علل آتش سوزی خودرو چیست؟ اقدامات مناسب هنگام آتش سوزی خودرو

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

آتش سوزی خودرو از رویدادهای پرخطر است که خسارات مالی و جانی زیادی دارد

دلایل آتش سوزی خودرو و راه‌های مواجهه با آن

اقداماتی در خصوص پیشگیری از وقوع آتش سوزی خودرو

موثرترین روش در خصوص جلوگیری از وقوع آتش سوزی، سرویس سازی خودرو است. درواقع، تعمیرکار با بررسی کامل خودرو تشخیص به معیوب بودن قطعات می دهد و در راستای تعویض و مرمت آن ها اقدام می کند. 

از آنجایی که راننده مسئول جان سایر سرنشینان خودرو محسوب می شود، ضروری است که از میزان مناسب روغن و بنزین آگاهی داشته باشد و دمای نرمال ماشین را شناسایی کند. 

لازم به ذکر است که مناطق قابل اشتعال احتمال وقوع آتش را تا چندین برابر افزایش می دهند. لذا از پارک کردن خودرو در مناطق قابل اشتعال پرهیز کنید. به طور مثال چمن قابلیت افزایش دما به 1000 درجه فارنهایت را دارد و در آب و هوای گرم با کوچک ترین جرقه منجر به آتش سوزی می گردد.

مناطق قابل اشتعال در محیط، احتمال وقوع آتش سوزی خودرو را افزایش می دهد

علائم وقوع آتش سوزی در خودرو

در اکثر موارد سرنشین خودرو متوجه آغاز روند آتش سوزی نمی شود. در ادامه علائمی را که نشان از آتش سوزی داخل محفظه خودرو دارند را بیان می کنیم:

•نشت بنزین

•متحول شدن ناگهانی میزان سوخت بنزین

•انتشار دود های غیر طبیعی از کاپوت و فیوز

•استشمام بوی ناخوشایند سوختگی

•به گوش رسیدن صدایی گوش خراش به موجب کارکرد اگزوز

•ارتقای دمای موتور

عوامل دخیل در آتش سوزی خودرو

تعمیر نامناسب خودرو

خودرو نوعی ماشین مکانیکی است که به وسیله ی بنزین و سیالات مختلفی فعالیت می کند. این قبیل مایعات شوخی بردار نیستند و با یک خطای انسانی بسیار ناچیز موجب انفجار های ویران کننده می شوند. 

یکی از راهکار های مناسب به منظور رفع عیوب خودرو، سرویس سازی است. شما می توانید به منظور بررسی کامل قطعات خودرو به یک تعمیر کار با تجربه و متخصص مراجعه کنید.

انتخاب یک تعمیرکار متخصص اهمیت بسیار زیادی دارد. درواقع کوتاهی یا بی تجربگی تعمیر کار در سرویس شدن خودرو حتی در انجام اموری مثل تعویض سر سیلندر خودرو زمینه ی تصادفات جاده ای و آتش سوزی خودرو را فراهم می کند.

تلاقی خودرو

تصادف یا به اصطلاح تلاقی خودرو یکی از رخداد های ناخوشایند است که سالیانه موجب جان دادن انسان های بسیار زیادی در جهان می شود. شرکت های سازنده ی خودرو، به وسیله ی ورق های فلزی نقاط حساسی نظیر موتوری، باک بنزین و باتری را پوشش می دهند. این موانع با وجود استحکام بسیار بالا در برابر ضربه های شدید مقاوم نیستند.

بنابراین، در تصادفات جاده ای امکان نشت سوخت، اشتعال دود و حرارت وجود دارد. از آنجایی که سرنشیان خودرو قادر به تخشیص میزان و شدت صدمه نیستند، توصیه می شود سریعا خودرو را ترک کنند. زیرا احتمال وقوع آتش سوزی بسیار زیاد است.

