نکاتی که سالمندان باید درباره واکسن آنفولانزا بدانند

مجموعه: دوران سالمندی

واکسن آنفولانزا سالمندان

واکسیناسیون آنفولانزا در سالمندان

با افزایش سن، بسیاری از سالمندان سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند که آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض شدید آنفولانزا قرار می‌دهد. این موضوع ناشی از تغییراتی است که با گذشت زمان در دفاع ایمنی بدن رخ می‌دهد.

اگرچه شدت فصل آنفولانزا می‌تواند متفاوت باشد، افراد بالای ۶۵ سال بیشترین میزان بیماری شدید و مرگ‌ومیر مرتبط با آنفولانزا را تجربه می‌کنند. برآوردها نشان می‌دهند که ۷۰ تا ۸۵ درصد مرگ‌ومیر ناشی از آنفولانزای فصلی در این گروه سنی رخ می‌دهد و ۵۰ تا ۷۰ درصد از بستری‌های بیمارستانی مرتبط با آنفولانزا نیز به سالمندان اختصاص دارد.

خوشبختانه، پیشرفت‌های پزشکی امکان دسترسی سالمندان به واکسن‌های با دوز بالا را فراهم کرده است که می‌توانند محافظت بهتری در برابر آنفولانزا ارائه دهند.

انواع واکسن‌های آنفولانزا

واکسن‌های آنفولانزا هر سال به‌روزرسانی می‌شوند تا با ویروس‌های در حال تغییر همگام باشند. از آنجا که ایمنی بدن ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد، دریافت واکسن سالانه برای سالمندان اهمیت زیادی دارد.

اگرچه واکسن‌های سنتی آنفولانزا مفید هستند، تحقیقات نشان داده‌اند که در سالمندان ممکن است تأثیر کمتری نسبت به تصور اولیه داشته باشند. خوشبختانه چند گزینه ویژه برای سالمندان وجود دارد که اثربخشی خوبی دارند.

افراد بالای ۶۵ سال از دریافت واکسن آنفولانزا سود می‌برند، اما واکسن اسپری بینی برای آنها توصیه نمی‌شود. دو نوع واکسن ویژه برای این گروه سنی طراحی شده‌اند:

واکسن با دوز بالا

- واکسن فلوزون با دوز بالا نمونه‌ای از این نوع است.

- این واکسن دارای چهار برابر آنتی‌ژن بیشتر نسبت به واکسن‌های معمولی است.

- آنتی‌ژن ماده‌ای است که بدن را در شناسایی و مقابله با ویروس‌ها هدایت می‌کند.

- مطالعات نشان داده‌اند که این واکسن حدود ۲۴٪ مؤثرتر از واکسن‌های معمولی برای سالمندان است.

واکسن آنفولانزای کمکی 

فلواد با دوز بالا نام دارد و حاوی افزودنی است که پاسخ ایمنی قوی‌تری ایجاد می‌کند.

تحقیقات نشان داده‌اند که سالمندانی که این واکسن را دریافت می‌کنند، پاسخ ایمنی بهتری نسبت به واکسن‌های سنتی دارند.

این واکسن بدون استفاده از ویروس آنفولانزا یا تخم مرغ ساخته شده و ممکن است مؤثرتر از واکسن‌های استاندارد باشد. اگر این واکسن‌ها در دسترس نبودند، سالمندان باید واکسن معمولی آنفولانزا را دریافت کنند.

انواع واکسن آنفولانزا 

علائم آنفولانزا

افرادی که به آنفولانزا مبتلا می‌شوند، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:

- تب

-سرفه

- گلودرد

- آبریزش یا گرفتگی بینی

- دردهای عضلانی و سردرد

- لرز و خستگی

- برخی افراد ممکن است استفراغ و اسهال داشته باشند.

- علائم تنفسی بدون تب نیز ممکن است دیده شود.

علائم هشداردهنده که نیاز به مراجعه فوری پزشکی دارند:

- مشکل در تنفس یا تنگی نفس

- درد یا فشار در قفسه سینه یا شکم

- سرگیجه یا گیجی

- تشنج

- تب یا سرفه متناوب

- بدتر شدن وضعیت پزشکی موجود

واکسن با دوز بالا آنفولانزا

درمان آنفولانزا

چند نکته مهم درباره درمان آنفولانزا وجود دارد:

- درمان باید هرچه سریع‌تر شروع شود؛ داروهای ضد ویروسی وقتی طی ۴۸ ساعت اول پس از شروع علائم مصرف شوند، بیشترین اثر را دارند.

- داروهای ضد ویروسی فقط با نسخه پزشک قابل دریافت هستند و با جلوگیری از تکثیر ویروس‌ها، به کنترل بیماری کمک می‌کنند.

- این داروها می‌توانند شدت بیماری را کاهش داده و روند بهبودی را سریع‌تر کنند، همچنین خطر مشکلات جدی سلامتی ناشی از آنفولانزا را کاهش می‌دهند.

عوارض جانبی واکسن آنفولانزا در سالمندان

سالمندانی که واکسن با دوز بالا دریافت می‌کنند، ممکن است در طول یک هفته بعد از تزریق دچار برخی عوارض شوند:

- درد در محل تزریق

- سردرد

- درد عضلانی

- خستگی

- قرمزی یا تورم محل تزریق

- این علائم معمولاً ظرف ۱ تا ۳ روز برطرف می‌شوند.

پیشگیری از آنفولانزا سالمندان

نکات مهم برای سالمندان

- پزشکان توصیه می‌کنند که افراد بالای ۶۵ سال علاوه بر واکسن آنفولانزا، به طور منظم واکسن پنوموکوکی نیز دریافت کنند. این واکسن می‌تواند از بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه، مننژیت و عفونت‌های خونی جلوگیری کند.

- ذات‌الریه پنوموکوکی یکی از عوارض جدی آنفولانزا است که می‌تواند کشنده باشد.

- هنگام مراجعه برای واکسن آنفولانزا، می‌توانید درباره واکسن پنوموکوکی با پزشک خود مشورت کنید.

راهکارهای محافظتی اضافی:

- شستشوی مکرر دست‌ها

- استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست حاوی الکل

- پوشاندن دهان هنگام سرفه یا عطسه و انداختن دستمال استفاده شده در سطل زباله (می‌توانید در آرنج خود سرفه کنید)

- خودداری از لمس چشم‌ها، بینی یا دهان

- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار

محافظت از سالمندان در برابر آنفولانزا

سوالات متداول درباره واکسن آنفولانزا برای سالمندان 

۱. چرا سالمندان بیشتر در معرض خطر آنفولانزا هستند؟

با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود و توانایی مقابله با ویروس‌ها کاهش می‌یابد. به همین دلیل سالمندان بیشتر دچار عوارض شدید و بستری‌های بیمارستانی مرتبط با آنفولانزا می‌شوند.

۲. چه واکسن‌هایی برای سالمندان توصیه می‌شود؟

افراد بالای ۶۵ سال باید از واکسن‌های مخصوص سالمندان استفاده کنند:

واکسن با دوز بالا (High-Dose Flu): آنتی‌ژن بیشتری دارد و مؤثرتر است.

واکسن کمکی (Adjuvanted Flu): حاوی افزودنی است که پاسخ ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

واکسن اسپری بینی برای سالمندان توصیه نمی‌شود.

۳. آیا واکسن سالانه لازم است؟

بله. واکسن هر سال به‌روزرسانی می‌شود تا با ویروس‌های فصلی جدید سازگار باشد و ایمنی بدن نیز با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

۴. عوارض جانبی واکسن آنفولانزا چیست؟

ممکن است شامل:

درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق

سردرد و درد عضلانی

خستگی

این علائم معمولاً ظرف ۱ تا ۳ روز برطرف می‌شوند.

۵. آیا واکسن آنفولانزا از ذات‌الریه جلوگیری می‌کند؟

واکسن آنفولانزا به‌طور مستقیم از ذات‌الریه جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند خطر عوارض شدید مانند ذات‌الریه را کاهش دهد. برای محافظت مستقیم، واکسن پنوموکوکی نیز توصیه می‌شود.

۶. چه زمانی باید داروی ضد ویروسی مصرف کرد؟

اگر به آنفولانزا مبتلا شدید، داروهای ضد ویروسی باید ظرف ۴۸ ساعت اول شروع علائم مصرف شوند تا مؤثر باشند. این داروها با کاهش تکثیر ویروس، شدت بیماری را کاهش می‌دهند و به بهبودی سریع‌تر کمک می‌کنند.

۷. چگونه می‌توان از ابتلا به آنفولانزا پیشگیری کرد؟

شستشوی مرتب دست‌ها و استفاده از ضدعفونی‌کننده

پوشاندن دهان هنگام سرفه یا عطسه

خودداری از لمس چشم، بینی یا دهان

دوری از تماس نزدیک با افراد بیمار

گردآوری: بخش زناشویی بیتوته