آیا اجازه شوهر در دوران عقد واجب است ؟

مجموعه: احکام دینی

آیا اجازه شوهر در دوران عقد واجب است ؟

آشنایی با احکام اجازه شوهر در دوران عقد

حکم اجازه شوهر در دوران عقد چیست ؟

بر اساس آموزه های قرآن و احادیث اهل بیت علیهم السلام خانم های متأهل برای بیرون رفتن از خانه باید از همسر خود اجازه بگیرند، مگر در مواردی که امور شرعی در میان باشد که در این صورت اجازه همسر لازم نیست. این حکم اسلامی گاهی با شرایط و اوضاع به خصوصی مانند دوران عقد، ابهام در مسائل شرعی، ضرورت یا عدم ضرورت اجازه لفظی و ... مواجه می شود که در این صورت باید به نظر مراجع تقلید رجوع کنیم.

پرسش : آیا در دوران عقد – که دختر در خانه پدر و مادر زندگی می کند – برای مسافرت نیاز به اجازه شوهر دارد؟ اگر بدون اجازه به مسافرت برود، تکلیف نمازش چیست؟

آیات عظام امام، بهجت، صافی، فاضل و نوری : آری، باید اجازه بگیرد و اگر بدون اجازه مسافرت کند، باید نمازش را در آنجا تمام بخواند.

آیات عظام تبریزی و خامنه ای و مکارم : خیر، در این فرض اجازه شوهر، لازم نیست و نمازش در مسافرت شکسته است.

آیت الله سیستانی : اگر در شهری که زندگی می کنند، متعارف این است که دختر در این مدت از شوهر اجازه نمی گیرد؛ در این صورت، نمازش در مسافرت شکسته است و در غیر این صورت، باید اجازه بگیرد و اگر بدون اجازه مسافرت کند، باید نمازش را در آنجا تمام بخواند.

تبصره. اگر زن در ضمن عقد، شرط كرده باشد كه در اين مدت، بدون اجازه او  بيرون رود و يا عقد بر اين توافق قبلى واقع شده باشد؛ در اين صورت به فتواى همه مراجع، اين شرط نافذ است و ديگر اجازه شوهر لازم نيست.

پرسش : در دوران عقد که دختر در خانه پدرش زندگی می کند، آیا برای اموری مثل بیرون رفتن از خانه، مسافرت و .. نیاز به اجازه از کسی دارد؟

پاسخ : با توجه به اینکه خروج بدون اجازه زن از منزل، در صورتی جایز نیست که منافات با حق زناشویی همسر داشته باشد و  در عرف امروز، مرد در دوران عقد نسبت به چنین حقی آزاد نیست، زن برای خروج از خانه نیاز به اجازه شوهر نخواهد داشت؛ کما اینکه اجازه از پدر نیز لازم نیست؛ ولی اگر این امر موجب اذیت و آزار پدر شود باید از آن خودداری کرد.

ضمن اینکه برخی از فقها اجازه از پدر را در این امر لازم دانسته اند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:

آیت الله العظمی خامنه ای :

تا زمانی که زن به خانه شوهر نرفته، نیازی به اذن کسی برای خروج از خانه ندارد.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی :

در این دوران نه نفقه واجب است و نه اجازه گرفتن زن از شوهرش.

آیت الله العظمی سیستانی :

اگر متعارف چنین باشد که مرد نباید قبل از عروسی نزدیکی کند این در واقع یک شرط ضمن عقد به حساب می آید و مرد باید به آن پایبند باشد و به همین دلیل بیرون رفتن زن از خانه در این مدت نیازی به اجازه شوهر ندارد و از سوی دیگر نفقه زن نیز در این مدت بر مرد واجب نیست.

آیت الله العظمی نوری همدانی :

در فرض سؤال، در دوران نامزدی فقط اذن پدر شرط است.

آیت الله هادوی تهرانی :

1. زن بعد از رفتن  به خانه شوهر، در مساله استمتاع جنسی و خروج از منزل باید از شوهر اطاعت کند و پرداخت نفقه و مهریه ی زن بر شوهر واجب است.

2. پس از عقد تا زمانی که زن به خانه شوهر نرفته است، شوهر ولایتی بر او ندارد و پرداخت نفقه ی  زن در این مدت بر شوهر واجب نیست.

3. اگر زن مهریه اش را نگرفته است، فقط در خصوص نزدیکی می تواند تمکین نکند و در سایر استمتاعات جنسی باید تمکین کند؛ ولی اگر یکبار به نزدیکی رضایت داد و نزدیکی انجام شد،دیگر نمی تواند از نزدیکی جلو گیری کند.

4. پدر بر فرزند خود که بالغ و رشید است، ولایتی ندارد و در مقابل پدر وظیفه ای برای تامین نفقۀ او ندارد؛ البته اگر به دلیل ناتوانی نتوانست هزینه های خود را تامین کند، بر پدر او واجب است نفقۀ او را تامین کند. اگر این دختر رشیده باشد، برای خروج از منزل نیاز به اذن پدر ندارد؛ البته در عرف امروز وقتی پدر نیازهای مالی فرزندان را تامین می کند، در قبالش شرط می کند که فرزندان در امر صلاح و فساد خویش و از جمله خروج از منزل از او اطاعت کنند و این یک شرط ارتکازی است و عمل به آن واجب است.

5. شایسته است شوهر با رعایت اخلاق و مدارا با همسر و خانواده ایشان، از ایجاد اختلاف جلوگیری کند.

حکم اجازه شوهر در دوران عقد از نظر مراجع

پرسش : آیا در دوران عقد اطاعت از شوهر بر زن لازم و پرداخت نفقه بر شوهر لازم است؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : طبق رسم و عادتي که در محيط ما وجود دارد، دختر قبل از مراسم عروسي در خانه پدر زندگي می کند و درنتیجه نفقه بر عهده شوهر نيست (هرچند او بدهد) و درهرحال لازم نيست زوجه در کارهايش از شوهر اجازه بگيرد.

پرسش : دختری که عقد کرده اما هنوز در خانه پدر است برای خروج از خانه و نذر، نیاز به اجازه شوهر دارد ؟

پاسخ آیت الله خامنه ای : تا زمانی که زن به خانه شوهر نرفته در خروج از منزل نیاز به اجازه شوهر ندارد ولی نذر زن در صورت حضور شوهر بنا بر احتیاط واجب باید با اجازه شوهر باشد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته