قانون کار چه می‌گوید؟ خرید لباس کار وظیفه چه کسی است؟

مجموعه: تجهیزات ایمنی و بهداشتی

اگر لباس کار برای ایمنی ضروری باشد، کارفرما موظف به تأمین آن است

وظیفه خرید لباس کار با کارفرما است یا کارگر؟

لباس کار نقش مهمی در بسیاری از صنایع ایفا می‌کند. این لباس نه‌تنها ظاهری یکدست ایجاد می‌کند، بلکه از ایمنی و حفاظت در محیط کار نیز پشتیبانی می‌کند. اما یک پرسش پرتکرار این است: چه کسی باید هزینه لباس کار را بپردازد؟ در این مقاله، به بررسی مقررات مربوطه و راهکارهای مدیریت بهینه هزینه‌های لباس کار می‌پردازیم.

وظیفه خرید لباس کار در بسیاری از مشاغل بر عهده کارفرما است

لباس کار چیست؟

لباس کار به لباس‌هایی گفته می‌شود که توسط کارکنان در محل کار پوشیده می‌شود. به طور معمول، لباس کار یا به معنای یونیفرم کارکنان است یا لباس‌های سنگین که برای محافظت در حین کار پوشیده می‌شوند (به عنوان مثال تجهیزات حفاظت فردی). لباس کار چیز رایجی است که در بسیاری از محل‌های کار یافت می‌شود و می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از یونیفرم کارکنان گرفته تا لباس‌های ورزشی، پیشبند، جلیقه‌های دید بالا و لباس‌های کار ایمنی.

چه کسی مسئول تهیه لباس کار است؟

تصمیم‌گیری برای داشتن لباس کار در محل کار معمولاً برای ایجاد وحدت و برابری بین کارکنان گرفته می‌شود. داشتن  لباس کار یک شکل به همه کمک می‌کند تا احساس کنند بخشی از کسب‌وکار هستند و احساس کنند که همه در یک سطح هستند و باعث احترام به دیگران می‌شوند. می‌تواند بر بهره‌وری و مشارکت کارکنان تأثیر بگذارد. با این حال، هیچ تعهد قانونی برای کارفرما برای پرداخت هزینه لباس کار وجود ندارد.

در حالت کلی، کارفرما موظف به تهیه لباس کار مناسب برای پرسنل خود می‌باشد. با این وجود، در برخی موارد، کارفرما و پرسنل می‌توانند در مورد نحوه تهیه لباس کار به توافق برسند. برای مثال، ممکن است کارفرما بخشی از هزینه لباس کار را تقبل کند و پرسنل نیز مابقی آن را پرداخت کند. همچنین، در نظر داشته باشید که اگر پرسنل بخواهد بیش از مقدار تعیین شده لباس کار تهیه کند، ممکن است لازم باشد که هزینه اضافی آن را شخصا پرداخت کند.

نکته مهم دیگر این است که کارفرما به هیچ عنوان نباید مبلغی را بابت لباس کار از حقوق پرسنل کسر کند، مگر آنکه این موضوع با توافق طرفین و به صورت قانونی انجام شده باشد. در غیر این صورت، کارفرما مرتکب تخلف شده و ممکن است با جریمه مواجه شود.

بنابراین، برای جلوگیری از هرگونه ابهام و مشکل، بهتر است که کارفرما و پرسنل در ابتدای استخدام در مورد نحوه تهیه و پرداخت هزینه لباس کار به توافق برسند و این موضوع را به صورت مکتوب در قرارداد ذکر کنند.

قوانین کار مشخص می‌کنند که وظیفه خرید لباس کار بر عهده چه کسی است

تجهیزات حفاظت فردی چیست؟

هیچ کسب‌وکاری مجبور به داشتن یونیفرم نیست، اما بسیاری از آنها این کار را می‌کنند. با این حال، در حالی که تی‌شرت‌ها و کلاه‌های مارک‌دار می‌توانند ابزار بازاریابی خوبی باشند، موارد خاصی از لباس وجود دارد که از دیدگاه ایمنی و بهداشت از نظر قانونی مورد نیاز است. این به عنوان تجهیزات حفاظت فردی (PPE) شناخته می‌شود.

