تقویم تاریخ -15خرداد

مجموعه: تقویم تاریخ

1342ش: 15خرداد سال 1342 خورشيدي ياد آور قيامي است که با خشونت تمام سرکوب شد. اين بپاخيزي که در پي مخالف آيت الله خميني و برخي روحانيون ديگر با شاه آغاز شده بود؛ متعاقب درگيري هاي شهر قم ، به تهران و حومه آن منتقل شد و در اين روز مخالفان که دست به قيام گروهي و تظاهرات خياباني زده بودند در شهر ري ، باقر آباد ، خيان مولوي و ميدان ارگ تهران با انبوه نيروهاي انتظامي و واحدهاي ارتش رو به رو شدند. نظاميان تظاهر کنندگان را که در ميدان ارگ قصد ورود به ساختمان راديو داشتند به خمپاره بستند. در باقر آباد نيز ژاندارمها راه بر کفن پوشان وراميني که رهسپار تهران بودند بستند و آنان را زير آتش گرفتند. در شهر ري تظاهرکنندگان وارد کلانتري محل شده بودند که مورد حمله قرار گرفتند. تلفات قيام کنندگان بسيار سنگين گزارش شده است. در پي سرکوب قيامگران ، از همان شب در تهران و حومه حکومت نظامي و مقررات منع رفت و آمدن شبانه اعلام شد و عده زيادي دستگير شدند که بعدا برخي از آنان اعدام گرديدند. در پي پيروزي انقلاب سال 1357 بسياري از افسراني که در سرکوب قيام 15 خرداد دست داشتند دستگير و اعدام شدند.

1723م:- آدام اسميت اسكاتلندي ( كه عادت شده است روز غسل تعميد او را زادروزش به شمار آورند ) در 1723 متولد شد. وي که يك " فيلسوف - اقتصاد دان " بود به پدر اقتصاد آزاد ( اقتصاد بازار آزاد ) معروف شده است . اسميت انگيزه و ابتكار فردي را در توليد ثروت موثر مي داند و بنا براين، عقيده اي متضاد با سوسياليسم را بيان داشته است كه باني سوسياليسم، مزدك ايراني در قرن ششم ميلادي بود. اسميت در كتاب معروف خود « ثروت ملل » عقايدش را تشريح كرده و به تعريف علل( انگيزه ها ) و طبيعت پرداخته است. اسميت را باني دروس اقتصاد و اقتصاد سياسي در دانشگاه بشمار آورده اند. وي بسال 1790 درگذشت.

221پیش ازمیلاد:چو يوانChu Yuan شاعر بزرگ چين پنجم ژوئن سال 221 پيش از ميلاد خود را در رود "ميلو" در ايالت هونان غرق کرد و از آن زمان تاکنون،مردم چين هر سال در پنجمين روز از ماه پنجم سال قمري چين به اين مناسبت مراسمي برپا مي دارند و از جمله به رودخانه " ميلو " برنج مي پاشند.

" چو " که قبلا نخست وزير چين بود با جهانگيري " سائو " امپراتور وقت اين کشور از طريق توسل به نيروي مسلح که نتيجه اش خونريزي و آوارگي گروهي از مردم بود مخالفت کرد و به همين دليل سمت نخست وزيري را از دست داد و چون دليل مخالفت خود به صورت شعر درآورد و اشعار او به گوش امپراتور رسيد ناچار به فرار از شهر شد و مدتها در دشت و صحرا بسر برد و سرانجام از فرط ياس خود را در رودخانه غرق کرد. وي هنگام خودکشي 72 ساله بود. برخي از چينيان " چو " را بزرگترين شاعر خود در طول تاريخ دانسته اند.

پنجم ژوئن سال 221 پيش از ميلاد با تطبيق تقويم ها و تبديل سال قمري چين به سال شمسي ميلادي به دست آمده است. محاسبات قبلي که گفته شده است دقيق نبوده سالروز خودکشي " چو " را 5 ژوئن سال 299 پيش از ميلاد نشان مي داد.

1335م:فريدون وردي نژاد - دکتر در مديريت - در اين روز در سال 1335 خورشيدي چشم به جهان گشود. وي به موازات روزنامه نگاري در دانشکده هاي مختلف ،" روزنامه نگاري و علوم ارتباطات " تدريس کرد و يک دهه مدير خبرگزاري ملي - ايرنا - بود. وردي نژاد در 1373 با تلاش فراوان که مي توان آن را فداکاري و حتي مشقت خواند، روزنامه ايران را تاسيس کرد که بدون هرگونه ملاحظه در خدمت ايران و ايرانيان باشد. وي سپس با هدف ايجاد دوستي و تفاهم ميان ايران و همسايگان عرب،روزنامه الوفاق را به زبان عربي منتشر ساخت. آنگاه به تاسيس روزنامه انگليسي زبان " ايران ديلي " همت گمارد تا ايران حال و ايران گذشته و فرهنگ و تمدن و اقتصاد و هنر و ادبيات آن را به ساير ملل بشناساند و بيگانگان مقيم ايران را در جريان اخبار درست تحولات ايران و بيانات مقامات آن قرار دهد. تاسيس اين روزنامه ها که به موازات گسترش و ارتقاء و بهبود کيفيت کار " ايرنا " بود وردي نژاد را قانع نساخت که کار دولتي را با آموزگاري در دبستان آغاز کرده بود تا بتواند درآمد براي ادامه تحصيل در دانشگاه داشته باشد . وي که توجه به نسل جوان و آموزش عمومي آن داشت مجله ايران جوان و روزنامه دنياي ورزش را تاسيس کرد. او متوجه " نبود يک مرکز دولتي نشر کتاب" شده بود، مرکزي که به مولفان به يک چشم بنگرد ، و به همين لحاظ به منظور تشويق مولفان و مترجمان و تسهيل کار آنان يک مرکز بزرگ نشر کتاب به وجود آورد. دکتر وردي نژاد خيلي زود درک کرده بود که ايران دچار کمبود روزنامه نگار متخصص و حرفه اي است ؛لذا با تلاش فراوان دانشکده خبر را تاسيس کرد و خود به تدريس در آن پرداخت.

8239پیش ازمیلاد:پنجم ژوئن سال پيش از ميلاد مبدا تقویم مایا Maya که قومي بسيار متمدن بود و در قسمت شمالي آمريکاي مرکزي (جنوب مکزيک امروزه ) مي زيست به حساب آمده است. آثار تمدن مايا ها در جنوب و آزتک ها در شمال مکزيک باقي مانده است. در قرن 15 ميلادي نظام حکومتي پيشرفته هر دو قوم توسط اسپانيايي هاي مهاجم از ميان رفت . مايا ها اينک در جنوب مکزيک و گواتمالا با فقر و عقب ماندگي زندگي مي کنند. دليل شکست آنان از اروپائيان مهاجم ،تنها نداشتن اسلحه آتشين بود. کريستف کلمب در سال 1492 ميلادي با ورود به قاره آمريکا که تا آن زمان بر ساکنان ساير قاره ها ناشناخته بود راه تملک سرزمين هاي اين قاره و قتل و استثمار بوميان آن را به روي اروپائيان باز کرد.

1968م:رابرت كندي داستان پيشين آمريكا ، سناتور و نامزد انتخابات مقدماتي حزب دمكرات براي رياست جمهوري كه پنجم ژوئن 1968 در راهرو هتل امباسادور شهر لس آنجلس هدف دو گلوله قرار گرفته بود 25 ساعت بعد ( ششم ژوئن ) درگذشت و باعث گسترش شايعات شد كه هنوز پس از گذشت چند دهه به قوت خود باقي هستند.

ترور رابرت كندي دو ماه پس ار قتل دكتر مارتين لوتر كينگ رهبر جنبش حقوق مدني سياهپوستان صورت گرفته بود. پس از جان اف كندي، سناتور رابرت دومين عضو خانواده ليبرال كندي بود كه كشته مي شد.

در پي انصراف ليندن جانسون كه به سبب ادامه جنگ ويتنام زير انتقاد شديد قرار داشت از شركت در انتخابات، رابرت كندي خود را نامزد حزب حاكم دمكرات كرده بود و براي ايراد نطق انتخاباتي به لس آنجلس رفته بود. تا آن زمان در آمريكا هم مانند ساير كشورها، اعضاي مجالس مقننه فاقد محافظ مسلح بودند و «سرهان بشاره سرهان» قاتل سناتور رابرت كه هنوز در زندان بسر مي برد توسط حاضران در هتل دستگير شده بود.احتمال داده شده است سرهان كه متولد بيت المقدس است چون رابرت كندي را حامي اسرائيل تشخيص داده بود تصميم به قتل وي گرفته بود . محكوم شدن سرهان به حبس ابد ( كاليفرنيا مجازات اعدام نداشت) هم از شايعات و احتمال وجود توطئه اي بزرگتر نكاسته و انگيزه واقعي قتل همچنان در پرده ابهام است.

1783: ژوزف و ژاک مونگلفيرJ & J Montgolfier نخستين نمايش پرواز با بالون را در فرانسه انجام دادند.

1794: کنگره آمريکا با تصويب قانوني آمريکاييان را از خدمت در ارتش هاي خارجي ممنوع ساخت. بايد دانست که استخدام اتباع ساير کشورها در ارتش آمريکا منعي ندارد.

1806: جمهوري باتاويا Batavian Republicخطه پادشاهي هلند شد.

1878: فرانسيسکو ويلا ( پانچو ويلا ) انقلابي بنام مکزيک متولد شد.

1932: کريستي براون داستان نگار ايرلندي در شهر دوبلين به دنيا آمد

1933: آمريکا از استاندارد طلا خارج شد.

1945: چهار فاتح جنگ جهاني دوم در اروپا اعلام کردند که حاکم بر آلمان هستند که يک ماه بود به اشغال آنها در آمده بود.

1984: بانو اينديرا گاندي نخست وزير وقت هند دستور تصرف "معبد زرين سيکها" را در پنجاب صادر کرد. صدها سيک در آنجا پناه گرفته بودند که بسياري از آنان در پي صدور دستور بانو گاندي و حمله نظاميان به معبد کشته شدند. همين اقدام سبب شد که بعدا دو سرباز سيک بانو گاندي را در اقامتگاهش ترور کنند.

منبع:www.iranianshistoryonthisday