وقتی فرزندتان بی‌مسئولیت است، چه کاری باید انجام دهید؟

مجموعه: والدین موفق

بی مسئولیتی فرزندان

تکنیک های طلایی برای برخورد با فرزند بی مسئولیت

افرادی که دارای ویژگی مسئولیت پذیری هستند منحصر به فرد شمرده می شوند، این افراد در قبال زندگی و اطرافیان خود احساس مسئولیت می کنند بنابراین احتمال بیشتری برای موفقیت دارند.

در دنیای امروزی به دلیل سبک زندگی نادرست و گاهی تربیت غلط والدین شاهد بی مسئولیتی از جانب جوانان هستیم؛ که این موضع ریشه در کودکی و نوجوانی آنها دارد. هنگامی که والدین این رفتار را از جانب فرزند خود مشاهده می کنند؛ مضطرب و نگران می شوند زیرا ممکن است این افراد در مدیریت امور زندگی خود ناتوان باشند. در هر صورت اگر والدین تربیت اصولی را در پیش بگیرند می توانند فرزندی سالم و بامسئولیت تربیت کنند.

نحوه برخورد با بچه های بی مسئولیت

نحوه برخورد با کودکان بی مسئولیت:

کودکان ممکن است آگاهی چندانی از پیامد رفتار اشتباه خود نداشته باشند، لذا مشاهده خطا و اشتباه از آنها کاملا طبیعی است، موضوعی که در این مورد بسیار مهم و سرنوشت ساز است نحوه برخورد والدین با کودک خطاکار است.

در صورتی که والدین اصول تربیتی صحیحی را برای بزرگ کردن کودک خود استفاده کنند، می توانند جوانی با مسئولیت و سالم در آینده داشته باشند زیرا او یاد گرفته که چگونه باید رفتار کند و مسئولیت پذیر باشد.

کودکان با انجام رفتار اشتباه ممکن است خودشان را از ماجرای بد خارج می کنند و می گویند کار من نبود، من نقشی در آن نداشتم یا تقصیر را گردن پدر، مادر، خواهر یا برادر خود می اندازند.

در این صورت والدین باید با تیزبینی و درایت موضوع را بررسی کنند و به کودک خود آموزش دهند. در ادامه به تعدادی از رفتارهای اشتباه کودکان و نحوه برخورد درست با آنها می پردازیم:

اگر شما فرم یا کاغذهای مهم اداری را به منزل آورده اید و به هر علتی وقت کامل کردن آنها را ندارید، در عین حال به کودکتان تذکر داده اید که به برگه هایتان آسیبی نزند، سپس مشاهده می کنید که تمام فرم ها ضایع و خیس شدند.

در این موقعیت بهترین عکس العمل در برخورد با این کودک گوشزد کردن عواقب کارش است، مثلا برای او توضیح دهید که این فرم ها چقدر برای شما ارزشمند هستند، چقدر باید هزینه و زمان برای پرینت دوباره آنها صرف کنید و یا حتی ممکن است فردا به آنها نیاز ضروری داشته باشد. در این صورت فرزند شما به کاری که کرده و عواقبی که به دنبال آن ایجاد شده فکر می کند.

در صورتی که فرزند شما در اثر باز بودن بند کفشش به زمین می خورد و تمام تقصیر را بر گردن شما می اندازد زیرا شما بند کفشش را محکم نبستید؛ درباره این موضوع برای او توضیح دهید و سپس از او درخواست راه حل کنید تا این موقعیت بار دیگر اتفاق نیوفتد، یا بپرسید بند کفشت را چگونه ببندم تا باز نشود؟ همچنین می توانید به کودک خود پیشنهاد دهید که با شما تمرین کند؛ بند کفش را دو گره بزنید تا باز نشود.

در صورتی که شما دو فرزند دارید و آنها را درحال کشیدن موی همدیگر مشاهده می کنید و هرکدام از آنها تقصیر را به گردن دیگری می اندازد و او را شروع کننده این بحث معرفی می کند، بهترین نحوه برخورد این است که؛ خود را به عنوان قاضی در نظر نگیرید بلکه فقط به صحبت آنها گوش دهید و بدون قضاوت درباره پیامد مو کشیدن برای آنها توضیح دهید، اینکه ممکن است هر فرد برای این موضوع چقدر درد را تحمل کند یا موهای او با این کار کنده شوند. سپس به آنها راه حل هایی پیشنهاد دهید که اگر کسی این کار را با موهایشان انجام داد بدون تلافی چگونه باید رفتار کنند. در پایان هم به آنها حس همدردی را بیاموزید و خاطرنشان کنید که این عمل برای هر انسانی دردناک است.

نکاتی برای مسئولیت پذیر کردن کودکان:

والدینی که مدام به فرزندشان درباره مسئولیت پذیری تذکر می دهند رفتار غلطی را در پیش گرفته اند. شاید فکر کنید نصیحت شما موثر و کارساز است اما باید بدانید که چیزی جز وابستگی عاطفی برای کودکان ندارد، با این تذکرها او برای انجام وظایف خودش منتظر واکنش و صحبت شما است.

در هر صورت تربیت فرزندی مسئولیت پذیر با مهارت های زندگی موفق بر عهده والدین است. در ادامه به نکاتی درباره تربیت فرزندی مسئولیت پذیر اشاره می کنیم:

مسئولیت پذیر کردن فرزندان با مشارکت دادن او در کارهای آشپزخانه

درگیر کردن کودکان در آشپزخانه

می توانید مسئولیت های ساده ای مثل شستن ظروف، خرد کردن سبزیجات، سرو غذا و... را هنگام آماده کردن وعده غذایی به کودکان واگذار کنید. همچنین بعد از آموختن موارد مهم درباره هزینه ها و خرید کردن آنها برای تهیه مواد غذایی به فروشگاه بفرستید.