آیا کارفرمایان باید PPE را تهیه کنند؟

همه کارکنان باید هر زمان که در محل کار هستند، ایمن نگه داشته شوند و این بدان معناست که هرگونه وسیله محافظتی لازم باید توسط کارفرما تهیه شود. این شامل تجهیزات ایمنی و همچنین لباس می‌شود، بنابراین مهم است که اطمینان حاصل شود که همه کارکنان لباس مورد نیاز خود را برای انجام ایمن کار خود دارند. اگر استفاده از تجهیزات حفاظت فردی برای محافظت از آنها در برابر مواد خطرناک ضروری تلقی شود، وظیفه کارفرما است که اطمینان حاصل کند که این PPE در دسترس کارکنانی است که به آن نیاز دارند. این می‌تواند شامل دستکش، عینک، ماسک صورت، گوش‌بند و کلاه ایمنی باشد.

کارفرمایان نمی‌توانند از کارمندان برای PPE هزینه دریافت کنند، اما این حق را دارند که هنگام پایان قرارداد کاری آن را پس بگیرند (به عنوان مثال، زیرا یک کارمند استعفا می‌دهد یا اخراج می‌شود). اگر برگردانده نشود، کارفرمایان می‌توانند هزینه آن را از هر حقوق معوق کسر کنند، اما فقط در صورتی که این امر در قرارداد استخدام مجاز باشد.

لباس کار باید با استانداردهای ایمنی شغلی مطابقت داشته باشد

چند دست لباس کار باید در اختیار کارگر قرار بگیرد؟

طبق ماده ۶۱ آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها، کارفرما موظف است که سالانه دو دست لباس کار رایگان در اختیار کارگر قرار دهد. این لباس‌ها باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند تا کارگر بتواند به راحتی وظایف شغلی خود را انجام دهد و از نظر ایمنی نیز تامین باشد.

آیا کارمندان اداری کارگاه هم مشمول دریافت لباس کار هستند؟

بله، قانون لباس کار شامل همه کارگران مشمول قانون کار می‌شود و تفاوتی ندارد که کارگران در کدام بخش از کارگاه مشغول به فعالیت هستند. بنابراین، کارمندان اداری کارگاه نیز مشمول دریافت دو دست لباس کار در سال هستند.

اگر کارفرما دستور به پوشیدن لباس خاصی بدهد، ممکن است هزینه آن را بپردازد

سوالات متداول درباره وظیفه خرید لباس کار

1. آیا کارمند می‌تواند از پوشیدن لباس کار خودداری کند؟

اگر پوشیدن لباس کار در مقررات شرکت یا دستورالعمل‌های ایمنی ضروری باشد، امتناع از آن می‌تواند منجر به تذکر یا حتی اخراج شود.

2. آیا کارفرما می‌تواند از کارمند بخواهد که لباس کار را از یک برند خاص بخرد؟

در صورتی که کارفرما اصرار به خرید از یک برند خاص داشته باشد، معمولاً هزینه باید توسط خود کارفرما پرداخت شود، مگر اینکه کارمند با آن موافق باشد.

3. آیا امکان دریافت هزینه لباس کار از طریق مالیات وجود دارد؟

در برخی از کشورها، هزینه‌های مرتبط با لباس کار، در صورتی که ضروری و ویژه شغل باشد، ممکن است به‌عنوان هزینه کاری از مالیات کسر شود.

4. اگر لباس کار آسیب ببیند، چه کسی مسئول تأمین لباس جدید است؟

اگر لباس کار به دلیل فرسودگی ناشی از استفاده در محیط کار آسیب ببیند، معمولاً تعویض آن بر عهده کارفرما خواهد بود.

5. آیا پوشیدن لباس کار در خارج از محیط کاری مجاز است؟

این موضوع به سیاست شرکت بستگی دارد. در برخی مشاغل، پوشیدن لباس کار خارج از محیط کاری ممنوع است (مانند لباس‌های مخصوص صنایع غذایی یا بیمارستانی).

6. اگر کارمند استعفا دهد یا اخراج شود، آیا باید لباس کار را پس بدهد؟

در بیشتر موارد، اگر لباس کار توسط کارفرما تأمین شده باشد، کارمند باید آن را پس بدهد، مگر اینکه توافق دیگری بین طرفین وجود داشته باشد.

سخن پایانی

لباس کار نه‌تنها به ایجاد نظم و هماهنگی در محیط کار کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در حفظ ایمنی و سلامت کارکنان دارد. مسئولیت خرید و تأمین لباس کار بستگی به نوع شغل، قوانین کار و توافقات بین کارفرما و کارمند دارد. در حالی که در برخی مشاغل کارفرما موظف به تأمین لباس کار است، در برخی دیگر ممکن است هزینه آن بر عهده کارمند باشد. بنابراین، آگاهی از حقوق و وظایف خود در این زمینه می‌تواند به جلوگیری از اختلافات و بهبود شرایط کاری کمک کند.

گردآوری:بخش دانش کسب و کار بیتوته