حکم روزه گرفتن زن بدون اجازه شوهر چیست ؟

مجموعه: احکام دینی

حکم روزه گرفتن زن بدون اجازه شوهر چیست؟

احکام روزه گرفتن زن بدون اجازه شوهر :

حکم روزه گرفتن زن بدون اجازه شوهر :

زن و شوهر در انجام تکالیف شرعی واجب خود آزادند و عمل هیچ کدام مشروط به اجازه دیگری نیست. روزه واجب هم چنین است. در ناحیه شوهر که اساسا هیچ شبهه ای نیست و در ناحیه زن هم برخی فقها بر این امر تأکید جسته اند که زن روزه واجب خود را بدون نیاز به اذن شوهر باید انجام دهد و شوهر جایز نیست مانع وی شود. اما اگر روزه واجب، وقتی فراخ دارد و محدود به روز یا روزهایی خاص نیست، مانند روزه قضا که از سال های پیش مانده یا تا ماه رمضان بعد، فرصتی بیش از تعداد روزهای قضا باقی باشد، اگر زن بخواهد پیش از تنگی وقت انجام دهد، آیا شوهر می تواند مانع گردد؟

علامه حلّی با تردید و اشکال از آن گذشته است. پیش از وی، شیخ مفید برای زن مکروه شمرده بدون اذن شوهر، روزه قضا بگیرد؛ البته شوهر را نیز مجاز ندانسته که مانع روزه قضای زن شود مگر اینکه وقت به اندازه کافی باشد. ولی میرزای قمی حکم را مختص روزه مستحب دانسته و واجب را حتی اگر «موسّع» باشد از اذن شوهر بی نیاز شمرده است. می توان گفت فقهای بسیاری که گفته اند زن در روزه «مستحبی» نمی تواند بدون «اذن» شوهر یا با «نهی» وی روزه بگیرد، حکم را ویژه آن می دانسته اند و روزه واجب را کلاً از این بحث بیرون شمرده اند.

به هر روی، آنچه میان فقها شهرت عمده ای یافته و تا سر حدّ ادعای اجماع نیز پیش رفته این است که زن بدون اجازه شوهر نمی تواند روزه مستحبی بگیرد. با این حال برخی قائل به کراهت شده اند. «سید مرتضی»، «ابن حمزه»، و «سلاّر دیلمی» از این گروهند. «سید بن زهره» مستحب دانسته زن اجازه بگیرد و حتی ادعای اجماع بر این نظر کرده است. برخی هم میان نهی شوهر و عدم آن فرق گذاشته تنها در صورت اول روزه زن را نادرست دانسته اند. شهید اول چنین نظری داده است. صاحب ریاض نیز امکان آن را مطرح کرده است و صورت قطعی را موردی دانسته که شوهر نهی می کند و گرنه فقط کراهت خواهد داشت و خلاف احتیاط نیز خواهد بود.

در این مسئله تفصیل دیگری نیز، میان مزاحمت و عدم مزاحمت با حق شوهر وجود دارد. فقهای معاصر به پیروی از فقیه یزدی، صاحب عروة الوثقی، نوعا همین را قائل شده اند، هر چند احتیاط در آن دانسته اند که زن بدون اجازه روزه نگیرد و اگر شوهر از آن نهی کند حتی اگر مزاحم حق او نباشد، تأکید کرده اند احتیاط ترک نشود.

نكته : شوهر به هیچ عنوان نمی تواند مانع گرفتن روزه واجب شود. باید دقت داشت که هیچ کس حق ندارد دیگری را از انجام واجبات منع کند بر همین اساس چون گرفت روزه ماه رمضان و قضای آن از واجبات هست، نیازی به اجازه همسر نیست اما در روزه مستحبی نظر مراجع در ادامه مطرح می شود.

حکم روزه ی مستحبی بدون اجازه ی همسر

پرسش : شوهر من راضی به روزه گرفتن من در ماه مبارك رمضان نمی باشد و در این ایام با بهانه های مختلف سعی دارد كه من را از این كار منع كند در حالی كه من سعی می كنم چیزی برای او و فرزندانم كم نگذارم و بیشتر از روزهای دیگر به انها توجه دارم لطفا" به من بگویید كه حكم من چیست؟ آیا باید روزه بگیرم یا خیر؟

پاسخ : در انجام واجبات شرعی مانند نماز و روزه و... اجازه شوهر لازم نیست حتی اگر راضی نباشد، زن باید روزه خود را بگیرد.

در موارد واجب اسلام به هیچ عنوان اجازه شوهر را دخیل نمی داند. مثلا هیچ زنی برای روزه واجب ماه مبارک رمضان نباید از شوهرش اجازه بگیرد. و اگر شوهر هم او را منع کرد نباید به حرف او توجه کند و اگر خواست کامجویی از او کند، نباید اجازه دهد و اگر بزور از او کام گرفت و او روزه بود روزه زن باطل نمی شود.

مسأله : اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبی حق شوهرش از بین برود و همچنین اگر شوهر، او را از گرفتن روزه مستحبی جلو گیری کند، بنا بر احتیاط واجب باید خودداری کند.

گلپایگانی، صافی: روزه بر زن حرام است و احتیاط مستحب آن است که اگر حق شوهر هم از بین نرود، بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.

(خوئی: روزه او حرام است (تبریزی: روزه او باطل است) و احتیاط واجب آن است که اگر حق شوهر هم از بین نرود، بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.

فاضل: جایز نیست روزه بگیرد بلکه اگر حق شوهر هم از بین نرود ولی شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی جلوگیری کند بنا بر احتیاط واجب باید خودداری کند.

نوری: جایز نیست روزه بگیرد بلکه اگر حق شوهر هم از بین نرود احتیاط واجب آن است که بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.

زنجانی: روزه او حرام است و بنا بر احتیاط، از حقوق شوهر آن است که زن بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.

مکارم: مسأله روزه گرفتن زن (روزه مستحبی) در صورتی که حق شوهرش از بین برود بدون اجازه او جایز نیست و اگر حق او از بین نرود نیز بنا بر احتیاط واجب باید با اجازه شوهر باشد.

سیستانی: مسأله اگر روزه مستحبی زن با حق استمتاع شوهر منافات داشته باشد حرام است و هم چنین روزه ای که واجب است ولی روز معینی ندارد مانند نذر غیر معین و در این صورت بنا بر احتیاط واجب روزه باطل است و از نذر کفایت نمی کند. و هم چنین است بنا بر احتیاط واجب اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی یا واجب غیر معیّن نهی نماید اگر چه با حق او منافات نداشته باشد و احتیاط مستحب آن است که بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.

بهجت: مسأله بنا بر احتیاط روزه مستحبی برای زن، بدون اذن شوهر صحیح نیست، چه منافات با حق شوهر داشته باشد و چه نداشته باشد، و اگر شوهر به خاطر منافات با حقش، زن را از روزه ای که به نحوی بر خود واجب نموده منع کند، در صورتی که وقت روزه وسعت دارد زن نباید روزه بگیرد، ولی اگر وقت روزه تنگ شود اذن شوهر شرط نیست.

آیا زن بدون اجازه ی همسرش می تواند روزه بگیرد

پرسش: اگر زن بخواهد روزه مستحبی بگیرد، آیا اجازه شوهرش لازم است و اگر شوهر راضی نباشد، حرام است؟

پاسخ: روزه گرفتن زن (روزه مستحبى) در صورتى که حق شوهرش از بین برود بدون اجازه او جایز نیست، و اگر حق او از بین نرود نیز، بنابر احتیاط واجب باید با اجازه شوهر باشد، همچنین روزه مستحبّى اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر شود جایز نیست، ولى اجازه گرفتن از آنها لازم نمى باشد.

پرسش : آیا زن برای گرفتن روزه ی قضا، باید از شوهرش اجازه بگیرد؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: در روزه های قضایی که وقت آن کم است (مثلاً 10 روزه قضا از رمضان گذشته مانده و 10 روز نیز تا رمضان فرصت دارد) نیازی به اجازه شوهر نیست و باید روزه بگیرد. ولی در روزه های نذر و روزه های قضایی که تا ماه رمضان وقت کافی دارد و روزه گرفتن مزاحم حقوق شوهر می شود باید از شوهر اجازه بگیرد. البته در قضای روزه رمضان که وقت کافی دارد اگر بدون اطلاع شوهر روزه گرفت و بعد از اذان ظهر شوهر تقاضای تمکین و مانند آن نمود زن باید روزه خود را ادامه دهد.

آیت الله خامنه ای: در انجام واجبات اجازه همسر شرط نیست و قضای روزه هم از واجبات می باشد. و شوهر هم نمی تواند او را از این کار منع کند.

آیت الله وحید خراسانی: گرفتن روزه ی قضاء واجب است و ربطی به شوهر ندارد و اجازه ی شوهر لازم نیست.

آیت الله سیستانی: بایدقضای روزه هاش را در اوقاتی بگیرد که مزاحم حق شوهر نباشد.

آیت الله شبیری زنجانی: اگر وقت روزه تنگ نشده بنابر احتیاط اجازه لازم است.

آیت الله فاضل لنکرانی : گرفتن روزه قضا برزن واجب است و شوهر حق ندارد از انجام واجبات زن جلوگیری کند، منتها اگر شوهر نیاز شدید به مسائل جنسی داشته باشد و وقت گرفتن روزه قضا برای زن زیاد باشد در این صورت می تواند درآن زمان خاص زن را از روزه گرفتن منع کند و یک روز دیگر قضای آن را بگیرد، در غیراین صورت حق منع زن را از روزه قضا ندارد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته