توقعات نوجوانان از والدین چیست؟
- مجموعه: رفتار از کودکی تا نوجوانی
انتظارات نوجوانان از والدین
والدین و دوران نوجوانی
محبت و یاری
در دوران نوجوانی فرد توقع دارد تا او را درک کنند و دوست دارد در کنار افرادی باشند که می داند در شرایط بحرانی می توانند از او پشتیبانی کرده و حمایتش کنند. در این دوره، نوجوان توقع دارند تا به او محبت شود و ارتباط دوستانه با دیگران داشته باشد و در صورت کمک به او یاری برسانند.
در این سن والدین باید به نوجوان بیشتر نزدیک شوند و با آن ها ارتباط دوستانه ای داشته باشند و او را به عنوان یک نوجوان بپذیرند و قبول کنند که دیگر بچه نیست و کم کم وارد دوران بزرگسالی می شود.
با منتقل کردن احساس خوب به نوجوان می توانید همراه خوبی برای او باشید و به او کمک کنید تا به راحتی از این دوران عبور کند.
چنانچه والدین در یک زمینه دانش و تخصص مورد نیاز را داشته باشد در این صورت برای نوجوان خیلی جذاب خواهد بود که می توانند در زمینه ای با والدینش به صحبت و مصاحبت بپردازد و حس می کند تنها نیستند.
آن ها با سوال پرسیدن از والدینش می توانند به خیلی از سوالات مهم و علمی که برای آن ها بی پاسخ مانده است جواب بدهند و از سردرگمی و ابهاماتی که برای آن ها پیش آمده است خلاص شود.
نوجوان و استقلال
نوجوان تلاش میکند که نشان دهد بزرگ شده است و شخصیت مستقلی دارد، ولی درک این مسئله، برای او و والدین، مثل هم نیست. برخی از پدر و مادرها کمتر به این نکته دقت میکنند که فرزند نوجوانشان دیگر کودک نیست. به همین علت شرایط لازم را برای به دست آوردن اعتماد به نفس و استقلال او ایجاد نمیکنند.
والدین باید دقت کنند که نادیده گرفتن نیاز نوجوان به استقلال، امکان دارد سبب شود که فرزندشان از آنها فاصله بگیرد. از سوی دیگر، برخی از نوجوانان نیز در نشان دادن میل خود به استقلال، زیادهروی میکنند. نوجوانی که میخواهد اعضای خانواده در هیچ کدام از کارهایش دخالت نکنند و به طور کامل آزاد باشد، کم کم محبت پدر و مادر و حمایت آنها را از دست میدهد و علاوه بر مشکلات اجتماعی، از نظر روحی هم صدمه خواهد دید.
نوجوان و سنتها
یکی از سنتهای ما که با فرهنگ کشورهای دیگر فرق دارد، حمایت پدر و مادر از فرزندشان حتی در بزرگسالی است. باید توجه کرد که این رفتار، حتی چنانچه عیبهایی نیز داشته باشد، دارای خوبی هایی نیز هست.
کشور ما همیشه مردمی عاطفی و حساس بودهاند و به همین دلیل، روابط خانوادگی و فامیلی را مهم می دانند. خیلی از روانشناسان اعتقاد دارند، انسان امروزی به خاطر مشکلات زندگی شهرنشینی، بیش از هر موقعی به روابط عاطفی و خانوادگی احتیاج دارد.
هر چند نوجوان میل دارد شخصیت مستقلی داشته باشد، ولی باید به احتیاجات عاطفی خود هم فکر کند. دوستان و همسالان در مرحلهای از زندگی انسان مانند دورهٔ تحصیل، بیشتر اهمیت پیدا میکنند، ولی در مرحلهای دیگر نقش آنها در زندگی کمرنگتر میشود. نکتهٔ مهم آن است که نباید گرایش به دوستان سبب گردد که نوجوان از خانواده فاصله بگیرد.
در زندگی و مراحل رشد انسان، هیچ نهادی به اندازهٔ خانواده تاثیر گذار نیست. خانواده و والدین امکان دارد انتظارات و خواستههای یک نوجوان را برآورده سازند یا نسازند، و شاید همیشه همه چیز آنچنان که همه میپسندند، پیش نرود، ولی تجربهٔ زندگی نشان میدهد خانواده اغلب بهترین تکیهگاه برای فرزندان است.
نوجوانی دورهٔ تغییرات سریع است، ولی نوجوان میتواند با بینش درست، از این تغییرات استفادهٔ مناسب کند.
شما به عنوان یک نوجوان، میدانید که همهٔ ارتباطهای انسانی دوطرفهاند؛ پس در صورتی که از والدینتان توقعاتی دارید، آنها هم از شما توقعاتی دارند و میدانید که چنانچه انتظار دارید آنها شما را درک کنند، باید این توانایی را داشته باشید که شما نیز آنها را درک کنید.
محرم اسرار
نوجوانان به بزرگسالاني احتیاج دارند، كه به حرف هاي آن ها گوش کرده و آن ها را درك کنند و از همه مهم تر اين كه رازدار آن ها باشند. اين افراد مي توانند پدر و مادر و يا معلم آن ها باشند.
مورد اعتماد بودن
هنگامی كه نوجوان اشتباهی انجام می دهد مي شود، بايد به او فرصت توضيح داد. براي يك نوجوان دردمند، هيچ چيزي آرامش بخش تر از وجود والديني كه بتواند آزادانه حرفش را به آنان بگويد، نيست.
