کشف کهکشان رادیویی فسیلی ۲۶۰ میلیون ساله!

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 07 شهریور 1401 22:53

به گزارش ایسنا به نقل از ساینس الرت، اخترشناسان ادعا می کنند که قدیمی ترین کهکشان رادیویی فسیلی شناسایی شده را یافته اند که در یک خوشه کهکشانی پنهان شده است.

درخشان ترین کهکشان در این خوشه در نتیجه فعالیت سیاه چاله کلان جرم یا ابرسیاه چاله فوران کرده و حباب های عظیم نور رادیویی را به فضا دمیده است.

تیم اخترشناسان به رهبری "سوراجیت پائول" و" ساویتریبای فوله" از دانشگاه" پونا" در هند ادعا کردند:این حباب های تازه کشف شده معروف به لوب های رادیویی یا یک کهکشان رادیویی، قدیمی ترین در نوع خود هستند که تا به حال دیده ایم.

تیم دوم ستاره شناسان به رهبری" گوپال کریشنا" از دانشگاه "بمبئی" نیز یک جفت لوب جوان تر را کشف کردند که به یک کهکشان مادر مرتبط هستند.

فعالیت دوره‌ای سیاه‌چاله‌ها و لوب‌های رادیویی

این جرم ترکیبی، نمونه نادری از یک جفت لوب دوتایی است که نشان می دهد ابرسیاه چاله کهکشان بطور دوره ای فوران کرده است.

فعالیت دوره ای سیاه چاله ها و لوب های رادیویی

لوب های رادیویی را میتوان در سراسر جهان یافت. کهکشان راه شیری نیز لوب های رادیویی دارد. آن ها زمانی ایجاد می شوند که یک ابر سیاه چاله وارد فاز فعال خود می شود و شروع به مکیدن ماده از فضای اطراف می کند.

لوب های رادیویی میتوانند بر محیط بین کهکشانی، یعنی گاز ضعیف بین کهکشان ها تأثیر بگذارند، زیرا می توانند میلیون ها سال نوری، یعنی بسیار بیشتر از کهکشان هایی که از آن فوران می کنند، گسترش یابند.

درک این محیط و فعالیت مکرر و دوره ای ابرسیاه چاله هایی که آنرا ایجاد می کنند را میتوان با مطالعه این ساختارها بهبود بخشید.

در حالی که بیشتر مواد روی سیاه چاله می ریزند، مقداری از آن در امتداد خطوط میدان مغناطیسی خارجی سیاه چاله تا قطب های آن شتاب می گیرد، جایی که بعنوان دو فواره که با سرعت قابل توجهی نزدیک به سرعت نور حرکت می کنند، به فضا پرتاب می شود.

این فواره ها از محیط میان ستاره ای عبور می کنند و به لوب هایی تبدیل میشوند که با آن تعامل دارند. لوب ها بعنوان یک سنکروترون عمل می کنند و الکترون ها را شتاب می‌دهند و امواج رادیویی ساطع می کنند.

مسئله این است که آن ها به سرعت از دید و فرصت ما برای شناسایی ناپدید میشوند و یافتن نمونه های قدیمی تر از ۲۰۰ میلیون سال را بسیار دشوار می کند. محققان خاطرنشان کردند که از سوی دیگر، چنین آثار باستانی می توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط شکل گیری آنها به ما بیاموزند.

لوب های ۲۶۰ میلیون ساله

به گفته پائول و همکارانش، محیط داغ و آرام یک خوشه کهکشانی کم جرم و ساکت، محیطی است که احتمالا شانس بقای آن ها را افزایش می دهد.

آن ها با استفاده از تلسکوپ رادیویی غول پیکر "میترویو" (Metrewave) در هند به دنبال چنین محیطی در خوشه های کهکشانی گشتند و یکی را در خوشه کهکشانی "آبل ۹۸۰" یافتند که حدود ۲ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد.

آن ها ساختارهای رادیویی ضعیفی را در آن کشف کردند که لوب هایی بودند که می توانستند تا حدود ۲۶۰ میلیون سال سن و ۱.۲ میلیون سال نوری وسعت داشته باشند.

محققان می گویند قدم بعدی این بود که بفهمیم این لوب ها از کجا آمده اند.

"کریشنا" و همکارانش در مقاله دوم آن را تا درخشان ترین کهکشان در این خوشه ردیابی کردند که در مرکز خوشه کهکشانی "آبل ۹۸۰" قرار دارد.

با این حال، محققان دریافتند که همیشه آن جا نبوده است و ۲۵۰ هزار سال نوری از موقعیتی که اولین جفت لوب را در بیش از ۲۶۰ میلیون سال پیش ساطع کرده، مهاجرت کرده است.

این کهکشان سپس دوباره در مرکز خوشه فوران کرد و یک جفت لوب دوم تولید کرد که تیم تحقیقاتی "پونا" آنها را مستند کرد.

اخترشناسان تا به امروز تنها چند نمونه از کهکشان هایی را کشف کرده اند که توسط دو جفت لوب رادیویی به هم متصل شده اند که به نام "کهکشان های رادیویی دوبل- دوبل" شناخته می شوند.

"کریشنا" و همکارانش این کهکشان ها را "کهکشان های رادیویی دوبل- دوبل جدا شده " نامیده اند، زیرا کهکشان مادر دو جفت لوب در "آبل ۹۸۰" مهاجرت کرده و لوب ها را از هم جدا کرده است.

این همچنین از کهکشان های رادیویی دوبل- دوبل کمیاب تر است. به گفته محققان، تنها دو نامزد دیگر گزارش شده است که این لوب ها را به قابل قبول ترین نمونه تاکنون تبدیل کرده است.

مشاهدات رادیویی حساس تر در آینده امکان دارد نمونه های بهتری به دست دهد و ماهیت تکرارشونده انفجارهای ابر سیاه چاله را روشن کند.

این دو مقاله در حال حاضر توسط مجله های Astronomy& Astrophysics و انتشارات انجمن نجوم استرالیا (Publications of the Astronomical Society of Australia) در دست بررسی هستند.