مقابله با مضرات چاقی به کمک «ترامپولین»

مجموعه: اخبار پزشکی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 04 آبان 1402 18:26

به گزارش ایسنا، چاقی یکی از عوامل زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی عروقی است که به دلیل سبک زندگی غیرفعال، در چند دهه اخیر روند رو به رشدی داشته است. سازمان جهانی سلامت تخمین زده است در دنیا بیش از یک میلیون بزرگسال چاق و یا دارای اضافه‌وزن با نمایه توده بدنی یا BMI بالاتر از ۲۷ کیلوگرم بر متر مربع وجود دارد. از طرفی فعالیت‌های ورزشی، یکی از روش‌های مطلوب و رایج در کنترل وزن و بهبود ترکیب بدنی بوده و معمولاً در برنامه‌های کاهش وزن، از آن‌ها استفاده می‌شود. تمرینات منظم و افزایش سطح فعالیت فیزیکی می‌تواند مانع از افزایش شیوع سندرم‌های متابولیکی و مانع بروز بسیاری از عوارض مانند چاقی و افزایش عوامل خطرساز کلسترول تام و تری گلیسیرید همچنین افزایش لیپوپروتئین با چگالی پایین و کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا شود. 

از جمله تمرینات ورزشی مختلفی که در این زمینه قابلیت استفاده دارند، می‌توان به تمرینات وزنه و دستگاه‌های پیشرفته ورزشی و همچنین تمرینات با استفاده از ترامپولین موسوم به تمرینات جامپینگ اشاره کرد. با توجه به سختی انجام تمرینات مقاومتی نظیر استفاده از دمبل و هالتر که نیاز به نظارت دقیق مربیان در انجام این تمرینات و رعایت کامل نکات ایمنی دارند، تمرینات دیگری هستند که برای کار با آن‌ها نیاز به این‌همه نظارت نیست. روش تمرینات نوین جامپینگ از سال ۲۰۰۱ ابداع شده‌اند. جامپینگ فیتنس تمرینی است که در آن پرش‌های آهسته، سریع و فشرده با مراحل هوازی کلاسیک روی مینی ترامپولین و در ترکیب با موسیقی انجام می‌شود و برخلاف پرش‌های ترامپولین معمولی، در اینجا قسمت بالایی بدن خم‌شده و همچنان نگه‌داشته می‌شود، درحالی‌که فقط پاها حرکات پرش را انجام می‌دهند. 

در تحقیقی که توسط پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه سیستان و بلوچستان در همین زمینه انجام شده است، تأثیر تمرینات موسوم به ریباند ترامپولین بر شاخص‌های قلبی عروقی، BMI و نیمرخ لیپیدی زنان چاق و دارای اضافه وزن سنجیده شده است.

آن‌ها برای اجرای این تحقیق، از مشارکت ۲۰ نفر از زنان چاق و دارای اضافه‌وزن شهر زاهدان بهره گرفته‌اند. این زنان در دو گروه تمرین (۱۰ نفر) و کنترل (۱۰ نفر) قرار گرفتند و گروه تمرین، ۶ هفته چهار جلسه‌ای و هر جلسه ۱.۵ ساعت با استفاده از تشک ترامپولین تمرین کردند. سپس شاخص‌های فیزیولوژیکی، توده بدنی و لیپیدی این افراد اندازه‌گیری شد. 

بر اساس نتایج این تحقیق که در «فصلنامه یافته» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی لرستان منتشر شده‌اند، انجام تمرین ریباند ترامپولین، تاثیرات سودمندی بر کنترل نیمرخ لیپیدی، شاخص‌های قلبی عروقی و شاخص توده بدنی زنان چاق دارای اضافه‌وزن دارد.

محمدرضا باتوانی، استادیار و پژوهشگر مرکز تربیت بدنی دانشگاه صنعتی اصفهان و همکارانش در این باره می‌گویند: «نتایج بررسی ما نشان می‌دهد که آموزش منظم پرش با ترامپولین می‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای ورزش‌های دیگر برای انجام به صورت فردی و یا گروهی بر اساس توصیه‌های سازمان جهانی سلامت باشد».

به گفته محققان فوق، «با توجه به این یافته‌ها، می‌توان این پروتکل تمرینی را برای بهبود شاخص‌های مختلف بدنی در گروه‌های هم‌جنس مبتلا به چاقی و اضافه‌وزن به‌ویژه جهت تنوع تمرین، پیشنهاد کرد».

بر اساس اطلاعات ارائه شده در این پژوهش، این شکل از تمرین ترامپولین بر روی مفاصل با هزینه زیاد انرژی، ملایم به نظر می‌رسد و فرض بر این است که به‌عنوان تمرین استقامتی برای آموزش شکم، پاها، باسن و عضلات کمر مؤثر است.

باتوانی و همکارانش در انتها اشاره کرده‌اند: «برخلاف طناب‌زنی، درجا زدن و یا پیاده‌روی، بنابر اصل تنوع تمرینی، تمرینات جامپینگ به‌عنوان یک روش تمرینی نو، جذابیت و پویایی و تحرک لازم برای ایجاد انگیزه و رغبت در بانوان را داشته، می‌تواند نسبت بر سایر روش‌های تمرینی ارجح باشد».