پلوس خودرو چیست؟ عوامل خرابی و اجزای تشکیل دهنده پلوس خودرو

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

پلوس خودرو یکی از اجزای تشکیل دهنده ی جلوبندی خودرو است

پلوس خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟ 

پلوس خودرو چیست؟

وظیفه ی پلوس خودرو انتقال نیرو به چرخ ها می باشد

پلوس یکی از اجزای تشکیل دهنده ی جلو بندی خودرو است که وظیفه آن انتقال نیرو از موتور به چرخ ها می باشد. پلوس نیروی تولید شده در موتور را به گیربکس فرستاده و سپس میل گرد نیرو را به دیفرانسیل منتقل می کند. نیروی موتور توسط دیفرانسیل بین چرخ ها تقسیم می شود. از داخل دیفرانسیل میله ای به دو چرخ متصل است که به آن پلوس گفته می شود. پلوس نیروی تولید شده در موتور را گرفته و به چرخ ها می فرستد و در نتیجه خودرو به حرکت در می آید.

عملکرد پلوس خودرو چگونه است؟

مشعلی یکی از اجزای تشکیل دهنده ی پلوس خودرو است

نحوه کار پلوس ها در خودرو های قدیمی با خودرو های جدید تفاوت دارد. در خودرو های قدیمی انتقال نیرو توسط پلوس به وسیله ساچمه ها انجام می شد، اما در خودرو های مدرن انتقال نیرو با استفاده از یک سه شاخه صورت می گیرد.

سه شاخه ای که در خودرو های مدرن نیرو را منتقل می کند درون پلوس قرار گرفته است.

در خودرو های جدید نیرو به وسیله پلوس با ضریب بالاتری به چرخ ها منتقل می شود و بر این اساس هنگامی که از دو چرخ استفاده می شود نیرو به همان دو چرخ منتقل می شود و در صورت استفاده از چهار چرخ (مانند خودروهایی که دارای دو دیفرانسیل هستند) مصرف سوخت بالا رفته و اصطکاک افزایش می یابد و برای پیشگیری از چنین حالتی از پلوس خلاص کن استفاده می شود.

اجزای تشکیل دهنده پلوس خودرو

شنیدن صدای تق تق از چرخ ها از علائم خرابی پلوس ها است

پلوس خودرو اگر چه یک قطعه ساده ای به نظر می رسد اما همین قطعه خود از اجزای کوچکتری تشکیل شده است که علاوه بر متصل کردن دیفرانسیل به چرخ ها، نیرو را نیز به آنها منتقل می کند. اجزای تشکیل دهنده پلوس باید به گونه ای عمل کنند که نیروی چرخشی دریافت شده از دیفرانسیل را به شکل بهینه و بدون هدر دادن انرژی به چرخ ها هدایت کنند. اجزای پلوس شامل سرپلوس، مشعلی، گردگیر، سه شاخ و میل پلوس می باشد.

سرپلوس

سرپلوس در دو سر شفت قرار دارد و از یک طرف با سه شاخه که با گیربکس درگیر است در ارتباط است و از طرف دیگر پلوس را به چرخ ها وصل می کند. سرپلوس انتقال آخرین مرحله انتقال نیرو را بر عهده دارد. این قطعه در واقع قسمت متحرک انتهای پلوس و محل اتصال آن به چرخ ها می باشد و برای چرخش پیچشی پلوس استفاده می شود.

مشعلی

مشعلی قطعه ای است که سه شاخه داخلی پلوس در آن قرار گرفته و آن را به دیفرانسیل و گیربکس وصل می کند. خود سه شاخه درون جعبه دنده قرار دارد.

گردگیر

گردگیر پلوس قطعه ای است لاستیکی و مخروطی شکل که وظیفه آن جلوگیری از ورود گرد و خاک به سرپلوس می باشد. پلوس در قسمتی قرار دارد که در معرض ورود گرد و غبار است و این گرد و غبار بر روی عملکرد آن تأثیر نامطلوبی می گذارد. از این رو این قطعه باید به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرد تا از خراب شدن سرپلوس جلوگیری شود. این قطعه معمولا بر روی بخش هایی که گریس کاری می شوند مانند سرپلوس و سه شاخه و مشعلی قرار می گیرد.

سه شاخه

این قطعه درون سرپلوس قرار دارد و با چرخ ها و مشعلی در ارتباط است. وظیفه سه شاخه تکمیل حرکت طولی پلوس و تأمین حرکت چرخشی سرپلوس می باشد.

در صورت خراب شدن این قطعه، خودرو در هنگام حرکت دچار لرزش می شود. این قطعه با تأمین حرکت طولی پلوس سبب می شود تا خودرو به راحتی از ناهمواری ها عبور کند.

میل پلوس

میل پلوس قطعه ای است که در دو طرف پلوس قرار دارد و در آن ایجاد انعطاف می کند. نام دیگر این قطعه شافت می باشد. این قطعه به علت اینکه باید فشار زیادی را تحمل کند از جنس آلیاژ های محکم و ضخیم ساخته می شود.

سرپلوس، سه شاخه و گردگیر به طور مشابه در دو طرف پلوس قرار می گیرند. مشعلی نیز در محل اتصال پلوس به گیربکس و دیفرانسیل قرار می گیرد. اتصال پلوس به دیفرانسیل به طور معمول توسط یک هزار خار دنده ای صورت می گیرد.

پلوس خلاص کن چیست؟

در خودروهای دو دیفرانسیل که از چهار چرخ استفاده می شود نیازی به استفاده از پلوس خلاص کن نیست. خودرو هایی که دارای پلوس خلاص کن دستی هستند، باید قبل از ورود به جاده های سخت مانند جاده های برفی باید قفل شوند تا در صورت فعال کردن دنده کمکی از گیر کردن آن در مسیر جلوگیری شود.

