خردایش: کارخانه های سنگ شکن متحرک و ثابت

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

خردایش یا سنگ شکنی

خردایش چیست ابزار آن و اهمیت آن در صنایع مختلف

خردایش چیست؟

خردایش همان خرد کردن است. خرد کردن مواد سختی مانند سنگ های معدنی، کانی ها و ... این مواد در صنایع مختلف کاربرد دارند و باید پس از استخراج قابل استفاده شوند. برای قابل استفاده کردن این مواد لازم است آن ها را خرد یا آسیاب کرد. روش های مختلفی برای آسیاب کنی این مواد وجود دارد که بسته به سنگ معدنی و کاربرد آن می توان از آن روش استفاده کرد. 

خردایش یکی از بخش خیلی مهم و اصلی در صنایع است که به دستگاه های ویژه ای نیاز دارد. بخش مهمی از هزینه های یک صنعت معمولا به عملیات خردایش اختصاص پیدا می کند. دستگاه های سنگ شکن و آسیاب کن برای انجام این عملیات ساخته شده اند که هزینه های زیادی را چه به لحاظ قیمتی و چه به لحاظ مصرف انرژی به دنبال دارند.

ضرورت انجام خردایش 

می توان دو دلیل کلی را برای ضرورت انجام خردایش و آسیا کنی در صنایع نام برد. اولین دلیل خرد کردن سنگ های معدنی برای کاهش ابعاد و سایز آن ها است. سنگ های معدنی هنگامی که از دل کوه استخراج می شوند ابعاد بزرگی دارند. بسیاری از آن ها حتی ابعاد برنده و خطرناکی نیز دارند.

 این سنگ ها برای قابل استفاده شدن باید کوچک تر شوند. خرد کردن و سنگ شکنی علاوه بر استفاده راحت تر، حمل و نقل ساده تر و کم هزینه تری هم دارد؛ بنابراین برای حمل و نقل آن ها نیازی به کامیون های بزرگ و سنگین نیست و می توان با نوار نقاله آن ها را مانند سایر مصالح سبک جا به جا کرد. 

دومین دلیلی که ضرورت خردایش را برای ما آشکار می کند رساندن این سنگ ها به درجه آزادی مطلوب است. حال این به چه معناست؟ کانی های معدنی و با ارزشی که از دل کوه استخراج می شوند همواره با مقداری ناخالصی و مواد بی ارزش مخلوط هستند.

اگر ما بخواهیم این کانسنگ های معدنی فلزی و با ارزش را از ناخالصی ها آزاد کنیم نیاز به عملیات خردایش و سنگ شکنی داریم. به این عملیات در صنایع به اصطلاح پرعیارسازی گفته می شود؛ یعنی رساندن کانسنگ معدنی به ارزش و عیار بالا. 

روشهای انجام خردایش

خردایش با چه روش هایی انجام می شود؟

نکته ای که باید در رابطه با انتخاب بهترین روش مد نظر قرار دهید ابعاد سنگ ورودی و همچنین نیازی است که آن سنگ باید در نهایت بر آورده کند؛ به این معنا که قرار است در چه عملیاتی مورد استفاده قرار گیرد و چه میزان نیاز به خرد شدن یا آسیا شدن دارد. معمولا برای این عملیات باید از دو مرحله گذر کرد: مرحله سنگ شکنی و مرحله آسیا کنی. 

سنگ شکنی برای کوچک کردن ابعاد مواد معدنی و کانی ها با روش خشک انجام می پذیرد، به این معنا که هیچ آب یا مرطوب کننده ای به عملیات اضافه نمی شود چون هدف نرم کردن نیست. اما در صورتی که قصد نرم کردن و آسیا کردن باشد خردایش تر انجام می شود، به این معنا که مقداری آب برای نرم سازی اضافه خواهد شد. در زیر 4 روش اصلی عملیات خردایش را آورده ایم.

سایش

در دستگاه های سایش دو غلتک وجود دارد که مواد معدنی از بین این دو غلتک عبور داده می شوند. با عبور سنگ ها از بین غلتک ها عملیات سایش انجام می شود و مواد معدنی با ساییدگی کوچکتر می شوند. در این دستگاه ها عملیات سایش مواد معدنی را به دو شکل ریز و درشت تبدیل می کند. معمولا از روش سایش برای سنگ های نرم تری مانند سنگ آهک و زغال سنگ که امکان خرد شدن راحت تر دارند استفاده می شود. 

