آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)

آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) یک آزمایش پزشکی است که برای ارزیابی عملکرد غدد فوق کلیوی و توانایی آنها در تولید کورتیزول، هورمونی که به تنظیم متابولیسم، فشار خون و پاسخ بدن به استرس کمک می کند، استفاده می شود.

 

این آزمایش می تواند به تشخیص بیماری هایی مانند بیماری آدیسون، سندرم کوشینگ و اختلالات غده هیپوفیز کمک کند. همچنین می توان از آن برای نظارت بر اثربخشی درمان برای این شرایط استفاده کرد. این آزمایش معمولاً توسط یک متخصص غدد یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که در اختلالات مرتبط با هورمون تخصص دارد، تجویز می شود.

Adrenocorticotropic Hormone نام فارسی آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک

• آزمایش تحریک ACTH، آزمایش تحریک کورتروزین، آزمایش سیناکتن، آزمایش عملکرد آدرنال، آزمایش تحریک کورتیزول

خون و در برخی موارد آزمایش ادرار

• نمونه خون اولیه : ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از بیمار نمونه خون می گیرد تا سطح پایه کورتیزول و ACTH در جریان خون را اندازه گیری کند. این معمولاً در صبح زمانی که سطح کورتیزول به طور طبیعی بالاتر است انجام می شود.

 

تجویز ACTH: ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی سپس فرم مصنوعی ACTH مانند کوسینتروپین را از طریق تزریق یا اسپری بینی تجویز می کند.

 

نمونه خون بعدی: پس از گذشت مدت زمان معینی (معمولاً 30 تا 60 دقیقه)، پزشک نمونه خون دیگری را برای اندازه گیری سطوح کورتیزول و ACTH در جریان خون می گیرد.

 

• گاهی اوقات، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است نمونه ادرار را برای اندازه گیری سطح کورتیزول در یک دوره 24 ساعته جمع آوری کند، اگرچه این نسبت به آزمایش خون کمتر رایج است.

 

خطری گزارش نشده است، ممکن است در محل تزریق آمپول مقداری کبودی و درد رخ دهد که با گذشت زمان برطرف می شود.

 

بیماران باردار یا شیرده باید قبل از انجام آزمایش به پزشک خود اطلاع دهند، زیرا اثرات ACTH مصنوعی بر رشد جنین و تولید شیر به خوبی شناخته نشده است.

 

آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) معمولاً در صبح انجام می شود، زیرا سطح کورتیزول در این زمان از روز در بالاترین حد است. ممکن است از بیمار خواسته شود که برای مدت معینی قبل از آزمایش، معمولاً 12-8 ساعت ناشتا باشد تا از اندازه گیری دقیق کورتیزول اطمینان حاصل شود.

 

بیمار همچنین باید پزشک خود را از داروهایی که مصرف می کند مطلع کند، زیرا برخی از داروها می توانند بر سطح کورتیزول تأثیر بگذارند و ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش موقتاً قطع شوند. این داروها ممکن است شامل استروئیدها، داروهای ضد افسردگی، و داروهای آسم یا آلرژی و غیره باشد.

 

آزمایش ACTH نباید در زمان استرس فیزیکی یا احساسی انجام شود، زیرا این می تواند بر سطح کورتیزول تأثیر بگذارد و به طور بالقوه نتایج را تغییر دهد. در صورتی که بیماران استرس یا بیماری قابل توجهی را قبل از انجام آزمایش تجربه می کنند، باید به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود اطلاع دهند.

 

به طور کلی، بیماران باید از دستورالعمل ها یا دستورالعمل های خاص ارائه شده توسط ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود برای اطمینان از نتایج دقیق و قابل اعتماد آزمایش ACTH پیروی کنند.

 

آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) در موارد مختلفی برای ارزیابی عملکرد غدد فوق کلیوی و توانایی آنها برای تولید کورتیزول تجویز می شود. در اینجا چند دلیل متداول وجود دارد که چرا ممکن است آزمایش انجام شود:

 

برای تشخیص بیماری آدیسون: این وضعیتی است که در آن غدد فوق کلیوی کورتیزول کافی تولید نمی کنند و همچنین ممکن است منجر به سطوح پایین آلدوسترون شود. آزمایش ACTH می تواند به تعیین اینکه آیا غدد فوق کلیوی به درستی کار می کنند و کورتیزول کافی تولید می کنند یا خیر کمک می کند.

 

برای تشخیص سندرم کوشینگ: این وضعیتی است که در آن بدن کورتیزول بیش از حد تولید می کند که منجر به علائم مختلفی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا و ضعف عضلانی می شود. آزمایش ACTH می تواند به تعیین اینکه آیا کورتیزول اضافی ناشی از مشکل غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز است کمک می کند.

