لبنان در مسیر سقوط

مجموعه: اخبار بین الملل

تاریخ انتشار : سه شنبه, 24 تیر 1399 10:42

 دامنه بحران اقتصادی لبنان، همچنان در حال افزایش است. در شرایطی که لبنان این روزها با دو مشکل بزرگ بدهی‌های خارجی و مشکلات اقتصادی ناشی از آن و همچنین مسائل مربوط به کنترل شیوع بیماری کرونا، دست و پنجه نرم می‌کند، سقوط ۵۰درصدی ارزش پول ملی، تورم و افزایش سرسام‌آور بهای کالاهای ضروری، بیکاری و فقر ناشی از آن، باعث شده است تا مناطق مختلف این کشور نیز صحنه اعتراضات و تظاهرات خیابانی باشد.

از همین‌رو، ساکنان شهرهای لبنان برای چندمین بار و در اعتراض به وضعیت اقتصادی موجود، تظاهرات کردند. این معترضان در حالی که در مقابل بانک‌های بیروت تجمع کرده بودند، سیاست‌های مالی کشور را محکوم کردند.

ادامه این شرایط حتی باعث شده است تا میچل باچله، کمیسیونر ارشد حقوق بشر سازمان ملل نیز ضمن ابراز نگرانی درباره اوضاع لبنان، نسبت به شنیده شدن زنگ خطر در لبنان، هشدار داده و به مسئولان لبنانی اعلام کند که تا دیر نشده اقداماتی را در این زمینه انجام دهند. باچله، همچنین با اشاره به آثار و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بحران فعلی لبنان برای مردمش، از دولت و احزاب سیاسی و همچنین بخش مالی این کشور خواست با همکاری یکدیگر از مردم حمایت کنند.

او در این زمینه گفته است:«‌بیکاری به فقر می‌انجامد و در لبنان هم هیچ مزایایی برای دوره بیکاری وجود ندارد. لبنانی‌ها ضعیف شده‌اند و گروه‌های ضعیف‌تر و آسیب‌پذیرتر مثل آوارگان و کارگران مهاجر از تامین نیازهای اساسی‌شان ناتوان شده‌اند. این اوضاع باید هرچه سریع‌تر تحت کنترل درآید زیرا بخش اعظمی از مردم از فقر و گرسنگی ناشی از این بحران رنج می‌برند.»

این در حالی است که نشریه فارین پالیسی، با اشاره به سخنان اخیر سیدحسن نصرالله، که گفته بود لبنان باید برای نجات از بحران کنونی، به شرق و چین چشم بدوزد، نتیجه گرفته است که این به آن معنی است که لبنان نباید از صندوق بین‌المللی پول کمک بگیرد. این نشریه ادامه می‌دهد که نصرالله بر این باور است که کشورش، چاره‌ای جز این‌که وارد چرخه سیاسی و اقتصادی چین شود، ندارد، مساله‌ای که بنا بر گفته تحلیل‌گران، تحقق آن فصلی جدید و نامطمئن در تاریخ این کشور، خواهد گشود.

واکنش‌هایی در این سطح در حالی نشان داده می‌شوند که پول ملی لبنان، از ماه اکتبر، بیش از ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده، هزاران شرکت تعطیل شده و قطعی برق هم به معضلی جدید تبدیل شده است. در این شرایط، بسیاری از مردم کارشان را از دست داده‌ و منابع درآمدی آنها نیز از بین رفته است. این وضعیت با توقف واردات مواد غذایی و پزشکی بدتر هم شده است. با این وجود، ناصف حتی، وزیر امور خارجه و مهاجران لبنان به تازگی عنوان کرده است که یکی از اولویت‌‌های دولت بازیابی پول‌های دزدیده شده و بازگرداندن آنها به اقتصاد کشور است. بنابر گفته مقام‌های طراز اول لبنان، مالکان پنج بانک خصوصی حدود دو میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار از محل سپرده‌های مردم را به خارج از این کشور منتقل کرده‌اند و این تنها بخشی از انتقال سرمایه‌های عمومی از لبنان به دیگر کشورها است که مورد اعتراض شدید مردم این کشور قرار گرفته است.

مقام‌های لبنانی اعلام کرده‌اند که مالکان پنج بانک خصوصی این مبالغ را ظرف سه ماه و از زمان آغاز تظاهرات مردمی در سال گذشته، به حساب‌های بانکی در سوئیس منتقل کرده‌اند. به همین دلیل پنج ماه قبل گروه‌های زیادی از مردم لبنان روبروی سفارت سوئیس در مرکز بیروت تجمع کردند و از دولت این کشور خواستند، دارایی‌های بانک‌های خصوصی، شخصیت‌های سیاسی و مدیران کل را که به خارج انتقال یافته است، برگرداند. 

