کرونا در کمین است؛ ۲۱ فوتی در یک هفته!

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 20 شهریور 1402 10:46

روزنامه جهان صنعت نوشت: وزارت بهداشت در هفته‌ای که گذشت، پس از مدت‌ها، آمار کرونا در کشور را به صورت هفتگی منتشر کرد و این آمار نشانگر ۷۸۲ بیمار جدید کرونایی و جان‌باختن ۲۱ بیمار مبتلا به این ویروس طی یک هفته است. با اینکه وزیر بهداشت، بروز دوباره همه‌گیری را در کشور تکذیب می‌کند، اما آمارها نشان از وضعیت هشدار است. بنا بر این آمار تازه که مربوط به شنبه گذشته تا روز شنبه، ۱۸ شهریور است، اکنون مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور به ۷ میلیون و ۶۱۴ هزار و ۷۲۹ نفر رسیده است. بنابر این آمار، ۳۶ نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. در مورد آمارهای اعلام‌شده از سوی وزارت بهداشت، همواره تردیدهای جدی‌ای وجود داشته و پیش از این «محمدرضا ظفرقندی» رییس کل سازمان نظام پزشکی ایران آمار واقعی کرونا در ایران را سه برابر آماری دانست که وزارت بهداشت به صورت رسمی اعلام می‌کند. با این وجود، یک روز پس از اعلام این آمار تازه هفتگی، بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، روز یکشنبه در واکنش به این خبرها گفت که «سویه جدید فراگیر کرونا در کشور نداریم» و افزود که «کرونا از وضعیت همه‌گیری یا پاندمی به وضعیت تک‌گیری یا آندمی تبدیل شده که شبیه به آنفلوآنزا است‌.»

 با این حال به گفته متخصصان بیماری‌ عفونی، «پیرولا» که گونه‌ای جدید از سویه غالب اومیکرون است، در مقایسه با زیرمجموعه‌های پیشین اومیکرون که قبلا شناسایی شده بودند، جهش‌های بیشتری دارد. این زیرسویه در مقایسه با زیرسویه قبلی اومیکرون دارای بیش از ۳۰ جهش در پروتئین اسپایک است. این اختلاف جهش، مشابه تعداد جهش‌هایی است که بین دلتا (از سویه‌های اولیه کروناویروس) و اومیکرون وجود داشته است. زمانی که سویه اومیکرون در زمستان ۲۰۲۱ شیوع پیدا کرد، آمار ابتلا و مرگ‌و‌میر ناشی از کووید به طرز عجیبی افزایش یافت، زیرا سویه اومیکرون بسیار متفاوت‌تر از نوع دلتا بود و در برابر مصونیت حاصل از ابتلای قبلی به عفونت و ایمنی واکسیناسیون مقاومت می‌کرد.

کشورهای درگیر این زیرسویه

گونه پیرولا اولین بار ۲۴ جولای ۲۰۲۳ در دانمارک شناسایی و سپس در ماه آگوست در ایالات متحده و کانادا ظاهر شد. پیرولا تاکنون حداقل در شش کشور مشاهده شده است و میان موارد شناسایی‌شده ارتباطی وجود ندارد که این موضوع نشان‌دهنده درجاتی از انتقال ویروس در سطح گسترده است که هنوز چندان قابل درک و شناسایی نیست. طبق آخرین اطلاعات، پیرولا در دانمارک، اسرائیل، کانادا، سوئد، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا (در چهار ایالت‌ نیویورک، ویرجینیا، اوهایو و میشیگان) شناسایی شده است. تا‌کنون گزارشی مبنی بر مرگ‌و‌میر ناشی از ابتلا به پیرولا ثبت نشده است و به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، بستری‌های فعلی کرونا احتمالا درگیر زیرسویه جدید نیستند و مبتلا به گونه‌های خنثی‌شده هستند.

عملکرد واکسیناسیون در کنترل پیرولا

براساس اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، انتظار می‌رود نسخه به‌روزشده واکسن کووید در جلوگیری از ابتلا به ویروس جدید، کاهش شدت بیماری و پیشگیری از بستری شدن در بیمارستان موثر باشد. از همین رو، دانشمندان در حال ارزیابی اثربخشی واکسن تقویت‌کننده و دوز یادآور کووید-۱۹ در برابر گونه جدید هستند.

این مرکز، به‌روزرسانی تمام واکسن‌ها، به‌ویژه واکسن‌های تقویت‌کننده کووید-۱۹ را به عنوان اقدامی سالانه برای ایمن‌سازی در برابر بیماری توصیه می‌کند. طبق گزارش‌های اولیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا، شواهدی مبنی بر اینکه زیرسویه پیرولا باعث بیماری شدیدتر، مرگ یا بستری شدن در بیمارستان می‌شود، وجود ندارد، اما توصیه می‌شود افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، برای کاهش احتمال بروز علائم شدید، واکسن یادآور دریافت کنند. همچنین تست‌های خانگی و بیمارستانی تشخیص کووید، برای تشخیص پیرولا نیز کاربرد دارند.

مساله نگران‌کننده در مورد گونه جدید

از آنجایی که این‌گونه دارای جهش‌های بسیار زیادی است که آن را از سایر گونه‌های ویروس کرونا متمایز می‌کند، برای بسیاری از متخصصان و پزشکان جای سوال است که آیا چنین قابلیتی می‌تواند دفاع ایمنی [حاصل از واکسن یا ابتلا به عفونت طبیعی] را دور بزند یا نه. از سوی دیگر، عدم ارتباط میان موارد شناسایی‌شده و پراکندگی ویروس در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که این سویه بیشتر از آنچه تصور می‌شد در حال گردش است، به‌ویژه از زمانی که نظارت بر کووید-۱۹ کاهش یافته است. نکته خوش‌بینانه این است که به لطف ایمنی گسترده‌ای که امروز حاصل شده، جهان به اندازه سال ۲۰۲۰ در برابر بیماری شدید یا عفونت ناشی از ویروس کرونا آسیب‌پذیر نیست. همچنین به گفته CDC، در حال حاضر شواهدی مبنی بر اینکه این گونه باعث بیماری شدیدتر شود، وجود ندارد.

علائم پیرولا

به گفته متخصصان، برای تشخیص اینکه گونه ۲.۸۶ .BA علائم جدید و خاصی دارد یا نه، خیلی زود است. اگر این گونه هم عملکردی مشابه دیگر گونه‌های اومیکرون از خود نشان دهد، ممکن است علائم مشخصی اعم از آبریزش بینی، سردرد، خستگی، گلودرد، تب، عطسه و سرفه‌های خشک داشته باشد.

زیرسویه جدید چه تفاوتی با زیرسویه‌های دیگر دارد؟

این گونه جدید از نظر ژنتیکی با سویه اومیکرون متفاوت است. همان‌طور که اومیکرون هم با سویه اصلی که در ووهان پدیدار شد، تفاوت دارد. به نظر می‌رسد پیرولا (با نام رسمی ۲.۸۶. BA)، یک نسل از نوع ۲ .BA (زیرسویه اومیکرون) باشد، اما گونه جدید بیش از ۳۰ جهش در پروتئین اسپایک خود دارد که در چسبیدن ویروس به سلول‌ها و ایجاد عفونت کمک می‌کند. این امر می‌تواند باعث فرار از مصونیت حاصل از واکسن‌ها و عفونت‌های گذشته شود.

نکات لازم برای حفظ ایمنی و عدم ابتلا به پیرولا

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا توصیه می‌کند افراد تا جایی که ممکن است با رعایت نسبی پروتکل‌های بهداشتی، خود را ایمن نگه دارند و نسبت به حضور در اماکن پرازدحام و ارتباط با اشخاص دارای علائم، هوشیار باشند تا در معرض بیماری جدی قرار نگیرند، زیرا هنوز مشخص نیست که این زیرسویه به چه شکل منتقل می‌شود. برای حفظ ایمنی در برابر ویروس، بهتر است اقدامات احتیاطی از جمله تزریق دوز بوستر را انجام دهید جهت اطلاع از ابتلا به ویروس، از کیت‌های تشخیص کووید استفاده کنید، اگر تحت درمان خانگی کرونا هستید و احساس می‌کنید به جای بهبودی، حال‌تان رو به وخامت می‌رود، به پزشک مراجعه کنید تا دارو و درمان تخصصی برایتان تجویز شود، اگر ماسک استفاده می‌کنید، از انواع باکیفیت آن استفاده کنید و روی بینی و دهان خود را بپوشانید و در نهایت دست‌هایتان را مرتب بشویید.

پیرولا به ایران رسیده است؟

دکتر «بابک عشرتی» معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درباره وضعیت بروز سویه‌های جدید کرونای اومیکرون در کشور گفته: با توجه به کاهش چشمگیر موارد کرونا در مدت اخیر، آخرین سکانس‌های ژنی انجام شده روی تست‌های اخذ شده کرونا مربوط به پایان تیر امسال است، چون در مرداد ماه موارد بسیار پایین بود هنوز اطلاعات سکانس ژنی نداریم.

به گفته این مسوول، موارد جدید کرونا مانند ۲.۸۶. BA که با نام «پیرولا» شناخته می‌شود یا ۵.۱ EGو… هنوز در ایران شناسایی نشده، اما احتمال ورود آن به ایران وجود دارد. نگرانی از زیرسویه‌های اخیر کرونا هم به این دلیل است که برخی کشورها گسترش سریع آن را گزارش کرده‌اند، اما هنوز شواهدی وجود ندارد که این زیرسویه‌ها مرگ‌ومیر و عوارض شدیدتری ایجاد کنند.

عشرتی همچنین درباره واکسیناسیون توضیح داده: گروه‌های در معرض خطر که از تزریق دوز دوم واکسن آنها یک سال گذشته است باید نسبت به تزریق دوز سوم واکسن اقدام کنند.