اضافه شدن نهمین سیارک به فهرست جذاب ماموریت "لوسی"

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 خرداد 1401 13:37

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، کاوشگر "لوسی"(Lucy) متعلق به ناسا، نهمین مقصد سیارکی را در ماموریت ۱۲ ساله خود به دست آورد.

ماموریت "لوسی" در ماه اکتبر سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد و به سمت سیارک‌های "تروجان" می‌رود که در گرانش عظیم سیاره مشتری گرفتار شده‌اند و در مدار این غول گازی به دور خورشید همراه با آن حرکت می‌کنند.

"تروجان" به یک جرم آسمانی گفته می‌شود که مداری مشترک با یک سیاره یا یک جرم آسمانی بزرگ‌تر دارد، اما با آن برخورد نمی‌کند، زیرا یکی از این دو به دور مداری در نقاط لاگرانژی ثابت در حال گردش است. تروجان‌ها جزو اجرام با مدار مشترک محسوب می‌شوند. در این گونه آرایشِ مداری ستاره یا سیاره بزرگ‌تر و سیاره‌های کوچک‌تر بر گرد مرکز سنگینی سراسری مشترکشان (مکانی در فضا که گرانش دو جرم همدیگر را خنثی می‌کنند) می‌گردند. جرم بسیار کوچکتری که در یکی از نقاط لاگرانژی قرار گرفته مورد تأثیر نیروی کشندیِ ترکیبی(ترکیب شده از همه نیروها) که در این «مرکز سنگینی سراسری» حضور دارند قرار دارد. در نتیجه این اجرام کوچک‌تر می‌توانند به دور مرکز سنگینی سراسری همراه با اجرام بزرگتر با دوره تناوب مشابه به گردش درآیند و به این ترتیب در طول زمان پایدار بمانند.

سیارک‌های تروجان، سیارک‌هایی هستند که در نقاط تروجانی یک سیاره قرار دارند. قمرهای تروجان، قمرهایی هستند که در نقاط تروجانی قمری بزرگتر قرار دارند. سیاره‌های تروجان نیز سیاره‌هایی هستند که در نقاط تروجانی دیگر سیارات قرار دارند. در منظومه شمسی، بیشتر تروجان‌های شناخته شده در مدار مشتری مشترک هستند. تصور می‌شود بیش از یک میلیون تروجان مشتری بزرگ‌تر از یک کیلومتر قطر داشته باشند که از این تعداد بیش از ۷۰۰۰ تروجان تاکنون فهرست‌بندی شده‌اند.

گفتنی است که در سال ۲۰۱۱ ناسا کشف اولین تروجان شناخته شده زمین را اعلام نمود و سیاره زحل نیز دارای بیشترین قمر تروجانی شناخته شده ‌است.

در سال ۲۰۲۷، "لوسی" اولین شیء ساخته شده به دست انسان خواهد بود که از کنار یکی از این سیارک‌ها عبور خواهد کرد.

این ماموریت به گونه‌ای طراحی شده است که بر روی یک سیارک در کمربند اصلی سیارک‌ها زوم کند و سپس در مسیری پیچیده از میان سیارک‌های تروجان حرکت کند.

کمربند اصلی سیارک‌ها یا کمربند سیارک‌ها یا کمربند اصلی، نام‌هایی هستند که برای متمایز کردن این گروه از دیگر گروه‌های سیارکی منظومه شمسی مانند سیارک‌های نزدیک به زمین به کار می‌رود و شامل یک قرص پیرا-ستاره‌ای و منطقه‌ای در شمسی است که حدوداً در میان مدارهای مریخ و مشتری واقع شده ‌است. در این منطقه تعداد بسیار زیادی اجرام فضایی با شکل‌های نامنظم قرار گرفته‌اند که سیارک یا ریزسیاره نامیده می‌شوند. در حدود نیمی از جرم کمربند سیارک‌ها در چهار سیارک بزرگ آن به نام "سرس"، "وستا"، "پالاس" و "هایجیا" جمع شده ‌است. قطر این سیارک‌ها بیش از ۴۰۰ کیلومتر است، اما قطر "سرس" که تنها سیاره کوتوله کمربند سیارک‌ها به‌شمار می‌آید در حدود ۹۵۰ کیلومتر است. جرم کمربند سیارک‌ها روی‌هم‌رفته چهار درصد جرم ماه است.

اکنون دانشمندان تشخیص داده‌اند که یکی از سیارک‌های هدف اصلی "لوسی" یک همراه دارد که شامل یک سیارک کوچک دیگر است که به دور آن می‌چرخد و "لوسی" نیز می‌تواند آن را رصد کند.

سومین هدف "لوسی" از میان هشت هدف تعیین شده، سیارکی به نام "پُلیمِله"(Polymele) است؛ یک سنگ فضایی به شکل کدو که تقریباً ۲۱ کیلومتر(۱۳ مایل) عرض دارد. شکل "پلیمله" برای یک سیارک، عجیب است و نشان می‌دهد که این سیارک بازمانده‌ای از منظومه شمسیِ اولیه است، سیارکی که تاکنون از برخوردها گریخته و جان سالم به در برده است.

در ماه مارس، اخترشناسانی که "پلیمله" را برای قرار دادن در فهرست دیدارهای نهایی "لوسی" رصد می‌کردند، عبور این سیارک را از مقابل یک ستاره تماشا کردند که نور آن ستاره را مسدود کرد. در این فرآیند، آنها چیزی بسیار جالب پیدا کردند که مشخص شد یک صخره فضایی کوچک است که "پلیمله" را همراهی می‌کند.

"هال لویسون" دانشمند سیاره‌شناس در مؤسسه تحقیقاتی "ساوث‌وست" و محقق اصلی ماموریت "لوسی" می‌گوید: ما یک شکل بسیار زیبای پیش‌بینی‌شده از "پلیمله" دریافت کردیم و سپس از کشف یک جرم در فاصله ۲۰۰ کیلومتری از آن بسیار شگفت‌زده شدیم.

وی افزود: قطر این همراه، ۵ کیلومتر(۳ مایل) است و تقریباً دقیقاً در صفحه استوایی "پلیمله" قرار دارد.

این سیارک همراه هنوز نامی ندارد و تا زمانی که دانشمندان درباره مدار دقیق آن شناخت بیشتری پیدا کنند، که ممکن است تا دیدار "لوسی" با آن اتفاق نیفتد، همچنان نامی نخواهد داشت. البته برخی از ستاره شناسان به شوخی شروع به نامیدن آن به نام "شاون"(Shaun) به نام شخصیت اصلی انیمیشن "شاون گوسفنده"(Shaun the Sheep) کرده‌اند.

"شاون" دومین صخره فضایی است که به برنامه اصلی سفر ماموریت "لوسی" اضافه می‌شود، چرا که در سال ۲۰۲۰ نیز دانشمندانی که بر روی این ماموریت کار می‌کردند، دریافتند که یکی دیگر از سیارک‌های مورد هدف "لوسی" به نام "اوریباتس"(Eurybates) نیز دارای یک همراه کوچک است.