آیا کلاچ خودروتان به درستی کار می‌کند؟ علائم خرابی کلاچ را بشناسید

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

نشانه های خرابی کلاچ خودرو

دلایل و علائم اصلی خرابی کلاچ خودرو

کلاچ خودرو چیست و چه وظیفه ای دارد؟

کلاچ قطعه رابط بین موتور و گیربکس است.این قطعه امکان برقراری و قطع اتصال بین موتور و گیربکس را در مواقع مختلف ایجاد می کند. کاربرد اصلی این قطعه مکانیکی انتقال و کنترل نیرو می باشد یعنی به وسیله کلاچ انتقال نیرو، توقف و شروع حرکت خودرو کنترل می شود. وظایف کلاچ خودرو عبارت است از:

• تعویض دنده

• قطع ارتباط موتور با گیربکس یا خلاص کردن خودرو

• وصل کردن موتور و گیربکس و برقراری امکان انتقال نیرو بین آن‌ها

به طور کلی کلاچ یکی از اجزای اصلی سیستم انتقال نیرو است که در یک مسیر مشخص و منظمی، نیروی چرخشی را از میل لنگ دریافت کرده و به سمت چرخ ها هدایت می کند. کلاچ سبب می شود که اتومبیل یکباره از جا کنده نشود و شروع حرکت اتومبیل، آرام و بدون ضربه باشد.

از مهمترین دلایل این انتقال نیرو می توان به کنترل سرعت حرکت محورهای خودرو در شرایط مختلف رانندگی، قطع سریع ارتباط سیستم انتقال نیرو با موتور، در شروع حرکت برای کاهش بار روی آن و تامین زمان لازم جهت بالا رفتن گشتاور ،امکان تعویض دنده‌ها به راحتی بدون نیاز به خاموش شدن موتور و متوقف شدن روند تولید نیرو اشاره کرد.

تعویض دنده از وظایف کلاچ خودرو

مهمترین علائم خرابی کلاچ خودرو

1. بکسواد کلاچ

یکی از شایع ترین نشانه های خرابی کلاچ خودرو این است که صفحه کلاچ بین فلایویل و دیسک کلاچ بلغزد. در این صورت اصطلاحا می گویند که کلاچ بکسواد کرده است. از علت های به وجود آمدن این مشکل می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• خلاصی نداشتن پدال خودرو 

• روغنی شدن یا چرب شدن لنت کلاچ

• سوختن و سائیده شدن بیش از حد لنت صفحه کلاچ 

• ضعیف شدن فنرهای دیسک 

2. لرزش  و تکان خوردن پدال کلاچ

لرزش و تکان خوردن کلاچ یکی از مشکلات رایج کلاچ است. این مشکل بنا بر دلایل گوناگونی از جمله روغنی شدن صفحه کلاچ و یا تنظیم نبودن شاخک های دیسک کلاچ رخ می دهد.

3. دل زدن پدال کلاچ

از عوامل اصلی که باعث دل زدن پدال کلاج می گردد عبارتند از:

• به احتمال زیاد موتور و سیستم انتقال قدرت (کلاچ و گیربکس) در یک امتداد قرار ندارد

• فلایویل شل شده است 

• دوشاخه کلاچ و بلبرینگ در مرکز دیسک قرار ندارند.

• شکسته شدن فنر با دو شاخه کلاچ

4. خلاص نکردن کلاچ

جدا نکردن کلاچ از جمله مشکلاتی است که باید هر چه سریعتی علت بروز آن شناسایی شده و رفع گردد. دلایل متعددی باعث ایجاد این مشکل می شوند که عبارتند از:

• خلاصی بیش از حد کلاچ

• در یک امتداد نبودن موتور و گیربکس

• تاب برداشتن صفحه کلاچ

• تنظیم نبودن دو شاخه کلاچ 

• گریپاژ صفحه کلاچ روی شافت کلاچ

علل خرابی کلاچ خودرو

5. فرو ریختن سریع لنت صفحه کلاچ

از دلایل بروز این مشکل در یک امتداد قرار نگرفتن موتور و گیربکس است در این صورت باید صفحه کلاچ را سنتر نمایید فلایویل و دیسک را از نظر وجود خط و خش و تاب بررسی کنید.

6. پدال کلاچ هنگام درگیر شدن سر و صدا می کند

شنیدن صدای جیغ در هنگام فشار بر روی پدال کلاچ یکی از مشکلات رایجی است که در هنگام خرابی این قطعه اتفاق می افتد.از عواملی اصلی این مشکل می توان به سائیه شدن و فرسوده شدن بلبرینگ کلاچ اشاره کرد. در صورت بروز این مشکل باید صفحه کلاچ و بلبرینگ تعویض شوند.

7. شنیده شدن صدای جیغ هنگام اتصال صفحه به فلایویل و دیسک

علت به وجود آمدن این مشکل سائیده شدن بیش از حد لنت کلاچ  و رسیدن آن به پرچ می باشد.

8. وقتی خودرو شتاب می گیرید پدال کلاچ صدا می دهد

9. پدال کلاچ همچنان به کف چسبیده است

10. سفت و خشک شدن پدال کلاچ و از دست دادن حالت ارتجاعی و فنری خود

11. افزایش دور موتور در هنگام حرکت و افزایش نیافتن سرعت

12. پله پله شدن کلاچ به دلیل خشکی و خرابی سیم کلاچ

شنیده شدن صدای جیغ به خاطر خرابی کلاچ خودرو

چرا کلاچ خودرو خراب می شود؟

در هر بار استارت، توقف و هر تعویض دنده کلاچ خودرو درگیر می شود. اصطحکاک ایجاد شده بین دیسک کلاچ ، صفحه و چرخ دنده باعث تولید گرما و متعاقبا سایش این قطعات می گردد و هر چه راننده روی پدال کلاچ فشار دهد و یا به مدت طولانی پدال کلاچ را پایین نگه دارد، کلاچ داغتر شده و سریعتر فرسوده و خراب می شود.

همچنین یدک کشیدن ماشین سنگین و حمل بارهای سنگین باعث خرابی زود هنگام این قطعه مکانیکی می گردد. از مهمترین دلایل خرابی کلاچ می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. انتخاب غلط دنده

اگر در سربالایی‌ها مشغول به رانندگی هستید، باید حواستان باشد که از دنده یک و یا دو استفاده کنید. در غیر این صورت، به خودرو فشار زیادی وارد می شود و یکی از نتایج نامطلوب این کار، خرابی کلاچ و صفحه آن می باشد.

2. درست عوض نکردن دنده

در هر بار تعویض دنده باید کلاچ را تا انتها فشار بدهید. اگر این کار را نکنید و یا کلاچ را به طور ناقص فشار دهید به صفحه کلاچ آسیب می‌رسد. عوض‌کردن نامناسب دنده از آن مواردی است که اگر حواستان را جمع کنید، زمان تعویض صفحه کلاچ را به عقب خواهید انداخت. یکی از بدترین عمل ها تعویض دنده بدون فشردن کلاچ می باشد. این کار باعث آسیب‌های شدیدی به کلاچ می‌شود و باعث ساییده شدن دنده ها می گردد.

3. تعداد سرنشینان زیاد

هر خودرو از نظر وزن، آستانه تحملی دارد که باید به ظرفیت  آن توجه کرد. هر چیزی مانند تعداد زیاد سرنشین  ها و یا حمل بار سنگین که به خودرو فشار بیش از حد وارد کند و باعث افزایش بار کلاچ شود، سبب تعویض زودهنگام صفحه کلاچ می گردد.

4. فشار در سربالایی ها

مهم ترین کاری که برای افزایش عمر صفحه کلاج در عبور از  پستی و بلندی های موجود در سطح جاده ها باید انجام دهید دنده کشی مناسب و فشار نیاوردن بر روی موتور خودرو است.پس در هنگام عبور از سربالایی ها و سرعت گیرهای جاده، دنده را به طور مناسب تعویض نمایید.

عملکرد کلاچ خودرو

5. متوقف کردن و یا عقب حرکت کردن خودرو در سربالایی 

همچنین عقب حرکت کردن خودرو در سربالایی به نوعی خطرناک و همچنین ترسناک است. شما ممکن است در این مورد با فشاری اندک روی پدال عمل ترمز کردن را کامل انجام ندهید. این عمل در واقع بدون فشردن پدال ترمز اتفاق می‌افتد که متاسفانه باعث رسیدن آسیب‌های شدید به کلاچ می‌شود.

6. رانندگی در ترافیک

در ترافیک برای کنترل خودرو کلاچ را طولانی مدت فشار می دهید. بخصوص در ترافیک‌های شهری سنگین مجبور می‌شوید که پا را زیاد روی کلاچ نگه دارید تا تصادفی پیش نیاید. این امر باعث می شود صفحه کلاچ تا زمان تعویض صفحه کلاج سریعتر اتفاق بیفتد. 

7. شتاب  و سرعت زیاد

از خودرویی که شتاب و سرعت زیادی را در رانندگی تحمل می کند، انتظار داشتن صفحه کلاچی سالم و بدون مشکل نداشته باشید. شتاب زیاد اثرات مخربی روی این قطعه حساس خودرو می‌گذارد.

8. قرار دادن پا بر روی کلاچ

برای طولانی تر شدن عمر کلاچ بهتر است بعد از تعویض دنده پای خود را کاملا از روی کلاچ بردارید تا کلاچ کاملا بالا بیاید. هر چه زمان تعویض دنده و فشردن و رها کردن پدال کلاچ کمتر باشد، عمر کلاچ خودرو بیشتر خواهد بود.

9. سوزاندن کلاچ 

در صورتی که لاستیک ها را در حالت درجا به حرکت درآورید و یا اصطلاحا تیک آف نمایید. این امر باعث افزایش آسیب به کلاچ خودرو می شود. حتی هنگامی که مجبور به کشیدن بار سنگین با خودرو هستید بهتر است در تعویض دنده دقت نمایید و تعویض دنده را به آرامی و نرم انجام دهید تا فرسودگی کلاج به حداقل برسد.

گردآوری: بخش خودرو بیتوته