آزادي در تصميم گيري
نوجوان مي خواهد مشكلاتش را خود برطرف كند و مطابق كمك هاي والدين و يا معلمان در تصميم گيري آزاد باشد. والديني كه اين فرصت را به فرزندان خود نمي دهند، در واقع آنان را نیز از اعتماد به نفس در روبرو شدن با موقعيت بازداشته و نیز از حل مسئله محروم کرده اند.
هم خواني در رفتار والدين
کلا ناهم خواني در رفتار والدين كودكان و به خصوص نوجوانان را ناراحت و عصباني مي كند. بعضی از والدين مرتب میان آسان گرفتن و سخت گرفتن درباره فرزندان قابل تغییرند. كودكان و نوجوانان دوست ندارند در يك دنياي نامطمئن زندگي كنند، دنيايي كه در آن برای انجام اشتباهی واحد، در يك روز مجازات شوند و روز ديگر همان عمل کلا ناديده گرفته شود. آن ها به خوبي از ناهماهنگي و ناهمگني میان گفتار و رفتار والدين خويش- به خصوص در زمينه مسائل اخلاقي و ارزش- آگاه هستند و نسبت به آن حساسيت دارند.
تمرکز کردن روی اهداف بزرگ
احتمالا شما از مدل موی دخترانه ی پسرنوجوان خود یا انتخاب لباس دخترنوجوان خود خوشتان نیاید یا شاید آن ها مهمانی که شما می دانید که بهتر بود در آن شرکت کنند شرکت نکردند. این مسئله دشوار است ولی شما باید بدانید در روبرو شدن با این دسته از اتفاقات چگونه رفتار کنید تا نوجوان روابطش با شما خوب بماند و از شما و خانه فراری نشود. بنابراین قبل از این که بخواهید واکنش زیادی نشان دهید توجه کنید آیا این کار نوجوان شما را در معرض خطر قرار داده است؟ یا یک تصمیمی است که متناسب با سن اوست و بعد از مدتی کاهش می یابد؟
چنانچه از آن دست مسائل حیاتی و بحرانی نبود بگذارید با عواقب کارش مواجه شود هیچ چیز اثرگذارتر از روبرو شدن نوجوان با عواقب طبیعی کارهای خود نیست. از سویی برای والدین دشوار است که اجازه دهند نوجوانشان خودش با سختی های زندگی مواجهه شود یا درد ناامیدی را تجربه کند احساس شکست را حس کند.
ولی مراقبت از فرزند شما در مقابل حقایق زندگی در حقیقت فرصت های باارزش یادگیری و به دست آوردن تجربه را از او می گیرد بنابراین بگذارید بچه ها خود با دنیای واقعی آشنا شوند نمی توانید مرتب آن ها را حمایت کنید. این بدان معنا نیست که خود را کاملا عقب بکشید می توانید در شرایط دشوار درکنارشان باشید و با انها با مهارت همدلی کنید به او بفهمانید دوستش دارید ولی تصمیم قطعی را باید خود او بگیرد. یا باید باعواقب کارش مواجهه گردد.
توجه روی خط قرمزها
چنانچه مشکوک هستید که فرزند شما از الکل یا مواد مخدر استفاده می کند باخود نگویید که خب چیز خاصی نیست قاعده نوجوانی است حتی چنانچه تنها مشروب یا ماده مخدر گل یا همان ماری جوانا باشد یا حتی اگر شما را به یاد دوران جوانی خودتان می اندازد از این موضوعات آسان رد نشوید. شما باید هم اکنون اقدام کنید پیش از اینکه به یک مشکل بزرگ تبدیل شود. مراقب تغییرات غیرقابل توضیح در رفتار، ظاهر، عملکرد تحصیلی و دوستان نوجوان خود باشید.
فراموش نکنید این تنها داروهای غیرقانونی نیست که در حال حاضر مورد سوء استفاده جوانان قرار می گیرند بلکه داروهای تجویزی و حتی داروهای سرفه و محصولات خانگی هم در طیف سواستفاده مصرف دارو و مواد قرار می گیرند.
چنانچه بسته بندی داروی سرفه خالی را در سطل زباله یا کوله پشتی نوجوان خود پیدا کردید، چنانچه بطری های دارو در کابینت شما گم شد، یا قرص ها، لوله ها، کاغذهای نورد یا کبریت های ناشناخته پیدا کردید، بدانید که احتمالا نوجوان شما امکان دارد درحال سوءمصرف مواد مخدر باشد. این نشانه ها را جدی بگیرید و درگیر آن شوید. از همه داروهایی که در اختیار دارید مراقبت کنید. حتما توجه کنید که چه محصولاتی در منزل شما وجود دارد و چه مقدار دارو در هر بسته یا بطری وجود دارد.
اعتماد به غرایز خود
خیلی از والدین به جای اعتماد به غرایز خود برای مشاوره در مورد شیوه پرورش نوجوانان به متخصصان مراجعه می کنند. اشتباه نکنید این بدان مفهوم نیست که مراجعه به مشاوره اشتباه است یا خواندن کتاب های فرزندپروری بد است ولی منظور این است که برخی والدین به علت کودکی دشواری که خود داشته اند یا تربیت سخت و زننده ای که به وسیله والدینشان بر روی آن ها انجام شده است به شدت نگران آینده فرزند خود و مواجهه با مسائل هستند.
برداشتن قدم های حساس تربیتی برای آن ها به شدت سخت است. بله این حقیقت است که هدایت یک نوجوان کار دشواری است ولی نه به این شکل که شما به صورت وسواسی همیشگی در حال ورق زدن کتاب های فرزندپروری باشید یا این که هفته ای دو مرتبه نوجوانتان را مجبور به نشستن روی صندلی ئر برابر دکتر روانشناس کنید!
گردآوری: بخش کودکان بیتوته