 

برای نظارت بر درمان اختلالات غده آدرنال : بیمارانی که تحت درمان اختلالات غده فوق کلیوی هستند، مانند بیماری آدیسون یا سندرم کوشینگ، ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان و اطمینان از اینکه سطح کورتیزول آنها در محدوده طبیعی است، آزمایش ACTH را انجام دهند .

 

برای تشخیص اختلالات غده هیپوفیز: غده هیپوفیز ACTH تولید می کند، بنابراین آزمایش ACTH می تواند به تشخیص اختلالات غده هیپوفیز که ممکن است بر تولید کورتیزول تأثیر بگذارد کمک کند.

 

برای ارزیابی علائم غیرقابل توضیح : اگر بیمار علائمی را تجربه کند که ممکن است با سطح کورتیزول مرتبط باشد، مانند خستگی، ضعف عضلانی ، یا کاهش یا افزایش وزن غیرقابل توضیح، آزمایش ACTH ممکن است تجویز شود.

 

دلایل خاص برای تجویز آزمایش ACTH ممکن است بسته به هر بیمار و علائم یا سابقه پزشکی آنها متفاوت باشد. برای بیماران مهم است که هر گونه نگرانی یا سؤالی را که ممکن است داشته باشند با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارند.

آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) شامل تجویز یک شکل مصنوعی از ACTH، مانند کوسینتروپین، برای تحریک غدد آدرنال برای تولید کورتیزول است. در اینجا برخی از داروها و عوامل مداخله ای که ممکن است در طول آزمایش ACTH استفاده شوند آورده شده است:

 

• کوسینتروپین : این یک شکل مصنوعی از ACTH است که معمولاً با تزریق یا اسپری بینی برای تحریک غدد فوق کلیوی برای تولید کورتیزول تجویز می شود.

 

• دگزامتازون : این یک داروی استروئیدی است که ممکن است قبل از آزمایش ACTH برای سرکوب تولید کورتیزول و کمک به تشخیص اختلالاتی مانند سندرم کوشینگ تجویز شود.

 

• هیپوگلیسمی ناشی از انسولین: در برخی موارد ممکن است برای کاهش سطح قند خون و تحریک تولید کورتیزول به بیمار انسولین داده شود.

 

• آرژنین: این یک اسید آمینه است که ممکن است برای تحریک غده هیپوفیز برای تولید ACTH و کورتیزول به بیمار داده شود .

 

• CRH (هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین): این هورمونی است که ممکن است به بیمار داده شود تا غده هیپوفیز را برای تولید ACTH و کورتیزول تحریک کند.

 

برای بیماران مهم است که پزشک خود را از داروهایی که مصرف می کنند مطلع کنند، زیرا برخی داروها می توانند بر سطح کورتیزول تأثیر بگذارند و ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش موقتاً قطع شوند. این داروها ممکن است شامل استروئیدها، داروهای ضد افسردگی، و داروهای آسم یا آلرژی و غیره باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی دستورالعمل های خاصی را در رابطه با هرگونه تنظیم دارویی لازم قبل از آزمایش ACTH به بیمار ارائه می دهد.

تفسیر نتایج آزمایش هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) به زمینه بالینی بیمار و دلیل انجام آزمایش بستگی دارد. به طور کلی، این آزمایش توانایی غدد فوق کلیوی را برای پاسخ به تحریک ACTH و تولید کورتیزول اندازه گیری می کند. در اینجا برخی از تفسیرهای ممکن از نتایج آزمایش وجود دارد:

 

• نتایج طبیعی : اگر سطح کورتیزول به طور مناسب در پاسخ به تحریک ACTH افزایش یابد ، آزمایش نرمال در نظر گرفته می شود. این نشان می دهد که غدد فوق کلیوی به درستی کار می کنند و قادر به تولید کورتیزول کافی هستند.

 

• نتایج غیر طبیعی: اگر سطوح کورتیزول به طور مناسب در پاسخ به تحریک ACTH افزایش نیابد، ممکن است آزمایشات بیشتری برای تعیین علت نتایج غیرطبیعی مورد نیاز باشد. به عنوان مثال، سطوح پایین کورتیزول ممکن است نشان دهنده بیماری آدیسون باشد، در حالی که سطوح بالای کورتیزول ممکن است نشان دهنده سندرم کوشینگ باشد.