پلوس خلاص کن در برخی از خودرو ها به صورت اتوماتیک است و با فعال شدن دنده کمکی، پلوس به صورت خودکار قفل می شود و پس از غیر فعال شدن به طور خودکار آزاد می شود. برای نمونه می توان خودروی لندکروز را مثال زد که دارای چنین سیستمی است.

توجه داشته باشید که زمانی که پلوس خلاص کن قفل باشد و با باز کردن آن پلوس آزاد نشود باید خودرو را کمی به عقب و جلو حرکت دهید تا باز شود و از وارد کردن ضربه به آن خودداری کنید.

علائم خرابی پلوس خودرو

یکی از نشانه های خرابی پلوس شنیده شدن صدای تق تق از چرخ ها می باشد. در صورتی که پلوس آسیب ببیند امکان تعویض دنده وجود ندارد و هنگامی که فرمان را می چرخانید فقط فرمان می چرخد و چرخ ها تحت تأثیر قرار نمی گیرند. این ها نشانه هایی است که معمولا به علت خرابی پلوس ایجاد می شود و باید پلوس تعویض شود تا خودرو به حرکت درآید.

در سرویس های دوره ای باید گردگیر و پلوس ها چک شوند و در صورت خرابی تعویض شوند زیرا رانندگی با پلوس های معیوب خطرناک بوده  و نه تنها ممکن است باعث بروز تصادف و واژگون شدن خودرو شود بلکه به دیفرانسیل و گیربکس نیز آسیب وارد می شود.

عامل های خرابی پلوس خودرو

از جمله علت های خرابی پلوس خودرو موارد زیر می باشد که باید در هنگام رانندگی رعایت شوند:

• جابجا شدن نادرست دنده ها

• بستن پیچ های سرپولس به طور خیلی محکم

• استارت زدن خودرو در حالی که روشن است

• حمل کردن بار های سنگین

• زود آزاد کردن کلاچ

• خرابی گردگیر پلوس

• استفاده نادرست از ترمزها

هنگام تعویض پلوس چه نکاتی را باید در نظر گرفت؟

• زمانی که اقدام به باز کردن پلوس می کنید توجه داشته باشید که خودرو نباید روشن باشد. زیرا باز کردن مهره پلوس هنگامی که خودرو روشن است باعث آسیب به شما می شود.

• قبل از اینکه پلوس را از دیفرانسیل جدا کنید باید روغن دنده را تخلیه کنید.

• هنگام تعمیر پلوس مراقب باشید تا به کاسه نمد آسیبی نرسد زیرا در این صورت باعث می شود روغن ریزی کند.

• برای تعمیر پلوس آسیب دیده و یا تعویض آن بهتر است به یک تعمیر کار مراجعه کنید، زیرا اگر این قطعه به درستی تعمیر نشود ممکن است باعث ایجاد مشکلات دیگری در سیستم خودرو شود.

پلوس یکی از اجزای مهم سیستم جلوبندی خودرو است و بدون وجود آن خودرو نمی تواند حرکت کند. در صورتی که صداهای غیر عادی از خودرو شنیده شود باید به آن توجه کرد زیرا این صداها می تواند مربوط به خرابی پلوس باشد. همچنین بهتر است گردگیر آن به طور مرتب بررسی شود زیرا یکی از عوامل خرابی پلوس پارگی این قطعه می باشد.

تفاوت پلوس خودروهای دیفرانسیل عقب با دیفرانسیل جلو

در خودروهای دیفرانسیل عقب، انتقال قدرت به چرخ ها، از طریق انتقال نیرو از گیربکس به میل گاردان و از طریق آن به دیفرانسیل منتقل می شود. سپس این نیروی چرخشی توسط پلوس ها که رابط دیفرانسیل و چرخ ها هستند به چرخ ها هدایت شده و در نتیجه خودرو به حرکت در می آید.

در خودروهای دیفرانسیل جلو که نیروی محرک آن در محور جلو است، دیفرانسیل درون جعبه دنده قرار دارد. به همین دلیل نیز گیر بکس این خودرو ها نسبت به خودرو های دیفرانسیل عقب بزرگتر است.

در خودروهایی که محور محرک آنها در عقب است، دیفرانسیل در یک سیستم و پوسته جدا روی محور عقب خودرو تعبیه می شود. در خودروهای دیفرانسیل جلو، نیرو در مسیر انتقال خود به طور مستقیم از گیربکس به دیفرانسیل منتقل شده و سپس از دیفرانسیل که درون جعبه دنده قرار دارد به پلوس های دو سر آن هدایت شده و از طریق آنها به چرخ ها منتقل می شود. به این ترتیب در خودروهای دیفرانسیل جلو از هدر رفتن انرژی جلوگیری می شود و انتقال قدرت با سرعت بیشتری صورت می گیرد. گاردان نیز از خودرو حذف شده و وزن آن کاهش می یابد.

نیرو پس از انتقال به دیفرانسیل توسط پلوس ها که از دو طرف به کمک هزار خار با دیفرانسیل درگیر است به چرخ ها منتقل می شود. این انتقال توسط شافت پلوس صورت می گیرد. اما در خودرو هایی که گیربکس در وسط نیست طول پلوس ها متفاوت و کوتاه و بلند است.

همان طور که قبلا اشاره شد، قبلا سرپلوس ها شبیه یاتاقان های ساچمه ای بودند اما امروزه سه شاخه ها درون پلوس ها جای گرفته و نیرو را منتقل می کنند. 

گرداوری: بخش خودرو بیتوته