در میان مایعات موجود در خودرو بنزین اشتعال زا ترین مایع است

نقص فنی

غرض از نقص فنی تغییرات ظاهری و فنی در خودرو است که با انتشار آلاینده های هوا، گاز ها و آلودگی صوتی شکل می گیرد.

این نقص در دو مرتبه ی متفاوت شکل می گیرد: 

مرتبه اول نقایصی را شامل می شود که به مرور زمان در خودرو شکل گرفته است و راننده با وجود مطلع بودن، به آن بی توجهی می کند.

مرتبه ی دوم شامل نقصی می شود که در هنگام رانندگی رخ می دهد و منجر به آتش سوزی و تصادفات جاده ای می گردد.

نقص های فنی خودرو به شرح زیر است:

نشت کردن سیالات خودرو

به طور کلی مایعات متعددی از قبیل روغن موتور، روغن گیربکس، بنزین یا گازوییل، روغن هیدرولیک، روغن ترمز و مایع خنک کننده در مخزن های خودرو در جریان هستند که به واسطه ی شلنگ هایی به قسمت های مختلف وارد می شوند. 

این شلنگ ها به مرور زمان فرسوده می شوند و آسیب می بینند؛ از آنجایی که سیالات در رده ی مایعات قرار دارند، پتانسیل نشت یافتن از شلنگ ها را دارند.

در میان مایعات سمی موجود در خودرو، بنزین اشتعال زاترین مایع است. درواقع این مایع خطرآفرین زمانی که به دمای بالاتر از 7 درجه سانتی گراد برسد، شعله ور می شود.

در نتیجه توصیه می شود در بازه های زمانی مشخص برای بررسی و نظارت اجزای داخلی خودرو اقدام کنید و در صورت مشاهده ی هر گونه نشتی (حتی در مقادیر بیسیار کم) برای تعویض شلنگ و سایر قطعات خودرو اقدام کنید.

افزایش دما در موتور

عواملی نظیر معیوب بودن واتر پمپ، کم بودن روغن موتور، انسداد شریان های سیستم تهویه ناشی از بهره گیری از مایع خنک کننده ی بی کیفیت و غلیظ موجب افزایش دمای غیر طبیعی در موتور می شوند. 

به همراه داغ شدن موتور، دمای مایعات موجود در آن نیز افزایش می یابد. این مایعات با دمای خطرناک، از محفظه ی اصلی خود نشت می کنند و در محفظه ی موتور و سیستم اگزوز پاشیده می شوند. بدین جهت به راحتی گسترش یافته و شعله ور می شوند. 

معیوب بودن سیستم الکتریکی

یکی از مهمترین و اصلی ترین علت آتش سوزی خودرو ها، معیوب بودن سیستم برقی یا الکتریکی است. 

باتری موجود در خودرو ها به منظور راه اندازی اتومبیل نوعی جریان الکتریکی را تولید می کنند. در طی این فرایند گاز انفجاری هیدروژن از باتری به موتور خودرو به وسیله ی سیم هایی منتشر می شود. در صورت معیوب بودن سیم های متصل، با کوچک ترین جرقه گاز تکثیر یافته منفجر می شود. 

لازم به ذکر است سیم کشی و سیستم برق رسانی به خودرو، شامل کل محفظه ی اتومبیل می شود. لذا در صورت انفجار سرتاسر خودرو آتش می گیرد.

معیوب بودن سیستم اگزوز

یکی از قسمت های اصلی سیستم اگزوز، مبدل های کاتالیستی هستند. این مبدل ها موظف به سوزاندن آلاینده های اگزوز می باشند.

در شرایطی که موتور خودرو کارایی مناسبی نداشته باشد و بنزین نیمه سوخته را به همراه آلاینده های اضافی به مبدل کاتالیستی وارد کند، موجب تحمیل فشار بر روی این قطعه می گردد و افزایش دمای مبدل منجر به آتش سوزی می شود.

به عبارتی دیگر، مبدل های کاتالیستی در فرایند سوزاندن آلودگی ها همواره از دمای بالایی برخوردار هستند. با ورود آلودگی های بیش از اندازه در کاتالیست، این قطعه مجبور به افزایش دما تا حدود 1100 درجه ی سانتی گراد می گردد. 