 

• نتایج غیر قطعی: در برخی موارد، آزمایش ACTH ممکن است نتایج غیرقطعی ایجاد کند که ممکن است نیاز به آزمایش یا نظارت بیشتر داشته باشد. برای مثال، اگر سطح کورتیزول در پاسخ به تحریک ACTH فقط اندکی افزایش یابد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است آزمایش های بیشتری را برای ارزیابی بیشتر عملکرد غده آدرنال تجویز کند.

 

توجه به این نکته مهم است که تفسیر نتایج آزمایش ACTH باید توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی انجام شود که با سابقه پزشکی و زمینه بالینی بیمار آشنا باشد . ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از نتایج آزمایش به همراه سایر آزمایش ها و اطلاعات تشخیصی برای تشخیص و در صورت لزوم برنامه درمانی استفاده می کند.

• آیا آزمایش ACTH درد دارد؟

آزمایش ACTH شامل خونگیری است و همچنین ممکن است شامل تزریق یا اسپری بینی ACTH مصنوعی باشد. بیماران ممکن است در حین خون گیری یا تزریق کمی ناراحتی یا درد را تجربه کنند، اما این روش به طور کلی به خوبی تحمل می شود.

 

• آزمایش ACTH چقدر طول می کشد؟

آزمایش ACTH معمولاً حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد تا کامل شود، اگرچه مدت زمان دقیق ممکن است به پروتکل خاصی که استفاده می شود بستگی داشته باشد.

 

• آیا می توانم قبل از آزمایش ACTH غذا بخورم؟

ممکن است از بیماران خواسته شود که برای مدت معینی قبل از آزمایش ACTH، معمولاً 8-12 ساعت ناشتا باشند. این برای اطمینان از اندازه گیری دقیق کورتیزول است.

 

• آیا آزمایش ACTH وضعیت من را تشخیص می دهد؟

تست ACTH تنها ابزاری است که برای ارزیابی عملکرد غده فوق کلیوی و تشخیص بیماری هایی مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ استفاده می شود. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما از نتایج آزمایش به همراه سایر آزمایش ها و اطلاعات تشخیصی برای تشخیص و در صورت لزوم برنامه درمانی استفاده می کند.

 

• آیا خطرات یا عوارضی در ارتباط با آزمایش ACTH وجود دارد؟

آزمایش ACTH به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می شود، اگرچه برخی از بیماران ممکن است درد یا ناراحتی را در محل تزریق تجربه کنند یا در حین یا بعد از آزمایش دچار سرگیجه یا سبکی سر شوند. بیمارانی که سابقه اختلالات خونریزی دارند یا از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند ممکن است در معرض خطر خونریزی یا کبودی در محل تزریق باشند. در موارد نادر، بیماران ممکن است واکنش آلرژیک به ACTH مصنوعی یا مواد مورد استفاده در طول آزمایش را تجربه کنند.

• تست ACTH تنها ابزاری است که برای ارزیابی عملکرد غده فوق کلیوی و تشخیص بیماری هایی مانند بیماری آدیسون و سندرم کوشینگ استفاده می شود. سایر آزمایش های تشخیصی مانند مطالعات تصویربرداری نیز ممکن است برای تأیید تشخیص لازم باشد.

 

• بیماران باید ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود را از داروهایی که مصرف می کنند مطلع کنند، زیرا برخی از داروها می توانند بر سطح کورتیزول تأثیر بگذارند و ممکن است قبل از آزمایش نیاز به قطع موقت داشته باشند.

 

• آزمایش ACTH ممکن است در برخی موارد نتایج مثبت یا منفی کاذب ایجاد کند. به عنوان مثال، بیمارانی که باردار هستند یا مبتلا به بیماری کبدی هستند ممکن است سطوح بالاتری از کورتیزول تولید کنند که می تواند در نتایج آزمایش اختلال ایجاد کند.

 

• آزمایش ACTH همچنین ممکن است برای نظارت بر اثربخشی درمان اختلالات غده فوق کلیوی، مانند بیماری آدیسون یا سندرم کوشینگ استفاده شود.

 

• در برخی موارد، آزمایش ACTH ممکن است با آزمایش های دیگری مانند آزمایش سرکوب دگزامتازون یا آزمایش کورتیزول ادرار 24 ساعته برای ارزیابی بیشتر عملکرد غده آدرنال و تشخیص اختلالات هورمونی ترکیب شود.

 

به طور کلی، تست ACTH ابزار ارزشمندی است که برای ارزیابی عملکرد غده آدرنال و تشخیص شرایط مرتبط با سطح کورتیزول استفاده می شود. بیماران باید قبل از انجام آزمایش، هرگونه نگرانی یا سؤالی را که ممکن است داشته باشند با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود در میان بگذارند.

از اطلاعات موجود در این مقاله نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد سلامتی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.