چرا کهیر می‌زنید؟
- مجموعه: سلامت پوست
علت بروز کهیر ناگهانی
دلایل ایجاد کهیر پوستی و راههای درمان آن
کهیر یا اورتیکاریا (Urticaria) یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی است که می‌تواند افراد را به صورت ناگهانی و گاهی بدون دلیل واضح درگیر کند. این ضایعات پوستی معمولاً به شکل برجستگی‌های قرمز یا صورتی رنگ، همراه با خارش شدید بروز می‌کنند و گاهی احساس سوزش یا گزگز نیز به همراه دارند.
اما واقعاً چرا بدن ما کهیر می‌زند؟ چه عواملی باعث تحریک پوست می‌شوند و چگونه می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد یا آن را درمان نمود؟ در این مقاله، به زبان ساده اما علمی، به بررسی جامع کهیر، دلایل بروز آن، انواع مختلف، عوامل تشدیدکننده و بهترین راهکارهای درمانی می‌پردازیم.
کهیر چیست؟
کهیر یک واکنش التهابی سیستم ایمنی بدن است که در اثر آزاد شدن ماده‌ای به نام هیستامین از سلول‌های خاصی در پوست (مانند ماست‌سل‌ها) ایجاد می‌شود. هیستامین باعث گشاد شدن رگ‌های خونی، افزایش نفوذپذیری عروق و جمع شدن مایعات در لایه‌های بالایی پوست می‌شود که در نتیجه آن، برجستگی‌هایی خارش‌دار و قرمز روی پوست ظاهر می‌گردند.
کهیر می‌تواند در هر جایی از بدن ظاهر شود؛ از صورت گرفته تا بازوها، پاها و حتی داخل دهان یا گلو.
دلایل ایجاد کهیر پوستی
دلایل بروز کهیر | چرا کهیر می‌زنیم؟
کهیر می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. گاهی اوقات علت آن واضح است، اما در بسیاری از موارد، پیدا کردن عامل اصلی بسیار دشوار است.
1. آلرژی‌های غذایی
مواد غذایی خاصی می‌توانند باعث بروز واکنش آلرژیک در بدن شوند که به شکل کهیر ظاهر می‌شود. شایع‌ترین مواد غذایی حساسیت‌زا عبارتند از:
- غذاهای دریایی مثل میگو، صدف و ماهی
- تخم‌مرغ
- شیر و لبنیات گاوی
- آجیل‌ها به‌ویژه بادام‌زمینی و گردو
- گندم یا گلوتن
- رنگ‌ها و افزودنی‌های مصنوعی در خوراکی‌های صنعتی
2. داروها
برخی داروها می‌توانند باعث واکنش آلرژیک شوند، حتی اگر قبلاً مشکلی با آن‌ها نداشته باشید:
- آنتی‌بیوتیک‌ها مانند پنی‌سیلین و آموکسی‌سیلین
- داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا آسپرین
- داروهای فشار خون، به‌خصوص مهارکننده‌های ACE
3. نیش حشرات
نیش زنبور، مورچه قرمز، یا پشه‌ها می‌تواند باعث بروز کهیر، تورم و در برخی موارد شدیدتر، واکنش آنافیلاکسی شود.
4. عفونت‌ها
عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، هپاتیت یا ویروس اپشتین‌بار)، عفونت‌های باکتریایی یا حتی قارچی ممکن است کهیر را تحریک کنند.
5. عوامل فیزیکی
نوعی از کهیر به نام "کهیر فیزیکی" در پاسخ به عوامل محیطی و تحریکات خارجی ایجاد می‌شود، مانند:
- فشار یا خراش روی پوست (درموگرافیسم)
- دمای سرد یا گرم
- تعریق و ورزش
- نور آفتاب (کهیر نوری)
- لرزش یا تماس با آب (کهیر آبی)
6. استرس و اضطراب
کهیر عصبی یکی از انواع رایج است که در پی استرس روانی یا اضطراب‌های مداوم بروز می‌کند. برخی افراد در موقعیت‌های استرس‌زا، مانند امتحانات، سخنرانی یا مشکلات عاطفی، به‌صورت ناگهانی کهیر می‌زنند.
انواع کهیر
انواع کهیر
1. کهیر حاد (Acute Urticaria)
- معمولاً کمتر از ۶ هفته طول می‌کشد.
- در اغلب موارد، علت آن قابل شناسایی است (مثل مصرف غذای خاص یا دارو).
2. کهیر مزمن (Chronic Urticaria)
- بیش از ۶ هفته ادامه دارد یا به‌صورت مکرر باز می‌گردد.
- در بسیاری از موارد علت مشخصی برای آن یافت نمی‌شود.
- ممکن است با بیماری‌های خودایمنی، تیروئید، یا استرس مزمن مرتبط باشد.
3. کهیر فیزیکی
- ناشی از تماس پوست با عوامل فیزیکی مانند گرما، سرما، خراش، لرزش یا آب است.
- ممکن است فقط در محل تماس ایجاد شود و با قطع تماس برطرف گردد.