فرمولاسیون خودرو به گونه ای تعبیه شده است که تا میزان مشخصی قادر به تحمل حرارت کاتالیست است. لذا زمانی که حرارت کاتالیست بیش از اندازه بالا برود، موجب وقوع آتش سوزی در کف پوش های طراحی شده بر روی لایه های محافظ حرارت، صفحه فلزی کف خودرو و عایق های داخل کابین می گردد.

از دیگر عواملی که زمینه ی آتش سوزی در خودرو را فراهم می کند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•پوسیدگی و سوراخ شدن باک بنزین

•استعمال سیگار در هنگام تعمیر خودرو

•نگهداری از ظرف الکل و بنزین در خودرو

•جوشکاری بر روی بدنه مخزن، داخل و زیر موتور

•نگهداری آب در کابین اتومبیل 

•سرایت و انتقال امواج حرارتی در صورت نزدیکی به صحنه ی آتش سوزی

بهترین کار در هنگام آتش سوزی خودرو، قرار دادن آن به حالت سکون وخروج از آن است

اقدامات کاربردی و مناسب در هنگام آتش سوزی خودرو

در هنگام وقوع حوادث متقربه، حفظ خونسردی اهمیت دارد. خونسردی و آرامش از انجام حرکات تکانشی جلوگیری می کند. درواقع عملکرد هایی که در هنگام آرامش شکل می گیرند معقولانه و به دور از خطاهای انسانی هستند.

بی شک حرکت خودرویی که آتش گرفته است به سایر قطعات سازنده ی اتومبیل نیز خسارت وارد می کند. اولین اقدامی که انجام آن در هنگام آتش سوزی خودرو ضرورت دارد، قرار دادن خودرو در حالت سکون و خارج شدن سرنشینان از آن است.

انجام رفتارهای نامعقولانه به صورت زنجیروار حوادث دیگر را در پی دارد. در نتیجه رعایت شرایط ایمنی بسیار حائز اهمیت است.

به طور مثال هنگامی که در لاین اتوبان متوجه آتش سوز خودرو شدید، آن را در کناری ترین قسمت جاده هدایت کنید. زیرا در مسیر جاده خودروها با سرعت و شدت بسیار زیادی در حال حرکت هستند و توقف ناگهانی شما در مرکز جاده موجب تصادفات مرگ بار خواهد شد.

شما می توانید فورا با آتش نشانی به شماره ی 125 تماس بگیرید و به منظور دریافت خسارت وارد شده به خودرو، از آتش سوزی عکس بگیرید و به بیمه ی مربوطه نشان دهید.

امنیت و حفظ جان، شرط عقل است. لذا هیچ گاه برای خارج سازی وسایل شخصی از خودرو اقدام نکنید و تا رسیدن نیروهای آتش نشانی، حدود 45 متر از اتومبیل فاصله بگیرید، به گونه ای که حتی حرارت آتش را نیز احساس نکنید. 

در صورتی که از نشتی بنزین مطلع بودید و در هنگام آتش سوزی یقین دارید که علت این رخداد، خطول بنزین است؛ فورا موتور خودرو را خاموش کنید تا با قطع جریان بنزین از انتشار گسترده ی آتش جلوگیری کنید.

در هنگام آتش سوزی خودرو درب کاپوت را به هیچ عنوان باز نکنید

لوازم مورد نیاز در راستای مهار آتش

برخی کمپانی های تولید کننده ی خودرو، از نوعی مخزن گاز به نام CNG-LPG در دوگانه سازی اتومبیل ها بهره می گیرند. این مخازن در برابر دمای بالا سازگار نیستند و احتمال وقوع انفجار را شکل می دهند. علاوه براین، خودرو های مدرن دارای مواد پلاستیکی مدرن هستند که در هنگام سوخت گیری گاز های سمی را منتشر می کنند.