ضربه زدن یا کوبش

کوبش به عملیاتی گفته می شود که در آن با برخورد محکم دو شی ء سنگ ها به ابعاد کوچک تری تقسیم می شوند. در عملیات کوبش هدف ریز کردن نیست و تنها تغییر ابعاد سنگ ها مورد نظر است. معمولا کوبش برای سنگ هایی که خاصیت شکنندگی بیشتری داشته و تردتر هستند به کار می رود. در عملیات کوبش سنگ های کوچکتر به شکل مکعبی تشکیل می شوند و ذرات ریز چندانی به دست نمی آید. 

خردایش سنگ

فشار 

در این روش خردایش سنگ ها و مواد معدنی بین دو سطح محکم مورد فشار قرار می گیرند. این فشار به قدری قدرتمند است که می تواند تمام انواع سنگ ها از محکم تا ترد و ظریف را کاملا خرد و کوچک کند. در این روش سنگ ها بین دو سطح قرار گرفته و از دو سو به آن ها فشار وارد می آید. آنچه در نتیجه این عملیات حاصل می شود مجموعه ای از سنگ های درشت و ذرات ریز است؛ که معمولا بسته به توان مواد معدنی به این ابعاد تبدیل شده اند. 

برش

این روش خردایش مواد معدنی می تواند در کنار روش ضربه زدن استفاده شود. از برش برای شکستن و بریدن سنگ ها استفاده می شود. می توان از این روش سنگ شکنی بر روی همه انواع مواد معدنی از محکم تا شکننده استفاده کرد. هدف از عملیات برش به دست آوردن سنگ هایی با ابعاد بزرگ است نه مواد ریز و کوچک.

انواع دستگاههای خردایش

معرفی انواع دستگاه سنگ شکن یا خردایش

در طول زمان برای سنگ شکنی، آسیاب و پرعیار سازی سنگ های معدنی از دستگاه های مختلفی استفاده شده است. هر کدام از این دستگاه ها برای انجام عملیات خاصی بر روی مواد معدنی طراحی شده اند. در ادامه چند نمونه از شناخته شده ترین این دستگاه های خردایش را معرفی کرده ایم.

دستگاه سنگ شکن فکی

این دستگاه از دو فک تشکیل شده است. فک هایی که یکی در حرکت و دیگری ثابت است. مواد معدنی و سنگ ها از بین این فک ها عبور داده می شوند و خرد می شوند. فک های این دستگاه از فلز تشکیل شده که در برابر ساییدگی کاملا مقاوم هستند. معمولا از این دستگاه در کارخانه هایی با ظرفیت کمتر از 1000 تن در یک ساعت استفاده می کند. 

دستگاه سنگ شکن غلتکی دندانه دار

این دستگاه به دو نوع تک غلتکی و دو غلتکی تقسیم می شود. از این دستگاه برای مواد معدنی تردتر مانند زغال سنگ و سنگ آهن استفاده می شود. بر روی غلتک ها دندانه هایی وجود دارد که به خرد کردن و ریز کردن مواد معدنی کمک می کنند. در سنگ شکن های دو غلتکی امکان تنظیم فاصله بین غلتک ها وجود دارد. 

دستگاه سنگ شکن گردان زغال سنگ

این دستگاه استوانه ای به یک بالابر مجهز است که مواد معدنی از جمله زغال سنگ را به سمت بالا حمل می کند. بعد از بالارفتن مواد سقوط می کنند و با سقوط شکسته و خرد می شوند. معمولا این دستگاه برای سنگ شکنی زغال سنگ که بسیار شکننده است استفاده می شود. پس از خرد شدن زغال سنگ از لوله ها و شبکه ها به خارج از دستگاه منتقل می شود. ظرفیت این سنگ شکن 1500 تن در ساعت برای خردایش زغال سنگ است. 

خردایش سنگهای معدنی

هزینه عملیات خردایش در صنعت

همان طور که گفتیم یکی از عمده ترین هزینه ها در صنایع مختلف به بخش خردایش اختصاص دارد: چیزی حدود 50 تا 70 درصد هزینه ها. بسته به اینکه از کدام نوع عملیات سنگ شکنی استفاده می شود و چه نوع دستگاه هایی مورد استفاده قرار می گیرد هزینه ها متفاوت خواهد بود. می توان با انتخاب دقیق و موثر یک مدار مخصوص آسیا کنی راندمان کاری را بالا برد و محصول نهایی با کیفیت تری را تولید کرد. 

کلام پایانی 

یکی از مراحل اصلی و اولیه در صنایعی مانند راه سازی، معدن، داروسازی، صنایع غذایی، کشاورزی، متالوژی، شیمی و ... خردایش مواد و کانی های معدنی و با ارزش است. در عملیات خردایش کانی ها و مواد به روش های مختلفی به قطعات ریزتر و کوچکتر تبدیل شده و حتی کاملا آسیا می شوند تا در صنعت مورد نظر به کار گرفته شوند. 

گرد آوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته