تفاوت و شباهت ابطال ازدواج و طلاق چیست؟ شرایط ابطال ازدواج
- مجموعه: نامزدی، عقد و بعد از ازدواج
شرایط و مراحل ابطال ازدواج
فسخ نکاح یکی از روش های پایان دادن به ازدواج رسمی است و بعد از آن زوجین دیگر هیچ رابطه زوجیتی با هم نخواهند داشت و انگار اصلا با هم ازدواج نکرده بودند.
موارد ابطال ازدواج ( به انگلیسی : Annulment یا cancels a marriage ) در قانون به صورت جزئی بیان شده است در صورتی که موارد ابطال ازدواج به تایید دادگاه برسد ، ازدواج باطل اعلام می شود ، درست مثل این که اصلا چنین ازدواجی ثبت نشده است و اسم طرفین از شناسنامه هم حذف خواهد شد و کلیه حقوقی که در ازدواج به زن تعلق می گرفته است از جمله مهریه و نفقه ، دیگر متعلق به زن نخواهد بود.
براساس قانون برخی شرایط می تواند منجر به ابطال عقد ازدواج از جمله :
شرایط ابطال ازدواج
هر کدام از زوجین در صورتی که متوجه عیوبی در طرف مقابل بشود که قبل از عقد رسمی اعلام نشده است می تواند تقاضای ابطال عقد ازدواج را داشته باشد.
شرایط ابطال ازدواج که در قانون ثبت شده است عبارتند از :
- ازدواج همجنس ها
- ازدواج با زن شوهر دار
- ازدواج با زنی که در عده طلاق یا وفات است.
- ازدواج پنجم مردی که چهار زن دائمی دارد.
- ازدواج زنی که از همان مرد 3 طلاقه یا 9 طلاقه شده باشد.
- ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان
- جنون مستمر یا ادواری به طوری که منجر به تصمیمات بی هدف و خطرناک شود .
- تدلیس یا فریبکاری برای ترغیب فرد مقابل برای ازدواج و معرفی شرایطی برای خود که وجود ندارد مثلا تحصیلات دکتری .
- تخلف از شرط صفت ، یعنی فرد توانایی رسیدن به شرطی که برایش در نظر گرفته شده است را نداشته باشد. مثلا خانواده عروس برای مرد شرط گذاشته باشند که در زمان عقد تا یک تاریخ خاص قبل از ازدواج سربازی اش تمام شود ولی مرد موفق به انجام شرط نشده باشند.
- نسبت زنا به زن از سوی شوهر یا نفی فرزندی که به دنیا آورده است .
- ازدواج در زمان حرام
- ازدواج با محارم سببی ، نسبی و رضاعی
- شروط ضمن عقد از جمله خودداری از ازدواج مجدد شوهر یا خوددارری از روابط جنسی
عیوب مرد
اختلال نعوظ و عدم توانایی برقراری کامل رابطه جنسی در صورتی که بعد از یک سال از مراجعه زن به دادگاه درمان نشود. اخته شدن مرد و مقطوع بودن آلت تناسلی
عیوب زن
وجود استخوان در آلت تناسلی که مانع از دخول شود ، جذام ، برص ، یکی شدن مجرای ادرار و واژن ، زمین گیر شدن ، نابینایی از دو چشم . البته در صورتی که هر کدام از این عیوب با درمان یا جراحی قابل حل باشد ، امکان فسخ نکاح وجود نخواهد داشت.
در صورتی که هر کدام از شرایط ابطال ازدواج محرز شده باشد می توان برای ابطال سند رسمی ازدواج ، دادخواستی را به دادگاه ارائه نمود.
تبعات ابطال سند رسمی ازدواج
با اثبات شرایط ابطال ازدواج ، دادگاه به ابطال سند رسمی ازدواج رای می دهد در نتیجه با ابطال سند ازدواج تمام حق و حقوق ثبت شده برای ازدواج از جمله مهریه ، باطل می شود و تحت هیچ شرایطی حتی از دست دادن بکارت ، مهریه به زن تعلق نخواهد گرفت و در صورت پرداخت مهریه می توان آن را استرداد نمود.
البته در صورتی که زن نسبت به ابطاق عقد نکاح جاهل باشد و رابطه جنسی هم برقرار شده و منجر به از بین رفتن بکارت شده باشد ، زن می تواند به اندازه مهرالمثل و ارزش البکاره ( در صورت باکره بودن ) ، مهریه دریافت کند.
در صورتی که ازدواج منجر به بارداری خانم شود بعد از ابطال عقد نکاح ، فرزند متعلق به پدر است و باید برایش شناسنامه بگیرد.
مدارک لازم برای ابطال سند ازدواج
- تصویر سند رسمی ازدواج ( اجباری )
- همراه داشتن کارت ملی برای احراز هویت
- کارت بانکی برای پرداخت هزینه دادرسی
در صورتی که کارت ملی برای احراز هویت نداشته باشید میتوانید ادله زیر را به دادگاه ارائه نمایید :
- شهادت شهود و مطلعین
- نظر کارشناس حقوقی
- درخواست استعلام
- شماره پرونده استنادی
- سایر دلایل و ضمائم مورد نیاز
- استعلام از پزشکی قانونی
- تحقیقات محلی
مراحل قانونی ابطال ازدواج
هر کدام از زوجین که تقاضای ابطال ازدواج دارد باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را ثبت کند.
بعد از ثبت دادخواست ، پرونده به دادگاه ارجاع خواهد شد.
در جلسه داداگاه ، خواهان باید دلایل و عیوب مورد نظر را به دادگاه ارائه کند.
قاضی با بررسی مدارک و تایید صحت ادعا می تواند حکم فسخ سند ا زدواج را اعلام کند.
بعد از ابطال سند ازدواج باید دادنامه به دفتر طلاق برده شده و ثبت گردد.
شباهت ابطال ازدواج و طلاق
تنها شباهت فسخ نکاح و طلاق در مدت عده است و این که اراده یکی از زوجین برای ابطال ازدواج کافیست.
تفاوت ابطال ازدواج با طلاق
طلاق نیازمند جاری شدن صیغه طلاق با حضور دو شاهد مرد است ولی فسخ ازدواج شرایط خاصی نیاز ندارد و با حکم دادگاه انجام می شود.
مرد در طلاق رجعی می تواند با رجوع به همسرش طلاق را باطل کند ولی در فسخ ازدواج امکان رجوع وجود ندارد و برای باطل کردنش باید دوباره صیغه ازدواج جاری شود.
در صورتی که زن و شوهر 3 بار از هم طلاق بگیرند نسبت به هم حرام ابدی می شوند ولی در فسخ ازدواج چنین شرایطی نداریم.
طلاق صرفا برای ازدواج دائم است ولی ابطال ازدواج هم برای ازدواج دائم و هم ازدواج منقطع است.
نکات قانونی برای ابطال ازدواج
- اختیار فسخ فوری است یعنی به محض این که متوجه عیبی در طرف مقابل شدید باید دادخواست بدهید در غیر این صورت با گذر زمان دادخواست شما تایید نخواهد شد.
- اگر مرد بعد از ازدواج دچار جنون شود ، زن حق فسخ دارد ولی اگر زن بعد ازدواج دچار جنون شود، مرد حق فسخ ندارد.
- فرد درخواست دهنده برای فسخ عقد ازدواج باید عاقل و بالغ باشد.
- اگر ابطال ازدواج قبل از رابطه جنسی دخولی باشد ، مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد مگر این که مرد ناتوانی جنسی داشته باشد.
- اگر ابطال ازدواج بعد از رابطه جنسی دخولی باشد زن مستحق گرفتن مهرالمثل است نه مهریه ای که در عقدنامه ثبت شده است.
گردآوری : بخش زناشویی بیتوته