بدن جهت، به همراه داشتن تجهیزات حفاظت فردی ضرورت دارد. یکی از کاربردی ترین تجهیزات حفاظتی، سیستم تنفسی است که مانع ورود هوای داغ و گاز های سمی به ریه های فرد می شود. 

توصیه می شود خودروی خود را به کپسول آتش نشانی مجهز کنید. بی شک قیمت یک عدد کپسول بسیار کمتر از خسارت خودروی آتش گرفته است. 

همچنین، در اغلب تونل ها کپسول های آتش نشانی تعبیه شده است. در صورتی که آتش سوزی در تونل صورت گرفته است می توانید از این کپسول ها استفاده کنید. 

برای این منظور ابتدا به آرامی کلاهک کپسول را جدا کنید. سپس لوله ی کپسول را به طور مستقیم به سمت آتش نگه دارید و با فشردن دستگیره ی اهرم، گاز دی اکسید کربن را به سمت آن هدایت کنید. 

از دیگر تجهیزات مورد نیاز برای مهار آتش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•تلفن همراه برای تماس با آتش نشانی و امدادرسان ها

•جلیقه ی بازتاب دهنده ی نور در هنگام تاریکی شب و تونل

•کپسول آتش نشانی

•کیت کمک های اولیه

•هشدار دهنده های خطر

•کلاه ایمنی

•دستکش های مقاوم

برای جلوگیری از افزایش آتش سوزی خودرو، آن را به کپسول آتش نشانی مجهز کنید

نکات ضروری در هنگام آتش سوزی خودرو

آگاهی از یکسری قواعد طبیعی به حفظ سلامت جانی افراد کمک می کند. یکی از نکات حائز اهمیت، عدم باز کردن درب کاپوت خودرو در هنگام آتش سوزی و حتی بلافاصله پس از آن است.

درواقع با باز کردن کاپوت خودرو اکسیژن موجود در هوا شدت اشتعال آتش را دو برابر می کند. 

ترکیبات نفتی در طی فرایند سوخت گیری، قطراتی به نام هیدروکربن را مشتعل می سازند. استنشاق این قبیل دود ها سیستم تنفسی، گردش خون را مختل می سازد و از طریق نفوذ منافذ پوستی، منجر به مسمویمت می شود. 

در هنگام آتش سوزی خودرو سرنشینان و حتی امدادگران از علت آتش سوزی مطلع نیستند. در حقیقت کسی نمی تواند متوجه عامل آتش سوزی شود و به طور قطعی علت آتش سوزی را به اتصالات برق یا نشت بنزین ربط دهد. لذا به منظور منفعل سازی آتش، از افزودن آب به آن خودداری کنید.

هنگامی که آتش سوزی از اتصال برق نشأت گرفته باشد، افزودن آب موجب سرایت آتش به سایر نقاط خودرو و برق گرفتگی می گردد.

علاوه بر این، لازم به ذکر است که فرایند احتراق از ترکیب اکسیژن و مواد سوختی شکل می گیرد. عده ای گمان می کنند آب، اشتعال آتش را برطرف می کند. در حالی که آب به موجب دارا بودن مقادیری از اکسیژن تنها روند تکثیر آتش را شدت می دهد و به موجب وزن کمتری که نسبت به آتش دارد بر روی آن شناور باقی می ماند.

اکثر کسانی که در آشپز خانه مشغول فعالیت هستند، به خوبی می دانند که آب و روغن دو محلول ناسازگار هستند و در صورت برخورد با یکدیگر به سمت اطراف پراکنده می شوند. لذا توصیه می شود از افزودن آب به آتش در هر شرایطی خود داری کنید.

در صورتی که نیروهای امدادی قادر به کمک رسانی نیستند و شدت آتش نیز کم است؛ می توانید در راستای مهار آتش از پارچه استفاده کنید یا به طور کلی قید خودرو را بزنید و برای حفظ جان خود و دیگران از محل حادثه دور شوید.

گرداوری: بخش خودرو بیتوته