معترضان از دولت سوئیس خواستار انجام تحقیق شفاف برای شناسایی اموال به سرقت رفته مردم لبنان و اعلام نام افرادی شدند که متهم به انتقال پول به بانک‌های سوئیس بودند.

یکی از رسانه‌های لبنان به نقل از یک مسئول در دولت سوئیس اعلام کرد که دو میلیارد دلار از مبالغ خارج شده از لبنان متعلق به ۹ شخصیت سیاسی لبنانی است و بقیه به برخی از مدیران کل تعلق دارد و توسط آنها به بانک‌های سوئیس حواله و منتقل شده است. معترضان لبنان در تجمع و تحصن خود روبه‌روی سفارت سوئیس در بیروت تاکید کردند که این اموال به سرقت رفته، به مردم لبنان تعلق دارد و باید به کشور بازگردد و تا تحقق این خواسته، سکوت نخواهند کرد.

اقدام این بانک‌ها و شخصیت‌ها در انتقال دارایی‌های عمومی لبنان به خارج از کشور باعث کمبود شدید ارزهای خارجی به ویژه دلار و کاهش بی‌سابقه ارزش لیره در این کشور شده و بانک‌های این کشور امروز حتی قادر به بازگرداندن سپرده‌های خرد مردم و انتقال حوالجات ارزی برای دانشجویان لبنانی شاغل به تحصیل در خارج از این کشور نیستند.

در همین زمینه، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با جمعی از روزنامه‌نگاران شروط واشنگتن برای کمک به دولت لبنان در حل بحران اقتصادی این کشور را مشخص کرد. در این رابطه، دور شدن و کناره‌گیری دولت لبنان از حزب‌الله مهم‌ترین شرط آمریکا برای کمک اقتصادی به این کشور، اعلام شده است.

پمپئو اعلام کرد که شروط ما کاملا واضح و روشن بوده و آن اجرای اصلاحات واقعی در لبنان و عمل به روشی است که حزب‌الله جایی در آن داشته باشد. وزیر خارجه آمریکا همچنین در گفت‌وگو با روزنامه‌نگاران اظهار داشت که اگر دولت لبنان آمادگی خود را برای اجرای چنین اقداماتی اعلام کند، ایالات متحده برای احیای دوباره اقتصاد آن کمک خواهد کرد. پیش از این سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌‌الله لبنان، اعلام کرده بود که آمریکا با تحمیل یک محاصره خفه‌کننده و غیرعلنی بر اقتصاد لبنان موجب ایجاد یک بحران عظیم نقدینگی در این کشور و در نهایت افزایش نرخ دلار به بالاتر از قیمت واقعی آن به ویژه در سه ماه گذشته شده است.

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نیز به تازگی و در سخنانی در نشست اضطراری با حضوران رهبران جنبش امل، درباره تحولات اقتصادی و سیاسی اخیر لبنان در واکنش به نوسانات شدید بازار ارز این کشور تاکید کرد که فروپاشی نرخ لیره لبنان در برابر دلار موجب ایجاد یک حالت اضطراری مالی برای کشور و دولت و بانک مرکزی و همه بانک‌ها شده و نیاز به بررسی جدی دارد. او درباره قانون آمریکایی موسوم به قیصر گفت موضع اصولی ما، موضع هم‌پیمانی وفادار در برابر هر کسی است که در کنار لبنان و مقاومت ایستاده است و این موضعی عزتمندانه است. رئیس پارلمان لبنان همچنین افزود که باید با طرف‌هایی که به دنبال سوءاستفاده از شرایط اضطراری کشور بوده و با فتنه‌انگیزی نمادها و مقدسات اسلامی و مسیحی را مورد هدف قرار می‌دهند برخورد جدی کرد. بری ادامه داد که همچنین در کنار اصلاحات حمایت از امنیت مردم و آزادی بیان و نیز امنیت ملی و صلح داخلی یک مسئولیت ملی و قانونی و اخلاقی است.

در همین حال، عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر در پیامی به همتای لبنانی خود، برای کمک به ملت این کشور در شرایط فعلی که بدترین بحران اقتصادی در تاریخ خود را پشت سر می‌گذارد، اعلام آمادگی کرد. سیسی در این پیام، همچنین برای کمک به ملت لبنان در زمینه عبور از بحران اقتصادی کنونی این کشور اعلام آمادگی کرد. او بر ثبات لبنان تأکید و ابراز امیدواری کرد که مذاکرات لبنان و نهادهای مالی موفقیت‌آمیز باشد و در پایان ضررهای بخش اقتصادی لبنان را کاهش دهد. رئیس جمهوری مصر در ادامه تأکید کرد که مقامات لبنان اراده لازم برای خارج کردن کشورشان از شرایط کنونی و دور کردن آن از درگیری‌های منطقه‌ای را دارند.

 همدلی/محسن رفیق