وقتي بچهها ميترسند، چه کار کنيم؟
- مجموعه: روانشناسی کودکان
نويسنده:دکتر محمدولي سهامي :بهنظر شما تا چه سني ميتوان ترسهاي کودک را ناديده گرفت؟ آيا ترس مقتضاي سن کودک است؟ حتما کودک شما هم با ترسهايي مواجه است؛ ترس از افراد غريبه، تاريکي، حيوانات، توفان يا هر چيز متفاوت و جديد.
براي به حداقل رساندن ترس در آنها راهنماييهايي برايتان دارم. قبل از هر چيز بايد بدانيد که هر ترسي سن و الگوي مخصوص به خود را دارد. بهعنوان نمونه، ترس از صداهاي بلند در 2 سالگي به اوج ميرسد. اشياي بزرگ مانند قطار، وسايل پرسروصدا مانند جاروبرقي و... او را ميترساند اما اگر ترس، شکل نمادين خود را داشته باشد، نيازي به ناديده گرفتن آن وجود ندارد. وقتي تشويش کودک آنقدر جدي است که جلوي تواناييهاي او را ميگيرد، مداخله والدين ضروري است.
بسياري از کودکان خردسال 3، 4 يا 5 ساله از تاريکي ميترسند اما اگر فرزند شما خواب راحتي در شب ندارد، مداخله شما مناسب و ضروري است. همانطور که ناديده گرفتن ترسهاي بچهها منطقي نيست، هيچگاه نبايد به ترسهاي آنها واکنش بيش از حد نشان دهيد. در واقع، پاسخ منطقي و رفتار متعادل شما ميتواند جلوي پيشرفت ترس را بگيرد. مسخره کردن، عصباني شدن و انتقاد بيموقع، اضطراب کودک را افزايش ميدهد. براي نمونه، جملاتي نظير «چه بچه ترسويي!» يا «بچه گربه به اون کوچولويي که کاري با تو نداره!» تاثير منفي دارند چون کودک مجبور ميشود ترس خود را مخفي کند، نه اينکه آن را به فراموشي بسپارد.
توجه و همدردي بيش از حد نيز نادرست است. اگر در پي بروز ترس او را در آغوش بکشيد و نوازش کنيد به او پيام ميدهيد که خطر واقعي است. مردي که هنوز از گربهها ميترسد، تاکنون فرصت مناسبي براي برقراري ارتباط صحيح با حيوانات نداشته است. والدين او، در زمان کودکياش، احتمالا با نزديک شدن يک گربه، او را در آغوش ميگرفته و ميگفتهاند: «نترس! نميذارم گربه نزديکت بشه!» و اينچنين ترس او را ريشهدار کردهاند. نکته بعدي حمايت کردن از کودک است. به او اطمينان بدهيد هيولايي در زير تختخوابش نيست و او را تشويق کنيد در حضور شما زير تخت را نگاه کند. نيازي نيست در مورد هيولا نطق کنيد.
کليد اصلي کمک به کودکان براي از بين بردن ترس آنها، تحسين و تشويق در انجام رفتارهاي جسورانه است. اگر او براي مواجه شدن با يک حيوان يا موقعيت جديد از کنار شما برميخيزد، تشويقاش کنيد. او را در آغوش بگيريد و به او لبخند بزنيد تا از اين تاييد شما حس خوبي پيدا کند. يادتان باشد اگر ترس کودک، فعاليتهاي زندگياش را مختل ميکند، تلاش شما بايد بيشتر باشد. کمک خواستن از افراد متخصص و کارشناس ميتواند راهگشا باشد.
منبع:salamat.com