علائم و نشانه‌های کهیر
علائم کهیر چگونه است؟
علائم کهیر ممکن است بسته به شدت و نوع آن متفاوت باشد، اما شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:
- برجستگی‌های قرمز یا صورتی‌رنگ روی پوست
- خارش شدید و آزاردهنده
- تورم در اطراف چشم‌ها، لب‌ها یا صور
- احساس سوزش یا گرما در محل ضایعات
- در موارد شدید: تنگی نفس، تورم گلو و خطر آنافیلاکسی
چه کسانی بیشتر در معرض کهیر هستند؟
- کودکان و نوجوانان (به‌ویژه در کهیرهای آلرژیک)
- افرادی که سابقه آلرژی یا آسم دارند
- افراد دچار استرس شدید یا اختلالات اضطرابی
- زنان، به‌ویژه در دوران بارداری یا قاعدگی (به دلیل نوسانات هورمونی)
درمان خانگی کهیر پوستی
درمان کهیر
درمان‌های خانگی:
کمپرس سرد روی ناحیه کهیر
دوش آب سرد یا ملایم برای آرام‌سازی پوست
پرهیز از خاراندن پوست (می‌تواند وضعیت را بدتر کند)
پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی
شناسایی و پرهیز از عوامل محرک
داروها:
آنتی‌هیستامین‌ها: بهترین گزینه اولیه برای کنترل علائم. (سیتریزین، لوراتادین، فکسوفنادین)
کورتون‌ها: در موارد شدید و با تجویز پزشک (برای مدت کوتاه)
داروهای بیولوژیک: مانند اومالیزومب برای کهیر مزمن مقاوم به درمان
کهیر کی خطرناک می‌شود؟
اگر با علائم زیر همراه باشد، کهیر می‌تواند هشداردهنده و خطرناک باشد:
- تورم شدید در صورت یا گلو
- مشکل در تنفس یا بلع
- درد قفسه سینه
- کاهش فشار خون، سرگیجه یا بیهوشی
در این موارد، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. این وضعیت ممکن است نشانه آنافیلاکسی باشد که نیاز به تزریق اپی‌نفرین دارد.
چگونه از کهیر جلوگیری کنیم؟
- همیشه مواد غذایی جدید را با احتیاط امتحان کنید.
- برچسب داروها و خوراکی‌ها را بخوانید.
- در صورت داشتن آلرژی، دستبند هشدار پزشکی بپوشید.
- در شرایط استرس‌زا از روش‌های آرام‌سازی مثل مدیتیشن یا یوگا استفاده کنید.
- در صورت کهیر مزمن، یک دفترچه ثبت روزانه برای شناسایی الگوها و محرک‌ها داشته باشید.
دلایل بروز کهیر
سوالات متداول درباره کهیر
۱. کهیر چقدر طول می‌کشد؟
بیشتر موارد کهیر حاد بین چند ساعت تا چند روز طول می‌کشند و بدون درمان خاصی برطرف می‌شوند. اما اگر کهیر بیش از ۶ هفته ادامه داشته باشد، آن را کهیر مزمن می‌نامند و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
۲. آیا کهیر مسری است؟
خیر، کهیر مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. کهیر واکنشی از سیستم ایمنی بدن به عوامل خاصی است، نه یک بیماری عفونی.
۳. آیا استرس واقعاً باعث کهیر می‌شود؟
بله. استرس، اضطراب و فشارهای روحی می‌توانند یکی از محرک‌های اصلی کهیر باشند، به‌ویژه در افراد مستعد یا دارای زمینه‌های آلرژیک.
۴. آیا کهیر نشانه آلرژی است؟
در بسیاری از موارد بله. کهیر می‌تواند نتیجه یک واکنش آلرژیک به غذا، دارو، نیش حشره یا سایر عوامل محیطی باشد. اما همیشه دلیل آلرژیک ندارد، به‌ویژه در کهیرهای مزمن.
۵. آیا کودکان هم کهیر می‌زنند؟
بله، کودکان نیز ممکن است به دلیل آلرژی غذایی، تب، واکسیناسیون یا عفونت‌های ویروسی دچار کهیر شوند. در بیشتر موارد، کهیر در کودکان خوش‌خیم و گذرا است.
۶. آیا خارش کهیر خطرناک است؟
خارش به‌تنهایی خطرناک نیست، اما خاراندن شدید می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوست، زخم، عفونت ثانویه و تشدید علائم شود.
۷. آیا می‌توان از بروز کهیر جلوگیری کرد؟
تا حدی بله. با پرهیز از محرک‌های شناخته‌شده مانند مواد غذایی حساسیت‌زا، داروهای خاص، استرس و مراقبت از پوست در برابر سرما یا گرما، می‌توان احتمال بروز کهیر را کاهش داد.
۸. آیا درمان قطعی برای کهیر وجود دارد؟
در موارد حاد معمولاً درمان موقتی با آنتی‌هیستامین کافی است. اما در موارد مزمن، درمان‌ها ممکن است طولانی‌مدت باشد و شامل ترکیبی از داروها، تغییر سبک زندگی و گاهی درمان‌های تخصصی (مانند داروهای بیولوژیک) شود.
۹. آیا کهیر می‌تواند نشانه بیماری جدی‌تری باشد؟
گاهی اوقات بله. به‌خصوص در کهیرهای مزمن، احتمال وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند اختلالات تیروئید، لوپوس یا سایر بیماری‌های خودایمنی مطرح است. بررسی‌های پزشکی در این موارد توصیه می‌شود.
۱۰. بهترین زمان مراجعه به پزشک برای کهیر چه زمانی است؟
اگر:
کهیر بیش از چند روز ادامه دارد
همراه با تورم صورت یا تنفس سخت است
بدون علت مشخص، مکرراً ظاهر می‌شود
حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی:
کهیر اگرچه یک بیماری خطرناک به حساب نمی‌آید، اما می‌تواند زندگی روزمره شما را مختل کند. شناخت دلایل ایجاد کهیر، تشخیص نوع آن، و آشنایی با روش‌های درمانی می‌تواند به شما کمک کند بهتر با آن مقابله کنید.
اگر دچار کهیرهای مکرر، طولانی‌مدت یا شدید هستید، حتماً با پزشک متخصص پوست یا آلرژی مشورت کنید.
گردآوری: بخش آرایش و زیبایی بیتوته
