهاب سياسي و اجتماعي حاکم بر مصر ، ناشي از آن است که رهبران برخي گروههاي سياسي ، ساختار کنوني قدرت را برنتابيده اند .

اگر چه وضعيت سياسي فعلي و درواقع ترکيب کنوني هرم قدرت در مصر نتيجه مراجعه به آراي عمومي بوده است ، اما اين براي پاره اي سياستمداران مصري که در زمان رژيم سابق از جايگاه و پستهاي قابل قبولي برخوردار بودند ، قابل تحمل نبوده است.

سياستمداراني همچون البرادعي و عمروموسي ، اکنون خود را حاشيه نشين مي بينند ، خصوصاً آنکه مشاهده مي کنند ازطريق آراي مردمي حزبي اکنون در مصر از بيشترين وزن سياسي برخوردار است که پيش از اين جايگاهي در ساختار قدرت ، نداشت . اين موضوع به اضافه ، مطالباتي که آنان از نظام جديد مصر دارند ، بستري را براي رويارويي با حاکمان کنوني اين کشور بوجود آورده است.

برخي از ديگر تحليل گران سياسي ، بحران حاکم بر مصر را ناشي از عملکرد مرسي و جناح حاکم بر اين کشور مي دانند . مرسي ،نماينده حزب عدالت و آزادي ، شاخه سياسي اخوان المسلمين مصر است که با اکثريت آراي مردمي به کرسي رياست جمهوري دست يافت . وي قول داده بود دولت ائتلافي تشکيل دهد و از همه جريانهاي سياسي در ساختار نظام جديد اين کشور استفاده کند. اين وعده تا حدودي محقق شد و مرسي نيز از جناحهاي فکري مختلف در دولت و در هيئت وزيران استفاده کرد .

اما در اين بين برخي گروههاي سياسي نظير ليبرالها و چپ گراها که در نهادهاي قانوني نظير پارلمان و مجلس موسسان با اقبال عمومي روبر نشدند ، حاشيه نشين گريدند . اين گروه ، حاشيه نشيني را برنتافتند وبا طرح پاره اي موضوعات تحريک آميز واتهام زني به دولت و حاکميت مصر ، به سنگ اندازي در مسير روند سياسي اين کشور پرداختند . در اين بين پاره اي اقدامات دولت قاهره و شخص مرسي نيز بهانه را به دست آنان داد و سيل انتقادات عليه رئيس جمهور و حاکميت آغاز شد .

تغيير جمعي فرماندهان ارتش ، بازنشسته کردن اجباري برخي نظاميان که غالباً در زمان رژيم سابق از موقعيت ويژه اي برخوردار بودند ، تغيير برخي قضات دادگاهها و درعين حال تغيير بيشتر استانداران ، جملگي اقداماتي بود که از جانب مخالفان دولت قاهره ، تحرکي در جهت يکدست کردن نهادهاي دولتي و مدني از جانب مرسي تلقي مي شود.

برخي از تحليلگران نيز معتقدند رئيس جمهوري مصر از عمل کردن به وعده هايي که در گذشته داده بود به ويژه وعده هايي که با زندگي هر روزه مردم مصر سروکار دارد ، سر باز زده است.در حال حاضر مخالفان دولت مرسي از جمله جبهه نجات ملي مصر از نارضايتي مردم مصر از سياست هاي مرسي مي گويند.

شهاب وجيه، سخنگوي حزب مصريان آزاد و عضو جبهه نجات ملي مصر اخير در گفتگويي گفته است : مصري‌ها ديگر از سياست‌هاي مرسي راضي نيستند.حقيقت اين است که محمد مرسي در تمامي زمينه‌هايي که مصر تا کنون از آن‌ها رنج مي‌برده ناکام بوده است. اين توطئه نيست. اين يک ناکامي و شکست بسيار ساده است.

اين همان چيزي است که ما در قاهره از آن رنج مي‌بريم.در همين راستا  نتايج نظرسنجي در مصر نشان مي دهد فقط 30 درصد مردم اين کشور از عملکرد محمد مرسي ، رئيس جمهوري مصر راضي هستند.

نتايج نظرسنجي که اخيرا موسسه افکار سنجي آمريکايي "پيو" انجام داده است نشان مي دهد 30 درصد مردم مصر معتقدند کشورشان در مسير درست حرکت مي کند.

بر اساس نتايج اين نظر سنجي ، اين ميزان در سال گذشته ، 53 درصد و در سال 2011، 56 درصد بود ، اين در حالي است که ، فقط 39 درصد مردم مصر معتقدند وضعيت اين کشور اکنون بهتر از زمان رژيم حسني مبارک ، ديکتاتور مخلوع مصر است.در حال حاضر در شرايط بحراني قرار گرفته است؛ مخالفان هر روز بيش از روز قبل در حال فاصله گرفتن از حاکميت مصر هستند . آناني که زماني منتقد مرسي بودند اکنون اپوزيسيون هستند و تلاش مي کنند ، دولت قاهره را سرنگون کنند .

محمد البرادعي و حمدين صباحي از شخصيتهاي ذي نفوذ جبهه نجات ملي ، علناً خواهان استعفاي محمد مرسي شده اند و حتي برخي از ليبرالهاي مصري از مرسي بعنوان فرعون جديدمصر ياد کرده اند . اين تعابير اگر بيش از اين در مصر اشاعه يابد ، خطرناک خواهد بود . خصوصاً آنکه هنوز پايه هاي نظام سياسي جدبد مصر محکم نشده و در واقع روند سياسي اين کشور تکميل نشده است .

از سوي ديگر " آن پاترسون " سفير امريکا در قاهره ، ماموريت يافته تا هر روز گزارشي از اوضاع مصر به وزارت خارجه امريکا در واشنگتن ارائه دهد. درعين حال تماسهاي پاترسون با فرماندهان نظامي مصر افزايش يافته است. اين تحرکات خود نشان از آن دارد که امريکا نسبت به تحولات اخير مصر حساس تر شده است . شايد هم امريکا مترصد فرصتي است تا بعنوان يک بازيگر اصلي در تحولات آتي اين کشور به ايفاي نقش بپردازد .

مصر تا پيش از پيروزي انقلاب مردمي اين کشور ، يکي از متحدان اصلي امريکا در منطقه بوده است و واشنگتن نيز بي ميل نيست تا اين موقعيت دوباره احيا شود .

آنچه مسلم است اين است که امروز مصر در شرايطي حساس قرار دارد و اگر براي وضعيتي که اکنون بر اين کشور حاکم شده ، راهکاري انديشه نشود و در واقع اگر توافق ملي در مصر بوجود نيايد ، دور نماي مصر جديد چندان روشن نخواهد بود و سرنوشت مبارک براي مرسي رقم خواهد خورد./آریا