تربیت فرزند مسئولیت پذیر

طبیعت گردی و آموزش مسئولیت پذیری

با تشویق کودکان به انجام فعالیت در محیط باز مثل؛ پیاده روی، باغبانی، ورزش و... می توانید حس و انرژی مسئولیت پذیری را تقویت کنید.

پاداش مثبت برای انجام کارهای کودک

می توانید یک کمک هزینه یا جایزه برای کامل کردن کارهای کودک در نظر بگیرید. با این وجود مبلغی که برای این کار در نظر می گیرید موضوعی کاملا شخصی است مهم این است که شما مسئولیت پذیری را به او آموزش دهید.

هیجان زیاد کودک عامل بی مسئولیتی کودکان

یکی از موارد مهمی که می تواند زمینه ساز بی مسئولیتی کودکان شود هیجانات مکرر آنها است. کودکانی که به حرف والدین خود گوش نمی دهند یا مدام در حال گریه کردن هستند کنترل آنها سخت است. در این شرایط نکته مهم حفظ خونسردی است، نباید فورا واکنش نشان دهید، به فرزندتان بگویید گریه خود را قطع کند و سپس به حرف هایش گوش دهید.

مهارت های خود را مرکز توجه قرار دهید نه مهارت کودک

از خودتان سوال بپرسید اگر کودکم رفتار غیرمسئولانه ای از خود بروز دهد باید چه واکنشی نشان دهم؟ گزینه های تربیتی کدام هستند؟

بنابراین هنگامی که با شیوه های تربیتی آشنایی کافی داشته باشید می توانید رفتار مناسبی را با کودک بی مسئولیت داشته باشید.

بی اطاعتی کودک

معمولا کودکان برای نشان دادن اهمیت خودشان به نافرمانی و بی اطاعتی رو می آورند. در این موقعیت برای از بین بردن استقلال کودک سعی نکنید بلکه فقط رفتار بی ادبانه او را پس بزنید و با حفظ آرامش و خونسردی به صحبت هایش گوش دهید و به آنها احترام بگذارید؛ همچنین باید به او موارد درست و غلط را آموزش دهید.

کودکان و دورغ گفتن

کودکان برای شانه خالی کردن از مسئولیت معمولا به دروغ گفتن پناه می آورند، البته آنها نمی دانند که والدین از دورغ آنها خبر دارند. در این موقعیت آنها را به خاطر دورغ گفتن مجازات یا سرزنش نکنید، بلکه به دور از قضاوت یا عصبانیت درباره دروغ توضیح دهید؛ به او بگویید که دورغ گفتن روش مناسبی نیست و همچنین می توانید از مشکلاتی که به همراه خود می آورد مثال بزیند.

شکایت کردن و غر زدن کودک

یکی از روش های کودکان برای فرار از مسئولیت شکایت کردن یا غر زدن است، اما تنها کاری که والدین می توانند در این موقعیت انجام دهند درک کودکان و صحبت کردن با آنها است.

راههای برخورد با فرزند بی مسئولیت

نکاتی برای برخورد با نوجوانان بی مسئولیت

نوجوانی یک از حساس ترین دوره های زندگی انسان به شمار می رود، کودک در حال بزرگ شدن است و به دوره جوانی وارد می شود، بنابراین بین رفتارهای درست و غلط او مرز باریکی وجود دارد و با لغزش کوچکی می تواند در آینده اش تاثیر بگذارد، لذا اهمیت رفتار درست والدین برای پرورش فرزندی با مسئولیت بر هیچ کس پوشیده نیست.

پذیرفتن مسئولیت مالی

یکی از مشکلاتی که جوانان امروزی درگیر آن هستند عدم مدیریت مالی است، آنها به شدت ولخرج هستند، مدام در حال تفریح هستند و در نتیجه هیچ پس اندازی ندارند. مسئولیت والدین این است که در دوران کودکی و نوجوانی به فرزند خود بیاموزند که چگونه هزینه های خود را مدیریت کند و برای پول تو جیبی خود برنامه ریزی داشته باشند.

هر زمانی که فرزند شما پول خود را بدون مدیریت خرج می کند در واقع یکی از ابعاد بی مسئولیتی را از خود نشان می دهد. بنابراین آموختن مدریت مالی بر عهده والدین است، این موضوع یکی از اساسی ترین و مهم ترین بخش های مسئولیت پذیری در زندگی است.

مسئولیت پذیری در قبال دوستان

مس ئولیت پذیری در برابر دوستان

والدین باید معیارهای انتخاب دوست را به فرزندان خود آموخته باشند، لذا نوجوانان باید مسئولیت دوستانی که انتخاب می کنند را برعهده بگیرند. کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه از موارد ضروری است زیرا تعیین گروه خوب دوستان اهمیت زیادی دارد.

مسئولیت دفاع کردن از خود

یکی از مهم ترین ابعاد مسئولیت پذیری به دفاع فرد از خودش بر میگردد. در صورتی که والدین اعتماد به نفس کافی را به فرزند خود داده باشند، او می تواند از خودش در برابر مشکلات دفاع کند. اولین نکته برای آموزش این مسئولیت موضوع حفظ حقوق خود و دیگران در محیط خانه است. والدینی که فرزندان خود را با اعتماد به نفس تربیت می کنند می توانند تاثیر آن را در موفقیت آینده آنها مشاهده کنند.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته