23 آگوست ؛ روز جهانی یادآوری تجارت برده و الغای آن

مجموعه: مناسبتها در ایران و جهان

 بردگی نخست در مصر باستان، در بابل، در آشور و در چین و هندوستان پدیدار گشت

23 آگوست ؛ روز جهانی یادآوری تجارت برده و الغای آن

روز جهانی یادآوری تجارت برده و الغای آن

شورش بردگان در 23 آگوست سال ١۷۹١ در جزیره هیسپانیولا در دریای کارائیب، جنبشی را به جریان انداخت که سرانجام به لغو برده داری منجر گردید. آنچه در جریان این شورش به دست آمد رهایی از بردگی، استقلال این جزیره از سلطه استعماری، و در نهایت الغای برده داری بود. هسپانیولا امروز به هائیتی و جمهوری دومینیکان تبدیل شده است.

سازمان ملل متحد روز ۲٣ اوت را به عنوان روز جهانی یادآوری تجارت برده و الغای آن نامگذاری کرده است تا جهانیان همه ساله در این روز تاریخ و پیامدهای برده داری را به خاطر بیاورند.

بردگی چیست؟

برده بودن، بنده بودن و یا در بند بودن با زور و تهدید و در اختیار یکی دیگر بودن است و با هدف بهره کشی اقتصادی است و اگر برده کنیزی زیباست در اینصورت نه تنها بهره کشی اقتصادی بلکه بهره کشی جنسی نیز انتظار او را میکشد. بردگی نخست در مصر باستان، در بابل، در آشور و در چین و هندوستان پدیدار گشت ولی در یونان و روم باستان به شکل کلاسیک خود تکامل حاصل کرد. از زمان های دور تا کنون برده ها همواره به عنوان اشیا در نظر گرفته می شدند، به طوری که آن ها را خرید و فروش، تعویض و یا هدیه کرده و یا حتی به عنوان وثیقه ای برای پرداخت بدهی هایشان مورد استفاده قرار می دادند.

انواع برده داری
1-برده به عنوان دارایی: این نوع برده داری فرم اصلی برده داری است که بردگان به عنوان دارایی مالکانشان تلقی و خرید و فروش می شوند.

2-بیگاری کشیدن: در این نوع برده داری فردی نیروی کارش را به رایگان در برابر یک بدهی عرضه می کند. مدت زمان این نوع برده داری ممکن است مشخص نباشد و حتی کودکان به دلیل بدهی والدینشان به بردگی مجبور گردند. این نوع برده داری امروزه رایجترین شکل است.

3- نیروی کار اجباری: این نوع از برده داری زمانی رخ می دهد که فرد مجبور می گردد علی رغم میلش تحت خشونت یا مجازات ارباب خود و با محدود گشتن آزادی های شخصی اش به کار بپردازد.

4- ازدواج اجباری: این نوع برده داری زمانی است که یک یا هر دو طرف مجبور به ازدواج علی رغم میل خود می گردند. این شکل از برده داری هنوز در جنوب و شرق آسیا و آفریقا قابل مشاهده است. شایان ذکر است که در بسیاری از انواع برده داری، بخصوص در برده داری نوع اول سوء استفاده ی جنسی از بردگان به اشکال گوناگون رایج است.

برده داری در جهان

در تمام جوامع عهد باستان برده داری یک سنت پذیرفته شده از سوی عموم به شمار می رفت و از حیث سیاسی و اجتماعی نیز امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسید. از این رو حتی اسلام برده داری را رسماً منسوخ نکرد ولی ائمه علیهم السلام با تربیت غلامان و تبدیل آنان به انسان هایی شریف و کارآمد در جامعه ی اسلامی و سپس آزاد نمودن آنها و توصیه های بسیار به آزاد کردن بردگان و قرار دادن اجر و پاداش معنوی برای این کار زمینه های فرهنگی مبارزه با برده داری و منسوخ شدن آن را فراهم می نمودند.

در تمام جوامع عهد باستان برده داری یک سنت پذیرفته شده از سوی عموم به شمار می رفت

در مصر باستان برده ها به طور انبوه برای ساخت قصرهای پادشاهی و نیز گورستان های فراعنه به کار گرفته می شدند. «هومر» حماسه سرای بزرگ مغرب زمین بردگی را سرنوشتی تهدید آمیز برای اسرای جنگی توصیف کرده است. در روم باستان برده داری گونه ای متفاوت تر از دیگر نقاط جهان داشت به طوری که برده داران رومی از اختیارات بسیاری در خصوص برده هایشان برخوردار بودند، برای مثال تصمیم درباره مرگ یا زندگی برده ها در اختیار صاحبانشان قرار داشت.

با کشف سواحل آفریقا و تصرف جنوب و شمال آمریکا توسط اروپایی ها در قرن 15 و نیز استعمار آمریکای شمالی در چند قرن پس از آن زمینه ای مناسب برای برده فروشی در عصر جدید فراهم شد. پرتغال که فاقد نیروی کار لازم برای کشاورزی بود نخستین کشور اروپایی عصر جدید است که نیاز خود را به نیروی کار از راه وارد کردن برده برطرف کرد.

پرتغالی ها فعالیت در بازارهای برده فروشی سواحل غربی آفریقا را از سال 1444 آغاز نمودند و تا بیش از یک قرن به طور عملی بر همه ی بازارهای برده فروشی آفریقا حاکمیت می کردند. از نیمه ی دوم قرن هفدهم با ایجاد سیستم کشتزار در مستعمرات جنوبی آمریکای شمالی، تعداد برده های آفریقایی که برای کار در زمین به آمریکا آورده می شدند، به طور ناگهانی افزایش یافت، به طوری که برخی از شهرهای ساحلی شمال عملاً به مرکز برده فروشی تبدیل شد.

کشور دانمارک در سال 1792 به عنوان نخستین کشور اروپایی، برده فروشی را به طور کلی منسوخ اعلام کرد. به دنبال آن در سال 1807 کشورهای انگلیس و سپس آمریکا نیز برده داری را لغو کردند. در کنفرانس وین که در سال 1814 برگزار شد، کشور انگلیس از نفوذ خود استفاده کرده و دیگر کشورها را نیز به پایان برده داری وادار کرد.

سرانجام تقریباً همه کشورهای اروپایی قوانینی را به تصویب رساندند که برده فروشی را ممنوع اعلام کرد. در سال 1842 یگانی از کشتی های جنگی دو کشور آمریکا و انگلیس برای کنترل قانون ممنوعیت برده داری موظف به گشت زنی در دریاها شدند و سرانجام در حالی که برده های فرانسوی در سال 1848 و برده های هلندی در سال 1863 از حق آزادی برخوردار شدند، در برزیل برده داری تازه در سال 1888 لغو گردید.

دانمارک نخستین کشور اروپایی بود که برده فروشی را به طور کلی منسوخ اعلام کرد

پذیرش قانون عدم برده داری از سوی سازمان بین المللی حفظ صلح جهانی(1946-1920) در سال 1926 موفقیتی بزرگ در این زمینه به شمار می رفت به ویژه که بنابر این کنوانسیون همه ی اشکال برده داری در آن زمان ممنوع اعلام شد.

برده داری مدرن قرن 21
شاید تنها تعداد کمی از ما بتوانند حتی تصور آن را نیز داشته باشند که با وجود قوانین ذکر شده هنوز هم در برخی از نقاط جهان کسانی هستند که قربانی برده داری به شیوه ای متفاوت از گذشته می شوند. البته عدم آگاهی عمومی از وجود برده داری در دنیای کنونی چندان هم جای شگفتی ندارد، چرا که امروزه برده داری یک تجارت است تجارتی که مخفیانه، آرام و پنهانی انجام می گیرد، بی آنکه کسی متوجه شود.

امروزه برده داری صورتی متفاوت از گذشته به خود گرفته است، برای مثال برده های امروزی به ویژه در مناطق فقیر جهان بسیار ارزان تر از گذشته هستند لذا برده داران دیگر مجبور نیستند برای خرید برده هزینه های گزافی بپردازند و به تبع آن قربانیان امروزی برده فروشی نیز ارزش چندانی ندارند. از سوی دیگر از آنجا که برده های امروزی اغلب از کشورهای فقیرنشین و به عبارت بهتر از میان مردمی هستند که تصویر روشنی از آینده ی خویش ندارند، به دلیل فراوانی تعداد برده ها به راحتی می توان یک برده ی بیمار یا مرده را تعویض کرد.

علاوه بر آن دیگر مانند گذشته برای نگه داشتن برده ها از زنجیر استفاده نمی شود بلکه امروزه از طریق اعمال خشونت و تهدید آنها را ربوده و به کار وا می دارند. امروزه قربانیان برده داری مدرن در زمینه های مختلفی نظیر خرید و فروش اعضای بدن، استخراج معدن، کار در معادن زغال سنگ، اشتغال در صنایع تولید لباس، فولاد، قهوه و شکر، کار در خانه و به ویژه در کشاورزی به کار گرفته می شوند. محصولاتی که به این طریق در جهان تولید می شود، معمولاً با قیمتی ارزان در بازار کشورهای صنعتی ثروتمند عرضه می شوند که در این میان بیشترین سود عاید کمپانی های بزرگ می شود.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته

منابع :

fa.wikipedia.org

hawzah.net

persian.iran.usembassy.gov